روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۱۹تیر ۹۶ شماره ۶۲۶
***
وقایع استان
علی امیدی
***
پدیده گردوغبار و ریزگردها در ایران چند سالی است که به یک بحران در کشور تبدیل شده است. حضور ریزگردها در ایران بیشتر به دلیل بادهای شمالی خاورمیانه است که با گذر از کوههای ترکیه و عراق به بیابانهای عراق و سوریه سرازیر شده و تا خلیج فارس پیش می رود. خشکسالی سالهای اخیر در کشور نظیر تالاب میقان باعث شده تا در استان مرکزی حضور این ریزگردها با کمک تالاب میقان چند برابر معمول به چشم بیاید و دردسرهای زیادی برای همشهریان ایجاد کند. بسیاری از استانهای کشور با این پدیده مواجه می شوند ولی استان خوزستان، سیستان وبلوچستان و البته مرکزی در طول سال چندین بار با این پدیده روبرو می شوند. در استان بی شک عدم توجه به وضعیت تالاب میقان و عدم پرداخت حقآبه از دلایل تشدید گردوغبار است.
به گزارش وقایع استان به نقل از خبرآنلاین، وقتی که ۲۸ بار در یک سال و تنها در یک استان شاهد وقوع پدیده گرد و غبار باشید که براساس برآورد علمی ۷۵ تا ۸۰ درصد آن منشأ خارجی دارند و دست شما برای رفع آنها کوتاه است، پیدا کردن یک راه بین المللی و جلب همکاری‌های جهانی برای مقابله با آن تنها راه نجات است. خوزستان همان استانی است که تنها در سال ۹۵، وقوع ۲۸ بار گرد و غبار را تجربه کرده است. البته این آمار تنها مختص به خوزستان نیست. به گفته معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست بیش از ۸۰ درصد ایران تحت تاثیر گرد و غبار هستند که خوزستان و سیستان و بلوچستان بیش از سایر استان‌ها این پدیده را تجربه می‌کنند. گرد و غبار چالش اصلی محیط زیست ایران است، چالشی که در این سال‌ها هر چقدر سعی به بهبود آن در داخل شده ولی کشورهای همسایه بر شدت آن دامن زده‌اند. سدسازی‌های غیر اصولی روی رودخانه‌ها، عدم پرداخت حقآبه پایین دست و رها کردن بیابان‌ها از جمله دلایل شدت یافتن پدیده گرد و غبار در ایران بوده است. پدیده‌ای که ایران را به برگزاری کنفرانسی بین المللی برای پیدا کردن راه کاری جهانی مصر کرد. این کنفرانس با حضور ۴۳ کشور جهان در ایران به منظور انتقال تجربه و شکل‌گیری ساز و کارها و پیمان‌های منطقه‌ای برگزار شد و بعد از ۳ روز به کار خود پایان داد.
کنفرانس جهانی گرد و غبار چه کمکی به کشورها می کند؟
کشورهای عراق، عربستان سعودی، ترکمنستان و افغانستان ۵ کانون گرد و غبار ایران و کشور ترکیه به واسطه سدسازی های گسترده‌اش در ۲ دهــــه گــذشته و اثر آن بر رودخانه دجله و فرات و تالاب های عراق مهمترین کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس بودند. اما آنچه که این کنفرانس را به یک کنفرانس جهانی تبدیل کرد همه گیر بودن پدیده گرد و غبار است. گرد و غبار تنها مختص به کشورهای منطقه گرم و خشک و دچار تغییر اقلیم منطقه خاورمیانه نیست. در آفریقا نیز طوفان‌های گردو غبار بسیاری به وجود می‌آید و این طوفان‌ها بر اروپا و حتی لندن تاثیر مستقیمی می‌گذارد. در چین نیز این پدیده در صحرای گبی در منگولیا نیز وجود دارد که بر پکن، سئول و توکیو نیز اثرگذار است و با توجه به گسترده بودن این پدیده در کشورهای مختلف؛ بنابراین مشکلی بین المللی و جهانی محسوب می شود.
اما شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که یک اجلاس چه کمکی به این کشورها می‌کند؟ معصومه ابتکار در این باره گفته است: این اجلاس به بررسی راهکارها و روش‌های راهبردی برای مبارزه با پدیده گرد و غبار و همگرایى بیشتر کشورها و به کار گیرى سازوکار فنى و حقوقى در حل این مسئله می‌پردازد و در آن سیاست‌های کلانی مطرح می‌شود که کشورها در ارتباط با سدسازی‌ها چه گام‌هایی باید در دنیا بردارند تا آثار منفی آن کمتر شود. قانون ارزیابی زیست محیطی در کشور می‌تواند در انجام اقدام‌های لازم در سطح منطقه و بین المللی موثر باشد تا با این چالش به صورت صحیح و موفق رو به رو شد. پدیده گرد و غبار به عنوان موضوعی که منشا آن در یک کشور و تاثیر آن بر منطقه های دیگر خواهد بود از اهمیت بین‌المللی برخوردار است و به یقین باید با نگاه بین‌المللی به آن پرداخت و سازمان‌های مختلف در جهان باید در این زمینه مسئولیت پذیر باشند تا همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شکل بگیرد.
جنگ با گرد و غبار به رهبری ایران
چرا ایران برگزار کننده این کنفرانس بود؟ آیا ایران می‌تواند رهبر جهان در جنگ علیه گرد و غبار باشد؟ رییس سازمان محیط حفاظت محیط زیست در مراسم آغاز این کنفرانس در رابطه با دلایل انتخاب ایران به عنوان میزبان این کنفرانس گفت: ایران کشور آسیب پذیرى در زمینه گرد و غبار است که همین دلیل آن را به کشوری پیگیر برای مقابله با این پدیده تبدیل کرده است. همچنین ایران گام‌های موثرى در حوزه کاشت، احیاى تالاب‌ها و دریاچه‌ها برداشته اما اگر اقدام مهمى درباره گرد و غبار انجام ندهیم به مشکلات بدترى بر مى‌خوریم.
اما کاوه مدنی، استاد آنالیز سیستم مرکز سیاست محیط زیست امپریال کالج لندن، به بهانه کنفرانس مقابله با گرد و غبار در تهران در گزارشی در روزنامه تهران تایمز ایران را رهبر جهان در جنگ علیه گرد و غبار لقب داده و نوشته است: برگزاری کنفرانسی بین‌المللی در تهران به ایران این فرصت را می‌دهد که مطابق قطعنامه‌های سازمان ملل در رابطه گرد و غبار، رهبر حل یک مسئله زیست‌محیطی جهانی باشد. به نظر می‌رسد ایران برای رهبری کردن جامعه جهانی به سمت مقابله با گرد و غبار انگیزه خوبی داشته باشد؛ این کشور با طوفان‌های گرد و غباری روبرو می‌شود که جلوی انجام فعالیت‌های روزمره را می‌گیرد، حتی چند روز پیش در اهواز دمای هوا به ۵۴ درجه سلسیوس رسید. گرد و غبارهایی که زمانی فقط در مناطق جنوبی ایران وجود داشتند الان به سمت قسمت‌های شمالی این کشور و حتی تهران حرکت می‌کند.
«طوفان گرد و غبار به مرزهاى سیاسى احترام نمى‌گذارد» این سخنی است که سو هانگ شو، معاون دبیر کل سازمان ملل در نخستین روز این کنفرانس بیان کرد. او گفت: طبق گزارشى در سال ٢٠١۵، مسئله گرد و غبار تا ده‌ها سال آینده ۵٠ میلیون مهاجر به وجود مى آورد. او افزود: در ایران ٢٠٪ مراتع در معرض بیابان زایى هستند ولى اقدامات خوبى براى مقابله با آن انجام شده است. سازمان ملل هم از ایران براى احیا ٣میلیون هکتار زمین حمایت کرده است. او در رابطه با راهکارهاى حل مسئله گرد و خاک گفت: این مسئله باید جهانى شود و باید اقداماتى فراتر از مرزها انجام شود. معاون دبیر کل سازمان ملل ادامه داد: حضور بیش از ۴٠ کشور ما را به حل این مسئله امیدوار مى‌کند، سازمان ملل هم مثل گذشته آماده است تا از حل این بحران حمایت کند.
