نگاهی به فیلم «مادری» که این روزها در سینما عصرجدید اکران می شود/زن های متفاوت

چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶  شماره ۸۱۰

وقایع استان

***

دغدغه های زنانه، مشکلاتی که با آن در جامعه رو به رو هستند، نگاه به آن ها و … این ها سوژه هایی است که در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از فیلمسازان به ویژه فیلمسازان زن بوده است. اغلب فیلمسازان زن به دلیل تجربه و زیست خود بعنوان زن در این جامعه ترجیح می دهند موضوعاتی را انتخاب کنند که قهرمان و شخصیت اصلی آن زن باشد.
فیلم «مادری» یکی از همین فیلم هاست در این فیلم ما با زن هایی رو به رو هستیم که زندگی شان در عین حال که در پیوند نزدیک با یکدیگر است؛ اما هر کدام از دیگری دور و در دنیای خود و باورهایش زندگی می کند.
فیلم سینمایی «مادری» به کارگردانی «رقیه توکلی» این روزها در سینما عصر جدید اراک در کنار فیلم های «اسرافیل»، «بدون تاریخ، بدون امضا» و «آیینه بغل» در حال اکران است.
فیلم داستان دو خواهر به نام های نوا و گلنار است که هرکدام از آن ها در روابط شخصی و مواجهه با مردان زندگیشان با مشکلاتی روبه رو هستند. گلنار که خواهر بزرگتر است یک نقاش حرفه ای است او روحیات خاصی دارد و با داشتن یک دختر، همسرش را رها کرده و از او جدا شده است زیرا زندگی مشترک را سدی در راه فعالیت هایش می بیند. نوا اما که مربی کودکان است درست نقطه مقابل خواهرش است او عاشق زندگی مشترک است؛ ولی مردی که دوستش دارد او را رها کرده و او در جستجو برای ادامه رابطه با آن مرد متوجه خیانت او می شود. احساس تعلق او به مادر بودن آنقدر زیاد است که وقتی خواهرش مشغول دغدغه های کاری و هنری خود و روابطش است او از دختر خواهرش مراقبت می کند. البته گلنار زن سرکش داستان از نوعی سرطان بدخیم رنج می برد. این دو خواهر خاله ای دارند که آن ها را بزرگ کرده است و در واقع نقش مادر برای آن ها داشته است در واقع او نقطه اتصال دو خواهر است.
این فیلم در شهر یزد اتفاق می افتد و در ابتدا مخاطب فکر می کند تغییر فضا و شهر در خود داستان تاثیر مستقیم دارد اما روایت داستان به گونه ایست که می توانست در هر شهر دیگری رخ دهد و فیلم بغیر از استفاده بصری از فضای معماری یزد هیچ بهره دیگری از حضور در این لوکیشن نبرده و شاید تنها برخی ویژگی ها که در تمام شهرها وجود دارد به طور خاص به مردم یزد نسبت داده شده است.
هرچند که مادری در تلاش است تا دو شخصیت زن را در یک خانواده و در یک فرهنگ اقلیمی در مواجه با مشکلات نشان دهد و با توجه به اینکه سوژه قابل تامل و جا برای کار بسیار دارد؛ اما به درستی شخصیت ها پرداخته نشده است و شاید برای همین است که رخدادهای فیلم عمیق و قابل باور نیستند. تلاش فیلمنامه در تمرکز بر دو خواهر و روابط آنهاست و همین باعث شده شخصیت های مرد از جمله سعید شوهر سابق گلنار و کاوه نامزد نوا نیز در فیلم منفعل باشند. بی شک ضعف در فیلمنامه و نبود روابط علت و معلولی درست باعث شده تا حتی بازیگران این فیلم هانیه توسلی، نازنین بیاتی، هومن سیدی و … نیز از عهده نقش های خود به درستی برنیایند. در یکی از نقدها بر این فیلم آمده است: «در «مادری»، همه برای یکدیگر مادری می کنند؛ نگرانند، «دست خودشان نیست»؛ اما مخاطب فیلم، باید به چه چیزی متصل شود تا تمامی اتفاقات را با عمق وجود باور کند؟ شخصیت پردازی نادرست و ناقص، عدم رعایت فرم صحیح داستانگویی و زندگی شخصی خاله ای که انگار دیگر مهم نیست و فراموش می شود (اگر نامش را فداکاری کاذب و بی دلیل مادر اصلی و در ادامه ی آن، خاله ی بچه نگذاریم!)، همه و همه باعث می شوند تا با وجود تأثیرگذاری متوسط، سپردن مادریِ یک دختربچه به خاله اش در حالی که پدری ضعیف دارد، چیزی جز یک شعار فمنیستی بنظر نیاید. با اینکه در تمام طول مدت فیلم، نویسنده و کارگردان سعی در برقراری مساوات میان زن و مرد داشته، اما در نهایت از شخصیت نامزد و پدر اصلی داستان که کلیدی ترین مردان نیز هستند، غافل شده و آنان را به ترتیب، خائن و ضعیف نشان می دهد؛ در حالی که تلاش و دوندگی پدر را در اواسط فیلم برای نگه داشتن زندگی، همسر و دخترش شاهد بودیم.» به هر روی فیلم مادری مانند بسیاری از تولیدات سال های اخیر سینمای ایران یک فیلم متوسط است.