نگاهی به آرزوهای شغلی دختران نسل سومی/آنها نمی خواهند خانه دار شوند

یکشنبه ۱۷ بهمن ۹۵ شماره ۵۲۳

روشنک مشتاق
وقایع استان

دختران و زنان ایرانی با تلاش فراوان توانسته‌اند از خانه به محیط جامعه وارد شوند و در عرصه‌های مختلف پا به پا و همدوش مردان حضوری فعال داشته باشند، اما همیشه مشکلاتی همراهشان بوده است. برای همین است که زنان همواره به دنبال سهم خود هستند و با تصور اینکه تحصیلات و داشتن شغلی خارج از منزل می تواند از مشکلات آنها بکاهد تلاش کرده اند تا با دست یافتن به آنها بر مشکلات تسلط یابند. شغل بخش بزرگی از زندگی افراد را تشکیل می دهد، بخشی که سهم عظیمی درزندگی فرد بر عهده دارد.
تغییرات فرهنگی و اجتماعی سال های اخیر موجب شده زنان بیش از قبل به حضور در بیرون از منزل علاقه نشان دهند. زنان ایرانی سال هاست تلاش کردند که در کنار خانه داری به مشاغلی در بیرون از منزل بپردازند تا زنانی مستقل تر شوند. آنها برای ورود به بازار کار به دانشگاه می روند و بیش از نصف صندلی های دانشگاه ها را به نام خود زده اند. حضور زنان در بیرون از منزل بیش از سایر دوره‌ها می باشد. عوامل زیادی در گرایش زنان به ورود به بازار کار موثر است از جمله تلاش برای کسب استقلال و عدم وابستگی، نیازهای مالی، علاقه و مشکلات اقتصادی از جمله این عوامل هستند.
در این شماره به سراغ ۸۰ دختر دبیرستانی شهر اراک رفته ایم و با آنها درباره آرزوهای شغلی اشان گفت و گو کردیم. دخترانی که در سر رویای پزشک ، وکیل و مهندس شدن را می پرورانند و امید دارند به این رویا دست یابند، دخترانی که از رویاهای مادرانشان می گویند و ۹۳ درصد دخترانی که مادرانشان خانه دار هستند دوست ندارند آینده شغلی همچون مادرانشان داشته باشند. دخترانی که ظاهر، اخلاق و رفتار مادرانشان را سر لوحه زندگی قرار می دهند اما می خواهند شغلی متفاوت از آنان داشته باشند.
مطالعه جلیل ایران محبوب و ساحل طاهریان فرد درباره بررسی آرزوهای شغلی نوجوانان دختر در شهر شیراز نشان می دهد ۳/۵ درصد پاسخگویان علاقمند داشتن شغل در آینده نبوده اند. بیشترین علاقه دانش آموزان به مشاغلی چون پزشکی (۲۳درصد)، مهندسی (۲۰درصد) و وکالت (۱۱/۵ درصد) بوده است. همچنین پدران نسبت به مادران در آشنایی با شغل مورد علاقه پاسخگویان تأثیر بیشتری داشته اند. بین مشاغل مورد انتظار پاسخگویان و شغل پدر، شغل مادر، طبقه اجتماعی ، رشته تحصیلی ، و همچنین منطقه آموزشی رابطه معنی داری وجود داشته است. همچنین بین مشاغل مورد انتظار پاسخگویان و تحصیلات مادر، تحصیلات پدر، اعتقادات مذهبی و معدل رابطه معنی داری وجود نداشته است.
در این شماره «وقایع استان» به سراغ دختران نوجوان در شهر اراک رفته است و با ۸۰ نوجوان دخترساکن اراک گفت و گو کرده است، نتیجه گفت و گو نشان می دهد ۲۲ درصد آنها دوست داشتند که در آینده فقط خانه دار باشند و شغلی بیرون از منزل نداشته باشند. همچنین ۳ درصد دوست داشتند که به کاری در منزل مشغول باشند که موارد(مترجمی و تدریس خصوصی ) را نام بردند. ۲۲ درصد آرزوی پزشک شدن، ۱۳ درصد آرزوی وکیل شدن، ۱۵ درصد معلمی و تدریس در دانشگاه، ۱۵ درصد مهندسی و ۱۰ درصد مشاغل دیگر را ترجیح می دادند.
نتیجه این گفت و گو نشان می دهد که ۷۵ درصد دختران آرزوی داشتن شغل در بیرون از منزل را دارند. در بین دخترانی که در گفت و گو شرکت کردند ۵۳ درصد مادرانشان خانه دار و ۴۷ درصد شاغل بودند که ۹۳ درصد از دخترانی که مادرانشان خانه دار بودند، ترجیح می دادند که در بیرون از منزل کار کنند.

مهم ترین دلایلی که دختران دبیرستانی برای کار در بیرون از منزل داشتند به ترتیب اولولیت عبارت بود از:
۱ -استقلال اقتصادی
-۲ کمک اقتصادی به خانواده اشان و تغییر دادن وضعیت کنونی
-۳ مفید بودن برای جامعه
-۴ علاقه به شغل مورد نظر
تحصیل و اشتغال پلی برای نجات خانواده
سمیرا ۱۶ ساله، دانش آموز رشته تجربی است، او می گوید:« آرزو دارم پزشک شوم و خانواده ام را سربلند کنم. خانواده ام وضعیت مالی خوبی ندارد. مادرم در خانه فرش می بافد و پدرم کارگر ساختمان است. می خواهم پزشک شوم تا آنها به من افتخار کنند. الگوی زندگیم دخترخاله ام است، وضعیت زندگی اشان خیلی بد بود اما درس خواند و پرستار شد الان ماهی یک میلیون حقوق می گیرد و هرچی دلش بخواهد می خرد.»
ترجیح می دهم خانوم آقای دکتر شوم
مریم دانش آموز رشته انسانی است، او که می خواهد خانه دار باشد، می گوید:«من ترجیح می دهم به جای اینکه درس بخوانم با یک مرد پزشک ازدواج کنم، آن موقع هم می شوم خانوم آقای دکتر، به نظرم که فرقی نمی کند. در همین شهر اراک بعضی ها میلیون ها تومان خرج می کنند تا بچه هایشان دانشگاه سراسری قبول شوند، در نتیجه هیچ وقت من که نه کتاب کمک آموزشی دارم و نه معلم خصوصی دارم نمی توانم رشته خوب در دانشگاه سراسری قبول شوم، رشته های پایین هم که پول ساز نیست، دانشگاه آزاد هم که هزینه هایش سرسام آور است. پس بهتره وقت خودم را تلف نکنم.»
می خواهم مفید باشم
می گوید:«می خواهم مفید باشم». مگر با خانه داری مفید نیستی؟ نه. خانه داری که شغل نیست، شغلی که درآمد دارد و نه بیمه درست و حسابی، چطور می شود نام شغل روی آن گذاشت. یک عمر بشورم و بسابم و در آخر هم به جای دستت درد نکنه بهت بگن وظیفه ات بود. من هرگز خانه دار نمی مانم و می خواهم در خارج از خانه کار کنم و برایم فرقی نمی کند چه باشد، شغلی که در آخر ماه در ازایش پول بگیرم.»
مادر بودن بزرگترین شغل است
ریحانه که ترجیح می دهد یک مادر نمونه باشد می گوید:«به نظرم که مادر بودن سخت ترین کار دنیاست و اگر بخواهی آن را درست انجام دهی پس نباید کار دیگری انجام دهی. دوست دارم ازدواج کنم و بهترین مادر دنیا باشم. به نظرم مهم ترین وظیفه یک زن این است که مادر باشد. مادر من در بیرون از خانه کار می کند و من و خواهرم از بچگی یا خونه مادربزرگ بودیم یا مهد و مدرسه و همیشه ناهار تنهایی می خوردیم، در نتیجه می خواهم کنار فرزندانم باشم.»