سه شنبه ۱ مهر ۱۳۹۹  شماره ۱۳۲۵

وقایع استان در یک نشست تخصصی بررسی کرد؛ واکاوی علل افزایش درگیری های فردی و دسته جمعی در جامعه

نقطه های نزاع

از عدم بررسی صحیح خشونت تا همراه نبودن سیاستگذاری های اجتماعی برای کاهش این پدیده اجتماعی

کورش دیباج

درگیری و نزاع، از آن دسته آسیب‌های اجتماعی به شمار می رود که با ایجاد اختلال در مناسبات، فضایی آکنده از کینه و دشمنی را در میان افراد به وجود می‌آورد و جامعه را از نظر مادی و معنوی با مخاطراتی روبرو می‌سازد که در سال های اخیر این پدیده همه روزه به شکل های مختلفی در آمارها دیده می شود.
امروزه نزاع های خیابانی یکی از شاخص های خشونت در جامعه تلقی می شود که بین افراد به وقوع می پیوندد و همه ساله بر اساس آمار و اخبار، تعدادی قربانی می گیرد و پیامدهای آن تأثیر مخربی بر اوضاع فرهنگی – اجتماعی هر کشوری دارد. این پدیده از بگو و مگوی ساده، تا گلاویز شدن افراد شروع و در نهایت قتل افراد را به دنبال دارد. گزارش پزشکی قانونی در تیرماه ۹۶ (که آمارهای سال گشته را نیز مورد تحلیل قرار داده است) نشان می دهد ۵/۲۸ درصد از کل معاینات بالینی سازمان، مربوط به نزاع. این آمـار در سال های دیگر نیز تکرار شده و نزاع همواره در رتبه نخست آمار معاینات پزشکی قانونی قرار داشته است. برهمین اساس معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل استان مرکزی در ذیل فعالیت های یکی از کارگروه های تخصصی خود در حوزه آسیب های اجتماعی اقدام به برگزاری دومین نشست تخصصی خشونت «واکاوی علل افزایش نزاع های فــردی و دسته جمعی در جامعه» کرد. در این نشست که با حضور محسن خیرمند، سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری استان مرکزی، غلامرضا فتح آبادی، مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی، ژیلا مشهدی، مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، کاوه امین، استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، کیانوش امینی، روانشناس اجتماعی، پیمان عین القضاتی، جامعه شناس فرهنگی و مسائل اجتماعی و علیرضا حاج علی بیگی معاونت فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی برگزار شد. افراد حاضر در حوزه های مختلف جامعه شناسی، روانشناسی، شهری و… با محور قرار دادن این پدیده اجتماعی به واکاوی علل افزایش آن پرداختند؛ بحث پیرامون چند سوال بود:
الف) چرا با وجود سیاستگذاری های متعدد در حوزه کاهش خشونت شاهد افزایش نزاع های فردی و دسته جمعی در جامعه هستیم؟
ب) کدام محور از این پدیده اجتماعی در سیاستگذاری ها و تدوین برنامه ها مورد غفلت قرار گرفته است؟
ج) دستگاه قضا چه راهبردی برای کنترل این پدیده اجتماعی باید داشته باشد؟
د) چه راهکاری برای برون رفت از این وضعیت پیشنهاد می شود؟
حاضرین با تاکید بر بازبینی سیاست ها و برنامه ها، اقدامات تا کنون انجام شده در حوزه کاهش خشونت بالاخص نزاع های فردی و دسته جمعی را ناکارآمد دانسته و خواستار تبیین درست خشونت در جامعه و بررسی هر چه بیشتر این پدیده اجتماعی شدند که در ذیل مهمترین مساله مورد توجه حضار آمده است.
سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری استان اظهار کرد: خشونت یکی از موضوعات اجتماعی است که طی دو الی سه سال اخیر در برخی استان های کشور بیشتر از سایر موضوعات و معضلات اجتماعی پررنگ و با روند صعودی روبرو بوده است. متاسفانه طی دو سال اخیر تعداد ۵۰ درصد از ۱۰ عنوان اتهام پرونده های دادگستری استان به موضوع خشونت بر می گردد و اگر از جهت میزان فراوانی این موضوع بررسی شود، درخواهیم یافت ۱۰ عنوان اتهامی استان مرکزی، بالای ۶۰ درصد اتهامات استان را تشکیل می دهد.
وی ادامه داد: تعریفی که از خشونت دستگاه قضا مطرح می کند، منظور عناوین اتهامی است که دارای دامنه وسیع و عنوان حقوقی شامل توهین، ایراد صدمه بدنی عمد(ضرب و جرح)،افتراء، تخریب، نزاع فردی و نزاع دسته جمعی است.
خیرمند گفت: بسیاری از پرونده های دادگستری استان در خشونت منجر به محکومیت نمی شود به عنوان مثال در پرونده های با موضوع ضرب و جرح عمدی و توهین بالای ۵۰ درصد آن منجر به صلح و ســازش می شود، حدود ۳۰ درصد این پرونده ها در دادسرا بسته می شود و کمتر از ۲۰ درصد پرونده های با موضوع ضرب و جرح عمدی و توهین به دادگاه ارجاع داده می شود.
سرپرست معاوتت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری استان یادآور شد: بر خلاف اینکه استان مرکزی جز استان های کشور از لحاظ کمترین مشکلات در حوزه امنیتی و انتظامی است ولی آمار خشونت در آن بالا است.
وی گفت: یکی دیگر از مشکلاتی که در اغلب شهرها بالاخص شهر اراک در آن شاهد هستیم برچسب زنی روی محله های آن است وقتی مادام از محله ای به عنوان محله پایین شهر، سکونتگاه های غیر رسمی، پرجرم و.. یاد می شود ناگزیر به ساکنین آنان این معضلات را تحمیل می کنیم و همین امر باعث بروز بسیار معضلات اجتماعی از جمله خشونت برای ساکنین آن منطقه می گردد.
خیرمند تاکید کرد: متاسفانه برچسب هایی در استان بالاخص در شهر اراک به مدد کارکرد و سیاستگذاری غلط در رسانه ملی ارزش شده که باعث ایجاد بروز خشونت و افزایش آن در استان و شهر اراک شده است، یکی از این برچسب ها«گنده لاتی» است و هم اکنون این برچسب به عنوان ارزش تلقی می شود این برچسب ماحصل برنامه تلویزیونی مسابقه «قوی ترین مردان ایران» بود که اغلب شرکت کنندگان آن از استان مرکزی و شهر اراک بودند و هم اکنون این افراد به عنوان گنده لات های استان و شهر اراک محســوب می شوند.
سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم اداره کل دادگستری استان ادامه داد: وقتی آسیب و معضلی به نام خشونت بررسی می شود باید این نکته را در نظر گرفت که خشونت حلقه و سلسله دارد و این آسیب اجتماعی در دو حوزه قانونی و اجتماعی طیف بسیار گسترده ای دارد.
به گزارش وقایع استان در ادامه کاوه امین اظهار کرد: خشونت شهری زمان رخ می دهد که بنده به عنوان یک فرد در جامعه به آن نقطه جوش و سر حد تحمل می رسد، هیچ فردی علاقه به اعمال خشونت ندارد ولی وقتی که نزاع های فردی و یا گروهی اتفاق می افتد، افراد به نقطه جوش خود می رسند و مرتکب چنین اقدام می شوند، در واقع عوامل بیرونی باعث شده که فرد به نقطه لبریز شدن آستانه تحمل خود دست پیدا کند. و نتواند خود را کنترل کند.
وی ادامه داد: باید این نکته را در نظر داشت همه شهروندان قبل از اینکه یک شهروند باشند، یک انسان با تمام کاستی ها، معایب و مشکلات هستند، متاسفانه اتفاقاتی که در سال های اخیر افتاده است، عمده بار مسائل اجتماعی شهر بر عهده شهروندان گذاشته شده است، در واقع هر موقع بحث نزاع، خشونت و … پیش آمده، به جای اینکه بار مسائل اجتماعی به عهده شهروندان است در نظر گرفته شود، روابط اجتماعی شهروندان را عامل بروز خشونت و نزاع دانسته شد در واقع همیشه انگشت اتهام به سمت شهروند بوده است شهروندی که در زندگی شخصی و اجتماعی خود سرتاسر مشکل است، شهروندی که به نود و نه درصد آستانه تحمل خود رسیده است و آن یک درصد باقی مانده را شهر به او هدیه می دهد و از جایی جــرقه زده می شود.
استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک تصریح کرد: جامعه هم اکنون در شرایطی به سر می برد که منتظر یک جرقه هستند، علیرغم تمام تلاش های که روانشناسان و جامعه شناسان در حوزه شهری برای پیشگیری از خشونت کرده اند ولی آنچه که از نگاه مدیران شهری مغفول مانده این است که در شهرها کالبدی خلق شده است که این کالبد به شهروندانش دهن کجی می کند، این کالبد شهری کالبدی است که به شهـروندانش کینه ورزی می کند، کالبدی است که شهروندان را به سمت خشونت سوق می دهد.
امین در ادامه بیان کرد: این کالبد برای شهروندان آن تلطیف نشده است، سیاست گذاران بالاخص مدیران شهری می خواهند با کالبدی که شهروندان را به سمت خشونت سوق می دهد و اقدامات جامعه شناسی، روابط اجتماعی، صحبت کردن و … میزان خشونت شهروندان را کاهش دهند در این صورت تا زمانی که مدیران شهری بدون توجه به کالبد شهری دست به اینگونه اقدامات برای کاهش و پیشگیری از بروز خشونت شهروندان بزنند، همچون ضد جوشی که مادام به ظرف در حال جوش ریخته می شود، عمل می کند. این ضد جوش تا جایی جواب می دهد و از جایی دیگر باید منبع حرارت خاموش و حذف شود. هر چقدر تلاش شود دیگی که در حال جوش است، جوش آن را متوقف کنید ولی زیر دیگ در حال اضافه کردن هیزم باشیم این تلاش هیچ فایده ای ندارد این هیزم از نگاه برنامه ریزی شهری چیزی به جز کالبد فیزیکی شهر نیست. منظور از کالبد فیزیکی شهر بخشی است که با آسفالت، آجر و … ساخته شده است.
وی گفت: متاسفانه خیلی از نزاع های فردی و جمعی در لحظه اتفاق می افتد، باید بررسی شود چه عواملی باعث ایجاد نزاع بین دو نفر و چند نفر شده است، این افراد از کدام محله ها و ساختار شهری بوده اند، خیلی مواقع پیش می آید یک تقاطع ناصحیح در یک شهر باعث افزایش نزاع می شود، خیابانی یک طرفه می شود باعث ایجاد گره ترافیکی در شهر می شود در ظاهر ترافیک است ولی همین ترافیک باعث بوق زدن های متوالی، آشفتگی و در کل باعث می شود افراد گرفتار در ترافیک در آستانه نقطه جوش قرار گیرند در بحث ترافیک یا غیره برای کاهش خشونت که با مباحث جامعه شناسی حل نمی شود بلکه باید ترافیک یا آن معضل شهری برطرف گردد تا زمینه بروز خشونت در آن نقطه کاهش پیدا کند.
استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک عنوان کرد: معضلات و نقصان های شهری که باعث سوق دادن شهروندان به خشونت و نزاع های فردی و دسته جمعی می شود ارتباطی به محله های کم برخوردار و بالا شهر ندارد، بلکه هر جایی از شهر که کالبد نامتناسب وجود دارد می تواند این کالبد بصورت مستقیم یا غیر مستقیم شهروندان را به خشونت سوق دهد.
امین تصریح کرد: مهمترین خواسته در بحث پیشگیری از خشونت و نزاع های فردی و دسته جمعی این است که کالبد شهر به عنوان عنصر افزاینده و مکانیزه ماشه برای نزاع پذیرفته شود در واقع باید متولیان امر بالاخص مدیران شهری بپذیرند که شهر دارای نقاطی است که اگر شهروند در این نقاط قرار بگیرد چاره ای جز نزاع برای وی باقی نمی ماند.
وی گفت: بسیاری از نزاع های فردی و دسته جمعی بر خلاف اینکه تصور می شود در محله ای ناکارآمد و نامناسب هستند، اتفاق نمی افتد دلیل این امر بدین خاطر است که ما بر یک سری از محله های شهری برچسب هایی همچون محله پرخشونت، حاشیه نشین، ناکارآمد و… زده می شود در صورتیکه نه تنها در این مناطق بلکه در سایر مناطق و محله های شهری به کالبد شهر به عنوان عنصر افزاینده خشونت توجه نشده است و همین امر باعث شده که بر خلاف تصور بیشترین گزارش نزاع های فردی و دسته جمعی از مناطقی به غیر از مناطقی که از آن به عنوان ناکارآمد نام برده می شود، باشد.
استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک عنوان کرد: یکی از مشکلات شهر اراک که ناشی از کالبد شهری است، پدیده ای با عنوان نبود «لایه گیر اجتماعی» است، هر چند لایه گیر اجتماعی بحث تازه ای در برنامه ریزی شهری و شهرسازی است ولی در واقع این لایه گیرها بین محلات مختلف شهری قرار می گیرند و باعث به حداقل رساندن اختلال بی برنامه محلات می شوند در واقع محله ای که به دلیل ضعف کالبدی باعث شده برخی از ساکنین خود را به وندال(تخزیب گر شهری) تربیت کند، این لایه گیر اجتماعی نمی گذارد فرد از این محیط مستقیما وارد فضایی دیگر از شهر شود و به راحتی اقدام به تخریب کند در واقع این لایه گیر اجتماعی فضا و ساختار شهری را برای فرد وندالی که از محله با کالبد فیزیکی ضعیف آمده، کم کم یکنواخت کرده تا فرد یکدفعه خود را در نقطه ای از شهر با کمترین نقصان در کالبد شهری مشاهده نکرده و این شوک باعث بروز رفتار وندال گرایی از وی نشود.
به گزارش وقایع استان در ادامه این نشست امینی اظهار کرد: انتقادی که در مبلمان شهری شهر اراک وجود دارد، دایره ای بودن شهر اراک است در واقع توسعه شهری از مرکز شهر اراک بصورت دایره ای وار توسعه پیدا کرده است و به همین خاطر شاهد هستیم در کسری از ثانیه از بالاترین نقطه شهر به پایین ترین نقطه شهر از لحاظ طبقاتی دسترسی دارد بین محله بالای شهر و پایین شهر اراک محله های متوسط قرار دارد و همین امر که شهروندان اراک در کسری از ثانیه محله های بالاشهر و پایین شهر را تجربه می کنند باعث سوق دادن آنان به خشونت می شود.
وی ادامه داد: در بحث واکاوی علل افزایش نزاع های فردی و دسته جمعی علل فردی یکی از عوامل مهمی است که باید به آن توجه شود نمی توان فقط به علل اجتماعی و شهری این مساله پرداخت و بعد فردی آن را در نظر نگرفت. یکی از علل اینکه فردی نسبت به سایر افراد از میزان خشونت بالایی برخوردار است، کمبود ویتامین، کم خونی و مشکلات مواد غذایی است که طی بررسی که وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی در این سه مورد انجام داد مردم استان مرکزی بالاخص مردم شهر اراک از کمبود ویتامین، کم خونی و مشکلات مواد غذایی نسبت به اغلب سایر شهرهای کشور رنج می برند.
این روانشناس اجتماعی تصریح کرد: یکی دیگر از علل میزان خشونت بالای برخی افراد بحث اضطراب های حل نشده است، اداره کل بهزیستی استان حدود ۶ سال است که غربالگری اضطراب در بین کودکان ۵ تا ۶ سال انجام می دهد و عملا در این غربالگری شاهد هستیم کودکانی که میزان استرس بالایی را تجربه می کنند بیشتر از سایر کودکان رفتار آن ها خشونت آمیز است.
امینی گفت: اضطراب حل نشده در کودکان وی را دچار تعارض می کند، این تعارض باعث می شود که فرد در جوانی و بزرگسالی نتواند تکانه های عاطفی خود را کنترل کند و این فرد وقتی وارد جامعه می شود با کوچکترین تلنگری وارد چرخه خشونت می شود.
وی ادامه داد: از دیدگاه علم روانشناسی کم خوابی یکی دیگر از علل افزایش خشونت و نزاع در جامعه است اگر بررسی شود درخواهیم یافت یکی از علل نه تنها در بحث نزاع های فردی و دسته جمعی بلکه آسیب های اجتماعی همچون طلاق و… بسته های اینترنتی شبانه است، وقتی نوجوان و جوانی به دلیل اینکه بسته اینترنت شبانه رایگان است تا صبح بیدار می ماند باعث می شود سیستم کارکرد روانشناختی آنان دچار اختلال شود و همین امر باعث بروز آسیب هایی همچـــون نزاع های فردی و دسته جمعی می شود.
این روانشناس اجتماعی یادآور شد: فعالیت های ذهنی بیش از حد تاثیر به سزایی در بروز رفتارهای خشونت آمیز بالاخص نزاع های فردی و دسته جمعی دارد، اگر طبق گزارش ها اعلام می شود آمار نزاع های فردی در استان مرکزی کاهش پیدا کرده است نباید به این آمار خوش بین بود زیرا بخاطر شرایط بحران کرونا افراد نسبت به گذشته بیشتر در خانه حضور دارند و چون ساختار مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت آنان در ایام کرونا وجود ندارد باعث می شود افراد به فضای مجازی، بازی های رایانه و فعالیت هایی که ذهن آن را بیش از حد درگیر می کند، روی بیاورند به همین خاطر باید در ماه های بعد نگران افزایش آمارهای نزاع های فردی در استان باشیم زیرا فعالیت های ذهنی بیش از حد تاثیر به سزایی در بروز خشونت بالاخص نزاع دارد.
وی گفت: طی تحقیقی که مرکز آمار ایران در بحث مصرف گرایی مردم کشور انجام داد، مشخص شد بیشترین خرید کیف، کفش و لوازم مدرسه توسط مردم استان مرکزی صورت می گیرد که این امر حاکی از آن است که مردم استان مرکزی نسبت به سایر شهرها مصرف گرا و تجمل گرا هستند ولی توجه به سلامت روان خود و فرزندانشان در اولویت های آخر قرار دهد به همین خاطر است که مراکز مشاور استان نسبت بـه سال های گذشته روز به روز تعطیل و تعداد آنــان کم می شود.
امینی عنوان کرد: تعداد مراکز مشاور استان مرکزی نه تنها با تعداد مراکز مشاور استان های پرجمعیت کشور بلکه با سایر استان ها حتی مازندران، رشت و… بسیار ناچیز است، قطعا تقاضا خیلی مهم است که عرضه را ایجاد می کند، متاسفانه مردم استان مرکزی بالاخص مردم شهر اراک به ضرورت مراکز مشاوره و مشاوره گرفتن پی نبرده اند و همین امر باعث شده که این استان در بحث مشکلات اعصاب و روان بالاخص خشونت از آمار قابل تاملی برخوردار باشد.
این روانشناس اجتماعی تصریح کرد: نمی توان بالا بودن تعرفه های مرکز مشاوره را دلیل عدم ضرورت مشاوره و استقبال کم مردم استان از این مراکز دانست زیرا نزدیک دو سال است که تعرفه های بهزیستی در بحث مراکز مشاوره هیچ تغییری پیدا نکرده است .
وی ادامه داد: برای کنترل خشونت و نزاع هــای دسته جمعی باید شاخص های امنیت در جامعه به درستی تبیین و مشخص شود، زیرا رابطه ای مستقیم بین حس امنیت در جامعه با کاهش خشونت وجود دارد با توجه به تحقیقات و مطالعاتی که نسبت به اعتماد مردم به پلیس شده است، سطح اعتماد مردم به پلیس بالا بوده است ولی در استان مرکزی بالاخص در شهر اراک از ساعت ۲۱ پلیس در خیابان ها حضور ندارد و همین امر باعث می شود که شهروندان بعد از این بازه زمانی در شهر احساس امنیت نداشته و در نتیجه بروز خشونت در جامعه افزایش یابد.
این روانشناس اجتماعی گفت: اگر افراد را در نزاع های دسته جمعی بررسی کنیم درخواهیم یافت افرادی هستند که از لحاظ تسهیلات و آگاهی پایین هستند و به همین خاطر است که در مباحث روانشناسی و جامعه یکی از شاخص های مهم امنیت جامعه را میزان سواد، آگاهی و تخصص است در واقع بالارفتن این سه پارامتر در افراد در ارتقای امنیت و کاهش خشونت در جامعه نقش به سزایی دارد.
امینی یادآور شد: هنوز در ارتقای سواد در جامعه آنطور که باید کار نشده است و هم اکنون کشور دارای ۱۰ میلیون بی سواد مطلق است و به نظر بنده مغفول ماندن سطح سواد، آگاهی و تخصص افراد باعث شده که هنوز بعد از سال ها سیاستگذاری و اقدام نتوانیم میزان بروز خشونت را در جامعه کاهش دهیم.
وی بیان کرد: بحث کالبدی شهری، نبود زیرساخت های مناسب پارک و… در بحث پیشگیری از خشونت و نزاع های فردی و دسته جمعی مهم است ولی نکته ای که همیشه از آن غافل مانده ایم هنوز در بـررسی علل نیامده ایم، بررسی کنیم که چرا آستانه تحمل در جامعه پایین است؟ خشونت، نزاع فردی یا دسته جمعی همه آن ها مولود پایین بودن آستانه تحمل افراد است و متاسفانه در ارتقای آستانه تحمل افراد در جامعه هنوز اقدام و سیاست گذاری مناسبی صورت نگرفته است.
این روانشناس اجتماعی عنوان کرد: یکی از دلایل مهم دیگر در بروز خشونت و افزایش نزاع های فردی و دسته جمعی پایین بودن تاب آوری افراد جامعه است، هر موقع این فاکتور مهم در افراد جامعه کاهش پیدا کند بطور یقین باید شاهد معضلاتی چون بروز خشونت، نزاع های فردی و دسته جمعی در جامعه باشیم. طی تحقیقات و مطالعاتی که انجام شده میزان تاب آوری در شهروندان اراکی بسیار پایین است که بخشی از آن شرایط آب و هوایی و بخش دیگر علل جامعه شناسی، مبلمان شهری و … برمی گردد.
این روانشناس اجتماعی تاکید کرد: متاسفانه مردم در بخشی از نیازهای خود همچون سلامت و بهداشت روان حساس نشده اند و این حساس سازی را در کنار اینکه صدا و سیما و رسانه ها انجــــام می دهند دستگاه های متولی و سیاستگذار همچون اداره کل دادگستری و… انجام دهد. مردم برای نوع پوشش، متراژ و دکوراسیون خانه و… حساسیت دارند ولی برای مهمترین موضوع زندگی خود که همان بهداشت و سلامت روان است حساس نبوده و حاضر نیستند هـزینه ای برای ارتقا بهداشت و سلامت روان خود انجام دهند به همین خاطر است که روز به روز شاهد افزایش خشونت و نزاع های فردی و دسته جمعی در جامعه هستیم.
این روانشناس اجتماعی تاکید کرد: چک آپ های ماهانه پزشکی بسیار مهم است متاسفانه در پدیده خشونت فقط به بحث جامعه شناسی و روانشناسی قضیه نگاه شده است و بخش پزشکی مورد غفلت واقع شده است همانطوری که گفته شد بسیاری از کمبودهای ویتامین، کم خونی و… همه زمینه ساز موثر برای بروز خشونت در افراد است.
وی گفت:در بسیاری از کشورهای توسعه یافته با انجام نظارت های طبیعی، میزان نزاع ها را در جامعه کاهش داده اند منظور از نظارت طبیعی، نظارتی است که توسط خود شهروندان صورت می گیرد به عنوان مثال در ایالت «شیکاگو آمریکا» از بازنشستگانی که داوطلب بودند برای نظارت طبیعی استفاده کرده اند ، متاسفانه در کشور در سایر حوزه ها بالاخص حوزه خشونت نزاع های طبیعی شهروندان وجود ندارد و باید این نظارت های طبعی محله محور و پارک محور باشد
به گزارش وقایع استان در ادامه این نشست ژیلا مشهدی اظهار کرد: باید خشونت به عنوان یک پدیده و آسیب اجتماعی در نظر گرفته شود و به همین خاطر خشونت همچون سایر پدیده های اجتماعی تک عامل نیست و خیلی از عوامل باعث بروز و ظهور آن می شود.این عوامل در سطوح مختلف همچون ساختار کلان جامعه، ساختار میانی و ساختار خرد قابل بررسی و تبیین هستند.

وی ادامه داد: آنچه که در بررسی های نزاع های دسته جمعی و فردی مورد غفلت قرار گرفته است، «نیچر» این دو نزاع است، باید بین نیچر نزاع فردی و نیچر نزاع دسته جمعی تمایز قائل شد. اگر مروری به تحقیقاتی که در حوزه نزاع از سال ۱۳۹۰ به بعد در کل کشور انجام شد نگاهی بیاندازیم درخواهیم یافت که عامل اصلی نزاع های دسته جمعی قومیت گرایی، خویشاوندگرایی و خرده فرهنگ ها است.
مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک گفت:در استان مرکزی بحث قومیت وجود ندارد که در آن قومیت گرایی اتفاق بیافتد و باعث بروز نزاع های دسته جمعی برسد، سوالی که پیش می آید پس عامل بروز نزاع های دسته جمعی تا به این حد بالا در استان چیست؟ که باید پاسخ داد عامل اصلی در استان مرکزی بالاخص شهر اراک خرده فرهنگ ها هستند و این خرده فرهنگ ها در استان مرکزی به ویژه شهر اراک وجود دارد.
وی ادامه داد: متاسفانه در جایی همچون استان مرکزی که خرده فرهنگ ها بالا است، فرهنگ رسمی کشور از مقبولیت کمتری نزد مردم آن برخوردار است و همین امر باعث می شود که خرده فرهنگ ها که تا حدودی با فرهنگ رسمی کشور مطابقت دارد جایگزین فرهنگ رسمی شود و در نهایت باعث بروز بسیاری از آسیب های اجتماعی از جمله نزاع های دسته جمعی شود.
مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک بیان کرد: عوامل متعدد اجتماعی در بروز نزاع های دسته جمعی نقش دارند ولی یکی از عوامل مهم در بروز این پدیده اجتماعی کاهش وجدان جمعی و همبستگی اجتماعی است، جامعه ای که در آن وجدان جمعی کاهش پیدا بکند، الزاما به سمت آسیب های اجتماعی سوق پیدا می کند که نوعی از آن آسیب ها می تواند خشونت و نزاع باشد.
مشهدی اظهار کرد: عامل دیگر در بروز خشونت و نزاع ها که بنده بسیار بر روی آن تاکید دارم، پدیده ای با عنوان «محرومیت نسبی» است. زمانی که در جامعه نابرابری اجتماعی وجود داشته باشد طبیعتا این نابرابری اجتماعی منجر به بی عدالتی اجتماعی خــواهد شد، بی عدالتی اجتماعی در واقع به نوعی شانس های پیشرفت افراد را مسدود می کند وقتی این شانس های پیشرفت مسدود می شود، افراد احساس ناکامی در جامعه می کنند و در نهایت این ناکامی بروزهای مختلفی از جمله خشونت دارد.
وی گفت: خشونتی که در جامعه ما مطرح و بررسی می شود، فقط در سطح خرده فرهنگ های اجتماعی باقی نمانده است، هم اکنون شاهد هستیم که حتی نه به شکل فیزیکی تمام سطوح جامعه را در بر گرفته است، حتی ما گاها در محیط های آکادمیک و دانشگاهی شاهد خشونت و بیشتر از نوع خشونت کلامی هستیم. یکی از عواملی که باعث بروز خشونت آن هم از نوع خشونت کلامی در دانشگاه ها و محیط آکادمیک می شود احساس رقابتی است که افراد با یکدیگر دارند، دلیل این احساس رقابت بخاطر این است که افراد یک سری اهداف در جامعه برای آن ها تعریف شده است و این اهداف به افراد می گوید تسهیلات، درآمد بالا، ارتقای شغلی و درآمد بالا خوب است ولی افراد عملا با تلاش هایی که در این زمینـه می کنند، پاداش هایی که انتظار دارند را کسب نمی کنند و همین امر باعث بروز ناکامی برای آن ها می شود و این ناکامی می تواند بروزهای مختلفی همچون خشونت شود.
مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک ادامه داد:جوامع امروزی با گسترش رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی در تبلیغ زندگی مادی، رفاه و آسایش نقش زیاد و موثری داشته اند یعنی در واقع این زندگی مادی و رفاه را به عنوان یک هدف برای افراد جامعه مشخص کردند ولی جامعه ای که از طرق مختلف این اهداف را برای اعضایش تعریف کرده است ولی ابزارهای مناسب برای دسترسی به این اهداف را برای افراد جامعه قرار نمی دهد، طبیعتاً ما با آسیب های مشترکی با این جامعه مواجه هستیم.
وی بیان کرد: از نظر معماری و بافت شهری در استان مرکزی بویژه در شهر اراک شاهد هستیم به چه میزان بالایی فاصله طبقاتی بین محله های مختلف مشخص و واضح است که این امر مصداق بروز نابرابری اجتماعی در آن شهر و استان است. همین امر باعث می شود این نابرابری اجتماعی در مقابل آن رفاه و زندگی مادی که رسانه ها برای افراد تبیین کرده اند قرار بگیرد و حس ناکامی اجتماعی را در بین شهروندان آن شهر بالاخص شهروندان طبقه متوسط به پایین افزایش دهد و در نهایت این ناکامی به طرق مختلف همچون خشونت در جامعه توسط افراد بروز کند.
مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک گفت:یکی دیگر از تبیین های که در حوزه جامعه شناسی از جمله خشونت می شود، یادگیری جرم و آسیب های اجتماعی است. منظور از یادگیری جرم و آسیب های اجتماعی به این مفهوم است که انحرافات اجتماعی ذاتی و فطری نیستند بلکه افراد آن ها را فرا می گیرند در واقع افراد این انحرافات را در پیوندهای که با افراد دیگر دارند، فرا می گیرند. این پیوند ها در وهله اول در درون نهاد خـــانواده صورت می گیرد طبیعی است فردی که پدر و مادرش با خشونت رفتار می کند این خشونت را از آن ها فرا می گیرد و تقلید می کند.
مشهدی ادامه داد: یکی دیگر از تحلیل های اجتماعی که می تواند برای انحرافات اجتماعی از جمله خشونت شود، بحث « بوم شناسی جنایی یا بوم شناسی جرم» است که به زیستگاه های افراد بر می گردد. زیستگاه های افراد که گاها آن را با عنوان مبلمان شهری نام می برند، می تواند عاملی برای بروز جرم باشد البته هیچکدام از این عوامل نمی تواند پدیده خشونت را تعریف کند در واقع ما زمانی می توانیم پدیده خشونت را به عنوان یک آسیب اجتماعی مورد تحلیل واقعی قرار دهیم که همه این عوامل بررسی شود.
وی گفت: امروزه ساختار روستاهای کشور با شهرها متفاوت نیستند زمانی بود که روستاها تفاوت ساختاری شدیدی با شهرها داشتند ولی هم اکنون روستاها هم از نظر فیزیکی و هم از نظر امکانات و زیر ساخت هایی که در روستاها وجود دارد تفاوت چندانی بــا شهرها نمی کنند و مهمتر از همه دسترسی که روستاها به شبکه اینترنت ندارند تفاوت چندانی با مردم شهرها نمی کند.
مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک بیان کرد: عوامل پدیده خشونت و نزاع دسته جمعی در روستاها با شهرها فرق چندانی ندارد مگر اینکه پدیده قومیت گرایی و خویشاوند گرایی در روستاها بیش از شهرها است در روستاها امکانات دسترسی به امکانات فرق چندان زیادی با شهرها ندارد ولی وجدان جمعی، همبستگی اجتماعی در روستاها بیشتر از شهرها است و این خویشاوندگرایی بیش از حد در روستاها باعث می شود که اگر پدیده و مساله ای در خانواده ایجاد شود گروهی از خویشاوندان از این مساله حمایت کنند و در نهایت منجر به نزاع های دسته جمعی شود.
وی ادامه داد: طبیعتا هر آن چیزی که در هر جامعه ای نه فقط جامعه ما باعث ناکامی افراد بشود و افراد نتوانند به آن خواسته های طبیعی خود دست پیدا کنند می تواند منجربه آسیب های اجتماعی از جمله خشونت شود.
مدیر گروه و استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک ادامه داد: تحقیقات زیادی در سال های اخیر در قالب پایان نامه های دانشجویی بر روی«مدارای اجتماعی» شده است، تقریبا نتایج بیشتر این تحقیقات حاکی از آن است که میزان مدارای اجتماعی در برخی از استان های کشور پایین است و این امر حاکی از آن است که آستانه تحمل افراد بسیار پایین آمده است. کاهش مدارای اجتماعی ارتباط مستقیمی با بی تفاوتی اجتماعی هم دارد و همانطور که می دانیم مسائل اجتماعی یک زنجیره هستند و بر هم منطبق هستند وقتی از مدارای اجتماعی، بی تفاوتی اجتماعی صحبت می شود در کنار آن مطمئنا اعتماد اجتماعی، احساس امنیت اجتماعی مطرح می شود که سرریز این مسائل در آسیب هایی همچون خشونت و نزاع های دسته جمعی در جامعه خود را نشان می دهد.
مشهدی تاکید کرد: در بحث پیشگیری از خشونت و نزاع های فردی و دسته جمعی نباید تنها به ویژگی های فردی نگاه شود بلکه به پایین بودن آستانه تحمل و مدارای اجتماعی افراد توجه شود که این پایین بودن آستانه تحمل و مدارای اجتماعی ویژگی فردی نیست بلکه به دلیل مسائل اجتماعی است که میزان این دو مولفه بسیارمهم در افراد کاهش پیدا می کند.
به گزارش وقایع استان در ادامه این نشست حاج علی بیگی اظهار کرد: پدیده خشونت همچون سایر عوامل و پدیده های اجتماعی نمی توان برای آن دستورالعمل صادر کرد و انتظار داشت با یک سند و برنامه یک پدیده اجتماعی همچون خشونت و نزاع در جامعه کاهش پیدا کند، متاسفانه متولیان امر در سال های اخیر به این موضوع توجه نکرده اند و دستگاه های متولی به جای تحلیل و بررسی دقیق عوامل و پدیده های اجتماعی درگیر سند و برنامه با عناوینی همچون پیشگیری، کاهش، مبارزه و.. شده اند.
وی ادامه داد: پدیده های اجتماعی همچون خشونت و نزاع های فردی و دسته جمعی از حیث محتوا، جغرافیا و مکان عوامل مشترک و عوامل اختصاصی دارد که باید در تحلیل ها و بررسی های پدیده های اجتماعی به هر دو عوامل مشترک و اختصاصی توجه شود زیرا مسائل اجتماعی در هم تنیده هستند قطعا مسائل اقتصادی، مسائل روانشناختی، مسائل فرهنگی، مسائل رسانه و… بر آن مساله اجتماعی تاثیر لازم را دارد به همین خاطر نمی توان برای هیچ عاملی در بوجود آمدن یک پدیده اجتماعی همچون خشونت نقش مطلق قائل شد..
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی گفت:متاسفانه در جامعه به قدری که به پدیده خشونت و عوامل منفی آن پرداخته شده که به عوامل مثبت اجتماعی مقابل این پدیده همچون بردباری، مداری اجتماعی توجه و پرداخته نشده است و بیشتر در سیاستگذاری و اهداف به جای اینکه این عوامل مثبت اجتماعی تقویت شود، عوامل منفی پدیده خشونت برجسته و به آن توجه شده است.
حاج علی بیگی تصریح کرد:آمارهایی هم که در حوزه خشونت ارائه می شود، آمار درستی نیست و بیش از اینکه این آمار بتواند نقش موثری در کاهش و کنترل خشونت داشته باشد باعث ایجاد هراس و ناامیدی در جامعه شده و حتی باعث چسب اجتماعی برای منطقه یا شهری می شود. دلیل اینکه عنوان می شود آماری که درباره خشونت اعلام می شود آمار درستی نیست و نمی توان بر اساس این آمار نمی توان به وخیم بودن وضعیت خشونت در جامعه استناد کرد بدین خاطر است که تعداد پرونده ها، گزارش ها درباره خشونت براساس آمار و درصد بیان می شود به عنوان مثال شاید در پدیده ای اجتماعی یک مورد نسبت به سال قبل افزایش و کاهش داشته باشیم ولی وقتی این یک مورد بر اساس آمار و درصد اعلام می شود مقدار آن به شکل قابل توجهی افزایش و کاهش پیدا می کند.
وی ادامه داد: پدیده خشونت متاسفانه هنوز در کشور به درستی تشریح و شناخته نشده است و هنوز در شناخت این پدیده، عوامل ایجاد آن و راهکاری آن تشدد آرا وجود دارد و حتی نظرات بسیار متناقض بیان می شود.
حاج علی بیگی گفت: وضعیت رسانه ای کشور بالطبع وضعیت رسانه ای استان در حوزه آگاه سازی جامعه نسبت به پدیده ای به نام خشونت نیاز به وقت و تحلیل بیشتری دارد، اما اینکه چقدر پرداختن به مسائل و پدیده های اجتماعی برای رسانه های کشور دغذغه است؟ جای بحث فراوان دارد ولی آنچه که از رصد افشای رسانه ای کشور می توان فهمید اگر رسانه ای هم به این مسائل بپردازد متاسفانه از اثر بخشی لازم برخوردار نیست و هنوز رسانه ها به کارکردهای اصلی خود که همان جریان سازی جهت کاهش پدیده های اجتماعی همچون خشونت است، نتوانسته اند دست پیدا کنند.
وی ادامه داد: در حوزه رسانه ها بالاخص در استان مرکزی برای کاهش خشونت نیاز است که بصورت جدی و فوری از لحاط محتوایی و تکنیکی نشریات کار تخصصی صورت گیرد و حداقل نشریات مکتوب علاوه بر رعایت شکل ظاهر و طراحی باید بر محتوایی که این نشریات تولید می کنند، توجه شود متاسفانه غالب محتوای نشریات در استان مرکزی و حتی کشور اخبار هیجانی و منفی است در واقع باید دستگاه های متولی همچون اداره کل ارشاد ذائقه مردم را در مطالعه اخبار هیجانی و منفی تغییر و به سمت و مطالبه در بحث نشاط اجتماعی و پرهیز از خشونت سوق دهد.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی بیان کرد: متاسفانه ذائقه جامعه به سمت اخبار هیجانی و منفی سوق داده شده است به عنوان مثال اگر نزاع دسته جمعی در منطقه ای از شهر صورت گیرد شاهد هستیم چه حجم انبوهی از مردم برای مشاهده و حتی فیلمبرداری در محل نزاع جمع می شوند ولی اگر یک اتفاق مثبت در منطقه ای از شهر اتفاق افتاد شاهد حضور کم مردم هستیم.
وی گفت: قطعا عامل مهمی به نام «نشاط اجتماعی» نه تنها در کاهش خشونت بلکه بسیاری از پدیده های اجتماعی نقش به سزایی دارد ولی نکته اینجاست هر وقت صحبت از این عامل می شود، ذهن بسیاری از مسئولین و حتی مردم بر روی مراسم و مناسک منجر به ایجاد هیجان های شادی آفرین متمرکز می شوند، در حالی که نشاط اجتماعی برگزاری مراسم و مناسک با این رویکرد نیست. نشاط اجتماعی محصول یک جامعه آرام و متعادل است که در آن معنویت و اعتقاد افراد به رعایت ارزش های اجتماعی نقش خودش را دارد و در آن جامعه حقوق شهروندی و رعایت حقوق شهروندی اولویت اصلی است و مهمتر از همه مسائل زیست، معشیت مردم ارتباط مستقیمی با این موضوع دارد.
حاج علی بیگی گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به طبع آن ادارات کل ارشاد اسلامی در سرتاسر کشور می تواند در کنترل و کاهش خشونت بالاخص نزاع های فردی و دسته جمعی ورود موثر داشته باشد منتهی به شرط اینکه پرداختن به موضوع خشونت در اولویت قرار بگیرد. اگر همه برنامه ها و رویدادهای فرهنگی و هنری ارشاد اسلامی یک پیوست اجتماعی داشته باشد که مدیر یا کارشناس اداره کل ارشاد بداند که اگر قرار است کنسرت برگزار شود به چه میزان و چه شکلی اجرا شود که موجب نشاط اجتماعی شود، اگر در حوزه کودک و نوجوان در کاهش خشونت برنامه ریزی می شود باید این برنامه نیازی بر اساس نیاز سنجی و اولویت جامعه صورت گیرد.
به گزارش وقایع استان در ادامه این نشست فتح آبادی اظهار کرد: ارتباط موثری بین سیمای شهری و آسیب های اجتماعی وجود دارد و این موضوع را مطالعات جامعه شناسان در سرتاسر جهان ثابت کرده است یک همبستگی و پیوند بسیار قوی بین سیمای شهری و حتی ریخت شناشی شهری با آسیب های اجتماعی وجود دارد، جایی که ریخت شناسی نامناسب و آلودگی بصری وجود داشته باشد، شاخص های مهم اجتماعی همچون سرمایه اجتماعی، مشارکت اجتماعی و.. کاهش پیدا کرده و انواع آسیب های اجتماعی روند آن افزایش پیدا خواهد کرد. متاسفانه این مشکل در شهر اراک وجود دارد و بارها روی این ارتباط سیما و منظر شهری اراک با آسیب های اجتماعی مطالعه شده است و در بررسی های میدانی به این جمع بندی و نتیجه گیری رسیده شده است که بخش از آسیب های اجتماعی شهر اراک ناشی از ریخت شناسی و مبلمان شهری است.علاوه بر ریخت شناسی و مبلمان شهری حتی پارامترهایی چون رنگ، نقش و… بر روانشناسی و رفتار شناسی شهروندان بسیار اثر دارد و ثابت شده است.
وی ادامه داد: امروزه رویکرد پلیس در دنیا عوض شده است و نتایج بررسی های روانشناسی اجتماعی که بر حضور پلیس شده است، حاکی از آن است حضور پلیس در جامعه باعث آزار عصبی می شود و به همین خاطر است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته حضور فیزیکی پلیس در شهر بسیار کاهش پیدا کرده و نظارت ها را بیشتر غیر حضوری و در بستر فضای مجازی و دوربین ها پیش برده اند ولی متاسفانه در استان بالاخص شهر اراک شاهد امنیتی شدن چهره شهر هستیم و بیشترین حضور پلیس را در شهر اراک نسبت به سایر شهرهای کشور شاهد هستیم.
مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی تصریح کرد: آسیب ها و پدیده های اجتماعی حلقه های پیچیده ای هستند و علل و عواملی بسیاری در شکل گیری آنان تاثیر گذار است، بطوریکه در حوزه آسیب های اجتماعی همچون خشونت نیاز است تبار شناسی، اسطوره شناسی، روانشناسی اجتماعی، جامعه شناسی اجتماعی و بوِیژه تاریخی صورت گیرد.
وی ادامه داد: کشور ما از لحاظ جغرافیای و تاریخی سرگذشت بسیار پیچیده و فراز و نشیب های طولانی را داشته است که همه این عوامل باعث ایجاد هیجان های خفته در میان مردم شده است به همین خاطر در بحث بررسی آسیب های اجتماعی بویژه خشونت نباید از بررسی بحث تاریخی غفلت کرد.
فتح آبادی بیان کرد: مشکلی که در بررسی آسیب های اجتماعی در کشور وجود دارد این است که در بررسی ها فقط به یک حلقه از علل بوجود آمدن آن آسیب توجه می شود و سایر حلقه های موثر در بوجود آمدن آسیب در بررسی ها مورد غفلت قرار می گیرد.
وی تاکید کرد: هنوز در کشور ما سیاست های اجتماعی جز پنج اولویت اصلی نیست و این خلا باید در سطح کلان ملی حل شود، هنوز ما سیاست اجتماعی روشنی در عرصه مختلف کشور نداریم تا به تبع آن سیاست های روشن ملی، سیاست های استانی مشخص و تبیین گردد حتی بعضا قانون گذار هم تکلیفی را برای دولت تعریف می کند آن تکلیف هم عملی نمی شود به عنوان مثال در ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده بود «طرح جامع کنترل و پیشگیری از آسیب های اجتماعی» را تدوین و ارائه دهد ولی در پایان زمان برنامه ششم توسعه هستیم ولی اقدامی برای این طرح از سوی دولت هنوز صورت نگرفته است.
مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی عنوان کرد: علاوه بر این موارد باید از سوی دولت رصد آسیب های اجتماعی باید تعریف می شد و حتی اعتبارات کلانی برای این امر اختصاص یافته بود ولی هنوز دولت به توافق کلی در این زمینه نرسیده است.
فتح آبادی تصریح کرد: سندهای زیادی در کشور برای کنترل و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در کشور تدوین و وقت زیادی برای تدوین این سندها صرف می شود ولی پس از تدوین این سند در کف اجرا به توافق نمی رسد به عنوان مثال «سند پیشگیری از اعتیاد» در کشور تدوین شد و در تدوین سند علاوه بر زمان زیاد بررسی کارشناسی دقیق و جامعی صورت گرفت اما هم اکنون این سند که برنامه پنج ساله بود کنار گذاشته شد و دیگر این سند را احیا نکرده اند و هر نهاد و دستگاهی که در حوزه اعتیاد وظیفه ای دارد، براساس سلیقه خود در پیشگیری از اعتیاد عمل می کند.
وی گفت: در بحث پیشگیری از آسیب های اجتماعی بویژه خشونت باید علاوه بر عزم استانی یک عزم ملی برای این امر وجود داشته باشد زیرا بسیاری از دستگاه ها در استان بر اساس شرح وظایف سازمانی خود عمل می کنند و اگر در هر استانی برای کنترل و پیشگیری از خشونت برنامه ای برای دستگاهی تعریف شود تا زمانی که وزارتخانه مرتبط با آن دستگاه همسو با این برنامه و سیاستگذاری نباشد عملا دستگاه مورد نظر در استان نمی تواند در خصوص برنامه های محول شده موفق عمل کند
مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی اظهار کرد: اگر بخواهیم به معضل اجتماعی همچون خشونت بپردازیم عوامل فردی و اجتماعی زیادی در شکل گیری این پدیده اجتماعی تاثیر دارد، یکی از این عوامل شیوه فرزند پروری است متاسفانه جامعه نتوانسته شیوه فرزند پروری مناسبی داشته باشد و یکی از مهمترین چالش ها در بحث خشونت به شیوه فرزند پروری بر می گردد، متاسفانه هنوز خانواده با خود می پندارند برخورد و رفتار تند با فرزندان شیوه تربیتی مناسبی است. متاسفانه والدین هنوز آموزش های لازم و صحیح را برای فرزند پروری ندیده اند.
وی بیان کرد: اگر به دنبال این هستیم که پدیده اجتماعی همچون خشونت در جامعه کاهش پیدا بکند، نیاز است که افراد جامعه یک سری از مهارت ها را فراگیرند. برای کنترل خشونت باید مهارت گفتمانی، مهارت ارتباطی،مهارت کنترل خشم، مهارت حل تعارض، مهارت حل مسئله را در جامعه توسعه دهیم متاسفانه مهارت کنترل خشم در جامعه برای افراد به درستی آموزش داده نشده است و حتی در مدارس آموزش مهارت بی این مهمی مورد غفلت قرار گرفته است.
مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی گفت: برای کنترل خشونت در جامعه باید یک سری از شاخص های اقتصادی در جامعه حل گردد، ثابت شده با افزایش یک درصد معضلات ۱۲ تا ۲۰ درصد معضلات اجتماعی افزایش پیدا می کند.
فتح آبادی تاکید کرد: برای کنترل خشونت در جامعه باید در تامین رفاه اجتماعی، مبارزه با فقر، مقابله بـــا بی عدالتی و محرومیت باید کار ویژه انجام داد تمام این عوامل نقش کلیدی و محوری در افزایش و بروز خشونت در جامعه دارد.
وی گفت: یکی از عوامل خشونت در جامعه اختلالات روانی است و بنا بر آخرین آمار سازمان نظام روانشناسی کشور ۳۰ الی ۴۰ درصد افراد جامعه از اختلالت روانی رنج می برند لذا توسعه مراکز مشاوره یکی از راهکارهای کاهش خشونت در جامعه است، ولی متاسفانه هنوز ما در حوزه روانشناسی مشکل داریم مراجعه به روانشناس در جامعه ما هنوز به عنوان یک تابو است.
مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی عنوان کرد: یکی از شاه بیت اقدامات در توسعه اجتماعی و پیشگیری از آسیب های اجتماعی توجه به سازمان های مردم نهاد و NGO ها است ولی متاسفانه حداقل در بحث پدیده ای اجتماعی همچون خشونت کمترین توجه به سازمان های مردم نهاد شده و اگر سازمان مردم نهادی در این حوزه فعالیت می کند نه تنها حمایت های لازم برای انجام فعالیتش صورت نگرفته بلکه نتوانسته ایم آن سازمان را از لحاظ توانمندی ارتقا و تقویت کنیم.
وی ادامه داد: در حوزه نشاط اجتماعی متاسفانه کمترین کار و اقدام شده است، در صورتیکه این مولفه مهم اجتماعی نقش کلیدی در کاهش خشونت در جامعه دارد تعریف درستی هنوز در حوزه نشاط اجتماعی در کشور صورت نگرفته و هر نهاد و دستگاه متولی سلیقه ای عمل می کند، هنوز برگزاری کنسرت در کشور یک تابو است.
فتح آبادی بیان کرد: یک سری طرح ها در حوزه خشونت همچون طرح «سیاست ملی و توسعه ایمنی پیشگیری از خشونت خانگی» و یا «لایحه خشونت علیه زنان» در دست اقدام است ولی مدت هاست که اجرای این طرح ها با چالش مواجه شده است که نیاز است اجرای این طرح ها هر چه زودتر از سر گیرد.
مشاور فرهنگی و اجتماعی استاندار مرکزی اظهار کرد: دانشگاه در حوزه پیشگیری و کاهش پدیده های اجتماعی همچون خشونت ظرفیت های بسیاری بالایی دارد ولی متاسفانه نقش ارتباط دانشگاه با جامعه مغفول است، هنوز دانشگاه نتوانسته نقش خود را در توسعه اجتماعی ایفا کند
به گزارش وقایع استان عین القضاتی، در پایان این نشست بیان کرد: بحث های توسط برخی از کارشناسان امر صورت می گیرد که خشونت پدیده اجتماعی است که در آن ژنتیک نقش موثری دارد، اگر این صحبت کارشناسان را بطور کامل قبول داشته باشیم، دیگر جایگاهی برای حوزه علوم و تربیت باقی نمی ماند.
وی ادامه داد: اگر به بحث خشونت از نگاه جامعه شناختی با سه حالت عاملیت، ساختار و زمینه ها بررسی شود این سوال پیش می آید که آیا ساختارها باعث خشونت شدند؟آیا کنشگری افراد جامعه باعث خشونت شده است؟ و یا زمینه ها و عوامل محیطی همچون مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی سبب تنوع خشونت و رشد آن در جامعه شده است؟ به همین خاطر باید تعریف دقیق و جامعی از خشونت و انواع دسته بندی آن شود.
جامعه شناس فرهنگی و مسائل اجتماعی تصریح کرد: قطعا عامل بسیار مهم در بروز خشونت در جامعه و افزایش آن نابرابری اجتماعی و احساس محرومیت نسبی است، این احساس محروم نسبی اگر در جامعه افزایش و ادامه پیدا کند باعث تشدید خشونت در جامعه شده و این عامل تشدیدی باعث ایجاد جنبش در جامعه خواهد شد.
وی تاکید کرد: خانواده مهمترین و بیشترین نقش در نظام تربیتی دارد ولی در سال های اخیر این نقش از آن گرفته شده و به دستگاه های دیگر همچون مهدکودک، مدرسه و… واگذار شده است باید این نقش محوری را دوباره به خانواده برگشته شود اگر این نقش تربیتی به خانواده برگردد قطعا بسیاری از پدیده های اجتماعی از جمله خشونت در جامعه کاهش پیدا خواهد کرد.
عین القضاتی گفت: یکی از دلایلی که میزان خشونت در منطقه و شهری بالا است و روز به روز آمار آن بالا می رود بدین خاطر است که شهرسازی آن منطقه و شهر پیوست اجتماعی ندارد و نگاه اقتصادی تقدم بر پیوست های اجتماعی و فرهنگی دارد.
جامعه شناس فرهنگی و مسائل اجتماعی بیان کرد: اگر به دنبال راهکار برای کاهش خشونت در جامعه هستیم باید برای افراد پرونده سلامت روان در کنار پرونده سلامت جسمی تشکیل شود ضمن اینکه این کار در دانشگاه صورت گرفته است و شاهد هستیم وقتی برای دانشجو پرونده سلامت روان در دانشگاه تشکیل شود از ناهنجاری های بعدی آن می توان پیشگیری کرد.
یکی از عوامل مهم در افزایش خشونت در جامعه بحث نارضایتی اجتماعی است، متاسفانه بیشترین سهم نارضایتی اجتماعی مربوط به دستگاه های خدمت رسان و دستگاه نظارت و قانونی همچون قوه قضاییه، اداره کل دادگستری و دادسراها است قرار بود این نارضایتی با میز خدمت، حقوق شهروندی، منشور صیانت از حقوق شهروندی برطرف گردد ولی متاسفانه این موارد نتوانست میزان نارضایتی افراد را کم کند.
با وجود اینکه خشونت به عنوان یک آسیب و پدیده اجتماعی در کشور محسوب می شود ولی تبیین درستی از خشونت در جامعه اتفاق نیافتاده است اگر تعریف درستی از خشونت در جامعه تبیین شود خود کنشگران اجتماعی وادار به فکر و عمل برای کنترل و پیشگیری این پدیده اجتماعی می شوند، دلیل اینکه هنوز از خشونت تعریف درستی تبیین نشده است بخاطر خرده فرهنگی است که با فرهنگ اصلی کشور ما در تعارض است.
ایجاد گفتمان جدید در موضوعات جدید اجتماعی وجود ندارد، جامعه بویژه نسل جدید حرف نو می خواهد متاسفانه برای کنترل خشونت حرف نو وجود ندارد و این گفتگو با دستگاه و نهادهای دولتی اتفاق نخواهد افتاد.
سر پنجه اولیه افراد در برخوردها ارتباط کلامی و چهره به چهره است و به نظر بنده بیشترین و مهمترین عامل در بروز نزاع ها چه فردی و چه دسته جمعی سوتفاهم است، یعنی ناتوانی ارتباط با طرف مقابل است که این امر هم در خانوانده و هم در جامعه اتفاق می افتد، اگر بررسی کنیم درخواهیم یافت این برخورد اولیه در ساختار جامعه بسیار خشن و باعث ایحاد نارضایتی در افراد جامعه است حتی در دستگاهی به نام دستگاه قضا که به عنوان دستگاه دادرس شتاخته می شود به حدی برخوردهای اولیه کارکنان آن نه تنها با مجرم بلکه با افرادی که به هر دلیلی حتی ضامن حتی همراه مراجعه می کند همراه با خشونت و … است که موج شدید نارضایتی را در افراد ایجاد می کنند.