نقدی بر فرهنگ سینماداری و سینماروی در اراک/فیلم بی فرهنگی

سه شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۷   شماره ۸۱۴

***

وقایع استان

سحر یاری

***

بحث ریزش مخاطب و استقبال کم از فیلم ها همیشه در سینمای ایران مورد توجه بوده است؛ اما دیده می شود که برخی فیلم ها از اقبال خوبی در میان مخاطب ایرانی برخوردار هستند. درونمایه یک فیلم و عواملش از جمله حضور سوپراستارها در دیده شدن یک فیلم نقش موثری دارد شناخت مخاطب از کارگردان آن خصوصا اگر در تلویزیون برنامه های مستمر داشته باشد هم تاثیر مستقیم دارد البته تبلیغ در سیما و در ساعات طلایی نیز در ترغیب مخاطب به دیدن یک فیلم بسیار مهم است. تعطیلات نوروز جزء فرصت های طلایی اکران فیلم ها در کشور ما محسوب می شود و اغلب فیلم هایی که در این روزها اکران می شود به فروش قابل قبولی می رسند. بدون شک ایام نوروز فرصتی برای تفریح و فراغت خانواده ها است و از آنجاییکه بسترهای تفریح در جامعه ما بسیار محدود و کم است سینما یکی از گزینه های مهم تفریح برای خانواده ها به شمار می رود. البته تولید آثار متوسط و بدون کیفیت تلویزیون در سال های اخیر در این گرایش بی تاثیر نبوده است. اینکه در این ایام چه فیلم هایی شانس اکران دارند نکته ایست که همیشه میان سینماگران بر سر آن مناقشه و اختلاف وجود دارد. زیرا تجربه نشان داده است که فیلم های اکرانی نوروزی می توانند به فروش های چند میلیاردی برسند و این دلخواه هر کارگردانی است که نوبت اکران در نوروز به فیلمش برسد.
نوروز امسال نوبت اکران به فیلم هایی چون «مصادره»، «به وقت شام»، «لاتاری»، «خرگیوش»، «لونه زنبور»، «فیلشاه» و «فِراری» رسید. فیلم هایی چون مصادره، به وقت شام و لاتاری در این ایام بالاترین فروش را به خود اختصاص داده بودند. مصادره یک فیلم کمدی بود که در جشنواره ۳۶ فجر نیز مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و حضور رضا عطاران بعنوان بازیگر نقش اولش مخاطب را برای دیدن آن ترغیب می کرد.
به وقت شام به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا و لاتاری به کارگردانی محمد حسین مهدویان نیز به دلیل سوژه و حواشی پیرامونشان در جشنواره توانستند که مخاطب را به سینما بکشانند. البته از تبلیغات گسترده ای که برای این دو فیلم صورت گرفت نیز نباید غافل بود.
سینماهای اراک نیز از این قائده مستثنی نبودند و از لیست اکران های نوروزی فیلم لونه زنبور به سینما فرهنگ و باقی فیلم ها به پردیس سینمایی عصر جدید رسید و این اکران ها با استقبال خوبی از سوی مخاطبان اراکی روبه رو شد.
اما اکران فیلم در سینماهای اراک به ویژه تنها پردیس سینمایی اراک همیشه با حواشی مختلفی رو به رو بوده است به خصوص در اوقاتی که استقبال مخاطب از فیلم ها بیشتر است. این یک واقعیت است که رفتن به سینما آداب و قوانینی دارد که هنوز در میان مخاطبان ما جدی گرفته نمی شود و بدون شک نقدهای فراوانی بر رفتار مردم نیز وارد است مواردی چون آوردن تنقلات به سینما و ایجاد صداهای اضافه با خوردن آن ها، خاموش نکردن گوشی تلفن و حتی صحبت کردن با آن، آوردن کودکان به فیلم های نامناسب سن آن ها که اغلب باعث بی حوصلگی و ایجاد حرکت ها ور فت و آمد آن ها می شود، ایجاد برخی سروصداها در حین تماشای فیلم مانند هو کشیدن برای برخی صحنه ها و یا پچ پچ کردن با یکدیگر همگی باعث تضییع حق دیگر مخاطبان در سینما که قرار است بر روی فیلم تمرکز داشته باشند و از آن لذت می برند، می شود. مورد دیگر که بسیار در سینماها و به ویژه در سینماهای اراک دیده می شود ریختن زباله در سالن سینما است. تک تک این ها مسائلی است که بدون شک نیاز به آموزش، توجه و فرهنگسازی بیشتر دارد.
اما این یک طرف ماجرا است طرف دیگر سینمادار و پرسنل آن هستند که چگونه می توانند در برخوردی مناسب هم مخاطب را به حضور در سینما ترغیب و هم اینکه آن ها را مجاب به رعایت برخی موارد کنند. همانطور که می دانیم در شهر اراک تنها دو سینما وجود دارد که بعد از تبدیل یکی از آن ها به پردیس سینمایی بیشترین فیلم های روز در آن اکران می شود و حتی ممکن است همزمان فیلمی که در سینمای دیگر اکران می شود در این پردیس نیز اکران شود. از طرفی دیده می شود که استقبال مخاطب از تنها پردیس سینمایی اراک به دلیل اینکه سالن های آن نوسازی شده اند و تقریبا فضای مطلوب تری دارد بیشتر است و مردم ترجیح می دهند که فیلم ها را در آن ببینند؛ اما با این وجود همچنان گلایه و انتقادهایی از نحوه برخورد مدیر سینما و پرسنل آن با تماشاچیان وجود دارد. چند روز گذشته بود که فیلم کوتاهی از درگیری پرسنل سینما عصر جدید اراک با تماشاچیان در فضای مجازی دست به دست شد. درگیری که از اعتراض چند تن از تماشاچیان به نحوه پخش فیلم آغاز شد و با هو کشیدن سایر تماشاچیان در نهایت به درگیری فیزیکی منجر شد.
مخاطبین سینما در تمامی کشور هنوز با برخی آداب و قوانین سینما رفتن آشنا نیستند و قطعا این فرهنگسازی زمانبَر است؛ اما انتظاری که از گردانندگان سینما بعنوان مسئولین یک مکان فرهنگی می رود چیزی بیش از این است.
ورود تنقلات در سالن سینما یک عادت اشتباه است و حتی خود پرسنل سینما نیز گاه گلایه هایی دارند از ریختن زباله در سالن سینما ولی وقتی که خود سینما یک بوفه فروش تنقلات دارد و حتی مخاطبان اگر قرار است تنقلاتی وارد کنند باید از آنجا خرید کنند و حق وارد کردن خوراکی خریداری شده از خارج را ندارند با تناقض رو به رو می شویم بنابراین چه انتظاری از مخاطب می رود. اگر آوردن خوراکی به سالن ممنوع است پس نباید اینطور اصرار به فروش از بوفه خود سینما داشت.
یکی دیگر از مشکلات این سینما آن هم در روزهای شلوغ این است که به دلیل بی تجربگی و کم بودن پرسنل با توجه به آغاز فیلم همچنان مردم یا در صف بلیت و یا بوفه هستند بنابراین بخشی از فیلم را از دست می دهند. از آن سو باز بودن در سالن نمایش و رفت و آمد مخاطبان دیر رسیده و روشن بودن چراغ های سالن در دقایق اولیه فیلم تضییع حقوق سایر مخاطبان است.
یکی دیگر از انتقادهایی که بارها و بارها به نحوه پخش فیلم در این سینما شده است حذف تیتراژ اولیه فیلم است که به کرات دیده شده است.
به هر روی برخی رفتارها که باید از سوی پرسنل این سینما به ویژه مدیر آن مورد توجه باشد نادیده گرفته می شود و همین باعث شده تا حجم نارضایتی مردم از گردانندگان این سینما بعنوان مدرن ترین سینمای این شهر روز به روز بالاتر برود.
شاید یکی از دلایل این نوع برخورد از بالای پرسنل این سینما به مخاطبان آن ها این نگاه و رویکرد باشد که آن ها بعنوان تنها پردیس سینمایی شهر و در انحصار بودن اکران های فیلم ها در دستشان می توانند هر برخوردی داشته باشند زیرا در نهایت مخاطب ناگزیر است تحت هر شرایطی برای دیدن فیلم مورد علاقه خود به آن سینما بیاید. بهتر است مدیران سینمایی به ویژه آن هایی که قبل از ورود به این شغل در فضای شغلی دیگر بودند و تنها با اتکا به سرمایه خود سینمادار شده اند در خصوص نحوه برخورد با مخاطب و برخی موارد آموزش هایی ببینند تا شاهد اظهارهای انتقادبرانگیز از سوی آن ها نباشیم و حالا که مخاطب برای دیدن برخی از فیلم ها مشتاق به نشستن بر روی صندلی سینما است با این واکنش ها آن ها را از این فضا دور نکنیم.