سه شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۰   شماره ۱۴۹۷

نفس ها در محاصره

توصیه های بهداشتی در زمان آلودگی هوا و اپیدمی کووید ۱۹

آلودگی هوا در سطح جهان، به عنوان چهارمین علت مرگ زودرس پس از فشار خون بالا، مصرف دخانیات و سوء تغذیه می باشد و دومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از بیماری های غیر واگیر پس از استعمال دخانیات شناخته شده است.
آلاینده های هوا شامل ذرات معلق دی اکسید (PM)، ازن تروپوسفریک سطــح زمین (O3)، دی اکسید نیتروژن(NO2) و دی اکسید گوگرد (SO2) از مهمترین نگرانی های بهداشت عمومی هستند.
کیفیت پایین هوای آزاد و داخل یک عامل خطر مهم برای بیماری های حاد و مزمن تنفسی و قلبی عروقی می باشد. افرادی که بیماری های زمینه ای دارند و در مناطق با هوای آلوده زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید کووید۱۹ قرار دارند.
بر اساس مطالعات و شواهدی علمی، آلودگی هوا عامل اصلی تعیین کننده افزایش بیماری هایی مانند آنفلوانزا و بیماری کووید۱۹ است. افزایش آلودگی هوا می تواند آسیب پذیری دستگاه تنفسی افراد را افزایش دهد و همینطور باعث تشدید دیابت و بیماری های تنفسی شود که با نرخ بالاتر مرگ و میر ناشی از کووید۱۹ همراه است. به همین دلیل اتحادیه بهداشت عمومی اروپا هشدار داده است افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می کنند بیشتر در معرض خطر کووید۱۹ قرار دارند.
در حال حاضر به دلیل تغییر فصل و افزایش آلاینده های هوا به خصوص در کلان شهر ها و شهرهای صنعتی با دو مشکل آلودی هوا و اپیدمی کووید۱۹ مواجه هستیم و میزان مراجعات افراد به مراکز درمانی هم به دلیل آلودگی هوا و تشدید مشکلات تنفسی و قلبی و عروقی و هم کووید۱۹ افزایش می یابد. بنابراین، آلودگی هوا یک عامل اثرگذار بر ابتلا و مرگ ناشی از کووید۱۹ می باشد.

اهمیت توجه بیشتر مردم به خود مراقبتی در زمان آلودگی هوا
کووید۱۹ در حال حاضر به همراه آلودگی هوا در بسیاری از کلان شهرها و شهرهای صنعتی به صورت همزمان مشکل ساز شده است. آلاینده های هوای شهری ترکیبی پیچیده از ذرات، مواد سمی و خطرناک هستند که برای سلامتی انسان مضر است. مواجهه با آلودگی هوا می تواند باعث تحریک ریه ها، ایجاد التهاب، تغییر عملکرد سیستم ایمنی بدن، افزایش عفونت در بافت ریه شود. بسیاری از منابع علمی و مطالعات نشان داده اند که آلودگی هوا می تواند باعث بدتر شدن علائم و پیامدهای کووید۱۹ شود.
چه کسانی در خطر بیشتری نسبت به آلودگی هوا قرار دارند:
افرادی که مستعد ابتلا به بیماری کووید۱۹ هستند ممکن است سلامتی شان به گونه ای باشد که آنها را مستعد آسیب پذیری بیشتری از آلودگی هوا نیز بسازد:
-نوجوانان و کودکان (افراد زیر ۱۸ سال)
-افراد بالای ۶۵ سال
-زنان باردار
-افراد با بیماری های زمینه ای و مشکلات قلبی، عروقی، تنفسی، متابولیکی مثل دیابت
-کارگران و افرادی که در فضای آزاد فعالیت دارند به خصوص فعالیت های سنگین
-افراد با وضعیت بد اقتصادی مثل افراد بی سرپناه، حاشیه نشین و افرادی که امکان استفاده از خدمات درمانی مناسب ندارند.
-افرادی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می نمایند.
-افرادی که در دوره بهبود و بازتوانی بیماری کووید۱۹ هستند. به دلیل درگیری سیستم تنفسی و قلبی عروقی آنها در معرض خطر بیشتری از جانب آلودگی هوا قرار دارند.
-افرادی که در دوره بهبود و ریکاوری سایر بیماری ها مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا هستند.
نکته: علائمی مانند سرفه خشک، سوزش گلو، تنگی و مشکل تنفسی علائم رایج هر دو کووید۱۹ و آلودگی هوا می باشد که البته ابتلا به کووید۱۹ می تواند همراه با تب، بدن درد و سایر علائم دیگر باشد.

چه اقداماتی می توان جهت کاهش اثرات بالقوه سلامتی ناشی از آلودگی هوا در زمان اپیدمی انجام داد؟
– وضعیت کیفیت هوای منطقه محل سکونت خود را از طریق سایت ها و رسانه ها پیگیری نمایید.
-از انجام فعالیت هایی مانند قدم زدن در پارک ها و دویدن در فضای آزاد خودداری نمایید (کلیه ورزشکاران و شهروندان از هرگونه فعالیت فیزیکی و ورزشی از جمله دویدن و پیاده روی در این شرایط در هوای آزاد خودداری نمایند)
-در خانه نیز شدت فعالیت های خود را کاهش دهید به خصوص افرادی که دارای بیماری های زمینه ای قلبی عروقی و تنفسی هستند.
-اگر در محل سکونت از سیستم های تصفیه هوا استفاده می شود فیلتر های آن به موقع تمیز و جایگزین شود.
-غذاهای سرشار از ویتامین و آنتی اکسیدان شامل میوه و سبزیجات بیشتری مصرف شود و از مصرف غذاهای چرب و فست فود و غذاهای فراوری شده خودداری شود. نوشیدن مایعات به ویژه آب در این شرایط افزایش یابد.
-خودداری از فعالیت هایی که باعث افزایش آلودگی هوا در فضای داخل می شوند. مثل: سرخ کردن غذا، جاروکشیدن، جاروبرقی، روشن نمودن شمع و عود و اجاق های گاز و شومینه یا استفاده از سوخت چوب، خانه تکانی و …
– استفاده کمتر از وسایل گاز سوز و نظایر آن.
-بهترین راه کاهش مواجهه با آلودگی هوا ماندن در خانه و فضای بسته می باشد که این امر در زمانی که اپیدمی وجود دارد به همراه رعایت فاصله گذاری اجتماعی و کاهش تجمعات باید صورت گیرد.
-درب ها و پنجره ها در زمان آلودگی هوا باید بسته باشد که این امر امکان تهویه مناسب هوا را مشکل ساز می کند. بنابراین تنها راه آن استفاده از سیستم های تصفیه هوای مناسب، سیستم های تهویه مطبوع و رعایت فاصله گذاری اجتماعی و عدم تجمع، عدم شرکت در مهمانی ها و حتی مهمانی های کوچک و خانوادگی می باشد.
-عدم استفاده از دخانیات و شمع در فضای بسته
-اجرای دقیق پروتکل ها و راهنماهای فاصله گذاری اجتماعی

آیا استفاده از ماسک می تواند از آلودگی هوا محافظت کند؟
بهترین ماسک در این شرایط ماسک های ۹۵ N و ۱ FFP و ۲ FFP بدون سوپاپ می باشد. اگرچه استفاده از این نوع ماسک ها می تواند افراد را از آلودگی هوا و کووید۱۹ محافظت کند به دلیل وضعیت کنونی کشور و نیاز کادر درمان استفاده از آن محدود می باشد و فقط برای افرادی با مشکلات زیاد و در صورت ضرورت افرادی که مجبورند در فضای آزاد فعالیت کنند، استفـــاده از آن توصیه می شود. ولی همچنان کلیه افراد در فضای بیرون می بایست از ماسک های ساده جراحی، پارچه ای و … برای جلوگیری از گسترس بیماری استفاده نمایند هرچند این نوع ماسک ها محافظت کمتری در برابر آلودگی هوا و ذرات معلق دارند.

تاثیر آلودگی هوا بر بهبودیافتگان بیماری کووید ۱۹
همانطور که مشخص است بیماری کووید ۱۹ عملکرد ریه‌ها و دستگاه تنفسی را مختل می‌کند و به میزان قابل توجهی بر سلامت عمومی افراد تأثیر می‌گذارد. بیماری کووید ۱۹ تأثیر طولانی مدتی بر بدن افراد می‌گذارد، گاهی اوقات افراد به کرونای طولانی‌مدت نیز مبتلا می‌شوند و تا چندین ماه درگیر علائم مربوط به آن می‌شوند. علائم کرونای طولانی مدت شامل مشکلات تنفسی، خستگی، ریزش مو و موارد دیگر می‌شود.
هوای آلوده علاوه بر اینکه باعث خارش چشم، سوزش پوست و گلو می‌شود، عملکرد ریه را نیز مختل می‌کند که در این صورت ریه افراد به خوبی عمل نمی‌کند. متخصصان معتقدند که آلودگی هوا خطر بستری شدن در بیمارستان و حتی در برخی موارد خطر مرگ‌ومیر را افزایش می‌دهد. افرادی که از نوع شدید بیماری کووید۱۹ بهبود یافته‌اند به دلیل افزایش سطح آلودگی هوا همچنان در معرض خطر آسیب‌های ریوی قرار دارند. پزشکان توصیه کرده‌اند که افراد هنگام افزایش آلودگی هوا اقدامات احتیاطی را به منظور پیشگیری از بروز بیماری کووید۱۹، آنفلوآنزا و تب دانگ انجام دهند.
متخصصان معتقدند که سلامت بسیاری از بهبود یافتگان بیماری کووید۱۹ هنوز در معرض خطر قرار دارد، کسانی که از نوع شدید بیماری کووید۱۹ بهبود پیدا کرده‌اند تا مدت‌ها درگیر مشکلات تنفسی از جمله تنگی نفس خواهند بود. بنابراین افزایش آلودگی هوا تأثیر مخربی بر دستگاه تنفسی افراد دارد و خطر ابتلاء به بیماری‌های تنفسی جدی نیز افزایش پیدا می‌کند. آمار ارائه شده نشان می‌دهد که سال گذشته تعداد مبتلایان به بیماری کووید۱۹ در طول زمستان در ماه‌های نوامبر و دسامبر افزایش یافته بود.
آلودگی هوا باعث می‌شود دوره بهبود بیماری‌های ریوی طولانی‌تر شود، بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کووید -۱۹ در روزهایی که آلودگی هوا زیاد است دچار مشکلات تنگی نفس و دیگر اختلالات تنفسی می‌شود. بهبودیافتگان بیماری کووید۱۹ در روزهای آلوده همچنان در معرض خطر ابتلاء به مشکلات ریوی قرار می‌گیرند.
متخصصان همچنین معتقدند که افراد مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریه یا آسم بیش از دیگران در معرض ابتلاء به بیماری‌ها و اختلالات مربوط به آلودگی هوا قرار دارند، به ویژه اگر این افراد پیش از این به بیماری کووید۱۹ مبتلا شده باشند. بزرگسالان و کودکان نیز در چنین شرایطی باید اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با خطرات ناشی از آلودگی هوا را انجام دهند. بنابراین توصیه شده است که افراد در روزهای آلودگی هوا از ماسک استفاده کنند، تا حد امکان از حضور در فضاهای باز دوری کنند و در فضای باز ورزش نکنند.