روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
چهارشنبه ۲ بهمن ۱۴۰۱ شماره ۱۶۷۰
شهرداری‌ها چگونه می‌توانند نقش پررنگی در کاهش آلودگی هوا داشته باشند؟
فاطمه چاپاری: شهروندان اراک این روزها باز هم با معضل تکراری آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کنند، هوا در روزها اخیر به شدت رو به سردی رفته و در کنار آلودگی ناشی از واحدهای مسکونی و تجاری و ترافیک، مازوت‌سوزی و پدیده وارونگی دما نیز موجب تشدید آلودگی هوای شهر شده است.
اراک کلان‌شهر جوانی است که همه آن را با عنوان پایتخت صنعتی کشور می‌شناسند، در این شهر صنایع مادر و کارخانه‌های بزرگی مانند آلومینیوم‌سازی، ماشین‌سازی و واگن‌سازی، بزرگترین زیرساخت‌های برق و مخابرات کشور، بزرگترین شرکت معدنی املاح، نیروگاه و واحدهای نفت و پتروشیمی و پالایشگاه وجود دارد. تولید ۸۰ درصد تجهیزات انرژی کشور در واحدهای صنعتی این شهر انجام می‌شود.
فعالیت این واحدها عمده‌ترین دلیل آلودگی هوای اراک است، از طرفی هر ساله در فصل زمستان نیروگاه برای تأمین برق این صنایع و دیگر مصارف به مازوت‌سوزی روی می‌آورد و این امر در کنار پدیده این ورژن در زمستان باعث شدت گرفتن آلودگی هوای شهر اراک و به خطر افتادن سلامت شهروندان می‌شود.
طبق قانون هوای پاک شهرداری‌ها موظفند نحوه تردد وسایل‌نقلیه موتوری و سامانه (سیستم) حمل‌ونقل شهری را به نحوی طراحی و ساماندهی کنند که ضمن کاهش آلودگی هوا جوابگوی سفرهای روزانه شهری باشد.
شهرداری‌ها می‌توانند با توسعه فضای سبز شهری، جایگزین کردن نگاه انسان‌محور با نگاه خودرومحور در برنامه‌های مختلف عمرانی و ترافیکی شهر، توجه ویژه به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی، استفاده از وسایل نقلیه پاک و فرهنگ‌سازی در این حوزه‌ها نقش پررنگی در کاهش آلودگی هوا داشته باشند.
جانمایی تقاطع‌های شهری اراک نامناسب است
سیاوش آقاخانی، کارشناس شهری می‌گوید: طبق قانون تهیه و ارائه برنامه جامع و مشخص برای مقابله با آلودگی هوا یکی از وظایف مهم مدیریت شهری است؛ لذا در یک شهر صنعتی مانند اراک علاوه بر طرح جامع کاهش آلودگی هوا که دولت در حال به‌روزرسانی آن است، مدیریت شهری باید برنامه‌ای مدون برای مقابله با آلودگی هوا داشته باشد.
وی با تاکید بر ضرورت بازنگری طرح جامع و تفصیلی شهر اراک، خاطرنشان می‌کند: بررسی‌ها نشان می‌دهد ۱۱ تقاطع غیرهمسطح در سطح شهر احداث شده است، اما جانمایی این تقاطع‌ها به نحوی بوده که تأثیر چشمگیری در رفع گره‌های ترافیکی مرکز شهر و کاهش آلودگی هوا نداشته است.
این کارشناس شهری تصریح می‌کند: ارتقای زیرساخت‌های شهری و مدیریت منابع سیار آلودگی از دیگر عوامل مهم بر کاهش آلودگی هوا است. هنوز هم بسیاری از اتوبوس‌ها و سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی که در اختیار شهرداری است، استانداردهای لازم را ندارد و اتوبوس‌های دودزایی که تمام‌وقت در سطح شهر تردد می‌کند، آلودگی را در ریه شهروندان تخلیه می‌کند.
این کارشناس محیط زیست شهری تصریح می‌کند: تغییر سیاست‌های خودرو محور به شهروندمحور، خارج شدن راه‌آهن شهری از اراک و راه‌اندازی یک قطار سبز درون‌شهری، اجرای طرح معاینه فنی برتر، مدیریت آلودگی‌های خانگی و تجاری، بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساخت‌وسازها، نظارت بر مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و تدوین طرح جامع فضای سبز شهری از جمله مواردی است که جهت کاهش آلودگی هوا باید در دستور کار مدیریت شهری قرار بگیرد.
اجرای رینگ‌های ترافیکی، نوسازی ناوگان و صدور برگه معاینه فنی
حجت‌الله مرادی، معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهرداری اراک در این خصوص می‌گوید: شهرداری بیشتر از مبالغ دریافتی از محل عوارض آلایندگی صنایع برای رفع آلایندگی‌ها و مبارزه با آثار آنها اقدام کرده و نوسازی اتوبوس‌ها و اجرای رینگ‌های ترافیکی را انجام داده است.
وی ادامه می‌دهد: به دلیل حجم سنگین تردد، محورهایی برای احداث رینگ‌های ترافیکی انتخاب شده است که بخشی از آن احداث شده و بخشی دیگر در حال اجرا است، با این اقدام زمینه برای انتقال تردد سفرهای بین شهری کشور که بیشتر با ماشین‌های سنگینی مانند کامیون و تریلر انجام می‌شود، از هسته مرکزی شهر فراهم خواهد شد.
معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهرداری اراک تاکید می‌کند: اصلاح مسیرهای هندسی در نقاط مختلف شهر، سفرهای درون‌شهری را کوتاه می‌کند و کاهش مصرف سوخت، افزایش سرعت تردد و کاهش آلودگی هوا را به دنبال خواهد داشت.
مرادی خاطرنشان می‌کند: اجرای پروژه‌های انسان‌محور در شهر و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، انجام معاینه فنی و صدور برگه معاینه فنی خودروها از دیگر اقداماتی است که با هدف کمک به کاهش میزان آلودگی هوا و افزایش ایمنی تردد انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه اراک از نظر نداشتن تخلف در زمینه معاینه فنی رتبه چهارم کشور را دارد، اظهار می‌کند: در شهر اراک پنج مرکز معاینه فنی وجود دارد که تمام این مراکز قابلیت تست معاینه فنی برتر و صدور گواهی را دارد، هرچند که طرح‌های ترافیکی در حال حاضر در اراک اجرا نمی‌شود، اما با صدور گواهی معاینه فنی برتر، رانندگان می‌توانند از مزایای این طرح در شهرهای بزرگ دارای طرح ترافیک بهره‌مند شوند.
نوسازی بیش از ۹۰ درصد ناوگان حمل‌ونقل عمومی تا اردیبهشت ۱۴۰۲
محمدحسین ساده‌وند، سرپرست سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری اراک نیز خاطرنشان می‌کند: از ۹۹ دستگاه اتوبوس خریداری شده در شهرداری ۳۶ اتوبوس در گذشته وارد خط ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر اراک شده بود و به تازگی نیز شش دستگاه به این تعداد اضافه شده است و تا پایان اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ بیش از ۹۰ درصد اتوبوس‌های شهر اراک نوسازی خواهد شد.
وی اضافه می‌کند: طی این روند ۵۲ دستگاه اتوبوس فرسوده از خطوط خارج و در حال حاضر ۸۰ درصد از ناوگان عمومی شهر اراک نوسازی شده است که تأثیر بسزایی بر کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.
سرپرست سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری اراک با بیان اینکه با افزایش تعداد ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر به ۱۰۶ دستگاه، اختصاص خطوط ویژه اتوبوس ضروری است، ادامه می‌دهد: از دستگاه‌های ذی‌ربط در شورای ترافیک استان درخواست داریم که برای کنترل خودروهای شخصی و ورودشان به معابر مرکزی شهر اراک، اعمال محدودیت برای خودروهای تک‌سرنشین در هسته مرکزی، سهولت در تردد اتوبوس‌ها در مرکز شهر و کاهش زمان انتظار اتوبوس در جایگاه‌ها، اقداماتی را انجام دهند.
ساده‌وند در خصوص رفع آلایندگی تاکسی‌های فرسوده، می‌گوید: حدود نیمی از تاکسی‌های شهر فرسوده است و خودروی سمند سورن به عنوان خودروی جایگزین برای نوسازی این تاکسی‌ها پیش‌بینی شده است که به دلیل بالا بودن قیمت این خودرو استقبال چندانی از این طرح نمی‌شود؛ لذا در صدد هستیم تا منابعی را برای ارائه تسهیلات تأمین کنیم.
