دوشنبه ۱ دی ۱۳۹۹   شماره ۱۳۶۰

وقایع استان گزارش می دهد؛ لزوم بازنگری وضعیت موزه ها در روزهای کرونایی در گفتگو با «سیدمحسن رحمتی» معاون میراث‌فرهنگی اداره‌ کل میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی و «داود پرچمی» مهندس معماری و دبیر هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان مرکزی

موزه های ما، موزه های آنها

فاطمه چاپاری

با شیوع کرونا بازدید از مکان های تــاریخی و موزه های شهر کاهش یافته و در مقاطعی نیز این اماکن تعطیل شدند، این موضوع کاهش جدی درآمد در این حوزه را به دنبال داشت که بیشتر متوجه شهرهای توریستی کشور شد، از طرفی تعطیلی موزه ها و کاهش فعالیت آن ها همان طور که ممکن است باعث کم توجهی و غفلت در نگه داری و حفظ آثار تاریخی در موزه ها و همین طور بناهای تاریخی گردد، فرصتی است برای بازنگری در اقدامات انجام شده در این حوزه و بهبود عملکرد تا شاید موزه های ما هم شبیه موزه های دیگر نقاط جهان شوند و بتوانند به عنوان یکی از جذابیت های مهم شهر در لیست اولویت های توریست ها و گردشگران قرار گیرند.
در شهر اراک که شهری است صنعتی با کمترین مکان های تفریحی، حفظ بناهای تاریخی همچون بازار و سراهای آن به خصوص در فصول سرد و بارندگی ها و همچنین تجهیز موزه ها بر اساس استانداردها برای تعامل بیشتر مردم در آینده اهمیتی دو چندان پیدا می کند، در همین خصوص وقایع استان در گفتگو با سید محسن رحمتی معاون میراث‌فرهنگی اداره‌ کل میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی و داود پرچمی مهندس معماری و دبیر هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان مرکزی، شــــرایط بناهای تاریخی و موزه های شهر و مباحث مغفول مانده دراقدامات انجام شده در این حوزه را بررسی کرده که مشروح آن را در زیر خواهید خواند.
سید محسن رحمتی معاون میراث‌فرهنگی اداره‌ کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی در گفتگو با وقایع استان گفت: در دوران شیوع کرونا آمار بازدید از موزه ها به شدت کاهش پیدا کرده است، به طوریکه پیش بینی می شود تا حدود ۹۰ درصد بازدیدکنندگان کاهش پیدا کنند به دلیل این که پذیرش در موزه ها نسبت به سال گذشته، یا محدود بوده است یا موزه ها تعطیل بودند.
وی در خصوص اقدامات انجام شده برای حفظ بازار وخانه های تاریخی شهر و استان در برابر بارندگی های پیش رو در زمستان گفت: براساس اعتبارات موجود، تا قبل از شروع بارندگی ها، بخش هایی از بام فضاهای عمومی مجموعه بازار مانند بخش سرپوشیده سرای کاشانی و… نیز خانه های تاریخی مانند منزل حاج آقا محسن اراکی، خانه تاریخی پراخودی مقدم و غیره … مرمت اساسی شده و در سایر بناهای تاریخی رفع خطر و اقدامات حفاظتی انجام شده است، مانند امامزادگان ۷۲ تن ساروق و غیره… همچنین نظارت ها به صورت دوره ای توسط کارشناسان و در مواردی براساس گزارش های واصله از یگان حفاظت، هیأت امناها، شوراهای اسلامی و … انجام می پذیرد.
رحمتی همچنین درخصوص حفظ آثار موزه ها در مقابل رطوبت ناشی از برودت هوا در فصل پاییز و زمستان افزود: با استفاده از سلیکاژن و رطوبت گیر و ویترین های استاندارد که باعث می شوند اشیاء در خلأ نگه داری شوند، مشکلی در این زمینه نداریم و امکان ورود هوا به داخل ویترین ها وجود ندارد.
محسن رحمتی درباره امکانات موزه ها برای معلولان گفت: با توجه به اینکه موزه های استان همگی بناهای تاریخی هستند، امکان تغییرات و ساخت و ساز در پله ها برای ایجاد رمپ برای معلولان جسمی حرکتی وجود ندارد و همین طورامکاناتی برای افراد ناشنوا و نابینا در نظر گرفته نشده است.
وی پخش مستند موزه ها از تلویزیون، بازدید رایگان از موزه ها به مناسبت های مختلف ،پخش تراکت و بروشور جهت معرفی موزه های استان را از جمله اقدامات انجام شده برای افزایش تعامل مردم با موزه ها مطرح کرد ودر ادامه در خصوص اهمیت معماری در ساخت موزه ها گفت: معماری در موزه ها بسیار مهم است، با معماری مناسب از نظر نوع مصالح به کار رفته، نورمناسب، رمپ‌ جهت معلولان و طراحی ساختمان اصلی موزه می توان بازدیدکنندگان بیشتری به موزه ها جلب کرد، در موزه های اراک استاندارد ها کمتر رعایت شده اما در موزه بزرگ شهر واقع در خیابان قائم مقام فراهانی، میدان مقاومت کلیه استانداردها شامل ویترین، برق اضطراری رطوبت گیر، نورپردازی مناسب رعایت شده است، این موزه با استانداردهای کامل و جدید جهت تعامل موزه با مردم طراحی شده و تا ۳سال آینده افتتاح خواهد شد.
داود پرچمی مهندس معماری و دبیر هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی استان مرکزی نیز در گفتگو با وقایع استان گفت: از نظر طراحی می توان هزار نوع موزه طراحی کرد،چون موزه ها نسبت به آثاری که در آن ها نگهداری می شود طراحی می شوند، مثلا موزه جنگ ،موزه ادبیات، موزه حیات وحش، موزه تاریخ، موزه خط هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند و بر اساس همین ویژگی ها سبک و سیاق طراحی هر موزه ای متفاوت است، برای مثال برای طراحی واجرای موزه جنگ ابزار آلات بزرگ تری مورد استفاده قرار می گیرد در مقایسه با موزه ای که مخصوص سکه است؛ نورپردازی و چگونگی طراحی گالری هامتفاوت است.
وی افزود:در شهر اراک، موزه ها به این صورت ایجاد شده که یک ساختمان قدیمی را به عنوان موزه مرمت کرده اند، به جزموزه واقع در خیابان قایم مقام که طراحی شده و در حال اجرا است، موزه ی دیگری در اراک که بر اساس آثار به خصوصی طراحی شده باشد نداریم، برای مثال موزه مفاخر یک خانه ویلایی بوده که تبدیل به موزه شده است، حتی در ایران انگشت شمار می توان موزه هایی را یافت که بر اساس موزه و المان های آن طراحی شده اند، برای مثال موزه معاصر کشور به معنای واقعی کلمه موزه است چرا که بر اساس موزه طراحی شده یا موزه جنگ در تهران، این موزه ها استاندارد ها را دارا هستند، به طور مثال در ورودی موزه، لابی، امانت،کتابخانه ها تمامی استانداردها رعایت شده است.
داوود پرچمی تصریح کرد: موزه جنگ تهران از بهترین موزه های دنیا می باشد،به طوری که حداقل در سطح آسیا جایگاه ویژه ای دارد، بازدید کننده با ورود به این موزه یک سلسله وقایع از تاریخ جنگ ایران وعراق را به شکل مستند یا به واسطه فیلم از سر می گذراند.
وی افزود: درطراحی موزه علاوه بر این که ابعاد ساختمان ،طبق استانداردهایی که برای موزه است طراحی می شود، همچنین فرهنگ و مبانی نظری نیز در طراحی لحاظ خواهد شد، تا حس این همانی برای بازدیدکنندگان در موزه ایجاد شود و افراد با قرار گرفتن در محل موزه بتوانند حس حضور در آن دوره را تجربه کنند.