روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
چهارشنبه ۶ شهریور ۱۳۹۸ شماره ۱۱۵۴
«وقایع استان» بررسی می کند؛ عزم جدی برای حمایت از بیماران مبتلا به HIV مثبت و ایدز در استان وجود دارد یا خیر؟
من زباله نیستم
کوروش دیباج
«فقط آمدم که بگویم، جامعه دست از این نگاه های تبعیض آمیز و انگ زا نسبت به ما بردارد» این آخرین جمله ای بود که از او شنیدیم، آخرین جمله ای که در تک تک واژه های آن به راحتی غم و سرخوردگی را حس می کردی، غمی که حاکی از تبعیض ها و انگ های یک جامعه به اصطلاح متمدن را نشان می دهد، تبعیض و انگ هایی که به گفته او باعث شده بسیاری افراد همچون او از حضور در اجتماع خجالت کشیده و در خانه زندانی شوند، نگاه هایی که حتی صمیمی ترین اعضای خانواده به آنان دارد و بسیاری افراد چون برای اینکه تنها تکیه گاه و حامی خود را از دست ندهند، این مساله را از خانواده خود پنهان می کنند.
اسم این فرد را یلدا می گذارم، یلدا داستان زندگیش را برای من بازگو می کند، ۱۷ سال است که شوهرش را از دست داده و دارای دو دختر و یک پسر است همه آنها ازدواج کرده اند و هنوز هم خودش مطمئن نیست چگونه به این بیماری مبتلا شده است، نه رفتار پرخطری داشته، نه اهل تتو و آرایش آنچنانی است و نه معتاد و نه اهل سرنگ آلوده، تنها چیزی که به یاد دارد، تصادف شدیدی است که در شهرستان ملایر دچار آن شده است، تصادفی که به قول او روال زندگی عادی و روزمره اش را عوض کرد.
یلدا ۵۴ سال دارد، ظاهر پر انرژی، خندان، قوی و مصمم او برایم باور اینکه او دچار این بیماری شده است را سخت می کند، برای اینکه مطمئن شوم مجدد از او می پرسم مطمئن هستید مبتلا به ویروس HIV مثبت هستید؟ پر انرژی تر و مصمم تر از قبل پـاسخ می دهد، تنها شمــا نیستید این سوال را از من بارها می پرسید، بلی مبتلا هستم ولی باعث نشده این بیماری مرا ناامید و افسرده کند.
یلدا داستان زندگیش را اینگونه ادامه می دهد: به خاطر تصادفی که در ملایر داشتم ، خون آلوده به من تزریق شد، و سال ۹۳ متوجه شدم که مبتلا به این ویروس شده ام، قبل از اینکه متوجه شوم به این بیماری مبتلا شده ام خستگی و ضعف جسمانی شدیدی احساس می کردم، بطوریکه این بیماری توان انجام امور روزانه را از من گرفته بود و به یکباره ۱۶ کیلو کاهش وزن داشتم،با مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کردم و در بیمارستان بستری شدم.
یلدا ادامه داد: وقتی در بیمارستان بستری و مورد آزمایش قرار گرفتم، متوجه تغییر ناگهانی پرستاران و پزشکان بیمارستان شدم، نگاهشان به من آن نگاه سابق نبود، بلکه با ترس به من نزدیک می شدند و حتی موقع تحویل ظرف غذا به بنده دستکش به دست می کردند. با مشاهده اینگونه رفتارها با خود حدس زدم، سرطان گرفته ام تا اینکه پزشک همه چیز را درباره بیماریم به من توضیح داد.
یلدا در حالی که به علامت رمان قرمز بروشور جلوی روی خود خیره می شود، گفت: تا حدودی با این بیماری آشنا بوده و امیدوار به بهبود وضعیتم بــودم، ولی متاسفانه پزشک به جای اینکه من را امیدوار کند، من را بیشتـر ترساند، تا جایی که هر لحظه با خود فکر می کردم مرگم فرا رسیده است. بعد از اینکه کادر پرسنل بیمارستان متوجه شدند من به این ویروس مبتلا شده ام، اتاقم را جدا کردند و مکرر به کادر بیمارستان تأکید می کردند که مبادا به من نزدیک شوند،این برخوردهای زننده و تبعیض آمیز در یکی از بیمارستان های شهر اراک برایم اتفاق افتاد.
در حالی که دیگر لبخندی بر چهره‌اش نیست ادامه داد: با دیدن این رفتارها حال جسمی و روحیم رو به وخامت رفت و به جای اینکه روند درمان اثربخش باشد از قبل بدتر شدم، قطعا کادر بیمارستان بهتر از من راه های انتقال این بیماری را می‌دانستند اما رفتار آنها همراه با تبعیض و تحقیر بود.
وی ادامه داد: از ترس اطلاع فامیل، رفت و آمدها را با آنان به حداقل رساندم، کابوس هر شب این بود که خانواده ام و اعضای فامیلم از بیماریم با خبر و مرا طرد کنند، که متاسفانه اینطور هم شد.
مکث می کند، و در حالی که لرزش صدایش بیشتر می شود، گفت: یک روز خواهرم به من زنگ زد و گفت شنیده ایم ایدز گرفته ای؟ ای کاش سرطان می گرفتی و این بیماری را نمی گرفتی؟ جواب فامیل را چه دهیم؟ این بی آبرویی را که نمی شود پنهان کرد، شنیدن این جملات از سوی خواهرم که بعد از مادرم، با محبت ترین فرد زندگیم بود، کافی بود حس کنم دنیا روی سرم خراب شده است. محل زندگیم را عوض کردم و آدرس و شماره خط جدیدم را به کسی ندادم، هیچ منبع درآمدی هم نداشتم پول خیاطی هم کفاف زندگیم را نمی داد، مجبور شدم از سالمندان نگهداری کنم و البته به یاری خداوند با همین درآمد ناچیز دخترم را راهی خانه بخت کردم.
وی گفت: متاسفانه جامعه، اولین گمانی که نسبت به مبتلایان به این بیماری به ویژه زنان می برند، این است که فرد روابط نامشروع داشته است که مبتلا به این بیماری شده است. با اینکه مکان زندگیم را عوض کرده بودم، مدام اعضای فامیل، به خیال اینکه روابط نامشروع دارم، من را تحت نظر داشتند و حتی به کلینیک مثلثی رفته و از پزشکم درخواست پرونده ام را کردند و خوشبختانه پزشک با من همکاری کرد و به آنها اطمینان داد که مبتلا به ایدز نیستم.
یلدا بعد از مکث طولانی، گفت: هیچ وقت نگاه ها و انگ هایی که به من زده شد را نخواهیم بخشید. مخفی کردن این بیماری شاید کار اشتباهی باشد ولی این قضاوت های جامعه بود که من را مجبور به پنهان کاری کرد.
وی ادامه داد: بیمار مبتلا به اچ آی وی مثبت زباله نیست، یک انسان است مثل همه انسان های دیگر نفس می کشد و امید دارد، بیماری آنها را نمی کشد بلکه نگاه سنگین و انگ های شماست که هر روز ما را می کشد.
وی از سختی و عوارض این بیماری می گوید، از اینکه با مصرف داروها هر فرد سرگیجه و بی حالی شدید دارد و مجبور است برای اینکه بتواند به کارهای روزانه اش برسد، زمان مصرف داروها را طوری تنظیم کند که شب موقع خواب آن ها را مصرف کند.
داستان یلدا، داستان یکی از هزاران افراد مبتلا به HIV مثبت است، داستانی تلخ که علاوه بر احمال کاری برخی متولیان امر، اکثر ما با نگاه ها و قضاوت های اشتباهمان ادامه زندگی و لذت بردن از آن را برای آنان زهر کرده ایم.
به خاطر دارم، شهریورماه سال گذشته، غلامرضــا فتح آبادی، مدیر کل اسبق دفتر اموراجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی در کارگروه امور اجتماعی و فرهنگی استان مرکزی گفت: تعداد مبتلایان به ویروس HIV در کشور بر اساس آخرین آماری که وزارت بهداشت اعلام کرده، ۳۷ هزار و ۶۵۰ نفر هستند که از این تعداد ۱۷درصد بانوان و۸۳ درصد مردان هستند. بر اساس آخـــرین اطلاعاتی کــه دانشگاه های علوم پزشکی اراک، ساوه و خمین اعلام کردند تعداد مبتلایان به ویروس HIV در استان در مجموع ۳۰۲ نفر است که از این تعداد ۲۰ درصد بانوان و ۸۰ درصد آقایان هستند و بر اساس این آمار تعداد مبتلایان به ویروس HIV در استان بیش از میانگین کشوری است.
فتح آبادی تصریح کرد: ۵۱ درصد مبتلایان در کشور در گروه سنی ۲۱ تا ۳۵ سال قرار گرفته اند که در قشر جوان بیشتر آسیب را دارا هستیم، ۴۱ درصد بیماران کشور وارد مرحله پیشرفت شدند، ۳۵ درصد بیماران کشور فوت شدند. استان های پر خطر مبتلا به این بیماری کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی، ایلام هستند و همچنین کشورهای پر خطر هند، چین، اندونزی، پاکستان، میانمار، گینه نو، تایلند و مالزی هستند.
وی با بیان اینکه ۹۵ درصد مبتلایان به ویروس HIV مربوط به آسیا و اقیانوسه هستند، گفت: روند شناسایی ویروس HIV در کشور از سال ۹۱ الی ۹۵ روند افزایشی داشته است، اما مجدد از سال ۹۵ تا کنون روند شناسایی این بیماران در کشور روند کاهشی بوده است.
فتح آبادی گفت: با توجه به اینکه تعداد مبتلایان به این بیماری در سال گذشته ۳۰۲ نفر بوده که در مقایسه با سال ۹۵، تعداد مورد شناسایی شده در استان ۲۶۳ مورد بوده است، روند افزایشی را در استان در شناسایی موارد مبتلا به این بیماری شاهد هستیم.بیشترین مبتلا به این بیماری در شهرستان اراک و ساوه است و کمترین مبتلایان در شهرستان های محلات، خنداب و آشتیان تعداد کمترین مورد شناسایی مبتلا به این بیماری بوده است.
وی ادامه داد: بر حسب جنسیت مبتلایان به این بیماری در اراک ۴۳ نفر زن و ۸۳ مرد هستند، در شهرستان ساوه ۱۴ نفر زن و در خمین ۴ نفر زن مبتلا به ویروس HIV وجود دارد، در مجموع ۶۱ نفر از افراد مبتلا به این بیماری در استان زن هستند.
فتح آبادی با اشاره به راه های انتقال این بیماری گفت: ۱۹۶ نفر از ۳۰۲ نفر مبتلا به ویروس HIV مثبت در اثر اعتیاد تزریقی مبتلا شدند، و ۷۰ نفر در اثر روابط جنسی مبتلا به این بیماری شده اند.از میان ۳۰۲ نفر موارد شناسایی شده در استان ۲۲۸ نفر است، پرونده فعال این بیماری در استان ۱۱۵ نفر و ۹۶ نفر در مرحله درمان هستند، که هزینه درمان این بیماران بسیار زیاد است.
برای بررسی روند خدمت رسانی به این بیماران و مهمترین مطالبه و درخواست آنان، موضوع را از حمیدرضا سپهری راد، مدیر موسسه بشارت سپید آزادی که به عنوان تنها مرکز کاهش آسیب در استان مرکزی در حوزه ایدز تحت نظـــر بهزیستی فعالیت می کند، جویا می شوم، وی با بیان اینکه بیان آمارها هیچ کمکی به بهبود وضعیت این بیماران و پیشگیری از این بیماری نمی کند، گفت: این مرکز به ۶۰ نفر افراد مبتلا به HIV مثبت و ایدز خــــدمات حمایتی و… می دهد، ولی بزرگترین نیاز این بیماران به دلیل شرایط جسمی که در اثر این بیماری دارند، اشتغال است.
وی ادامه داد: متاسفانه بسیاری از این افراد، به دلیل وجود این بیماری بیکار هستند، و هیچ نهاد و ارگانی حتی نهاد و ارگان هایی همچون شهرداری که موظف است برای بخشی از بیماران اشتغال ایجاد کند، زیر بار این مساله نمی روند و به نوعی این بیماران فراموش شده هستند.
سپهری راد تصـریح کرد: بنـــده چند ســـال است می خواهم بطور جدی برای بیماران تحت پوشش این مرکز اشتغال ایجاد کنم، اشتغال در قالب کارگاه های کوچک، مشاغل خانگی و… با دستگاه های مختلف و مسئولین استان بارها بارها صحبت کرده و اهمیت ایجاد اشتغال برای این بیماران را گوشزد کرده ام و درخواست مساعدت و همکاری به موسسه برای ایجاد اشتغال این افراد داشته ام، ولی تا کنون هیچ اتفاق و اقدامی صورت نگرفته است.
مدیر باشگاه مثبت اراک اظهار کرد: ابزار NGO ها برای خدمت رسانی بسیار محدود است، و باشگاه مثبت اراک به عنوان یک NGO اعتبارات کمی برای خدمت رسانی به این بیماران دارد، و نیاز است کمک های مردمی و خیرین در این امر ورود پیدا کنند، اما متاسفانه نگاه خیرین به این بیماران نگاه درستی نیست و با خود فکر می کنند این بیماران از طریق روابط نامشروع و اعتیاد به این بیماری مبتلا شده و نباید هیچ کمکی به آنان کرد، تا سزای عملشان را ببینند.
سپهری راد تاکید کرد: این نوع نگاه که با انگ همراه است، به هیچ وجه صحیح نیست و این بیماران همچون سایر اقشار آسیب دیده نیاز به حمایت های مادی و معنوی دارند و نباید آن ها را از جامعه حذف کرد. هم اکنون هزینه ها و کمک های بسیار بالا و متعددی در حوزه های مختلف توسط خیرین در شهر اراک می شود، ولی متاسفانه هیچ حمایت و کمکی جهت ارائه خدمات بیشتر به بیماران تحت پوشش این مرکز که ۶۰ نفر هستند، نمی شود.
وی گفت: آنچه که تاسف بارتر است، ترس و هراس پزشکان در اثر مواجه و برخورد با این بیماران است، کافی است بدانند بیمار مبتلا به HIV مثبت است هیچ خدمات پزشکی به بیمار ارائه نمی کنند، بنده از نزدیک شاهد بودم با چند نفر دکتر چشم پزشک برای بیناسنجی بیماران صحبت کردم، هیچ کدامشان زیر بار معاینه این بیماران نمی رفتند.
مدیر باشگاه مثبت اراک با بیان اینکه بر خلاف بسیاری از بیماری ها پیشگیری از ایدز بسیار راحت تر است، گفت: تنها راه پیشگیری از ایدز آگاهی است، اینکه مردم به سادگی هر چه تمام تر با روش های پیشگیری از این بیماری آشنا شوند. ولی متاسفانه تابوهای حاکم بر جامعه اجازه آگاهی بیشتر به مردم را نمی دهد، طبق گزارش ها سن اولین برقراری رابطه جنسی به زیر ۱۵ سال رسیده است، که این خطر ابتلا به این بیماری در بین دانش آموزان نشان می دهد.
وی ادامه داد: متاسفانه نمی توانیم برای آگاهی دانش آموزان از این بیماری در مدارس ورود پیدا کنیم و حتی در همین استان وقتی هفته اطلاع رسانی ایدز برنامه و فعالیت هایی در سطح شهر انجام می دهیم، از سوی جریان های خاص که اهداف خاصی را دنبال می کنند، متهم به اشاعه بی بند و باری و فحشا می شویم، دو سال پیش در یکی از کانال های شهر اراک، اتوبوس باشگاه که در هفته اطلاع رسانی ایدز به مردم آگاهی می داد، را به عنوان اتوبوس فحشا از آن نام برده و متاسفانه دستگاه قضایی استان هیچ برخورد قاطعی با این کانال نکرد و به جمله در حال پیگیری و شناسایی هستیم، بسنده کرد.
سپهری راد تاکید کرد: وقتی در جامعه اطلاع رسانی درست نسبت به این بیماری نباشد، نتیجه اش همین انگ ها و تبعیض های فراوانی است که به افـراد مبتلا می شود، نتیجه اش پنهان کردن بیماری توسط فرد مبتلا از اعضای خانواده اش است و در نتیجه شاهد افزایش خاموش این بیماری در جامعه خواهیم بود.
مرتضی سورانه، نائب رییس شورای شهر اراک در رابطه با خدمات رسانی مطلوب به این بیماران، مطرح کرد: زمانی مبحث ایدز و ویروس HIV مثبت توسط رسانه ها و متولیان امر پررنگ به آن پرداخته شد، ولی بعد از مدتی سکوتی نسبت به این بیماری صورت گرفت و فقط سمن های متولی این امر به این بیماری و آگاهی بخشی به جامعه در این خصوص پرداختند.
وی ادامه داد: بنده اعتقاد دارم، درمان و پیشگیری از ایدز در کشور، یک مساله ملی است و متولیان مستقیم که همان وزارت بهداشت، درمان و پزشکی است، باید ورود جدی به این مساله داشته باشند. باید از نهادهایی همچون دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی، اداره بهداشت و… به عنوان متولیان اصلی حوزه ایدز بخواهیم، آگاهی بخشی درست و دقیقی را به جامعه، اهالی رسانه و… داشته باشند تا اهمیت این موضوع برای همگان روشن شود. سورانه تصریح کرد: اذهان عمومی جامعه نسبت به این بیماری این تلقی را دارد، که این بیماری مهار و ریشه کن شده است چون اگر این بیماری در جامعه رو به افزایش بود، رسانه ها و صدا و سیما به این مســاله می پرداختند و متــــولیان اصلی آمار جـــدیدی ارائه می کردند.
وی گفت: متولیان اصلی این حوزه باید همکاری بیشتری نسبت به سمن های این حوزه داشته باشند، که نیاز نباشد سمنی چون باشگاه مثبت اراک، مجبور شود در شروع فعالیت خودش با هزینه شخصی و وسایل شخصی خود اقدام به آگاهی رسانی به افراد جامعه داشته باشد.
رئیس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک اظهار کرد: باید این سوال را از خود پرسید برای پیشگیری و مهار ایدز در حوزه ایدز و ویروس HIV مثبت، سمنی در این حوزه داشتیم که بتواند اعضای داوطلب خود را از ده نفر به صدنفر برساند؟ یا خیر؟ و آیا این صد نفر توانسته اند موج آفرینی اجتماعی بکنند؟
وی ادامه داد: یکی از انتظارات نهادهای مردمی این است، که در لایه های مختلف افراد جامعه حرف آن ها اثر داشته باشد و بتواند به عنوان یک مرجع برای مردم باشد. زمانی سمن می تواند برای مردم مرجع باشد که دامنه نفوذ خودش را در لایه های مختلف اجتماعی گسترش بدهد و افرادی که انتخاب می کند هر کدامشان یک مرجع باشند.
در پایان سراغ میلاد مشایخی، رییس بهزیستی اراک به عنوان یکی از نهادهای اصلی متولی حوزه ایدز میروم، وی با بیان اینکه برنامه چهارم استراتژیک ایدز روشن بینانه و کاملا تخصصی است، گفت: به عنوان مثال در محور آموزش ها به صراحت بحث خروجی را مطرح کرده است و در مرحله بعد بازخوردها از خروجی آموزش ها را مد‌نظر قرار داده است. پس آموزش و پرورش باید بر اساس این اهداف برنامه و سیاست گذاری خود را انجام دهد.
وی ادامه داد: قانون جهان در بحث کنترل و پیشگیری از ایدز قانون ۹۰،۹۰، ۹۰ است ما باید ۹۰ درصد شناسایی کنیم،۹۰ درصد را تحت درمان‌های ضد «رترو ویروس» قرار دهیم و ۹۰ درصد بار ویروس را در جامعه کم کنیم. هم اکنون ما بخاطر انگی که در جامعه نسبت به افراد مبتلا وجود دارد نمی توانیم ۹۰ درصد را شناسایی کنیم.
مشایخی با بیان اینکه بار ایدز در استان بر روی کارشناسان اداره بهزیستی و بهداشت درمان است، گفت: در بخش خصوصی هم باشگاه مثبت اراک این بار را برعهده دارد. یک NGO در استان حاضر نیست در حوزه HIV مثبت فعالیت کند، باشگاه مثبت اراک ۹ سال است در حوزه ایدز رقیب ندارد. صحبت بر سر این است که چرا نباید NGO هایی در این حوزه وارد شوند و از لحاظ مطلوب بودن فعالیت ها در این حوزه با یکدیگر رقابت داشته باشند. بدنه کارشناسی ایدز استان علاوه بر حوزه ایدز بیش از شش حوزه دیگر به او وظایف سپرده شده، خوب سوال اینجاست با این همه حوزه چگونه کارشناس می تواتد به تک تک حوزه ها پرداخته و وقت کم نیاورد؟ ۲۲ دستگاه باید در حوزه ایدز مشارکت و فعالیت داشته باشند، آیا دادگستری از این بیست و دو دستگاه خواسته که چرا در این حوزه کم کاری می کنید؟ دانشگاه علوم پزشکی و اداره کل بهزیستی نهایت تلاش خود را در حوزه کنترل، پیشگری و درمان ایدز انجام می دهد ولی در نهایت توانسته ایم با مشارکت مرکز کاهش آسیب بشارت سپید آزادی ۱۱۰ فرد مبتلا به HIV مثبت را در استان شناسایی کرده و خدمات ارائه دهیم.
رییس بهــزیستی شهرستان اراک مطرح کرد: اگر می خواهیم به جایی در HIV مثبت در استان برسیم، باید شناسایی دقیق نسبت به افراد مبتلا داشته باشیم که متاسفانه در این شناسایی ها ضعیف هستیم. تقریباً نزدیک ۲ الی ۳ سال آمار ایدز در استان مرکزی آمار واحدی است و نکته قابل تامل این است که افراد مبتلا به HIV مثبت وقتی به مرحله ایدز می رسند و فوت می کنند آن موقع است که تازه ما شناسایی می کنیم.
مشایخی اظهار کرد: ۴۳ درصد افزایش HIV مثبت از طریق روابط جنسی محافظت نشده است، ولی وقتی اسم از روابط جنسی محافظت شده می بریم افرادی نسبت به آن گارد می گیرند در صورتیکه در برنامه چهارم استراتژیک نگاه جامعی به این مباحث دارد ولی متاسفانه فکر می کنم در حوزه برنامه کنترل و پیشگری از ایدز ضعیف هستیم. در این برنامه men sex men پیش بینی شده است و یکی از علل اصلی HIV در کشورهای جهان سوم بخاطر تابوهای جنسی زنانه، سکس مرد با مرد است بالاخص در سنین نوجوانی، این مساله دیگر تابو ندارد و دربرنامه دیده شده است.
وی ادامه داد: ۲٫۵ برابر امکان گرایش از طریق آنال سکس (سکس مقعدی) بیشتر از سکس واژینال است و ما الان معضل اچ آی وی های یقه سفید در جامعه داریم. دلیل اینکه مرکز کاهش آسیب بشارت سپید آزادی را بر خلاف سایر مراکز کاهش آسیب در حوزه های دیگر در مرکز شهر قرار دادیم این است تا اچ آی وی های یقه سفید به این مرکز مراجعه کنند که متاسفانه تا‌کنون بخاطر چالش های فرهنگی یک نفر HIV یقیه سفید مراجعه نکرده است.
رییس بهزیستی اراک تاکید کرد: عزمی در پرداختن دستگاه ها به حوزه HIV مثبت وجود ندارد. در جلساتی که قرار است در این حوزه برگزار شود باید التماس بعضی از کارشناسان دستگاه ها را کرد که در جلسه شرکت کنند، یکی از ضعف های استان ما در عدم این عزم در دستگاه ها است. در جلسه کمیته SIP استان که ۲۳ دستگاه عضو هستند با التماس کارشناس کمیته نهایت ۷ دستگاه حضور پیدا کردند، آیا این ضعف نیست؟ در صورتیکه حضور دستگاه ها در این کمیته تکلیف شده است و از سوی استانداری برای مشارکت دستگاه ها در این کمیته نامه زده شده است ولی در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است.
اسم این فرد را یلدا می گذارم، یلدا داستان زندگیش را برای من بازگو می کند، ۱۷ سال است که شوهرش را از دست داده و دارای دو دختر و یک پسر است همه آنها ازدواج کرده اند و هنوز هم خودش مطمئن نیست چگونه به این بیماری مبتلا شده است، نه رفتار پرخطری داشته، نه اهل تتو و آرایش آنچنانی است و نه معتاد و نه اهل سرنگ آلوده، تنها چیزی که به یاد دارد، تصادف شدیدی است که در شهرستان ملایر دچار آن شده است، تصادفی که به قول او روال زندگی عادی و روزمره اش را عوض کرد.
یلدا ۵۴ سال دارد، ظاهر پر انرژی، خندان، قوی و مصمم او برایم باور اینکه او دچار این بیماری شده است را سخت می کند، برای اینکه مطمئن شوم مجدد از او می پرسم مطمئن هستید مبتلا به ویروس HIV مثبت هستید؟ پر انرژی تر و مصمم تر از قبل پـاسخ می دهد، تنها شمــا نیستید این سوال را از من بارها می پرسید، بلی مبتلا هستم ولی باعث نشده این بیماری مرا ناامید و افسرده کند.
یلدا داستان زندگیش را اینگونه ادامه می دهد: به خاطر تصادفی که در ملایر داشتم ، خون آلوده به من تزریق شد، و سال ۹۳ متوجه شدم که مبتلا به این ویروس شده ام، قبل از اینکه متوجه شوم به این بیماری مبتلا شده ام خستگی و ضعف جسمانی شدیدی احساس می کردم، بطوریکه این بیماری توان انجام امور روزانه را از من گرفته بود و به یکباره ۱۶ کیلو کاهش وزن داشتم،با مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کردم و در بیمارستان بستری شدم.
یلدا ادامه داد: وقتی در بیمارستان بستری و مورد آزمایش قرار گرفتم، متوجه تغییر ناگهانی پرستاران و پزشکان بیمارستان شدم، نگاهشان به من آن نگاه سابق نبود، بلکه با ترس به من نزدیک می شدند و حتی موقع تحویل ظرف غذا به بنده دستکش به دست می کردند. با مشاهده اینگونه رفتارها با خود حدس زدم، سرطان گرفته ام تا اینکه پزشک همه چیز را درباره بیماریم به من توضیح داد.
یلدا در حالی که به علامت رمان قرمز بروشور جلوی روی خود خیره می شود، گفت: تا حدودی با این بیماری آشنا بوده و امیدوار به بهبود وضعیتم بــودم، ولی متاسفانه پزشک به جای اینکه من را امیدوار کند، من را بیشتـر ترساند، تا جایی که هر لحظه با خود فکر می کردم مرگم فرا رسیده است. بعد از اینکه کادر پرسنل بیمارستان متوجه شدند من به این ویروس مبتلا شده ام، اتاقم را جدا کردند و مکرر به کادر بیمارستان تأکید می کردند که مبادا به من نزدیک شوند،این برخوردهای زننده و تبعیض آمیز در یکی از بیمارستان های شهر اراک برایم اتفاق افتاد.
در حالی که دیگر لبخندی بر چهره‌اش نیست ادامه داد: با دیدن این رفتارها حال جسمی و روحیم رو به وخامت رفت و به جای اینکه روند درمان اثربخش باشد از قبل بدتر شدم، قطعا کادر بیمارستان بهتر از من راه های انتقال این بیماری را می‌دانستند اما رفتار آنها همراه با تبعیض و تحقیر بود.
وی ادامه داد: از ترس اطلاع فامیل، رفت و آمدها را با آنان به حداقل رساندم، کابوس هر شب این بود که خانواده ام و اعضای فامیلم از بیماریم با خبر و مرا طرد کنند، که متاسفانه اینطور هم شد.
مکث می کند، و در حالی که لرزش صدایش بیشتر می شود، گفت: یک روز خواهرم به من زنگ زد و گفت شنیده ایم ایدز گرفته ای؟ ای کاش سرطان می گرفتی و این بیماری را نمی گرفتی؟ جواب فامیل را چه دهیم؟ این بی آبرویی را که نمی شود پنهان کرد، شنیدن این جملات از سوی خواهرم که بعد از مادرم، با محبت ترین فرد زندگیم بود، کافی بود حس کنم دنیا روی سرم خراب شده است. محل زندگیم را عوض کردم و آدرس و شماره خط جدیدم را به کسی ندادم، هیچ منبع درآمدی هم نداشتم پول خیاطی هم کفاف زندگیم را نمی داد، مجبور شدم از سالمندان نگهداری کنم و البته به یاری خداوند با همین درآمد ناچیز دخترم را راهی خانه بخت کردم.
وی گفت: متاسفانه جامعه، اولین گمانی که نسبت به مبتلایان به این بیماری به ویژه زنان می برند، این است که فرد روابط نامشروع داشته است که مبتلا به این بیماری شده است. با اینکه مکان زندگیم را عوض کرده بودم، مدام اعضای فامیل، به خیال اینکه روابط نامشروع دارم، من را تحت نظر داشتند و حتی به کلینیک مثلثی رفته و از پزشکم درخواست پرونده ام را کردند و خوشبختانه پزشک با من همکاری کرد و به آنها اطمینان داد که مبتلا به ایدز نیستم.
یلدا بعد از مکث طولانی، گفت: هیچ وقت نگاه ها و انگ هایی که به من زده شد را نخواهیم بخشید. مخفی کردن این بیماری شاید کار اشتباهی باشد ولی این قضاوت های جامعه بود که من را مجبور به پنهان کاری کرد.
وی ادامه داد: بیمار مبتلا به اچ آی وی مثبت زباله نیست، یک انسان است مثل همه انسان های دیگر نفس می کشد و امید دارد، بیماری آنها را نمی کشد بلکه نگاه سنگین و انگ های شماست که هر روز ما را می کشد.
وی از سختی و عوارض این بیماری می گوید، از اینکه با مصرف داروها هر فرد سرگیجه و بی حالی شدید دارد و مجبور است برای اینکه بتواند به کارهای روزانه اش برسد، زمان مصرف داروها را طوری تنظیم کند که شب موقع خواب آن ها را مصرف کند.
داستان یلدا، داستان یکی از هزاران افراد مبتلا به HIV مثبت است، داستانی تلخ که علاوه بر احمال کاری برخی متولیان امر، اکثر ما با نگاه ها و قضاوت های اشتباهمان ادامه زندگی و لذت بردن از آن را برای آنان زهر کرده ایم.
به خاطر دارم، شهریورماه سال گذشته، غلامرضــا فتح آبادی، مدیر کل اسبق دفتر اموراجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی در کارگروه امور اجتماعی و فرهنگی استان مرکزی گفت: تعداد مبتلایان به ویروس HIV در کشور بر اساس آخرین آماری که وزارت بهداشت اعلام کرده، ۳۷ هزار و ۶۵۰ نفر هستند که از این تعداد ۱۷درصد بانوان و۸۳ درصد مردان هستند. بر اساس آخـــرین اطلاعاتی کــه دانشگاه های علوم پزشکی اراک، ساوه و خمین اعلام کردند تعداد مبتلایان به ویروس HIV در استان در مجموع ۳۰۲ نفر است که از این تعداد ۲۰ درصد بانوان و ۸۰ درصد آقایان هستند و بر اساس این آمار تعداد مبتلایان به ویروس HIV در استان بیش از میانگین کشوری است.
فتح آبادی تصریح کرد: ۵۱ درصد مبتلایان در کشور در گروه سنی ۲۱ تا ۳۵ سال قرار گرفته اند که در قشر جوان بیشتر آسیب را دارا هستیم، ۴۱ درصد بیماران کشور وارد مرحله پیشرفت شدند، ۳۵ درصد بیماران کشور فوت شدند. استان های پر خطر مبتلا به این بیماری کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی، ایلام هستند و همچنین کشورهای پر خطر هند، چین، اندونزی، پاکستان، میانمار، گینه نو، تایلند و مالزی هستند.
وی با بیان اینکه ۹۵ درصد مبتلایان به ویروس HIV مربوط به آسیا و اقیانوسه هستند، گفت: روند شناسایی ویروس HIV در کشور از سال ۹۱ الی ۹۵ روند افزایشی داشته است، اما مجدد از سال ۹۵ تا کنون روند شناسایی این بیماران در کشور روند کاهشی بوده است.
فتح آبادی گفت: با توجه به اینکه تعداد مبتلایان به این بیماری در سال گذشته ۳۰۲ نفر بوده که در مقایسه با سال ۹۵، تعداد مورد شناسایی شده در استان ۲۶۳ مورد بوده است، روند افزایشی را در استان در شناسایی موارد مبتلا به این بیماری شاهد هستیم.بیشترین مبتلا به این بیماری در شهرستان اراک و ساوه است و کمترین مبتلایان در شهرستان های محلات، خنداب و آشتیان تعداد کمترین مورد شناسایی مبتلا به این بیماری بوده است.
وی ادامه داد: بر حسب جنسیت مبتلایان به این بیماری در اراک ۴۳ نفر زن و ۸۳ مرد هستند، در شهرستان ساوه ۱۴ نفر زن و در خمین ۴ نفر زن مبتلا به ویروس HIV وجود دارد، در مجموع ۶۱ نفر از افراد مبتلا به این بیماری در استان زن هستند.
فتح آبادی با اشاره به راه های انتقال این بیماری گفت: ۱۹۶ نفر از ۳۰۲ نفر مبتلا به ویروس HIV مثبت در اثر اعتیاد تزریقی مبتلا شدند، و ۷۰ نفر در اثر روابط جنسی مبتلا به این بیماری شده اند.از میان ۳۰۲ نفر موارد شناسایی شده در استان ۲۲۸ نفر است، پرونده فعال این بیماری در استان ۱۱۵ نفر و ۹۶ نفر در مرحله درمان هستند، که هزینه درمان این بیماران بسیار زیاد است.
برای بررسی روند خدمت رسانی به این بیماران و مهمترین مطالبه و درخواست آنان، موضوع را از حمیدرضا سپهری راد، مدیر موسسه بشارت سپید آزادی که به عنوان تنها مرکز کاهش آسیب در استان مرکزی در حوزه ایدز تحت نظـــر بهزیستی فعالیت می کند، جویا می شوم، وی با بیان اینکه بیان آمارها هیچ کمکی به بهبود وضعیت این بیماران و پیشگیری از این بیماری نمی کند، گفت: این مرکز به ۶۰ نفر افراد مبتلا به HIV مثبت و ایدز خــــدمات حمایتی و… می دهد، ولی بزرگترین نیاز این بیماران به دلیل شرایط جسمی که در اثر این بیماری دارند، اشتغال است.
وی ادامه داد: متاسفانه بسیاری از این افراد، به دلیل وجود این بیماری بیکار هستند، و هیچ نهاد و ارگانی حتی نهاد و ارگان هایی همچون شهرداری که موظف است برای بخشی از بیماران اشتغال ایجاد کند، زیر بار این مساله نمی روند و به نوعی این بیماران فراموش شده هستند.
سپهری راد تصـریح کرد: بنـــده چند ســـال است می خواهم بطور جدی برای بیماران تحت پوشش این مرکز اشتغال ایجاد کنم، اشتغال در قالب کارگاه های کوچک، مشاغل خانگی و… با دستگاه های مختلف و مسئولین استان بارها بارها صحبت کرده و اهمیت ایجاد اشتغال برای این بیماران را گوشزد کرده ام و درخواست مساعدت و همکاری به موسسه برای ایجاد اشتغال این افراد داشته ام، ولی تا کنون هیچ اتفاق و اقدامی صورت نگرفته است.
مدیر باشگاه مثبت اراک اظهار کرد: ابزار NGO ها برای خدمت رسانی بسیار محدود است، و باشگاه مثبت اراک به عنوان یک NGO اعتبارات کمی برای خدمت رسانی به این بیماران دارد، و نیاز است کمک های مردمی و خیرین در این امر ورود پیدا کنند، اما متاسفانه نگاه خیرین به این بیماران نگاه درستی نیست و با خود فکر می کنند این بیماران از طریق روابط نامشروع و اعتیاد به این بیماری مبتلا شده و نباید هیچ کمکی به آنان کرد، تا سزای عملشان را ببینند.
سپهری راد تاکید کرد: این نوع نگاه که با انگ همراه است، به هیچ وجه صحیح نیست و این بیماران همچون سایر اقشار آسیب دیده نیاز به حمایت های مادی و معنوی دارند و نباید آن ها را از جامعه حذف کرد. هم اکنون هزینه ها و کمک های بسیار بالا و متعددی در حوزه های مختلف توسط خیرین در شهر اراک می شود، ولی متاسفانه هیچ حمایت و کمکی جهت ارائه خدمات بیشتر به بیماران تحت پوشش این مرکز که ۶۰ نفر هستند، نمی شود.
وی گفت: آنچه که تاسف بارتر است، ترس و هراس پزشکان در اثر مواجه و برخورد با این بیماران است، کافی است بدانند بیمار مبتلا به HIV مثبت است هیچ خدمات پزشکی به بیمار ارائه نمی کنند، بنده از نزدیک شاهد بودم با چند نفر دکتر چشم پزشک برای بیناسنجی بیماران صحبت کردم، هیچ کدامشان زیر بار معاینه این بیماران نمی رفتند.
مدیر باشگاه مثبت اراک با بیان اینکه بر خلاف بسیاری از بیماری ها پیشگیری از ایدز بسیار راحت تر است، گفت: تنها راه پیشگیری از ایدز آگاهی است، اینکه مردم به سادگی هر چه تمام تر با روش های پیشگیری از این بیماری آشنا شوند. ولی متاسفانه تابوهای حاکم بر جامعه اجازه آگاهی بیشتر به مردم را نمی دهد، طبق گزارش ها سن اولین برقراری رابطه جنسی به زیر ۱۵ سال رسیده است، که این خطر ابتلا به این بیماری در بین دانش آموزان نشان می دهد.
وی ادامه داد: متاسفانه نمی توانیم برای آگاهی دانش آموزان از این بیماری در مدارس ورود پیدا کنیم و حتی در همین استان وقتی هفته اطلاع رسانی ایدز برنامه و فعالیت هایی در سطح شهر انجام می دهیم، از سوی جریان های خاص که اهداف خاصی را دنبال می کنند، متهم به اشاعه بی بند و باری و فحشا می شویم، دو سال پیش در یکی از کانال های شهر اراک، اتوبوس باشگاه که در هفته اطلاع رسانی ایدز به مردم آگاهی می داد، را به عنوان اتوبوس فحشا از آن نام برده و متاسفانه دستگاه قضایی استان هیچ برخورد قاطعی با این کانال نکرد و به جمله در حال پیگیری و شناسایی هستیم، بسنده کرد.
سپهری راد تاکید کرد: وقتی در جامعه اطلاع رسانی درست نسبت به این بیماری نباشد، نتیجه اش همین انگ ها و تبعیض های فراوانی است که به افـراد مبتلا می شود، نتیجه اش پنهان کردن بیماری توسط فرد مبتلا از اعضای خانواده اش است و در نتیجه شاهد افزایش خاموش این بیماری در جامعه خواهیم بود.
مرتضی سورانه، نائب رییس شورای شهر اراک در رابطه با خدمات رسانی مطلوب به این بیماران، مطرح کرد: زمانی مبحث ایدز و ویروس HIV مثبت توسط رسانه ها و متولیان امر پررنگ به آن پرداخته شد، ولی بعد از مدتی سکوتی نسبت به این بیماری صورت گرفت و فقط سمن های متولی این امر به این بیماری و آگاهی بخشی به جامعه در این خصوص پرداختند.
وی ادامه داد: بنده اعتقاد دارم، درمان و پیشگیری از ایدز در کشور، یک مساله ملی است و متولیان مستقیم که همان وزارت بهداشت، درمان و پزشکی است، باید ورود جدی به این مساله داشته باشند. باید از نهادهایی همچون دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی، اداره بهداشت و… به عنوان متولیان اصلی حوزه ایدز بخواهیم، آگاهی بخشی درست و دقیقی را به جامعه، اهالی رسانه و… داشته باشند تا اهمیت این موضوع برای همگان روشن شود. سورانه تصریح کرد: اذهان عمومی جامعه نسبت به این بیماری این تلقی را دارد، که این بیماری مهار و ریشه کن شده است چون اگر این بیماری در جامعه رو به افزایش بود، رسانه ها و صدا و سیما به این مســاله می پرداختند و متــــولیان اصلی آمار جـــدیدی ارائه می کردند.
وی گفت: متولیان اصلی این حوزه باید همکاری بیشتری نسبت به سمن های این حوزه داشته باشند، که نیاز نباشد سمنی چون باشگاه مثبت اراک، مجبور شود در شروع فعالیت خودش با هزینه شخصی و وسایل شخصی خود اقدام به آگاهی رسانی به افراد جامعه داشته باشد.
رئیس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک اظهار کرد: باید این سوال را از خود پرسید برای پیشگیری و مهار ایدز در حوزه ایدز و ویروس HIV مثبت، سمنی در این حوزه داشتیم که بتواند اعضای داوطلب خود را از ده نفر به صدنفر برساند؟ یا خیر؟ و آیا این صد نفر توانسته اند موج آفرینی اجتماعی بکنند؟
وی ادامه داد: یکی از انتظارات نهادهای مردمی این است، که در لایه های مختلف افراد جامعه حرف آن ها اثر داشته باشد و بتواند به عنوان یک مرجع برای مردم باشد. زمانی سمن می تواند برای مردم مرجع باشد که دامنه نفوذ خودش را در لایه های مختلف اجتماعی گسترش بدهد و افرادی که انتخاب می کند هر کدامشان یک مرجع باشند.
در پایان سراغ میلاد مشایخی، رییس بهزیستی اراک به عنوان یکی از نهادهای اصلی متولی حوزه ایدز میروم، وی با بیان اینکه برنامه چهارم استراتژیک ایدز روشن بینانه و کاملا تخصصی است، گفت: به عنوان مثال در محور آموزش ها به صراحت بحث خروجی را مطرح کرده است و در مرحله بعد بازخوردها از خروجی آموزش ها را مد‌نظر قرار داده است. پس آموزش و پرورش باید بر اساس این اهداف برنامه و سیاست گذاری خود را انجام دهد.
وی ادامه داد: قانون جهان در بحث کنترل و پیشگیری از ایدز قانون ۹۰،۹۰، ۹۰ است ما باید ۹۰ درصد شناسایی کنیم،۹۰ درصد را تحت درمان‌های ضد «رترو ویروس» قرار دهیم و ۹۰ درصد بار ویروس را در جامعه کم کنیم. هم اکنون ما بخاطر انگی که در جامعه نسبت به افراد مبتلا وجود دارد نمی توانیم ۹۰ درصد را شناسایی کنیم.
مشایخی با بیان اینکه بار ایدز در استان بر روی کارشناسان اداره بهزیستی و بهداشت درمان است، گفت: در بخش خصوصی هم باشگاه مثبت اراک این بار را برعهده دارد. یک NGO در استان حاضر نیست در حوزه HIV مثبت فعالیت کند، باشگاه مثبت اراک ۹ سال است در حوزه ایدز رقیب ندارد. صحبت بر سر این است که چرا نباید NGO هایی در این حوزه وارد شوند و از لحاظ مطلوب بودن فعالیت ها در این حوزه با یکدیگر رقابت داشته باشند. بدنه کارشناسی ایدز استان علاوه بر حوزه ایدز بیش از شش حوزه دیگر به او وظایف سپرده شده، خوب سوال اینجاست با این همه حوزه چگونه کارشناس می تواتد به تک تک حوزه ها پرداخته و وقت کم نیاورد؟ ۲۲ دستگاه باید در حوزه ایدز مشارکت و فعالیت داشته باشند، آیا دادگستری از این بیست و دو دستگاه خواسته که چرا در این حوزه کم کاری می کنید؟ دانشگاه علوم پزشکی و اداره کل بهزیستی نهایت تلاش خود را در حوزه کنترل، پیشگری و درمان ایدز انجام می دهد ولی در نهایت توانسته ایم با مشارکت مرکز کاهش آسیب بشارت سپید آزادی ۱۱۰ فرد مبتلا به HIV مثبت را در استان شناسایی کرده و خدمات ارائه دهیم.
رییس بهــزیستی شهرستان اراک مطرح کرد: اگر می خواهیم به جایی در HIV مثبت در استان برسیم، باید شناسایی دقیق نسبت به افراد مبتلا داشته باشیم که متاسفانه در این شناسایی ها ضعیف هستیم. تقریباً نزدیک ۲ الی ۳ سال آمار ایدز در استان مرکزی آمار واحدی است و نکته قابل تامل این است که افراد مبتلا به HIV مثبت وقتی به مرحله ایدز می رسند و فوت می کنند آن موقع است که تازه ما شناسایی می کنیم.
مشایخی اظهار کرد: ۴۳ درصد افزایش HIV مثبت از طریق روابط جنسی محافظت نشده است، ولی وقتی اسم از روابط جنسی محافظت شده می بریم افرادی نسبت به آن گارد می گیرند در صورتیکه در برنامه چهارم استراتژیک نگاه جامعی به این مباحث دارد ولی متاسفانه فکر می کنم در حوزه برنامه کنترل و پیشگری از ایدز ضعیف هستیم. در این برنامه men sex men پیش بینی شده است و یکی از علل اصلی HIV در کشورهای جهان سوم بخاطر تابوهای جنسی زنانه، سکس مرد با مرد است بالاخص در سنین نوجوانی، این مساله دیگر تابو ندارد و دربرنامه دیده شده است.
وی ادامه داد: ۲٫۵ برابر امکان گرایش از طریق آنال سکس (سکس مقعدی) بیشتر از سکس واژینال است و ما الان معضل اچ آی وی های یقه سفید در جامعه داریم. دلیل اینکه مرکز کاهش آسیب بشارت سپید آزادی را بر خلاف سایر مراکز کاهش آسیب در حوزه های دیگر در مرکز شهر قرار دادیم این است تا اچ آی وی های یقه سفید به این مرکز مراجعه کنند که متاسفانه تا‌کنون بخاطر چالش های فرهنگی یک نفر HIV یقیه سفید مراجعه نکرده است.
رییس بهزیستی اراک تاکید کرد: عزمی در پرداختن دستگاه ها به حوزه HIV مثبت وجود ندارد. در جلساتی که قرار است در این حوزه برگزار شود باید التماس بعضی از کارشناسان دستگاه ها را کرد که در جلسه شرکت کنند، یکی از ضعف های استان ما در عدم این عزم در دستگاه ها است. در جلسه کمیته SIP استان که ۲۳ دستگاه عضو هستند با التماس کارشناس کمیته نهایت ۷ دستگاه حضور پیدا کردند، آیا این ضعف نیست؟ در صورتیکه حضور دستگاه ها در این کمیته تکلیف شده است و از سوی استانداری برای مشارکت دستگاه ها در این کمیته نامه زده شده است ولی در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است.
