مصوبات ضعیف فرهنگی دولت در سفر به استان مرکزی/سرهای بی کلاه

سه شنبه ۴ آبان ۹۵ شماره ۴۴۷
وقایع استان:
سفر ریاست جمهوری به استان مرکزی پس از افتتاح پروژه های متعدد توسط هیات دولت و تصویب مصوبات در حوزه های مختلف به پایان رسید. در این سفر برای ۵۱ طرح و پروژه اعتباری بالغ بر ۹۱۲ میلیارد تومان برای امسال و سال آینده در استان تخصیص داده شد. مسئله قابل تامل در این تصمیمی گیری نهایی اختصاص تنها یکی از این مصوبات به بخش فرهنگ و هنر بود. به گفته رییس سازمان برنامه و بودجه ۶۸میلیارد تومان از این اعتبار برای بخش علمی و فرهنگی است که با توجه به اعلام قبلی مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان به نظر می رسد فقط ۱۸ میلیارد تومان از این مبلغ به مطالبات فرهنگ و هنر این استان اختصاص دارد، از همان ابتدا وضعیت این بخش در سفر هیات دولت مشخص بود وقتی بهمراه رییس دولت بیشتر وزرای کابینه وی حضور داشتند؛ ولی در این میان وزارت فرهنگ و ارشاد هیچ نماینده ای نداشت انتظار بیشتری نمی رفت با اینکه این استان همیشه بعنوان یکی از استان های فرهنگی و مهد مفاخر معرفی می شود.
بی توجهی به فرهنگ و هنر در کشور ما امری طبیعی است و فقط شدت و ضعف آن در دوره های مختلف متغیر است. به نظر می رسد آنچه امروز کمتر مورد توجه دولتمردان است این است که در تحلیل مسائل و مشکلات کشور پایه و اساس توسعه بر اقتصاد گذاشته شده است، در حالیکه ریشه های توسعه در وهله اول فرهنگ است و مسائل بعدی زیرشاخه های آن محسوب می شود و شاید چالش های امروز کشور ما و تاخیر در رفع آن بی توجهی به این مسئله باشد. استان مرکزی از دیرباز در بخش فرهنگ و هنر دارای پتانسیل های فراوانی بوده؛ ولی امروز بیشتر بعنوان یک استان صنعتی و اقتصادی معرفی می شود و همین باعث شده که بعد فرهنگی آن در سایه اقتصاد و صنعت مهجور واقع شود. مهجوریت و غربتی که در سفر هیات دولت نیز بارز بود. این سفر نشان داد که فرهنگ و هنر هنوز نتوانسته جایگاه خود را در میان مسئولان ارشد پیدا کند.
در تمامی سخنان رییس جمهور و هیات دولت به استان مرکزی آنقدر دغدغه های دیگر در اولویت بودند که کمتر و یا اصلا صحبتی از اهمیتی به نام فرهنگ و هنر به میان نیامد البته که سخنرانان این چند روز بارها به استان مرکزی بعنوان مهد مفاخر و گنجینه ارزشمند فرهنگی اشاره کردند؛ ولی به اینکه چه برنامه ای در خصوص رونق این حوزه در استان دارند و یا اصلا چه نگرشی در مورد آن دارند اشاره نکردند. شاید این توجیه قابل قبول است که آنقدر وضعیت اقتصادی در سطح استان و حتی کشور وخیم است که هم اکنون تامین معیشت مردم ضروری ترین دغدغه به نظر می آید؛ اما نباید از این مهم گذشت که اقتصاد تنها راهگشای زندگی مطلوب نیست و اقتصاد و فرهنگ در کنار هم باید دیده شوند. در استان مرکزی اهم برنامه ها، مصوبات و دلمشغولی ها در زمینه اقتصادی و عمرانی بود.
همانطور که در گزارش های قبلی این روزنامه نیز اشاره شد تنها دستاورد حضور کاروان تدبیر و امید در استان مرکزی اختصاص اعتبار برای تکمیل پروژه ۱۰ ساله تالار مرکزی اراک بود، و این در میان ۶۸ طرحی علمی و فرهنگی که نوبخت بعنوان طرح های مصوب این سفر در این زمینه اعلام کرد بسیار ناچیز است.
این در حالی است که پروژه های زیرساختی متعددی در استان مرکزی وجود دارد که همچنان نیازمند اعتبار است، مجتمع های فرهنگی، هنری در شهرستان های مختلف و حتی کتابخانه مرکزی استان مرکزی، پروژه های منتظر بودجه ای هستند که در این سفر دیده نشدند. جالب تر آنکه در میان تمام بازدیدهای هیچ کدام از این پروژه ها مورد بازدید هیچ یک از مسئولین قرار نگرفتند. هرچند به نظر می آید دولت در سفر اخیر خود سعی در تصویب برنامه ها و مصوبات منطقی و قابل تحقق داشت و نگاه آرمانی به حل مشکلات نداشت ولی کم بودن عنایت دولت به حوزه فرهنگ و هنر در این سفر بارز بود.
شاید اگر قدرت چانه زنی و طرح اهمیت این پروژه ها در جلسات قبلی با هیات دولت از سوی مسئولین استانی بیشتر بود می توانست نتایج و دستاوردهای بهتری را برای استان به ارمغان بیاورد، استانی که با کمبودهای متعددی در زمینه فرهنگی و هنری رو به رو است، این استان هنوز یک سالن باکس مناسب برای اجرای تئاتر ندارد، سالن های سینمایی آن به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد، یک گالری مناسب برای برگزاری نمایشگاه آثار هنرمندان ندارد. مواردی که شاید جزئی به نظر بیایند؛ ولی نباید از اهمیت آن غافل شد. شاید یکی از دلایل بی توجهی در این سفر به فرهنگ و هنر وضعیت نابسامان این روزهای این وزارتخانه نیز باشد، این روزها وزارت فرهنگ و ارشاد با استعفای وزیر خود رو به رو شده است و علی جنتی بعد از تمامی حاشیه های ناشی از تصمیم های خود در مقابل برخی نظرات در برابر وقایع اخیر هنری کشور از وزارت کناره گیری کرد. وزیری که در برابر بسیاری از موضع گیری های اخیر در قبال فرهنگ و هنر ایستادگی کرد ولی در نهایت عقب کشید و استعفای خود را اعلام کرد. بطوریکه روزنامه آرمان امروز در خصوص استعفای جنتی نوشت: «روحیات علی جنتی چنان است که فشار را نمی‌پذیرد و بر‌عهد خود با مردم پایدار است. چنانکه از ابتدای آغاز به کارش به عنوان وزیر ارشاد در قم بسیاری از ممنوعیت‌های خودساخته در دولت‌های قبل را حذف کرد و تنها بر اجرای قانون و تحقق خواست ملت در عرصه فرهنگی تاکید کرد. در این سال‌ها تعداد زیادی از هنرمندان در بخش‌های مختلف فرهنگی و هنری که ممنوع الکار شده بودند به عرصه علنی فعالیت بازگشتند و به عبارتی آغوش وزارت ارشاد برای همه هنرمندان فارغ از نگرش‌های سیاسی گشوده شد. همین روحیه تهی از ممنوعیت‌های غیرقانونی بود که سبب افزایش دلواپسی دلواپسان شد و آنها فشارها بر جنتی را پس از پذیرش استعفای مدیرکل ارشاد قم افزایش دادند.» البته برخی نیز این استعفا را ناشی از ناراضی بودن روحانی از عملکرد این وزارتخانه می دانند.
این مسئله نشانگر این است که در کشور ما هنوز فرهنگ و هنر حوزه ای نیست که بتواند استقلال نسبی داشته باشد و نظرات متعدد از نواحی مختلف بر تصمیم گیری ها و سیاست های آن تاثیر می گذارد و همین امر قطعا در زیرمجموعه های آن در استان ها نیز تاثیر دارد. بهرحال پس از جنجال ها و حاشیه های فراوان گزینه ی نهایی برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد به مجلس معرفی شد، امیری صالحی گزینه آخر برای این پست بود. گزینه ای که در جلسه پنجم آبان سال ۹۲ نتوانست موافقت مجلس برای تصدی وزارت ورزش و امور جوانان را بر عهده بگیرد.
به گزارش مهر در جلسه جنجالی بررسی صلاحیت صالحی امیری در مجلس، الیاس نادران به عنوان یکی از نمایندگان مخالف وی گفته بود: لازم است بدانید آقای صالحی در هر دوره‌ای به فراخور مدیریتی که داشتند چرخش کردند. از آقای ری‌شهری تا مدیریت راست بر وزارت و از سال ۷۶ که اصلاح‌طلب می‌شوند و تا سال ۸۸ که در ستاد آقای موسوی حضور پیدا می‌کنند و بعد از آن خود را نماینده نظام عنوان می‌کنند و می‌گویند من از طرف نظام ماموریت داشتم و گزارش‌ها را می‌فرستادم!
بهرحال فرهنگ و هنر این سرزمین این روزها در غربت عجیبی به سر می برد و منتظر گزینه ای برای توجه بیشتر به این بخش است.