روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۸ شماره ۱۲۱۸
گفتگوی وقایع استان با افق ایرجی نویسنده و کارگردان تئاتر درباره تبعات منفی مهاجرت اهالی تئاتر اراک به سایر استان‌ها
مرگ ققنوس تئاتر اراک
کوروش دیباج
نمایش «ساده‌ترین اتفاقات بیست‌وچهار ساعت گذشته» مدتی است که در سالن پروفسور حسابی فرهنگسرای آیینه اراک در حال اجرا است. این اثر به نویسندگی و کارگردانی افق ایرجی و کاری از آموزشگاه بازیگری تصویرگران جوان و گروه نمایشی کوچه، تا سوم بهمن روی صحنه خواهد رفت.
افق ایرجی، نویسنده و کارگردان نمایش «ساده‌ترین اتفاقات بیست‌وچهار ساعت گذشته» در گفتگو با خبرنگار وقایع استان با بیان اینکه این نمایش از هیچ متن نمایش‌نامه‌ای اقتباس نشده است، اظهار کرد: این نمایش به مباحث و مسائل زندگی روزمره مردم ایران به صورت دراماتیک می‌پردازد. در این نمایش سعی شده است بیشتر به مسائل و مشکلات حوزه زنان در تمامی حوزه‌ها همچون خیانت همسر، آزادی و … پرداخته شود. سیر داستانی نمایش و تمام اپیزودهای نمایش در محیط قهوه‌خانه اتفاق می‌افتد و این نمایش در چهار اپیزود با سه خط داستانی متفاوت به بیان این مشکلات و مسائل می‌پردازد.
وی ادامه داد: همه ما به‌نوعی با شرایط امروز جامعه درگیر مشکلات عدیده‌ای هستیم ولی عقیده بنده این است که مشکلات و مسائل زنان در جامعه بیشتر از مردان است. دلیل اینکه محیط قهوه‌خانه را فصل مشترک بیان خط داستانی نمایش انتخاب کردم بدین خاطر بود که فکر کردم این قهوه‌خانه نمادی باشد که در یک فضای رئالیستی برشی از زندگی شخصیت‌های داستان که به‌نوعی برگرفته از زندگی واقعی مردم جامعه ما است را به مخاطبان نمایش دهیم و عنوان کنیم زندگی واقعی مردم با این مشکلات و مسائل روبرو است.
این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه اساس کار رئالیست بیان واقعیت‌ها است، گفت: اگر نویسنده و کارگردان موضوع یا محوری را در تئاتر بیان می‌کند که خلاف واقعیت‌های جامعه است به نظر بنده این کار سیاه نمایی است، ولی مواردی که در جامعه هرروز شاهد آن هستیم را نمی‌توان از بیان و مطرح کردن آن در کار نمایش گذشت و به نظر بنده بیان این واقعیت‌ها به‌هیچ‌عنوان سیاه نمایی نیست و اگر بیان این واقعیت‌ها سیاه نمایی است پس جامعه ما جامعه سیاهی است که به نظرم به‌جای اینکه به کارهای نمایشی و نویسندگان و کارگردانان این‌گونه نمایش‌ها انگ سیاه نمایی بزنیم، بهتر است کمی برای حل این مشکلات قدم برداریم.
ایرجی تصریح کرد: وظیفه هنرمند به‌ویژه هنرمند تئاتر این است که نسبت به مسائل و مشکلات جامعه خود حساس باشد و آن را در قالب کارهای نمایشی مطرح کند. وقتی دریک نمایش کارگردان فقط اپیزودهای شاد و مثبت را نشان دهد چه فایده‌ای برای مخاطبان دارد، مخاطب امروز نیازمند تفکر بیشتر به مسائل و مباحث به‌روز جامعه است و تئاتر در این رابطه به‌عنوان یک کاتالیزور عمل می‌کند. ما قرار است با نمایشی که اجرا می‌کنیم به‌جای اینکه پیام دهیم بلکه بر روی مخاطب با دیدن اتفاقات روزمره خودش تأثیری ازلحاظ احساسی بگذاریم.
وی با اشاره به تفاوت‌های کار نمایش در اراک و شهری چون تهران، اظهار کرد: کارهای تئاتر اراک در این دهه اخیر بیشتر به سمت کار کودک و طنز رفته و یکی از دلایل آن به خاطر پرمخاطب بودن این دو حوزه تئاتر بوده است. متأسفانه تئاتری که به معنای معمولش در شهری چون تهران شاهد آن هستیم و دارای مخاطب خاص است و حرفه ای ها تئاتر آن را دنبال می‌کنند در شهر اراک اتفاق نیفتاده است، البته ناگفته نماند که کار طنز یا همان کار تئاتر آزاد یا لاله زاری قبل از انقلاب در شهر تهران هم مخاطب خود را داشته است وی کی از تئاترهای پرفروش شهر تهران است ولی در تهران بیشتر از اراک شاهد مخاطبان حرفه‌ای تئاتر هستیم که حاضر هستند بابت مشاهده تئاتر هزینه پرداخت کنند.
این نویسنده و کارگردان تئاتر ادامه داد: البته نباید از ذکر این نکته غافل ماند که شهر اراک با برگزاری تئاتر و با اجرای نمایش‌ها و کارهای خوب توانسته مخاطب عام زیادی را به مخاطبان خاص و حرفه‌ای تئاتر تبدیل کند ولی دلیل اینکه در شهر اراک شاهد مخاطب خاص و حرفه‌ای تئاتر نسبت به سایر شهرها همچون تهران هستیم بدین خاطر است که علاوه بر اینکه فرهنگ‌سازی درستی برای تبیین و اهمیت تئاتر در این شهر اتفاق نیفتاده، زیرساخت‌های اجرای یک تئاتر حرفه‌ای در این شهر هنوز فراهم نشده است، متأسفانه هنوز در این شهر همان‌طور که بارها از زبان اهالی تئاتر شهر اراک و رسانه‌های آن مطرح‌شده است یک سالن استاندارد وجود ندارد و من کارگردان مجبور هستم برای اجرای تئاترم آن را در یک کلاس آموزشی برگزار کنم.
ایرجی تأکید کرد: علاوه بر مشکلات زیرساختی حوزه نمایش شهر اراک، نویسندگان و کارگردانانی که در حوزه تئاتر فعالیت می‌کنند، وظیفه‌دارند مقداری نگاه تخصصی‌تری به حوزه تئاتر داشته باشند و باری به هر جهت و بیهوده نمایشی را بر روی صحنه اجرا نکنند. یک نویسنده یا کارگردان تئاتر باید بداند که قرار است با اجرای این نمایش چه پیام و محتوایی را می‌خواهد به مخاطب ارائه کند.
وی هشدار داد: تئاتر اراک در سال‌های اخیر به سمت تئاتر جُنگ ، آزاد و کودک رفته است، بنده منکر این‌گونه تئاترها نیستم و به نظرم باید این تئاترها در جای خود اجرا شود ولی در کنار اجرای این تئاترها نیاز است به تئاترهایی که مخاطب را با خود درگیر کرده و باعث شده آنان از مخاطب عام به مخاطب خاص و حرفه‌ای تئاتر تبدیل شوند نیز، بیشتر پرداخته شود.
این نویسنده و کارگردان تئاتر بابیان اینکه نسل جدید اهالی تئاتر اراک در حال جذب بیشتر مخاطبان به تئاتر هستند، گفت: به همین خاطر است که در این چند سال اخیر شاهد هستیم کارهای بیشتر برای اجرا در شهر اراک اجرای عموم دارد و هر دفعه شاهد مخاطبان جدید در اجرای تئاترهایمان در شهر اراک هستیم.
وی عنوان کرد: مدیران شهری در صحبت همیشه از اهمیت تئاتر شهر اراک و حمایت از آن تأکید کرده‌اند، ولی در عمل هیچ اتفاقی از سوی آنها برای توسعه و حمایت از تئاتر شهر اراک صورت نگرفته است، البته کمبود اعتبارات و بودجه یکی از دلایل عدم‌حمایت این مدیران است ولی این سؤال مطرح است آن موقع که بودجه و اعتبار وجود داشت چرا از تئاتر شهر اراک حمایت‌های لازم صورت نگرفت.
ایرجی در پاسخ به این سؤال که مهاجرت اهالی تئاتر شهر اراک به سایر شهرهای کشور همچون تهران چه تبعات ناگواری برای تئاتر شهر دارد؟ پاسخ داد: نمی‌توان گفت این مهاجرت خوب است و هیچ اتفاق و ضربه‌ای به تئاتر شهر اراک وارد نمی‌کند، تا یک نفر به‌عنوان اهالی تئاتر می‌خواهد در حوزه تئاتر این شهر جریان سازی کند با رفتنش مسلماً خلائی ایجاد می شود تا فرد دیگری بتواند این خلأ را پر کند همچون سال‌های گذشته که اهالی تئاتر شهر اراک از این شهر مهاجرت کردند و نسل بعدی تئاتر شهر اراک بعد از سال‌ها در حال پر کردن خلأ نبود تئاتر شهر اراک هستند درواقع مرگ ققنوس تئاتر شهر اراک در اثر کوچ اهالی آن به سایر شهرها اتفاق افتاده است.
