پنجشنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۷ شماره ۹۹۰
***
وقایع استان
مهدیه مهدوی
***
بعد از مد شدن شلوار جین های پاره و طرح های عجیب دیگر، چند روزی است که شلوارهای گِلی با قیمت های بالا یکی از اخبار منتشر شده در فضای مجازی است. حالا باید منتظر ماند و دید که چه طرح های باز هم روانه بازار می شود؟
امروزه در دنیای مد و طراحی، آنقدر دست طراحان باز است که هر چیزی را روانه بازار می کنند! اگرچه ممکن است یک مد جدید خیلی مورد استقبال قرار نگیرد اما با گذشت زمان کم کم مورد توجه قرار می گیرد و حتی کسانی که در ابتدا آن را دوست نداشتند برای خریدنش دست به جیب هم می شوند.
از شلوار های جین پاره و به اصطلاح زخمی حال یک برند معروف شلوار گِلی را روانه بازار کرده است.این شلوارهای گِلی البته به نقل از واشنگتن پُست بیش از ۴۰۰ دلار قیمت دارند.
هنوز مشخص نیست که شرکت تولید کننده از چه موادی برای شلوارهای تازه اش استفاده کرده اما مشتریانش را از شستن شلوارهایشان بی نیاز کرده است!
شلوارهایی برای حمایت از قشر کارگر
طرحهایی مانند شلوار پاره یا گل مالی شده که معمولا روی جنس جین هم کار میشود، مربوط به سبک هیپ هاپ است و برای حمایت از قشر کارگر یا علیه پولداری و سرمایه داری طراحی میشود. در کشور ما، این سبک از لباس تبدیل به مد شده، ولی در کشورهای پیشرفته و طلایه داران مد مانند ایتالیا و فرانسه، فقط توسط گروهها و قشرهای خاصی از مردم استفاده میشود و برای همه مردم قابل استفاده نیست.
همان طور که مطرح شد، این لباسها برای قشر خاصی طراحی میشود و طرفدارهای خاص خودش را دارد. حالا این قشر یا تعدادشان کم است یا زیاد، که هرچه بیشتر باشد، بازتاب بیشتری در مطبوعات و رسانهها خواهد داشت و محصول شان بیشتر دیده خواهد شد.
این شلوارها نباید در دسترس همه افراد باشد
درباره شلوارهای جین پاره و البته همین شلوارهای گل مالی شده باید دانست که وقتی این سبک لباسها وارد ایران میشود، بعضی افراد جامعه به خصوص جوانان و آنهایی که علاقهمند به مـــدهای روز هستند، فقط به این دلیل که مد شده و سبک روز است از آن استفاده میکنند. البته ممکن است این چنین لباس هایی، زیباییهای خاص خودش را برای یک قشر خاص داشته باشد و خوشایند آنها باشد و در حوزه مد هم از آن استفاده شود، ولی در کشور ما نباید در دسترس همه افراد باشد.
همان طور که گفته شد سبک هیپ هاپ برای دفاع از قشر کارگر و علیه سرمایه داری استفاده میشود و به همین دلیل وارد حوزه مد هم شده و زیباییهای خاص خودش را دارد، اما در جامعه ما نباید به گونهای باشد که همه از آن استفاده کنند. معمولا مردم در غرب برای پوشیدن هر سبک لباس، فلسفه خاص خودشان را دارند و از سبکهای خاصی استفاده میکنند، اما متاسفانه هنوز در کشورمان فرهنگ سازی نشده است که هر لباسی را در جایگاه خودش استفاده کنیم. گاهی اوقات با دیدن مدهایی که در کشورمان رواج می یابد انسان این حس را پیدا می کند که گویی پایان دنیا است و عجیب ترین چیز ممکن را رویت نموده نه فقط یک مد خاص را!
تعریف مد
واژه «مد» در لغت به معناى سلیقه، اسلوب، روش شیوه و… به کار مىرود و در اصطلاح، عبارت است از روش و طریقهاى موقتى که براساس ذوق و سلیقه افراد یک جامعه و سبک زندگى از جمله شکل لباس پوشیدن، نوع آداب پذیرایى و معاشرت و تزیین و معمارى خانه و را تنظیم مىکند.
بنابراین، مىتوان گفت مد به تغییر سلیقه ناگهانى و مکرر همه یا برخى از افراد یک جامعه اطلاق مىشود و منجر به گرایش به رفتارى خاص، یا مصرف کالاى به خصوصى، یا در پیش گرفتن سبکى خاص در زندگى مىشود.
مد و نقش آن در جامعه
مد نقش مهمی در جامعه ایفا می کند. در هر جایی که بایستید و نگاه کنید و حتی روی جلد مجلات، مد وجود دارد. ستارگان فیلم ها لباس هایی را می پوشند که تصمیم طراحان برای هر فصل است. هر فیلم یا برنامه تلویزیونی انتخاب دقیقی از آنچه کـــه آن ها می خواهند به تصویر بکشند دارد. هر تبلیغی ممکن است درباره مد نباشد اما پوشش افراد مشهور به طور ناخود آگاه بر مخاطبان تاثیر می گذارد. به هرسو که نگاه کنید مد وجود دارد. مایحتاج مدرسه که اکثر دانش آموزان ابتدایی می خواهند داشته باشند، در دبیرستان، نوجوانان آنچه که بقیــــه می پـــوشند را می خواهند و این سنی است که افراد بسیار خود آگاه هستند و در مدرسه بیش از حد این تاثیر وجود دارد.
در جامعه، مد نمایشی از ارزش مادی دارایی های شماست و همچنین افراد از آنچه که می پوشند آگاه هستند. تنها جایی که افراد اجازه می دهند موهای شان نامرتب باشد وقتی است که در خانه تنهایند یا با افرادی هستند که با آن ها راحتند و این زمان استراحت و آسودگی است.
آن ها بسته به موقعیت لباس می پوشند و لوازم جانبی دیگر مثل کفش را نیز فراموش نمی کنند.کیف پول نشانی از پولداری یا عدم آن است.چرا جواهرات و لباس های محلی و خاص وجود دارد؟ زیرا هر کسی استطاعت مالی آن را ندارد و افراد می خواهند دیده شوند و احساس خوبی داشته باشند. حتی افراد ثروتمند هم همیشه از سنگ های قیمتی استفـاده نمی کنند زیرا داشتن جواهرات خاص تقریبا یک شوخی است.
مد، از تولد تا مرگ در حد زیادی وجود دارد.زمانی که یک نوزاد به دنیا می آید بیشتر لباس ها و لوازم بچه را به نمایش می گذارند. مرگ بخشی از زندگی است و یک موقعیت جدی و این آخرین مدی است که یک شخص خواهد داشت. مراسم عروسی جز پول سازترین بخش صنعت مد است و مردم تقریبا همه پس انداز زندگی شان را برای این روز خاص خرج می کنند.
تاریخچه مدگرایى
با بررسى ابعاد مختلف حیات اجتماعى بشر، روشن مى شود که پدیده مد همیشه در تاریخ بشر بوده است و منحصر به دوره معاصر نیست. هرگاه این پدیده در هر دورهاى از تاریخ آگاهانه و با گزینش و انتخاب و با توجه به فرهنگ و چهارچوبهاى فکرى و اعتقادى جامعه صورت گرفته نه تنها موجب پیدایش نارسایىهاى فرهنگى و اجتماعى نشده است بلکه به عنوان یک دستاورد اجتماعى، به رشد فرهنگ جوامع کمک نموده و زمینه آراستگى مناسب جنبه ظاهرى زندگى مردم و افراد را فراهم کرده است. مدگرایى مثبت به معناى اقتباس از پیشرفتهاى اجتماعى دیگران و به کار بردن دستاوردهاى مثبت تمدنى دیگران، ضمن برطرف ساختن کاستىهاى حیات اجتماعى، از دچار شدن زندگى انسانها به یک نواختى پیشگیرى کرده و روز به روز بر استحکام بیشتر پایههاى زندگى کمک نموده و از پدیدآمدن رفتار و شیوههاى ناخوشایندى که موجب دورى و یا نفرت و انزجار افراد از یکدیگر مىگردد، جلوگیرى به عمل آورده است.
عوامل و ریشه هاى مدگرایى
انسان به گونهاى آفریده شده که همواره از حالتیکنواختى گریزان بوده و در مقابل، از تحول و نوآورى در زندگى استقبال مىکند. این تمایل در حالت عادى و در صورتى که پذیرش تحول و نوآورى از روى آگاهى و به صورت تدریجى صورت پذیرد، ظاهر زندگى آدمى را خوشایند و دلپذیر مىسازد. بنابراین میل به خودآرایى و زیباسازى محیط زندگى امرى فطرى است که به برکت آن، هم زمینه آراستگى صورت ظاهرى محیط زندگى انسان فراهم مىگردد و هم انگیزه تعالى و تداوم زندگى اجتماعى و روابط صحیح انسانى تقویت مىشود. بدینسان عواملى که موجب ایجاد نفرت و انزجار افراد از یکدیگر و یا موجب یکنواختى زندگى بشر مىشود، از محیط حیات اجتماعى دور شده و جنبههاى مثبت کمالخواهى و زیبایى دوستى انسان، روز به روز شکوفاتر مىگردد.
البته گرچه یکى از جلوههاى کمالجویى و زیبایى دوستى انسان به ویژه در دوره جوانى توجه به زیبایى ظاهر است اما باید مراقب بود این فرآیند، از حالت طبیعى خود خارج نشود زیرا همه استعدادهاى فطرى اگر از حالت طبیعى و معقول خود خارج شوند، جنبه انحرافى پیدا کرده، آثار سویى به بار مىآورند.
به عنوان مثال میل به خودآرایى که ریشه در کمالجویى و زیباپسندى فطرى انسان دارد اگر از روى غفلت، یا در نتیجه افراط و تفریط و یا تحت تاثیر القائات غلط عوامل جانبى، از مسیر طبیعى و درستخود خارج شود، سر از امورى چون خودنمایى، فخر فروشى، خودپرستى، مدپرستى و… در مىآورد. عواملى که هر یک از آنها به نوبه خود، موجب پیدایش انواع نارسایىها، هوسبازىها، رقابتهاى غلط و اسراف و تبذیرها خواهد شد و انسان را به حیوانى پست تبدیل خواهد کرد
بنابراین پیروى از مد و زیبایىخواهى و تنوعپسندى، ریشه در نهاد انسان دارد که نیازهایى چون تنوع، زیباخواهى و کمالجویى فطرى منشا اصلى آن محسوب مىشود. اما صورتهاى افراطى رایج این گرایش(مدپرستى)، در نتیجه جهل و نا آگاهى و ضعف ارزشهاى معنوى و تبلیغات و تقلید کورکورانه از دیگران و یا آلوده شدن به رذایلى چون خودنمایى، فخرفروشى، احساس حقارت و خود کمبینى پیش مىآید که براى افراد جامعه بسیار خطرساز است و باید از آن پرهیز کرد.
مد زمانی آسیبزا است که به وسواس بدل شود
در این باره گفتگویی با یک جامعه شناس انجام دادیم که در ادامه می خوانید. طیبه اصفهانی جامعه شناس و فعال اجتماعی در گفتگو با وقایع استان اظهار کرد: مد زمانی آسیبزا است که به وسواس بدل شود و زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در غیر این صورت می تواند عامل پویایی قرار گیرد.
وی ادامه داد: بطورکلی تمامی رفتارهای انسان در راستای برآورده کردن نیازها او می باشد و انسان سعی می کند در قالب رفتارها یا واکنش ها بتواند به نیازهای خود پاسخ دهد.
اصفهانی در ادامه افزود: با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیقات حاکی از این است که میتوان جوانان مدگرا را بر مبنای، معنای عمل و انگیزه آنان در پیروی از مد به دو دسته مستقل، یکی جوانانی که مدگرایی آنان به معنای پیروی از خرده فرهنگ گروههای مطرود و حاشیهای است، که در این قالب نوجوانان سعـــی می کنند خود را در درون گروه ها به نمایش بگذارند و دیگری جوانانی که معنای عمل پیرویشان از مد صرفا جنبه خودآرایی یا خودنمایی دارد، ارتباط با جنس مخالف یکی از عناصر مهم خرده فرهنگ جوانان مدگرا است و تعلق زیاد به گروه همسالان یکی از مشخصههای دیگر آنان میباشد.
این جامعه شناس و فعال اجتماعی بیان کرد: مد تنها یک حرکت نمی باشد، بلکه عبارت از دو حرکت میان طبقات بالا و طبقات پایین جامعه می باشد، به عبارت دیگر افراد طبقات پایین سعی می کنند که هر چه بیشتر شبیه افراد طبقات بالا باشند، سعی می کنند خود را هم رنگ جماعت نشان دهند تا در جامعه بیشتر دیده شوند.
اصفهانی گفت: جوانان نیز بر حسب مقتضیات سنی و جنسی می خواهند از ارزش و احترام دیگران برخوردار باشند، و برای رسیدن به این هدف از ابزارها و شیوهای مختلف استفاده می کنند، یکی از طریق درس خواندن، دیگری از طریق زیبایی، عده ای با ورزش و هنر و عده ای نیز بامدگرایی اظهار وجـــود می نمایند. بنابراین از لحاظ روانی مد با نوعی خود نمائی و نیاز به جلب توجه دیگران به خود بستگی دارد.
وی در پایان اظهار کرد: مد و مد گرایی که غالبا ریشه در زیبایی جویی و تنوع طلبی دارد، اگر در چهارچوپ موازین شرعی و عرفی باشد و اگر مورد تأیید عقل باشد، اشکالی ندارد، بلکه نیک ارزیـــابی می شود. اما اگر ناشی از تقلید کورکورانه از بیگانگان باشد، بسیار مذموم و منفی ارزیابی می شود که در شان انسان های کمال یافته و فرهیخته نیست.