دوشنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۰ شماره ۱۴۰۲

سیاست های اشتباه شورای شهر اراک چگونه بر مشکلات زیست محیطی این کلانشهر خواهد افزود؟

قبرستان بتن ها

حسین آخانی فعال زیست محیطی و استاد زیست شناسی دانشگاه تهران در گفتگو با وقایع استان:
هیچ ضرورتی برای این میزان پل سازی در شهر اراک وجود ندارد، شورای شهر بدون هیچ گونه شناختی از بافت و جغرافیای شهر اراک دست به چنین اشتباهی زده است
سیاست شورای شهر در مدیریت شهری و توسعه زیرساخت های خودرو محور افراطی، نتیجه ای
جز افزایش بار آلودگی شهر نخواهد داشت
تصمیم گیری در مورد ساخت پل ها در زمان شورای فعلی توسط متخصصین انجام نشده است
و البته هیچ کدام از این پل ها به استثنای پل سر بازار تاثیری در رفاه شهروندان نداشتند

فاطمه چاپاری

ایجاد نگاهی مبتنی بر ارزش های زیست محیطی در برنامه های مدیریت شهری اراک موضوع حائز اهمیتی است که سال ها مغفول مانده چرا که هوا و محیط زیست این شهر از مجاورت صنایع بزرگ آلاینده متاثر شده و شورای شهر اراک و مدیران شهری باید رفع این معضل را در برنامه ها و سیاست های کاری خود در نظر داشته باشند تا از این طریق بتوان راهکارهایی برای بهبود شرایط زیست محیطی اراک و جلوگیری از آلودگی بیشتر هوای این شهر ارائه داد. شورای پنجم شهر اراک علیرغم اینکه مدعی است در این سال ها نگاهی انسان محور را در برنامه ریزی های شهری در نظرگرفته در عمل با بی توجهی به جنبه های زیست محیطی شهر سیاست های اشتباهی را که در اکثر برنامه ریزی ها و مصوبات خود در پیش گرفته که بی توجهی به حقوق شهروندان را به دنبال داشته.
در همین خصوص وقایع استان در گفتگویی که با حسین آخانی فعال زیست محیطی و استاد گیاه شناسی دانشگاه تهران داشته است به بررسی معضلات زیست محیطی که ساختار فعلی شهر اراک به آن دامن زده است پرداخته است، این فعال زیست محیطی معتقد است که مشکل جدی، نگاه مبتنی بر تراکم فروشی برای تامین هزینه های توسعه بی دلیل شهر و پل سازی های افراطی و بدون کاربرد در مدیریت شهری اراک است که مانع از زیست پذیری شهر برای شهروندان اراکی شده و از اراک شهری بتنیزه ساخته است.
حسین آخانی گفت: شهر اراک با جمعیتی بالغ بر۵۲۰ هزار نفر در مقایسه با دیگر شهرهای ایران شهر نسبتا کوچکی است که با این جمعیت این میزان پل سازی در شهر اراک هیچ توجیهی ندارد، هزینه ساخت ایـن پل ها بسیار بالا بوده و مدیریت شهری و شورای شهر اراک برای تامین این هزینه ها ناچار به تراکم فروشی شده اند که در نتیجه این عمل، بار سنگینی که برای شهر ایجاد شده خود معضلات جدیدی را به همراه خواهد داشت، از طرفی با این کار بودجه و سرمایه های شهری صرف بتنیزه کردن شهر شده است.
وی افزود: این نوع از مدیریت شهری و سیاستی که شورای شهر اراک در پیش گرفته باعث شده تا محل زندگی انسان ها به محل جولان خودروها تبدیل شده و در شهری مثل اراک که که از آلودگی کارخانه ها به اندازه کافی رنج می برد، این سیاست شورای شهر در مدیریت شهری و توسعه زیرساخت های خودرو محوری افراطی نتیجه ای جز افزایش بار آلودگی شهر نخواهد داشت.
آخانی تصریح کرد: تجربه در تمام شهرهای دنیا نشان داده با ایجاد معابر بیشتر برای خودروها مردم برای استفاده بیشتر از خودروها تشویق می شوند و در نهایت این موضوع به آلودگی شهر دامن خواهد زد. من معتقد هستم مدیریت شهری و شورای شهری که به این شکل بی رحمانه شهر را قبرستان بتن های پل ها کرده مدیریتی است که بدون هیچ گونه شناختی از بافت و جغرافیای شهر اراک دست به چنین اشتباهی زده و من نگران هستم پشت ساخت این پل های عظیم، مسائل دیگری باشد که ممکن است در آینده روشن شود.
این کارشناس زیست محیطی در ادامه اظهار کرد: طبق اطلاعاتی که من دارم برای سـاخت پنج عدد از پل های اراک ۶۰۰ میلیارد تومان بودجه تصویب شده، زمانی که این بودجه ۶۰۰ میلیارد تومانی را برای ساخت این پل در سال های گذشته تصویب کرده اند، قیمت یک دوچرخه با کیفیت یک میلیون تومان بود؛ یعنی اگر شهرداری در آن سال ها برای همه ی تک تک شهروندان اراک از پیر و جوان دوچرخه مجانی هدیه می کرد هزینه کمتری از ساخت این پل ها داشت ولی اتفاقی که اکنون در شهر رخ داده یک فاجعه است.
وی افزود: در حال حاضر یک سری مسیرهای حاشیه ای و بی کاربرد برای دوچرخه سواری در شهر ایجاد شده، ایجاد مسیرهای امن و کاربردی دوچرخه تابع یک برنامه ریزی مشخص می باشد و لازمه آن ایجاد یک شبکه سازی است به طوریکه همان گونه که در شهر اراک امکان رفت و آمد با خودرو به هر نقطه شهر وجود دارد باید امکان رفت و آمد با دوچرخه نیز ایجاد شود، یعنی تمام معابر شهر باید دارای مسیر امن دوچرخه سواری باشند.
حسین آخانی تصریح کرد: با ایجاد این مسیرها طبیعی است که مردم ترجیح می دهند برای رفت وآمدهای خود از دوچرخه استفاده کنند چرا که استفاده از دوچرخه علاوه بر تاثیرات مثبت زیست محیطی که به همراه دارد از نظر اقتصادی نیز به صرفه تر می باشد، علاوه بر این باعث بهبود سلامت جسمی و سلامت روان شهروندان نیز خواهد بود، این مسائل در دانش جدید شهرسازی کاملا در نظر گرفته شده ودر حالی که تمام شهرهای مدرن جهان در این مسیر حرکت می کنند من نمی دانم چرا شورای شهر و مدیریت شهری اراک به این شکل بیمارگونه به دنبال ساخت پل بوده اند، مردم شهر باید بدانند که ساخت این پل ها در جهت رفاه مردم اراک نیست.
وی بیان کرد: تصمیم گیری در مورد این پروژه ها در زمان شورای فعلی توسط متخصصین انجام نشده و متاسفانه مدیریت شهری ممکن است به صورت آشکار یا پنهان تحت تاثیر این تصمیم گیری ها قرار گرفته باشد، هیچ کدام از این پل ها به استثنای پل سر بازار هیچ تاثیری در رفاه شهروندان نداشتند علاوه بر این به علت این که پل یک سازه بسیار بزرگ و سنگینی محسوب می شود، فضای زیادی در زیر آن اشغال خواهد شد در حالی که در روی پل عملا ماشینی به آن شکل جابجا نمی شود بنابراین ساخت این پل ها به هیچ وجه توجیه پذیر نیست و یک کپی برداری کورکورانه از شهر تهران بوده، شهری که البته ۱۰ میلیون جمعیت دارد.
آخانی تاکید کرد: ساخت این سازه ها علاوه بر این که زیبایی شهر را از بین می برد حقوق شهروندی و اجتماعی افراد را هم از بین می برد چرا که تمام ساکنین ساختمان های اطراف امنیت روانی خود را از دست داده اند.
استاد زیست شناسی دانشگاه تهران در خصوص تاثیر توسعه بی رویه شهر بر فضاهای سبز شهری گفت: شهر اراک به دلیل مجاورت با باغات سنجان و کرهرود می توانست از فرصت های خوبی که این فضاها ایجاد کرده استفاده نماید ولی متاسفانه شهر طوری در این مناطق توسعه پیدا کرده که این منطقه خوش آب و هوا را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است.
وی افزود: مدیریت شهری در شهر اراک دچار چرخه باطل شده است، بنیان این اشتباه که از تهران سرچشمه گرفته، تراکم فروشی برای تامین هزینه های ایجاد پل و جاده است. این نگاه در شورای شهر اراک شکل گرفته و در چنین نگاهی فضای سبز ارزش نداشته و اگر فضای سبزی هم در این مدت ساخته شده یک فضای سبز مصنوعی بوده که نگه داری آن هزینه های گزافی را می طلبد، در حالی که جذب کربن و تولید اکسیژنی که در این فضاها شکل گرفته بیلان مثبتی نداشته، این نگاه باید تغییر پیدا کند.
این استاد دانشگاه با انتقاد از تراکم فروشی افزود: مردم اراک نباید اجازه ساخت برج های بزرگ را بدهند، چرا که خیلی از این برج های شهر اراک که در پای کوه ساخته شده و همگی خالی هم هستند از جریان هوا جلوگیری می کند و ساخت این برج ها در مسیر تراکم فروشی برای تامین هزینه های پل سازی های افراطی و بی دلیل بوده است.
وی با بیان اینکه شهر اراک از معدود شهرهایی است که دوچرخه سواری در آن به راحتی قابل انجام است افزود: در شهر اراک به راحتی می توان با دوچرخه ظرف نیم ساعت از یک سمت شهر به سمتی دیگر شهر رفت در حالی که با استفاده از اتومبیل این مسیر از لحاظ زمانی طولانی تر خواهد شد، بنابراین به دلیل اینکه اراک استعداد استفاده از دوچرخه را دارد باید زیرساخت های آن به درستی در نظر گرفته شود اما طبیعی است که همه مردم مثل سالمندان امکان استفاده از دوچرخه را ندارند، خب می توان به جای صرف هزینه برای ساخت این پل ها، حمل و نقل عمومی کارا برای شهر ایجاد کرد.
وی افزود: وضعیت اتوبوس های اراک واقعا جای تاسف دارد و این اتوبوس های درب و داغان که جابجایی آن ها در روز هم بسیار کم بوده مورد توجه مردم قرار نمی گیرند، ما در حمل و نقل عمومی شهر اراک باید وسایل نقلیه سبک تری را استفاده کنیم و تعداد مینی بوس ها و ون های پاک باید در سطح شهر افزایش یابند و لازم است خطوط ویژه برای این وسایل نقلیه به گونه ای ایجاد شود که عملا خودروهای شخصی نتوانند وارد این خطوط شوند، برای مثال اگر ورود خودروهای شخصی به خیابان امام و خیابان عباس آباد ممنوع شده و در عوض حمل و نقل عمومی فراوان و خطوط دوچرخه سواری در این معابر ایجاد شوند علاوه بر کاهش بار ترافیکی شهر مردم به تدریج به جابجایی با دوچرخه عادت خواهند کرد.
وی در پایان در اشاره به آلودگی های ایجاد شده توسط ماشین های سنگینی که از مسیر کمربندی قدیمی شهر عبور می کنند گفت: مدیران شهری اراک باید بدانند با توسعه شهر از حاشیه و با ایجاد برج ها و مجتمع های مسکونی شهر را بزرگ کرده اند، طوری که کمربندی که روزی نوار خارجی شهر بود وارد شهر شده است، نمی شود که مرتب کمربندی های شهر را تغییر داد چرا که این کار نیازمند بودجه های بسیار کلانی است، بیشتر خانه هایی که به تازگی ساخته شده خالی بوده و تنها دیوارهایی برای جلوگیری از جریان یافتن هوا در شهر شده اند، در این زمینه مقصر کمربندهای شهری نیست مقصر همان نگاهی در شورای شهر است که اجازه بتنیزه کردن شهر را داده، قرار نیست شهر اراک، مانند نیویورک باشد! شهر اراک با ۵۰۰ هزار نفر جمعیت می تواند شهر زیبایی باقی بماند که از نظر زیست محیطی هم به مشکلاتش افزوده نشود.