یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۳۹۹  شماره ۱۴۰۵

عمق مطالبی که به بند انگشت هم نمیرسد!

محدثه کاظمی

 پژوهشگر رسانه

ما در عصر ارتباطات زندگی می کنیم، واژه ارتباط که معادل Communication انگلیسی است، در فارسی به صورت مصدری به معنای پیوند دادن و ربط دادن است. به مدد وجود رسانه های مجازی، این پیوند و ربط سبب سرازیر شدن اطلاعات زیاد با حجم وسیع و سرعت بالایی نسبت به گذشته شده است و نهایتا در برابر این حجم وسیع و پرسرعت، مخاطبی می ماند که جدای از اینکه فرصتی برای اثبات درستی یا نادرستی این اطلاعات برای خودش راندارد، دچار سرگردانی خواهد شد! اما آیا ما به عنوان مخاطب به این حجم از اطلاعات نیاز داریم؟ آیا اگر همین لحظه برخی از کانال ها و گروه هایی که در فضای مجازی عضو آنها هستیم را ترک کنیم چیز مهمی را از دست داده ایم؟! اطلاعاتی که در فضاهای مجازی به ما داده می شود، در حالت خوشبینانه بــه چنــد پــاراگراف می رسد که موضوعات مهم را در همین چند پاراگراف تجزیه، تحلیل و در آخر نتیجه گیری می کند، اطلاعاتی که در چند دقیقه وارد ذهن می شود، تاثیر کوتاهی را می گذارد و بعد از ذهن پاک می شود و جز بارقه های کوچک چیزی از آن باقی نمی ماند، به زبان دیگر، اطلاعات در فضاهای مجازی تاثیر لحظه ای دارند. می توان گفت که این رسانه ها فقط اطلاعاتی را به ذهنمان وارد کرده و هیچ دانشی را خلق نمی کنند! اطلاعات چون سوال تستی می ماند که از ناآگاهی ما امتحان می گیرد، چیزهایی که قبلا اثبات شده اند، اما دانش چون مصاحبه ای می ماند که قرار است آگاهی و سواد ما را مورد کنکاش قرار دهد! سواد و دانش به قول افلاطون، باید در اندیشه ما رسوخ کند و آن را شکل دهد، ذهنیت را دگرگون و شیوه فکری ما را تغییر دهد و در بعضی شرایط هویت ما را دچار دگرگونی کند!
اما آیا رسانه های مجازی این مجال را به مخاطب خود می دهند؟ درست است که ما به کمک رسانه های مجازی همه چیز دان شده ایم و در مورد هر موضوعی می توانیم در حد یک پاراگراف ادعای فضل کنیم اما وقتی برای اثبات اطلاعت مان هیچ منبع موثقی نداریم، دانستن با ندانستن، معنای یکسانی دارد. به نظر نیازی نیست که با دریافت اطلاعات گسترده که عمرشان اینقدر کوتاه است، ذهن خود را شلوغ کنیم و شاید وقت ما ارزش بیشتری داشته باشد که با اطلاعات غیر کاربردی و سرسری هدرش دهیم، اطلاعاتی که عمقشان به بند انگشت هم نمی رسد!