سه شنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ شماره ۱۲۷۵

وقایع استان به دلایل عدم توسعه فرهنگی شهر اراک از دیدگاه رییس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک می پردازد

شهر نابالغ

هرچند شهر اراک در کریدور شمال به جنوب کشور قرار دارد ولی متأسفانه این شهر یک شهر با رویکرد گذرگاه است

دستاوردها و آثار فرهنگی، هنری و حتی جاذبه‌های گردشگری شهر اراک برای شهروندانش تکراری است

در دسته‌بندی شهرها مراحلی را برای بلوغ و توسعه فرهنگی یک شهر در نظر می‌گیرند، که متأسفانه شهر اراک هنوز به بلوغ نرسیده و در دسته‌بندی شهرهای نابالغ قرار می‌گیرد

اراک شهر روزمره است

صنعت اراک یک صنعت مونتاژ است، به همین خاطر صنعت اراک هیچ امتیاز فرهنگی و هنری برای این شهر ندارد

کوروش دیباج

توسعه فرآیندی است که یک جامعه را از وضعیت نامطلوب به سمت شرایط مطلوب سوق می دهد و در این بین توسعه شهری فرآیند کمی و کیفی است که بر تمام ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهر تاثیر می گذارد.در این بین اگر این توسعه شهری بر پایه فرهنگ و توسعه آن شکل گیرد همچون سازه ای مستحکم خواهد بود که به ثبات رسیده و پایدار است.با اینکه قریب به اتفاق صاحب نظران در سال های گذشته معتقد بودند توسعه فقط دارای مفهومی اقتصادی است ولی اکنون این موضوع به کل تغییر کرده و مشخص شده است که مبنای هرنوع توسعه شهری، توسعه فرهنگی است و زیربنای توسعه شهری توسعه فرهنگی خواهد بود.
از آنجا که دغدغه اصلی رسیدن به توسعه همه جانبه بوده و مبنای این توسعه فرهنگ شهروندان است، پس لازم است در ارتقای فرهنگی جامعه تلاش و برنامه ریزی های لازم صورت گیرد. توسعه موضوعی کیفی، جامع، چندبعدی، انسانی و اجتماعی است که باید با مدیریت و برنامه ریزی بلندمدت برای ارتقای آن تلاش کرد و در این بین نقش توسعه فرهنگی مهمتر و بنیادی تر از دیگر مولفه ها است.
داشتن صرف نگاه سخت افزاری و عمرانی مسیر توسعه پایدار شهری را ناهموار می کند و در این بین باید به موضوع توسعه فرهنگی توجه کرد. همچنین ایجاد امکانات مادی و معنوی مناسب برای افراد جامعه به منظور شناخت جایگاه خویش و افزایش علم و دانش و افزایش توانایی ها از ضرورت های توسعه شهری به حساب می آید. از این رو وقایع استان به بررسی دلیل عدم توسعه فرهنگی در شهر اراک از دیدگاه مرتضی سورانه، رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک می پردازد.
سورانه در قالب ارسال پیام صوتی در یکی از گروه های تلگرامی شهر اراک با اشاره به نقش شهرداری و شورای شهر در شکوفایی شهر خلاق، اظهار کرد: شورای شهر اراک بالأخص کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورا به مسئله شهر توجه ویژه‌ای دارد و کمیسیون فرهنگی و اجتماعی با حضور تیمی و همفکری اعضا به‌ویژه اعضای کارگروه فرهنگی و اجتماعی که در ذیل این کمیسیون فعالیت می‌کند، پارامترهایی را به‌عنوان زیرساخت‌های پیوستن اراک به شبکه شهر خلاق استخراج‌شده است که یکی از این پارامترها ایجاد فضای گفتگو و مفاهمه بین فعالان فرهنگی و اجتماعی و مدیران حوزه شهر اراک است.
وی با اشاره به نقش «خانه فرهنگ» برای ایجاد فضای گفتگو و مفاهمه بین فعالان فرهنگی و اجتماعی با مدیران شهر اراک، گفت: هدف ایجاد این بستر در خانه فرهنگ این است که فضای گفتگو و مفاهمه برای پیوستن اراک به شهر خلاق ایجاد شود زیرا خلاقیت و شکوفایی درجایی اتفاق می‌افتد که مفاهمه، انعطاف‌پذیری و مشارکت‌جویی باشد.
سورانه تأکید کرد: اگر مدیران بنا را بر مشارکت‌جویی بگذارند، قطعاً شهروندان تمایل بیشتری برای مشارکت در حوزه‌های مختلف ازجمله حوزه مدیریت شهری پیدا خواهند کرد که درنتیجه مشارکت هر چه بیشتر امکان بیان ایده‌های برتر و اجرای آن بیش از گذشته فراهم خواهد شد و همین امر باعث توسعه شهر اراک در تمامی ابعاد خواهد شد.
نایب‌رییس شورای اسلامی شهر اراک با اشاره به زمینه فراهم کردن فرصت‌ها در اراک برای رویکرد شهر خلاق، اظهار کرد: هرچند شهر اراک در کریدور شمال به جنوب کشور قرار دارد ولی متأسفانه اراک، شهری با رویکرد گذرگاه است و به‌نوعی مسافران و رهگذران در این شهر همچون سایر شهرها برای ساعتی حضور نخواهند یافت که این‌یک نقص است و باید ما در مدیریت شهری و شورای اسلامی شهر اراک در کنار مشارکت تمامی دستگاه‌ها زمینه‌ای را فراهم آورده که این شهر رویکردی داشته تا مسافران و رهگذران از این شهر تمایل به حضور و ماندن در این شهر را داشته باشند.
رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک تصریح کرد: شهر اراک باید برای مسافران و رهگذران جاذبه ایجاد کند، چون اگر فقط این قلمداد شود که این شهر فقط مختص مردم اراک است و باید فقط برای مردم این شهر جاذبه داشته باشد، دیدگاه معاصر به این قضیه شده است. این گردشگر است که به جذابیت یک شهر پی می‌برد بنابراین بایستی شهر اراک به پاتوق، قرارگاه گردشگران تبدیل شود، باید در این شهر جاذبه‌ها ایجاد شود که مسافر بتواند توقف کرده و طول مدت اقامت خود را در شهر اراک افزایش دهد.
سورانه ادامه داد: در کنار ایجاد جاذبه‌ها در شهر اراک باید خلاقیت شهروندان اراکی در عرصه‌های مختلف فرهنگی، هنری، صنایع‌دستی برای عموم به نمایش گذاشته شود ولی واقعیت امر این است که دستاوردها و آثار فرهنگی، هنری و حتی جاذبه‌های گردشگری شهر اراک برای شهروندان تکراری است که نباید این تکراری بودن باعث توقف رویکرد افزایش جاذبه‌های گردشگری بیشتر و معرفی خلاقیت شهروندان در عرصه‌های گوناگون شود.
وی تأکید کرد: برای افزایش جاذبه‌های گردشگری شهر اراک نیاز است که تمامی دستگاه‌های استان بالأخص اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در این زمینه جدیت بیشتری خرج دهند، متأسفم عنوان کنم که تاکنون دستگاه‌های متولی همچون اداره کل میراث فرهنگی استان به افزایش جاذبه‌های گردشگری شهر اراک نپرداخته است.
نایب‌رییس شورای اسلامی شهر اراک گفت: در دسته‌بندی شهرها مراحلی را برای بلوغ و توسعه فرهنگی یک شهر در نظر می‌گیرند، که متأسفانه شهر اراک هنوز به بلوغ نرسیده و در دسته‌بندی شهرهای نابالغ قرار می‌گیرد و به نظر بنده اراک شهر روزمره است، اراک هنوز به فرصت‌های شهر خلاق نرسیده است، باید ما تلاش کنیم اراک را به مرحله بلوغ برسانیم.
رییس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک ادامه داد: در دسته‌بندی شهرها، شهرهایی به‌عنوان شهرهای بلاتکلیف شناخته می‌شوند و مدیریت بلاتکلیف و به‌هم‌ریخته‌ای دارند و در تقسیم‌بندی شهرها، شهرهای روزمره شهرهایی هستند که فقط روز را می‌گذرانند و در کنار آن شهرهای نامعین وجود دارد که در این شهرها مدیریت شهری یک کلاف سردرگمی است که مشخص نیست چه اتفاقی قرار است در مدیریت این شهر اتفاق بیافتد.
وی اظهار کرد: شورای شهر اراک در نگاه کلی و کلانتر به دنبال این است که اراک را در جلگه شهرهای درحال‌توسعه برساند و طبیعتاً این امر با یک شورای شهر تنها اتفاق نمی‌افتد و بایستی همه دستگاه مسئول و متولی برای محقق شدن این مهم تلاش کنند. موردی که در شهر اراک متأسفانه بیش از همه موارد نمود دارد این است که سنگ جلوی پا انداختن و مـانع‌تراشی و مانع سازی برای انجام وظایف و توسعه شهری این دستگاه نظارتی استان به‌قدری در نظارت‌ها سنگ پای متولیان امر می‌گذارند که امکان توسعه این شهر را سخت‌تر می‌کنند.
نایب‌رییس شورای اسلامی شهر اراک تأکید کرد: اعتقاد بنده به جد این است که شهر اراک نیاز به نرمش مدیریتی و انعطاف‌پذیر دارد تا زمینه پیوستن این شهر به شهرهای خلاق فراهم شود.
سورانه با اشاره به اینکه شهر اراک در طراز اول صنعت کشور در حوزه خصوصی و دولتی قرار دارد، گفت: صنعت اراک یک صنعت مونتاژ است و این امر باعث شده که صنعت اراک مستقل نبوده و به‌عنوان صنعت وابسته شناخته شود. ضمن اینکه سازمان یونسکو یک سازمان فرهنگی است و برای این سازمان، صنعت آیتمی نیست که برای شهرهایی چون اراک که دارای صنعت هستند، دارای امتیاز باشد.رویکرد سازمان یونسکو بیشتر بر هنر و رویکردی که بر هنر و اندیشه انسان است، تکیه دارد و در حقیقت رویکرد یونسکو، پساصنعتی است به همین خاطر صنعت اراک هیچ امتیازی فرهنگی و هنری برای این شهر ندارد.
وی ادامه داد: هرچند به خودمان دل‌خوشی می‌دهیم که شهر اراک پایتخت صنعتی کشور است ولی در واقعیت این صنعت برای شهر اراک کارساز نیست، پرداختن بیش‌ازحد به صنعت باعث حاکم شدن ماشین بر زندگی انسان می‌شود، گر چه بایستی به صنایع و توسعه آن معقول توجه شود ولی شهر اراک نیاز دارد که زندگی کند و این شهر به رویکرد شهرهای خلاق و دوران پسا صنعت بپردازد که در این زمینه میدان‌دار اصلی، فکر، اندیشه، نبوغ و نوآوری است.
رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک تأکید کرد: آنچه در پرداختن به خلاقیت و شهرهای خلاق مطرح است، کشف انسان‌ها و توانایی آن‌ها است که می‌تواند شهر را بالنده کند، اگر به دنبال این هستیم که شهر اراک همچون حالا به‌عنوان شهر روزمره شناخته شود همین دل‌خوشی و توجه بیش‌ازحد به صنعتی که وابسته به فنّاوری وارداتی است، کافی است. اگر به دنبال این هستیم که شهر اراک تبدیل به یک شهر پویا و بالنده شود در وهله اول نباید به این صنعت مونتاژ که فرهنگ مونتاژ وابستگی را به همراه دارد، افتخار کرد و در وهله بعد بایستی به ابعاد وجودی شهروندان اراکی پرداخته شود، این امر اتفاق نمی‌افتد، مگر با رویکرد مشارکت جویانه مسئولان و مدیران و ایجاد حس تعلق و مالکیت شهروندان شدنی است.
وی اظهار کرد: هم‌اکنون آنچه در گروه‌ها و فضای مجازی شهر اراک شاهد هستیم انتقاد از عملکرد ضعیف مدیران، مدیریت شهری و.. است، انتقاد کار راحتی است ولی نیاز است شهروندان خود را مالک شهر بدانند، مالک در تمامی زمینه‌های خوب و بد شهر اراک. به‌عنوان‌مثال اگر در شهر شاهد جلوه‌های زشتی هویداتر است من شهروند در آن مسئول هستم و به همین خاطر نیاز است که شهروندان حس تعلق و مالکیت به شهر پیداکرده و برای رفع مشکلات شهر در کنار مسئولان و متولیان امر مشارکت داشته باشند.این مشارکت زمانی اتفاق می‌افتد که آموزش‌های شهروندی در تمامی ابعادش برای شهروندان شکل بگیرد.
سورانه بابیان اینکه نیاز است مدیران بیش از گذشته اعتمادبه‌نفس داشته باشند، اظهار کرد: این امر باعث می‌شود که مشارکت در شهر برای شهروندان افزایش پیدا کند ولی متأسفانه مدیران از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند و علامت اصلی این امر نگاه‌های نظارتی، نگاه‌های آهسته بیا، آهسته برو و… است که نگذاشته مدیران آزمون‌وخطاهایی در حوزه فعالیت دستگاه خود داشته باشند.
نایب‌رییس شورای اسلامی شهر اراک در پاسخ به این سؤال که آیا تاکنون هویت بخشی در شهر اراک افتاده است؟ یا خیر، بیان کرد: در دو سال گذشته شورای شهر اراک روز به صدارت رسیدن میرزا تقی‌خان امیرکبیر را روز اراک نام‌گذاری کرده است که با این کار به‌نوعی به این شهر هویت خاصی ببخشیم هرچند این اتفاق و هویت بخشی در شهر اراک شروع‌شده است ولی هنوز سازمان و نهادها جایگاه و سهم خودشان را برای پرداختن به هویت بخشی شهر اراک پیدا نکرده‌اند، حتی شهروندان اراک هنوز آن‌طور که باید نخواستند ارتباط با روز اراک که رویکرد هویت بخشی به شهر دارد، برقرار کنند که در کنار همکارهای همه‌جانبه دستگاه‌ها و نهادهای متولی نیاز به گذشت زمان دارد زیرا نام‌گذاری روز اراک نزدیک به دو سال است که صورت گرفته است، و هم‌اکنون نمی‌توان درست بررسی کرد که این روز چه کارکرد مثبت و منفی در هویت بخشی شهر اراک داشته است و نیاز است بعد از گذشت یک دهه به بررسی این امر پرداخته شود.