شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۰  شماره ۱۴۵۲

شما را به خدا بیش از این شهرها را توسعه ندهید

غلامرضا فدایی

این روزها در جلسات رئیس جمهور منتخب بحث ساختن یک میلیون خانه در هر سال رونق گرفته است؛ البته که امر بسیار مطلوبی است که وی پیش از جلوس بر مسند ریاست کار را شروع کرده و برای انجام وعده هایش عملاً وارد کار شده است. از این رو بحث انبوه سازی و صنعتی سازی هم در دستور کار است و قطعاً بدون توجه به آن امکان اجرای آن میسر نیست. این امر در عین ضرورت، باید به دو نکته توجه داشت که انبوه ساز بیشتر دوست دارد در شهرهای بزرگ کار کند و صنعتی سازی هم در شهرهای بزرگ بیشتر کاربرد دارد. اما وضع شهرهای بزرگ با تصمیمات خودسرانه شهردارها یا شوراهای شهر و اغلب با توجیه درآمدسازی به وضع بسیار بدی رسیده است.
تراکم فروشی ­ها بافت شهرها را به هم زده است. ساختمان های کوتاه و بلند آن هم در مناطق پرتراکم فاجعه بار شده است و عوارض زیست محیطی و ترافیکی شدیدی را به است. با کمال تأسف هم اکنون در گوشه و کنار شهر تهران برجها و ساختمان های آنچنانی (لاکچری) در حال احداث است. بدیهی است پشت این ساخت و سازها ثروت ها و قدرت های آنچنانی برای جلب و جذب منفعت بیشتر نهفته است. اگر قرار باشد این دولت هم همان روال سابق را به کار برد نقض شعارهای داده شده خود عملکرده است!
پس شما را به خدا با مطالعه نه تنها از نظر استحکام بنا بلکه با توجه به تقویت بنیان­ های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و آمایشی کار کنید و با مطالعه و توجه به الگوی مصرف، مسکن را در جاهایی بسازید تا هم اشتغال پایدار در آنجا رونق گیرد و هم مهاجرت معکوس را تقویت، و هم مصیبت­های شهر نشینی را کم کند و توزیع عادلانه صورت گیرد. زیرساخت فقط زیرساخت فیزیکی نیست و مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و حتی معماری و هنری از اهمیت فراوانی برخوردار است.
بدیهی است با آنکه مسکن نیاز همه است ولی بدون در نظر گرفتن سایر نیاز ها پاسخگو نیست. اشتغال مولد و پایدار یکی از عواملی است که می­ تواند خانه را به جای صرفاً سرپناه محل سکونت، سکینه و آرامش کند. پس همچنانکه ساختن مسکن بسیاری از مشاغل را درگیر می­ کند باید سایروزارتخانه ها را هم به لحاظ فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی حساس و مسئول نماید.
نشود همچون شهر تهران و شهرهای بزرگی که الگوی شان تهران است که در آن خدمات اوج می ­گیرد، از تولید خبری نیست، مصرف و توقع همچنان روزافزون است، و طبعاً ازدواج و فرزندآوری در آن کمتر صورت می­گیرد. پس قدری تأمل باید، و نشود که در آخر بگویید ما قول داده بودیم یک میلیون مسکن بسازیم و ساختیم ولی از چگونگی محل و اشتغال و فرهنگ و زیرساخت های شهری و شهر نشینی در آن خبری نیست و همچنان شهرهای بزرگ، بزرگتر و روستاها خالی­ تر و افزایش قیمت سوداگرایانه بیشتر شود. در جلسات کارشناسانه خود برای مسکن از متخصصان علوم اجتمــاعی و آسیب های ناشی از تصمیمات غلط هم دعوت کنید و نظرات آنها را جدی بگیرید. نکند آخر کار نتیجه آنطور که می­ خواهید در نیاید و فقط مسکن بدون توجه به بنیادهای اجتماعی و فرهنگی و سلامت روانی ساخته شده باشد!
نگاه تان از روستا به شهر و از شهرهای کوچک به بزرگ باشد. خوشبختانه مسکن مهر تجربه خوبی برای بررسی نقاط قوت و ضعف وجود دارد.