شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۰  شماره ۱۴۵۲

حسرتِ هوا

تعداد روزهای آلوده اراک در سال گذشته مجموعا ۵۵ روز بـوده است در حالـی که از ابتدای سـال ۱۴۰۰ تا روز گذشتـه بیش از ۵۰ روز هـوای شهـر اراک آلـوده گزارش شده است

علی ناهیدی نژاد

سال هاست که موضوع آلودگی هوای اراک، بخش مهمی از اخبار و بحث های پیرامون این شهر را به خود اختصاص داده است. آرزوی هوا آن هم نه هر هوایی، هوای پاک یا حتی سالم در حالی با تشدید آلودگی هوای اراک در سال جاری دست نیافتنی شده است که برنامه ها یا طرح های از پیش ارائه شده، تاثیر قابل توجهی بر نگاه شهروندان اراکی نسبت به وضعیت هوای شهرشان نداشته است. در ارتباط با تشدید آلودگی هوای اراک در سال جاری همین بس که تعداد روزهای آلوده اراک در سال ۹۹، مجموعا ۵۵ روز بوده است درحالی که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا ۸ مرداد، ۵۱ روز هوای اراک آلوده گزارش شده است. در روزها یا ساعتی هوا برای همه گروه های سنی ناسالم و در دیگر روزها برای گروه های حساس سنی ناسالم عنوان شده است. تجربه نکردن هوای پاک از خردادماه سال جاری تا امروز درحالی است که در دو ماه ابتدایی بهار هم تنها اراک، ۷ روز شاهد هوای پاک بوده است.
خشکسالی در سال آبی جاری و کاهش بیش از ۸۰ میلی متری بارش ها در سطح استان تا ۷ مرداد نسبت بلندمدت همراه با کاهش بارش ها در جای جای کشور که بخش های وسیع و قابل توجهی از کشور را با مشکل خشکسالی روبرو ساخته است، در این روزها به کمک آمده تا آلاینده ها فرصت بیشتری برای مهمانی ناخواسته بر ریه های مردم اراک داشته باشند. مهمانی ناخواسته ای که در فصول مختلف سال البته با منشأ و پیش زمینه های متفاوتی رخ می دهد‌. فراورده های سوخت مازوت و آلاینده های صنعتی، گرد و غبار از نواحی داخلی با جهت باد شرقی در سطح منطقه، گرد و غبار از نواحی غربی و خارج از مرزهای کشور با غربی شدن جهت باد، آلاینده های خودروها از جمله عواملی هستند که یا به شکل مجزا یا با هم و دست در دست هم، هوایی آلوده را برای شهر اراک به ارمغان می آورند. این درحالی است که نقش هر یک از عوامل فوق و حتی درصد سهم هر یک از صنایع در ایجاد آلودگی هوا، باید دقیق مشخص شود تا با اتکا به سهم دقیق هر یک آن هم با پژوهش و گزارشی جامع و بروز، برای رفع یا کاهش آلودگی هوای اراک چاره اندیشی شود.
به نظر می رسد تهیه و تدوین طرحی جدید برای کاهش آلودگی هوا در سال های آتی ضروری است که مقدمه‌ی آن، پژوهشی قابل استناد و پذیرش است تا حتی نهادهای نظارتی و قضایی با توجه به آن بتوانند به مشکل آلودگی هوای اراک به شکل ویژه ورود کنند، بنابراین لازم است در کوتاه مدت، اعتبار لازم برای مشخص شدن سهم هر یک از عوامل آلاینده از سوی مراکز دانشگاهی تامین شود و بعد اهتمامی جدی برای برنامه ریزی و اجرای راه کارها پدید آید. در کوتاه مدت و در سال های آینده و جدا از مشخص شدن سهم هر یک از آلاینده ها، می بایست مبارزه با بیابان زایی و اقدامات بیابان زدایی متناسب با سطح اراضی بیابانی‌ در استان و نیز مناطق هم جوار صورت گیرد و اعتباری مناسب به این امر تخصیص داده شود که نیازمند حضور و پیگیری مستمر نمایندگان مجلس و مسوولان اجرایی دارد. اصلاح ناوگان حمل و نقل عمومی با پیگیری از دولت و نیز اهتمام بر دریافت عوارض آلایندگی در شرایط فعلی نیز می تواند به جبران پیامدهای آلودگی هوای اراک کمک نماید.