روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۴ آذر ۹۶ شماره ۷۲۹
***
وقایع استان
علی امیدی
***
تخریب مسکن های مهر در غرب کشور پس از وقوع زلزله باعث شد تا کارشناسان و مهندسان سازمان های نظام مهندسی سراسر کشور دیدگاه ها و نظرات خود را درباره علل تخریب گسترده مسکن مهردر این زلزله بیان کنند. اخیرا مهندسان سازمان نظام مهندسی استان اصفهان گزارشی درباره علل تخریب مسکن مهر در کرمانشاه ارائه کردند. رئیس سازمان نظام مهندسی استان اصفــهان می گوید: نمی‌توان به راحتی استحکام ساختمان‌های مسکن مهر را قضاوت کرد و یک نسخه برای همه ساختمان‌های مسکن مهر پیچید، من چنین جرأتی به خود نمی‌دهم که کیفیت ساخت این ساختمان‌ها را قضاوت کنم. علی عموشاهی در گفتگو با فارس، افزود: کیفیت ساخت ساختمان‌های مسکن مهر در هر استان و در هر شهر متفاوت و در هر جا با کیفیتی متفاوت ساخته شده است.
عموشاهی عنوان داشت: به غیر از مسکن مهر هم ممکن است در بسیاری از ساخت و سازها قوانین استحکام‌بخشی رعایت نشود؛ شاخص اصلی برای ساخت ساختمان‌ها، استانداردهای لازم برای حفظ جان مردم است.
سازمان نظام مهندسی اصفهان با همکاری سازمان نظام مهندسی کرمانشاه دلایل ذیل را باعث تخریب مسکن مهر در زلزله غرب کشور دانستند:
۱٫ در ساختمان های با مصالح بنایی علل تخریب عبارت بودند از: لغزش سقف به علت عدم پیوستگی کافی سقف و دیوار، واژگونی دیوار محوطه به علت عدم وجود کلاف عمودی در شکست برشی دیوار.
۲٫ در ساختمان های فولادی علل تخریب عبارت بودند از: گسیختگی جان از محل جوش، کمانش پلاستیک ستون، ضعف اتصال بادبندی، کمانش خارج از صفحه بادبند، ضعف اتصال بادبند و ستون، کمانش جانبی و پیچشی تیر و عدم کارآیی بادبند غیر هم مرکز، ضعف اتصال و کمانش بادبند، عدم پایداری سازه در یک راستا به علت عدم وجود بادبند.
۳٫ در ساختمان های با سازه بتنی علل تخریب عبارت بودند از: گسیختگی کامل دو طبقه به علت ضعف اتصال و کیفیت نامناسب بتن و عدم رعایت جزییات آرماتورگذاری، مفصل شدن اتصال تیر به ستون، عدم رعایت جزییات آرماتورگذاری، عدم رعایت طول وصله کافی، شکست برشی ستون کافی، اتصال نامناسب تیر به ستون، وصله نامناسب آرماتورهای طولی ستون، پلاستیک شدن اتصال تیر به ستون، ریزش دیوارهای پانلی پیرامونی و داخلی.
۴٫ در ساختمان های با اجزای غیر سازه ای علل تخریب عبارت بودند از: ریزش دیوارهای پانلی پیرامونی و داخلی، ریزش دیوارهای پانلی پیرامونی و داخلی پرتاب ناسازه ها به داخل و خارج ساختمان. این مهندسان همچنین نتیجه گرفتند که عدم وجود مجری دارای صلاحیت در اجرای پروژه ها، ضعف اجرا به سبب فقدان نیروی کارگر ماهر و استاد کار دارای صلاحیت، ضعف در بتن های مصرف شده، ضعف در طراحی ساختمان، عدم استفاده از مصالح سبک و ساخت و سازهای غیرمجاز باعث شده تا علل فوق در ساخت بناها پدید آید.
سال ۲۰۱۸، سال زلزله
دانشمندان هشدار داده‌اند که در سال آینده تعداد زیادی زلزله ویرانگر در سراسر جهان افزایش خواهد یافت. آنها معتقدند تغییرات در سرعت چرخش زمین می‌تواند فعالیت‌های لرزه‌ای شدید را به ویژه در مناطق بسیار گرمسیری ایجاد کند. براساس این گزارش که در گاردین منتشر شده است، اگرچه چنین نوسان‌هایی در چرخش زمین کم است – تغییر طول روز با یک میلی ثانیه – ولی می‌تواند در انتشار مقدار زیادی انرژی زیرزمینی دخیل باشد که این موضوع همچنان مورد بحث دانشمندان است. «ارتباط بین چرخش زمین و فعالیت لرزه‌ای» ماه گذشته در مقاله‌ای از «راجر بیلهام» از دانشگاه کلرادو در «بولدر» و ربکا بنیتک از دانشگاه مونتانا در میسولا که در نشست سالانه انجمن زمین شناسی آمریکا برگزار شده، برجسته شد.
بیلهام در این نظرسنجی گفت: «ارتباط بین چرخش زمین و فعالیت زلزله قوی است و نشان می‌دهد که تعداد زلزله های شدید در سال آینده افزایش خواهد یافت.» آنها پنج دوره را شناسایی کردند که در مقایسه با زمان‌های دیگر، تعداد زیادی زلزله بزرگ در آنها رخ داده بود. به گفته بیلهام «در این دوره‌ها بین ۲۵ تا ۳۰ زلزله شدید در سال به وقوع پیوسته بود و دربقیه زمان‌ها به طور متوسط حدود ۱۵ زمین لرزه بزرگ در سال رخ داده بود.»
محققان برای پیدا کردن همبستگی بین این دوره‌ها از فعالیت‌های لرزه‌ای شدید و سایر عوامل، کشف کردند که وقتی چرخش زمین کمی کاهش می‌یابد، دوره‌های افزایش تعداد زلزله شدید شروع می‌شود. بلهام گفت: سرعت چرخش زمین کمی تغییر می‌کند – یک میلی ثانیه در روز گاهی اوقات – که این امر می‌تواند با ساعت‌های اتمی بسیار دقیق اندازه‌گیری شود.
آنها (بیلهام و بنیتک) دریافتند در ۱۵۰ سال گذشته زمانی که چرخش زمین با چنین مقداری چندین بار کاهش یافته دوره‌های وقوع زمین‌لرزه‌های بزرگ به مدت ۵ سال ایجاد شده است.
بیلهام گفت: «این ساده است.زمین به ما سرآمد پنج ساله در زمین لرزه‌های آینده ارائه می‌دهد.روشن است؛ سال آینده ما باید تعداد قابل توجهی از زلزله‌های شدید را شاهد باشیم». بیلهام گفت که به نظر می‌رسد بیشتر زمین لرزه‌های شدید که به تغییرات در زمان روز پاسخ دادند در نزدیکی استوا رخ می‌دهد؛ مناطقی گرمسیری که حدود یک میلیارد نفر در آنجا زندگی می‌کنند.
