روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۲۶ دی ۱۳۹۴
شماره ۳۲۴
گروه فرهنگی- سحر یاری:
آگاهی از تاریخ یک ضرورت در دنیای معاصر است، فرصتی برای تامل در مورد آنچه بر ما گذشته و درنگ بر آن. درک تاریخ همیشه از راه های گوناگونی امکان داشته است؛ تاریخ شفاهی یکی از این روش هاست ، نوعی شیوه جمع آوری و آماده سازی اطلاعات تاریخی که از طریق مصاحبه با شرکت کنندگان در یک رویداد و یا یک مقطع زمانی صورت می گیرد.
هرچند توجه به تاریخ شفاهی هم اکنون بعنوان یک راه معرفی رویدادها و مستندسازی آن ها کاربرد بسیاری دارد؛ ولی در جامعه ما توجه کمتری به آن می شود، اما هستند افرادی که بدون هیچ چشمداشتی و به دلیل ذوق و تعهد شخصی در این راستا فعالیت می کنند.
یوسف نیک¬فام نویسنده و پژوهشگری است که سال ها دغدغه و دلمغشولی اش تاریخ فرهنگی و بومی سرزمین خود بوده است. وی چند سالی است که به دنبال تدوین تاریخ شفاهی عکاسی در اراک است.
عکس می¬تواند خود یک سند تاریخی باشد و چه بهتر که عکاسان یعنی ثبت کنندگان وقایع تصویری تاریخ، تاریخ را دوباره بازگو کنند یکبار با عکس و حالا با خاطرات و تحلیل های خود. از این مجموعه پژوهشگرانه، سال گذشته کتاب «گردش روزگار برعکس است» به چاپ رسید که به گفت¬و¬گو با محمد حسین جمالزاده عکاس دوران انقلاب اراک اختصاص داشت و در آن علاوه بر مروری بر وضعیت عکاسی ایران در دهه های ۴۰ و ۵۰ بخشی از تاریخ این شهر که عجین با دوران حساس آن برهه بود بررسی شد و حالا در ادامه این مجموعه، کتاب «عکاس همایونی(خاطرات شفاهی محمدعلی داوری)» به چاپ رسیده است، به این بهانه وقایع استان گفت و گویی با گردآورنده این کتاب داشته است.
نیک¬فام در خصوص کتاب اخیرش گفت: تاریخ شفاهی عکاسی در اراک یک کار پژوهشی است و اولین قدم در این راستا گفتگو با محمدحسین جمالزاده یکی از فعالان عکاسی اراک بود که در آن به شرح حال و خاطرات این عکاس اراک پرداختم.
وی ادامه داد: شخصیت بعدی که با ایشان گفت¬و¬گو شد و در قالب کتاب عکاس همایونی به تازگی چاپ شده است، جناب آقای محمدعلی داوری یکی از عکاسان فعال، زبده و ماهر اراک است.
نیک¬فام با بیان اینکه داوری عکاسی خلاق است و آثار او از لحاظ کیفی ماندگار خواهند بود، اظهار کرد: نام عکاسی او همایون است که رو به روی دبیرستان صمصامی اراک قرار دارد که مطمئنا بیشتر اراکی ها آن را می شناسند و شاید بسیاری نیز پرتره هایی در آنجا گرفته باشند.
وی ادامه داد: گفتگوی من با آقای داوری در دو نشست مختلف بود، یکبار ۲۲ بهمن سال ۹۳ و بار دوم ۹ اردیبهشت ۹۴ و این گفتگوها پیرامون شرح حال ایشان، موضوعات اجتماعی و سیاسی مهم آن دوران و همچنین تاریخ عکاسی اراک بود.
نیک فام در خصوص ویژگی های استاد داوری که وی را ماندگار کرده است، گفت: آقای داوری تنها عکاسی بوده است که تمامی سفرهای محمدرضا شاه به اراک را عکاسی کرده و دیگر اهمیت کار ایشان در تاریخ عکاسی اراک این است که وی اولین عکاسی است که از فلاش در عکاسخانه خود استفاده کرده است.
مولف کتاب عکاس همایونی بیان کرد: داوری همچنین اولین کسی است که از حوادث، اتفاقات و تصادفات شهر عکاسی می کرده است.
وی افزود: این عکاس خبره که همیشه به دنبال نوآوری و ارتقا کیفی آثارش بوده است ، در جوانی تصمیم می گیرد از فضای عکاسی شهر اراک دور شود و برای کسب تجربه و دانش روز به تهران برود و این تاثیر در بازگشتش از تهران بر روی آثارش به خوبی مشهود می شود.
نیک¬فام داوری را استاد پرتره می داند و در این باره گفت: نمونه پرتره های ایشان با عکاس های حرفه ای پرتره در کشور رقابت می کند، زیرا این عکاس در پرتره¬هایش به اصول عکاسی مانند کادربندی، نورپردازی و ژست شخصیت در هنگام ثبت عکس اهمیت فراوانی داده است.
وی ادامه داد: کتاب عکاس همایونی در ۱۳۲ صفحه به چاپ رسیده است که شامل گفتگوی بلند با ایشان، سالشمار زندگی، یادداشت ها و قطعات ادبی ایشان که در این زمینه نیز طبع لطیفی داشته اند، است.
نیک¬فام اضافه کرد: بخشی از کتاب مربوط به عکس های وی است، همچنین در این کتاب اسناد با ارزشی که گویای وضعیت عکاسی آن زمان است نیز آمده است، نمونه هایی مانند پروانه پیشه وری و عکاسی او، تقدیرنامه¬ها و نرخ تعیین شده عکسهای پرسنلی و چاپ عکس در سال ۴۸ در این کتاب آورده شده و همچنین در بخشی نیز خاطرات دو تن از شاگردان وی عباس یاری و عباس مودب درج شده است.
نیک¬فام در مورد اهمیت پرداختن به تاریخ گفت: این یک واقعیت است که هرگز نمی توان تاریخ را کنار گذاشت و نسبت به آن بی¬توجه بود. آگاهی از گذشته یک ضرورت است و دانستن و آگاهی از گذشته برای هر ملتی واجب است.
این پژوهشگر اراکی تاکید کرد: آگاهی از هویت فردی و جمعی در سایه تاریخ هموار می شود، تاریخ یعنی اندیشیدن در مورد گذشته، اندیشه ای که همراهش نقد و داوری است.
نیک¬فام تصریح کرد: مرور اتفاقات تاریخ یعنی تحلیل گذشته تا با شناخت بهتر و آگاهی از نقطه های تاریک و روشن گذشته زندگی بهتری برای حال و آینده ساخت. تاریخ به نوعی نقد خود و اجتماع است.
وی که تلاش بسیاری در زمینه ارائه تاریخ فرهنگی زادگاهش انجام می¬دهد، اظهار کرد: بی شک ما باید نسبت به گذشته زادگاه و محلی که در آن زندگی می کنیم حساس باشیم و دانش خود را در مورد آن بالا ببریم.
نیک¬فام اضافه کرد: تاریخ شفاهی خیلی می تواند در شناخت تاریخی ما موثر باشد. متاسفانه چندان که باید درباره تاریخ فرهنگی شهر اراک مطالعاتی انجام نشده است، در شهرها و استان های دیگر به ویژه در تهران بر روی کوچکترین موضوع بیشترین تحقیق می شود ولی در این شهر مباحث و موضوعات فرهنگی مهمی وجود دارد که کوچکترین بررسی نشده اند.
وی تاکید کرد: بر روی تاریخ فرهنگی این شهر خیلی کم کار شده است و نیاز دارد تا مراکز پژوهشی متولی در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشند.
