در گفتگو با وحید علیمحمدی کارتونیست اراکی مطرح شد/هنرمندان و مسئولین زبان مشترکی ندارند

چهارشنبه ۳ آذر ۹۵ شماره ۴۶۹

وقایع استان
سمیه انصاری فر

در دنیای رسانه ای امروز کارتون مطبوعاتی یا کاریکاتور مطبوعاتی از نقش و اهمیت فراوانی برخوردار است؛ اما آنچه از فضای مطبوعاتی کشور بر می آید این است که با تمام اهمیت این مقوله، جای خالی بزرگی در رسانه های ماست.
از آنجاییکه امروزه عکس، کارتون، کاریکاتور و گرافیک به عنوان یک خبر تصویری و در زمان دیگری به عنوان تکمیل کننده خبر عمل نموده و مخاطب را برای رسیدن به مفهوم اصلی رهنما می شوند پس بیش از هر زمان دیگری در انتقال خبر و مفهوم به مخاطب اثرگذاری بیشتری را به همراه داشته باشند.
رونق گرفتن کاریکاتور در مطبوعات و بها دادن بیش از پیش مدیران نشریات، از سال‌های قبل جزو مطالبات جدی جامعه کاریکاتوریست‌های بوده است ولی این وضعیت همچنان شرایط مطلوبی ندارد و این ضعف خصوصا در نشریات محلی بیشتر دیده می شود. عدم بهره از کارتون و کاریکاتور بعنوان یک رسانه گویا و تاثیرگذار در نشریات استان مرکزی همیشه مورد انتقاد کارتونیست های این استان بوده است. موضوع مهمی که وحید علیمحمدی کارتونیست و کاریکاتوریست اراکی نیز به آن اذعان دارد.
وی با بیان این دغدغه به وقایع استان گفت: کاریگاتور مطبوعاتی هم اکنون در دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است ولی متاسفانه در نشریات کشور ما خصوصا نشریات استان مرکزی از این ظرفیت به درستی استفاده نمی شود.
علیمحمدی با اشاره به اینکه خواستگاه کارتون و کاریکاتور در مطبوعات بوده، افزود: کاریکاتور به دلیل ماهیت طنز و انتقاد گونه اش در نشریات بیشترین کارکرد را دارد زیرا یک کارتون به نقد کاستی ها و نشان دادن نقاط ضعف به جامعه و مسئولان است.
وی ادامه داد: کاریکاتور یک ضرب المثل تصویری است و کاربرد آن همچون ضرب المثل زمانی است که نتوان حرفی را صریح و مستقیم زد و به نوعی نگرانی از سوء برداشت نسبت به حرف مستقیم باشد.
این کارتونیست اراکی با بیان اینکه استفاده از کارتون و کاریکاتور در برخی کشورها به دلایل مختلف کم است، اظهار کرد: در کشور ما نیز کارتون آنطور که باید مورد توجه رسانه ها نیست که البته می توان دلایل متعددی برای آن شمرد از جمله اینکه در کشور ما ارتباط با طنز به عنوان یک ابزار انتقاد ضعیف است.
علیمحمدی توضیح داد: برخی محدودیت ها برای کارتونیست های ایرانی وجود دارد خصوصا در زمینه مسائل سیاسی، موضوعی که در کشورهای توسعه یافته دیده نمی شود و این آژادی عمل برای کارتونیست های آن ها وجود دارد.
وی ادامه داد: در کشور آلمان هر فردی که می خواهد وارد عرصه سیاست شود قبل از هرچیز باید اجازه دهد تا کاریکاتور چهره اش کشیده شود و در صورت حساسیت به چهره و عدم نقد پذیری اجازه ورود به سیاست را نخواهند داد.
علیمحمدی تاکید کرد: قطعا محدودیت بر روی نگاه نشریه تاثیر دارد که البته در شهرستان ها بیشتر دیده می شود.
وی نبود نشریات حرفه ای و تخصصی در شهرستان ها را از دیگر دلایل کمرنگ بودن کارتون در مطبوعات استان عنوان و اضافه کرد: وقتی ساختار حرفه ای نباشد به تبع آن خبرنگار، عکاس و کارتونیست حرفه ای نیز نمی تواند از این شاخص بهره ببرد و کارش به درستی دیده نمی شود.
این هنرمند جوان ادامه داد: هم اکنون در سطح استان از حجم بالای مطبوعات برخورداریم، ولی شاید فقط یک یا دو روزنامه حرفه ای وجود داشته باشد که البته آن ها نیز خیلی کم از کارتون در نشریات خود استفاده می کنند.
علیمحمدی با بیان اینکه مهم ترین وجه یک کارتون و کاریکاتور وجه انتقادی آن است، اضافه کرد:کارتون می تواند فرهنگ نقدپذیری را در جامعه ترویج و رفتار جامعه را نقد کند. در دنیا بارها در برابر اعتراض و انتقاد راهپیمایی، اعتصاب و جنگ می شود؛ ولی بسیار دیده می شود که یک کارتون یا کاریکاتور می تواند به اندازه تمام اخبار و فیلم ها تاثیر داشته باشد و دنیا را به هم می ریزد و این نشان دهنده قدرت این هنر و رسانه است.
وی تصریح کرد: در واقع کاریکاتور به تیغ جراحی می ماند شاید دردناک و ترسناک باشد ولی در نهایت سازندگی ایجاد می کند.
علیمحمدی با بیان اینکه طنز، هزل و هجو در کارتون و کاریکاتور وجود دارد، اظهار کرد: آنچه ما بعنوان کاریکاتور و کارتون مطبوعاتی بر آن تاکید داریم جنبه طنزگونه آن است یعنی همان خاصیت خنده به همراه انتقاد و روشنگری یعنی در پس خنده ای که ایجاد می کند باعث تامل شده و یک مفهوم چند لایه دارد.
وی اضافه کرد: اگر فقط خنده صرف بدون هیچ مفهومی در کاریکاتور را دنبال کنیم آن کاریکاتور کمیک است؛ ولی در مورد هزل و هجو قضیه فرق دارد و یک تصویر خنده دار برای سیاه نمایی و تخریب استفاده می شود.
این کارتونیست اراکی در خصوص وضعیت هنرمندان کارتون و کاریکاتورکشور گفت: کارتونیست ها و کاریکاتوریست های ایران در بخش جشنواره ای در دنیا خوب درخشیده اند و حرفی برای گفتن دارد؛ ولی با این پتانسیل و بضاعت متاسفانه در بخش مطبوعات ضعیف هستیم و همانطور که گفتم به دلیل محدودیت هاست.
علیمحمدی با بیان اینکه استان مرکزی نیز از لحاظ هنر و هنرمندان کاریکاتور در بخش جشنواره ای و بین المللی وضعیت خوبی دارد، افزود: چندین مورد در اوایل دهه ۸۰ خانه کاریکاتور استان مرکزی بعنوان خانه کاریکاتور برتر کشور معرفی شده؛ ولی همانطور که اشاره کردم این هنرمندان نیز از سوی مطبوعات استان دیده نمی شوند چون یا نمی خواهند یا هزینه خوبی به کارتونیست ها نمی دهند، در حالی که متاسفانه با نشریات استان ها و شهرهای دیگر کار می کنند.
وی در خصوص برگزاری برخی جشنواره های کاریکاتور در اراک گفت: برگزاری جشنواره ها موثر است زیرا به یکباره با تعداد قابل قبولی آثار خوب رو به رو می شویم که یک گنجینه و آرشیو محسوب می شود که می تواند ایده های خوبی هم از میان آن ها پیدا کرد.
علیمحمدی با بیان اینکه در برگزاری جشنواره اخیر کاریکاتور از همفکری و مشاوره هنرمندان استان استفاده نشد، اظهار کرد: متاسفانه در اراک هیچ دعوتی از هنرمندان کاریکاتور استان نشد و ما بعد از تبلیغات و اعلام فراخوان ها متوجه چنین جشنواره ای شدیم.
وی ادامه داد: در دوره اول این جشنواره هم وضعیت اینطور بود و در داوری و برگزاری از هنرمندان بومی استفاده نشد و البته خود این هنرمندان نیز معمولا در جشنواره شرکت نمی کنند .
این هنرمند اراکی ادامه داد: درست است که هنرمندان از این نادیده گرفتن ناراحت هستند؛ ولی هر فعالیت هنری بی شک خروجی دارد و به هر حال یک شور و شعف در فضای هنری شهر ایجاد خواهد کرد.
علیمحمدی با بیان اینکه مهم ترین مشکل در اراک نبود افراد بومی در راس امور فرهنگی و هنری است، ادامه داد: بعنوان مثال اداره فرهنگ و ارشاد این استان در راس این امر هیچ فعالیت خاصی ندارد و متولیان فرهنگی دیگر شهر نیز همین طور، بسیار علاقه داریم که با مسئولین فرهنگی شهر جلسه داشته باشیم ولی این جلسات نتایجی نخواهد داشت چرا که زبانمان مشترک نیست.
وی ادامه داد: متاسفانه در ارگان هایی همچون شهرداری که بودجه فرهنگی دارند هیچ تیم مشاوره هنری وجود ندارد که اگر حرکت فرهنگی و هنری در شهر شود نتیجه و خروجی بیشتری داشته باشد.