در جستجوی مفهوم

یکشنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۸   شماره ۱۱۷۳

در جستجوی مفهوم

محمد علمدار/ فعال اجتماعی و فرهنگی

همواره سعی کرده ام از نقد غیرمنصفانه، منفی و غیر کارشناسی پرهیز کنم و در کل خیلی اهل نق و نوق نیستم اما با این حال گاهی چیزهایی می بینم و می شنوم که با همه سکوت و گوشه گیــری نمی توانم دهانم را ببندم و مجبور می شوم حرف هایی بزنم و بنویسم که شاید به مذاق خیلی ها خوش نیاید! از جمله مواردی که نمی توانم در برابر آن خاموش باشم موضوع طراحی، ساخت و نصب پیکره ها و المان هایی است که اخیرا در جای جای شهر نصب شده و آدم اصلا متوجه ی منظور طراحان و سازندگان آنها نمی شود. می گویند طراحی و ساخت المان های شهری باید به گونه ای باشد که اکثریت مردم با کمی تفکر متوجه منظور و پیام آنها بشوند و این همان مطلبی است که متأسفانه در کلانشهر ما کمتر به چشم می آید. به عنوان نمونه آنچه که امروز در وسط میدان کوچک هفت تیر (سه راه ارامنه) نصب شده هر چند که حتما دارای معنا و مفهوم است ولیکن اگر شما از مردمی که هر روزه از مقــابل آن عبــور می کنند درباره آن سؤال کنید گمان نمی کنم یک درصد هم بتوانند معنا و مفهوم آن را برای شما بیان کنند. خب در این شرایط حداقل کاری که می توان برای حل مشکل کرد این است که توضیحات لازم در مورد آن را در یک تابلو و در کنار آن نصب کنند که این کار هم انجام نشده است. من خودم برای پی بردن به معنای این المان تلاش و پرس و جوی زیادی کردم تا متوجه شدم در ساخت آن از ۷۲ تَرک به عنوان ۷۲ شهید مجلس شورای اسلامی و نیز از دو طاق منحنی به عنوان طاق های مسجد و کلیسا و تعامل و همزیستی پیروان ادیان اسلام و مسیحیت، استفاده شده است. صد البته که با توجه به نام های جدید و قدیم این میدان، انتخاب چنین نشانه هایی در ساخت این نماد کاملا درست و به جا بوده ولی مشکل اینجاست که  چگونه باید به نیت طراحان و معنا و مفهوم آن پی برد؟ مثال دیگر سردیس یک بزکوهی یا پازن می باشد که گویا آن را به صورت یک تکه از تنه ی یک درخت چنار قدیمی خشک شده آن هم پس از چندین روز کار طاقت فرسا، درست در جلوی هلال احمر، به وجود آورده اند. در ساخت این سردیس هم معلوم نیست منظور و مراد از طوق آینه کاری شده ی دور گردن این نماد به چه موضوعی اشاره دارد و بد جوری توی ذوق می زند، از همه بدتر هم اینکه اصلا نمی شود سر درآورد که چرا جهت رشد شاخ های این حیوان بر عکس آن چیزی است که باید باشد! برای همین به نظر می رسد در طراحی پیکره ها، نشانه ها و المان های شهری هرچند هم که خیلی مفهومی باشند، باید به گونه ای عمل شود تا مخاطبین عام هم با مقداری تأمل و تفکر و تلاش بالاخره متوجه پیام یا لا اقل بخشی از پیام آنها و آنچه که در نهایت، مد نظر طراح بوده، بشوند.