چهارشنبه ۳ آذر ۱۴۰۰   شماره ۱۵۰۱

گرانی کاغذ چه تاثیری بر بازار فروش کتاب و استقبال مردم از این کالای فرهنگی داشته است؟

خنجر گرانی در قلب کتاب

در این گزارش با مدیر انتشارات یوحنا و یکی از کتابداران اراک گفتگو کردیم و به بررسی وضعیت فروش کتاب، گرانی کاغذ و کتاب و کتابخوانی در دوران شیوع کرونا پرداختیم

به گفته یکی از کتابداران شهر، با بازگشایی کتابخانه ها پس از ایام شیوع کرونا و آگاهی مردم از امکان استفاده از سالن ها و کتاب ها، مراجعه به کتابخانه ها بیش از گذشته شده و در هفته کتاب به اوج خود رسیده است.
اعظم ندری کتابدار کتابخانه شماره یک اراک با بیان این مساله افزود: مردم بیشتر برای دریافت کتاب های اطلاعات عمومی و کتاب های سرگرم کننده مانند رمان، کتاب های مرتبط با اصول خانه داری، تربیت فرزند و هم چنین کتاب های کمک درسی به ویژه در مقطع دبیرستان مراجعه می کنند.
وی اظهار کرد: از آن جا که در یک مقطع زمانی کتابخانه ها بسته بود و دانش آموزان مجبور بودند در خانه به مطالعه بپردازند با بازگشایی کتابخانه هــا سالن های مطالعه نسبت به گذشته شلوغ تر شده است، استقبال دانش آموزان به گونه ای است که با وجود کاهش ظرفیت سالن ها برای رعایت پروتکل های بهداشتی، با کمبود صندلی برای مراجعان مواجه شده ایم و خیلی از افراد که به سالن ها مراجعه می کنند مجبور به بازگشت می شوند.
این کتابدار خاطرنشان کرد: در هفته کتاب رادیو، تلویزیون، رسانه ها در شبکه های مجازی و نهاد کتابخانه ها به اطلاع رسانی در این زمینه می پردازند، اگر این اطلاع رسانی ها ادامه دار باشد افزایش مراجعات مردم به کتابخانه ها را در پی خواهد داشت.
ندری ادامه داد: گرانی کاغذ و کتاب را می توان از جمله عواملی دانست که در افزایش مراجعات مردم به کتابخانه ها موثر بوده است، وقتی یک مادر خانه دار توان خرید کتاب کودک برای فرزندش را ندارد با مراجعه به کتابخانه و پرداخت مبلغ ناچیزی برای حق عضویت به راحتی می تواند کتاب های متعددی را طی یک سال در اختیار داشته باشد.
کتابدار کتابخانه شماره یک اراک توضیح داد: درحال حاضر تهیه منابع کتابخانه ها به طور مستقیم نیست و کل منابع کتابخانه ها از طریق نهاد کتابخانه ها ارسال می شود و کتابخانه ها دخالتی در تهیه منابع ندارند، از همین رو اگر کسی به کتابخانه مراجعه کند و کتاب مورد درخواست وی در لیست منابع موجود نباشد ما توانایی تهیه کتاب در آینده را نخواهیم داشت مگر اینکه مردم اقدام به اهدای کتاب کنند و به طور اتفاقی کتاب مورد نظر در لیست کتاب های اهدایی موجود باشد.
وی تصریح کرد: اگر تهیه منابع کتابخانه ها با دخالت کتابداران انجام شود، خیلی بهتر است چرا که نیاز هر کتابخانه با دیگر کتابخانه ها متفاوت است در حالی که لیست کتاب های ارسالی تقریبا برای همه کتابخانه های شهر یکسان است و بسیاری از کتاب ها در همه کتابخانه ها مورد استفاده قرار نمی گیرند.
اما وحید صادقی مدیر انتشارات یوحنا معتقد است: باتوجه به وضعیت اقتصادی موجود در جامعه و گرانی فزاینده کتاب نمی توان انتظار داشت که جایگاه مناسبی برای کتاب درسبدخانوار وجود داشته باشد، شیوع بیماری کرونا در صنعت نشر برمشکلات عدیده این حوزه افزوده و شرایط را بحرانی تر کرده است.
گرانی کتاب، کاهش استقبال مردم و تیراژ کتاب را به همراه داشت
صادقی یکی از ناشران قدیمی شهر اراک است، وی از سال ۱۳۷۸ در کتابفروشی به شاگردی مشغول شده و با توجه به علاقه اش به کتاب و نشر به ادامه فعالیت در این عرصه پرداخته است، صادقی در سال ۱۳۸۶ با تاسیس کتابفروشی «بوستان فرهنگی کوثر» در پاساژ اسلامی اراک فعالیت مستقل اش در حوزه کتاب را آغاز نموده و در ادامه بعد از گذشت سه سال با توزیع کتاب انتشارات اندیشه مطهر به فعالیت در حوزه نشر می پردازد و با تاسیس انتشارات یوحنا کارش را به طور تخصصی در زمینه چاپ رمان، ادبیات و کتب تخصصی مهندسی دنبال می کند.
وی در گفت و گو با خبرنگار وقایع استان بیان کرد: به همت اعضای این مجموعه توانسته ایم تا کنون بالغ بر ۴۵۰ عنوان کتاب چاپ اول را به مرحله چاپ برسانیم و بعضی از عناوین چندین مرتبه تجدید چاپ گردیده و تعدادی از کتاب ها هم با همکاری ارگان های دولتی به ویژه وزارت آموزش و پرورش با تیراژ بالایی بالغ بر ۱۰۰۰۰۰ نسخه چاپ شده است. از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پاییز سال جاری نیز توانستیم نزدیک ۵۰ عنوان کتاب در زمینه کتب دفاع مقدس و رمان و شعر را به چاپ برسانیم.
وی افزود: متاسفانه در چند سال گذشته با بی مهری دولتمردان و شرایط ارزی بد، این صنعت دستخوش نوسانات شدیدی شد که باعث تغییرات و رکود زیادی در حوزه نشر گردید. از شاخص ترین معضلات در این حوزه می توان به افزایش قیمت کاغذ به عنوان الفبای حوزه نشر اشاره کرد. همین موضوع معضلاتی چون گرانی کتاب، کاهش استقبال مردم و در نتیجه کاهش تیراژ کتاب را به همراه داشت.
مدیر انتشارات یوحنا اظهار کرد: تیراژ ۲۰۰ الی ۳۰۰ نسخه از یک عنوان کتاب تالیفی با توجه به جمعیت جامعه وضعیت بسیار بدی می باشد، من در زمینه چاپ و پخش کتاب مشغول به فعالیت هستم و از نزدیک شاهد این بوده ام که مؤلفین تمایل کمی جهت سرمایه گذاری در زمینه چاپ افست و تیراژی کتاب دارند و همین امر باعث جایگزینی چاپ دیجیتال به جای چاپ افست و تعطیلی چاپخانه‌ ها گردید.
صادقی خاطرنشان کرد: در دولت یازدهم و دوازدهم سعی شد با تزریق کاغذ با ارز دولتی مرهمی بر درد این صنعت گذاشته شود ولی متاسفانه با سو مدیریت و توزیع نامناسب و ناعادلانه در سطح کشور تاثیر چندانی نداشت.
وی تصریح نمود: امیدوارم با روی کار آمدن دولت سیزدهم از حوزه‌ نشر که به عنوان یکی از مهمترین و ریشه ای ترین عرصه های فرهنگ است حمــایت ویژه ای شود و با تخصیص به موقع و میزان مناسب کاغذ و تسهیلات بانکی شاهد رویش دوباره این صنف باشیم و تمامی ناشرانی که بر اثر این شرایط به مرحله تعطیلی کشیده شده بودند دوباره به این عرصه برگردند.
مدیر انتشارات یوحنا در پایان گفت: به عنوان عضو کوچکی ازجامعه بزرگ و زحمتکش عرصه فرهنگ که صادقانه وصبورانه، بدون چشم داشت مالی دراین زمینه فعالیت می کنم، آینده‌ای روشن را برای حوزه کتاب و کتابخوانی آرزومندم؛ چرا که نسل های بعدی بسیار محتاج فرهنگ حاصل از مطالعه هستند.و به عنوان یک ناشر بومی خواستار این هستم که علاوه بر حمایت وزارت ارشاد، اداره کل ارشاد استان هم جداگانه با خرید تألیفات و کتب چاپی انتشارات استانی به حمایت حداقلی از نشرهای استان بپردازد.