روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۱۲ تیر ۹۵ شماره ۳۵۸
وقایع استان:
موسیقی، یکی از هنرهای پر مخاطب است که در زندگی روزمره مردم ریشه دوانده و حتی سایر هنرها نیز با کمک موسیقی، بیشتر دیده شده و تاثیرگذارتر بوده‌اند؛ موسیقی از ابتدای پیدایش تحت تاثیر عوامل بیرونی چون جغرافیا و فرهنگ بوده است در واقع موسیقى اقوام و ملل مختلف در قالب ملى و بومى براساس قواعد و مقررات خاصى تشکیل مى‌شود. حوادث تاریخی، انقلاب‌ها، تمدن‌ها و … در پى‌ریزى مبانى موسیقى سنتى و ملى سهم بسزایى دارند.
کشور ایران از لحاظ موسیقى قدمت تاریخى و درخور توجهى دارد. از آنجاییکه تاریخ‌نویسى به‌طور تخصصى امرى است جدید بنابراین طبیعی است که دسترسی به تاریخچه اصلی موسیقی ایرانی میسر نباشد، از طرفی موسیقى هنرى است شفاهی، به همین منظور از سایر هنرها دیرتر و کمتر به نوشته درآمده است. با توجه به اهمیت نگهداری گنجینه های گذشته در دنیای امروز، به تبع حفظ آنچه تاریخ و هویت موسیقی ایرانی نام دارد، یک الزام خواهد بود تا نسل های ما در آینده بر آنچه در موسیقی ایرانی گذشته است، آشنا شوند.
بسیاری از جوانان ما آنقدر که موسیقی ها و موزیسین ها ی کلاسیک جهان را می شناسند با موسیقی اصیل و کلاسیک ایرانی آشنا نیستند، امروز با جستجوی در سایت ها دسترسی به موسیقی های بنام جهان مهیا؛ ولی از موسیقی های ایرانی کمتر خبر است و ضرورت شناخت آنچه غنای موسیقی ایرانی است بسیار احساس می شود.
از طرفی گفتمان فرهنگی یکی از موضوعات مطرح در دنیای معاصر است؛ ولی این گفتمان و دیالوگ زمانی مطرح است که هر دو سویه ماجرا یکدیگر را بشناسند اگر جوان ایرانی از آنچه موسیقی اصیل، دور افتاده دلیل نشناختن است و در این نشناختن عوامل بسیاری تاثیر دارد قطعا این موسیقی هر چه بیشتر شناخته شود بیشتر شاهد نوآوری در آن و تلفیق و به روز کردنش هستیم تا کارکردش از بودن در گنجه های قدیمی بعنوان فقط نوستالژی برای برخی حوادث زندگی خارج شود.
بغیر از دانشگاه ها و اساتید موسیقی در جهان برای معرفی و آشنایی علاقمندان به موسیقی و پروسه حرکت آن تا به امروز از ظرفیت ها و ابزارهای متعددی استفاده می شود که موزه موسیقی یکی از آن ها است، طبق تعریف یونسکو «موزه مؤسسه‌‌ای دائمی و بدون هدف مادی است که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند. هدف موزه‌ها، تحقیق در آثار و شواهد به‌جای‌‌مانده از انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهره‌‌وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار، به‌ویژه به‌نمایش‌گذاردن آنها به‌منظور بررسی و بهره معنوی است.»
اولین تحرکات برای تاسیس موزه در جهان مربوط به دویست سال پیش است که بیشتر نمایشی برای سازها بوده است،که آن محله بعدها با تکمیل مجموعه های تخصصی خود به موزه موسیقی تبدیل شد. قدیمیترین این موزه ها هم در قاره اروپا بوده، و آنطور که در تاریخ نوشته شده اولین موزه ساز در شهر بروکسل، پایتخت بلژیک بوده است.
سال ۱۹۶۰ فرانسویان به این فکر افتادند تا موزه ساز را به یک موزه تخصصی موسیقی تبدیل کنند و بعد از آن هم با وسعت دادن موزه، آن را به شهرک موسیقی تبدیل کردند. این شهرک سال ۱۹۹۷ افتتاح شد و هم کنون بیش از ۶۰هزار ساز از فرهنگهای مختلف دارد که یکی از مهمترین موزه های موسیقی دنیا محسوب میشود. در کشور ما نیز در سالهای گذشته موزه های متنوعی در شهرهای مختلف کشور در حوزه موسیقی فعال شده اند؛ مثل موزه آواها و نوا در شیراز، موزه موسیقی تبریز، موزه موسیقی کرمان، موزه ملی موسیقی و موزه موسیقی اصفهان که در آن سازهای مختلف ایرانی ،دست نوشته های اساتید، فایل های صوتی مانند صفحه ها و نوارهایی از قدیم که ممکن است نایاب باشد و هر آنچه در گنجینه موسیقی آن استان ها موجود است را به نمایش گذاشته و در اختیار علاقمندان و دانشجویان قرار داده است که می تواند هم از لحاظ علمی و پزوهشی و هم از نظر جذب مخاطب به موسیقی و حتی رونق گردشگری خصوصا گردشگری خارجی موثر باشد.
این یک واقعیت که موسیقی و موسیقی‌دانان ایرانی با توجه به جایگاه مطرح خود در دنیا از سوی بیشتر ایرانیان ناشناخته مانده است، بنابراین یکی دیگر از کارکردهای موزه های موسیقی با توجه به عمومیتشان و حضور هر قشری از مردم می توانند اماکنی مرجع باشد تا در آن ها هر چیزی که مربوط به تاریخچه موسیقی ایرانی است از شرح حال موسیقی دانان و گروه های موسیقی ایرانی و تاثیر آن ها بر روند موسیقی ایران، تاریخچه ارکسترها، آلبوم‌های موسیقی قدیمی، صفحه‌ها، معرفی سازهای ایرانی با نام مبدع آن ها، وجود کتابخانه هایی که مجهز به کتاب های موسیقی با نسخ خطی و سنگی باشد و بخشی برای نگهداری سازها گرد هم آید. با توجه به اهمیت آن، باید دارای ساختمان و شرایط خاص برای نگهداری باشد.
هم اکنون استان مرکزی بعنوان یکی از قطب های مهم در حوزه موسیقی ایرانی با داشتن نوازندگان، آهنگسازان و پژوهشگران مطرح جایگاه خوبی در میان موسیقی شناسان و اهالی موسیقی جدی در کشور دارد و به نظر می رسد با توجه به این ظرفیت نیاز مبرمی به تاسیس یک موزه موسیقی در این استان احساس می شود، در حال حاضر برخی از هنرمندان موسیقی استان این ضرورت را احساس کرده و حاضر هستند در این راستا آرشیوهای خود از سازهای قدمی، دست نوشته ها و آلبوم ها و صفحه های با قدمت خود را جهت تاسیس موزه ای تخصصی در اختار قرار دهند و همچنین مساعدت دیگر اهالی موسیقی برای و کلکسیون داران را برای این امر جلب کنند.
ولی مسئله این است که از آنجاییکه راه‌اندازی موزه موسیقی یک کار بنیادی و ریشه‌ای است و برای رسیدن به استانداردهای آن باید مکان و تجهیزات مناسب داشت تا بتوان از آثار مهم و تاریخی به درستی نگهداری کرد نیاز به حمایت ارگان های متولی است، بنابراین همکاری ارگان هایی چون میراث فرهنگی بعنوان متولی موزه ها، اداره کل فرهنگ و ارشاد استان بعنوان متولی فرهنگ و هنر و انجمن هایی چون انجمن موسیقی را می طلبد. به نظر می رسد هنوز این حساسیت ها از سوی ارگان های مذکور به وجود نیامده است و تلاش های هنرمندان موسیقی برای دریافت مساعدت از سوی این ارگان ها خصوصا میراث فرهنگی برای مکانی مطلوب انجام نشده است.
