روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۷ خرداد ۱۳۹۹ شماره ۱۲۸۴
نگاهی به ترکیب سیاسی هیات رییسه کمیسیون‌های مجلس یازدهم
خارج از رینگ
نمایندگان استان در کدام کمیسیون ها عضو هستند؟
سولماز غنی پور
انتخابات هیات رییسه کمیسیون‌های تخصصی مجلس به پایان رسید؛ اما حرف‌وحدیث‌هایش همچنان به قوت خود باقی است. از ۱۴ کمیسیون تخصصی مجلس، تکلیف هیات رییسه ۱۱ کمیسیون مشخص و پرونده آن برای یک‌سال بسته شد؛ البته انتخابات هیات رییسه مانند خیلی از اتفاق‌‌های دیگری که در میان صندلی‌های سبز مجلس یازدهم رخ داد، کم عجیب‌غریب نبود؛ مناسباتی که به نظر می‌رسد بیشتر از آنکه درون میدان رقابت رقم خورده باشد، خارج از این رینگ و در پستوهای لابی و گفت‌وگو شکل گرفته است.
سهم ناچیز زنان در هیات رییسه کمیسیون‌ها
وقتی ۱۲ نماینده مرد برای هیات رییسه مجلس یازدهم انتخاب شدند، این نقد که مجلس یازدهم هم تصمیم گرفته است تا برای زنان سهمی قائل نباشد، مطرح شد؛ اما هنوز یک امید وجود داشت و آن انتخابات هیات رییسه کمیسیون‌ها بود تا زنان بتوانند در هیات رییسه کمیسیون‌های تخصصی سهم چشمگیری را دریافت کنند؛ اما همه آن امیدها روز شنبه نقش‌برآب شد. ۱۶کرسی مجلس یازدهم در دست زنان قرار گرفته و وقتی قرار است یکی از مردان رأیی را به دست بیاورد، روی رأی زنان حساب ویژه‌ای باز می‌کند؛ اما این رابطه یک‌طرفه است؛ چرا که وقتی نوبت به کاندیداتوری زنان می‌رسد، مردان به حضور آن‌ها چندان روی خوش نشان نمی‌دهند؛ مگر آنکه کرسی آن‌ها چندان مورد توجه نباشد؛ اتفاقی که روز شنبه در جریان انتخابات هیات رییسه کمیسیون‌های تخصصی مجلس رخ داد و از ۶۶ کرسی هیات رییسه۱۱ کمیسیون تخصصی، تنها چهار کرسی نصیب زنان شد.در این میان کمیسیون بهداشت بیشترین اعتماد را به زنان داشت و دو کرسی دبیر اول و سخن‌گویی (فاطمه محمدبیگی و زهرا شیخی مبارکه) را به زنان سپرد. در کمیسیون آموزش و کمیسیون شوراها نیز شیوا قاسم‌پور و فاطمه مقصودی نتوانستند دبیر اول شوند.
آیا دو وزیر احمدی‌نژاد بر سر یک صندلی توافق کردند؟
چالــش انـتـخـابات در هیات رییسه کمیسیون برنامه‌وبودجه که از قضا در زمره محبوب‌ترین کمیسیون‌ها نیز قرار دارد، کم نبود. غلامرضا تاجگردون، نماینده گچساران، که شش سال ریاست کمیسیون برنامه‌وبودجه را در مجالس نهم و دهم به عهده داشـت، در مـجـلـس یازدهـم با حواشی‌ای که بر سر اعتبارنامه‌اش رخ داد اصلا در انتخابات کاندیدا نشد و ترجیح داد وارد میدان رقابت با اصول‌گرایانی که از روز اول شمشیرشان را برای او از رو بسته بودند، نشود؛ رقابتی که نتیجه‌اش کاملا مشخص بود. اما این تنها حاشیه در انتخابات هیات رییسه این کمیسیون نبود: وقتی روزهای گذشته بازار گمانه‌زنی‌ها برای ریاست کمیسیون‌ها حسابی داغ شده بود، شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد دولـت محـمـود احمدی‌نژاد، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گزینه‌های احتمالی برای کمیسیون اقتصادی مطرح می‌شد، هرچند احتمال حضور او در کمیسیون برنامه‌وبودجه هم وجود داشت؛ اما احتمالش کمتر می‌رفت، تا اینکه درست در روزهای آخر اسم او در لیست اعضای کمیسیون بـرنـامـــه‌وبـــودجــــه به چشم خورد و جالب‌تر اینکه او برای هیچ‌کدام از کرسی‌های ریاست و نایب‌رییسی وارد میدان نشد و صندلی ریاست کمیسیون برنامه‌وبودجه به عنوان یک پیشکش به نماینده همدان و رقیب قالیباف که در جریان انتخابات هیات رییسه مجلس یازدهم حاضر به ترک رینگ رقابت برای رییس‌شدن شهردار اسبق تهران شد، تعارف شد. حضور احمدی‌نژادی‌ها در مجلس یازدهم یکی از موضوع‌هایی بود که از همان روزهای انتخابات موردتوجه قرار گرفت و آن‌ها توانستند ۱۳ کرسی مجلس را تحت لیست وزرای دولت نهم و دهم به دست بیاورند و البته صندلی‌های دیگری نیز به مدیران میانی و استانداران دولت احمدی‌نژاد رسید. ورود پرتعداد آن‌ها به خانه ملت به معنای کنارنشستن و نگاه کردن از دور نبود؛ آن‌ها هم در ماجرای اولین انتخابات هیات رییسه مجلس نقش پررنگی داشتند و هم در جریان انتخابات کمیسیون‌ها چندان بیکار ننشستند. البته با نگاهی به هیات رییسه ۱۱ کمیسیون مجلس می‌توان گفت که تجمع آن‌ها در دو کمیسیون برنامه‌وبودجه و انرژی بیشتر از همه به چشم می‌خورد؛ به طوری که ریاست کمیسیون برنامه‌وبودجه و همین‌طور کمیسیون انرژی به دست «حمیدرضا حاجی‌بابایی»، وزیر آموزش و پرورش دولت دهم و ریاست کمیسیون انرژی به «فریدون عباسی»، رییس سازمان انرژی اتمی دولت محمود احمدی‌نژاد سپرده شد. «میرتاج‌الدینی»، معاون پارلمانی رییس‌جمهور در دولت دهم، هم از دیگر مدیران دولت احمدی‌نژاد بود که کرسی نایب‌رییسی دوم در کمیسیون برنامه‌وبودجه به نام او رقم خورد.
شوک کرونایی به انتخابات کمیسیون آموزش و تحقیقات
البته احمدی‌نژادی‌ها یک شوک را هم در کمیسیون آموزش و تحقیقات پشت سر گذاشتند و آن مربوط به ریاست این کمیسیون می‌شد. درواقع وزرای دولت نهم و دهم مجلس در جریان حساب و کتاب‌های خودشان، روی گزینه ریاست درکمیسیون آموزش و تحقیقات که برای چندین سال متوالی در مجالس نهم و دهم ریاستش در دست آن‌ها بود، حساب باز کرده بودند؛ اما در روز انتخابات، زاهدی به کرونا مبتلا شد و نتوانست وارد میدان رقابت شود و همین موضوع کافی بود تا کرسی ریاست این کمیسیون به دست منادی‌سفیدان، کسی که اسمی از او در جریان گمانه‌زنی‌ها برای ریاست این کمیسیون مشاهده نمی‌شد، سپرده شود.
فاصله امنیت تا شورا چطور طی شد؟
یکی از عجایب دیگر در جریان انتخاب هیات رییسه کمیسیون‌های تخصصی، در کمیسیون امنیت و شوراها رخ داد. هرچند درباره کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از مدت‌ها پیش قابل پیش‌بینی بود که ریاست این کمیسیون از آن «مجتبی ذوالنوری»، نماینده قم، خواهد شد و گمانه‌زنی‌ها درباره مهم‌ترین رقیبش یعنی «فداحسین مالکی» رنگ واقعیت به خود گرفت؛ اما کسی فکرش را نمی‌کرد «محمدصالح جوکار»، عضو کمیسیون امنیت در مجلس نهم و معاون پیشین پارلمانی سپاه، جایی در کمیسیون امنیت نداشته باشد. بعد از آنکه در کمال تعجب اسم جوکار در میان اعضای کمیسیون شوراها مشاهده شد، او در جریان انتخابات هیات رییسه برای یک‌سال، ریاست این کمیسیون را بر عهده گرفت؛ البته بعید به نظر نمی‌رسد رضایت جوکار برای کوچ به کمیسیون شوراها، به شرط نشستن بر کرسی ریاست این کمیسیون بوده باشد.
کاندیداتوری برای هیات رییسه ممنوع؛ حتی نیکزاد
«اعضا خواستار این هستند تا اعضای هیات رییسه مجلس در کمیسیون‌هایی که نمایندگان زیادی ثبت‌نام کرده‌اند، ثبت‌نام نکنند»؛ این را یک هفته پیش زهره الهیان به زبان آورده بود؛ اما به نظر می‌رسد این قول و قرار تنها به ممنوعیت ثبت‌نام اعضای هیات رییسه مجلس در کمیسیون‌های پرترافیک ختم نشده و به یک قرار نانوشته درباره انتخابات هیات رییسه هم تبدیل شده است؛ به‌طوری که دیروز نه از کاندیداتوری «امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی» در کمیسیون بهداشت خبری بود و نه نشانی از حضور «علی نیکزاد»، وزیر مسکن احمدی‌نژاد در کمیسیون عمران به چشم می‌خورد.
دو اصلاح‌طلب در بین ۶۶ عضو هیات رییسه کمیسیون‌ها
اصلاح‌طلبان که حضورشان درمجلس یازدهم به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسید، در ماجرای انتخابات هیات رییسه کمیسیون‌ها هم چندان رغبتی برای حضور نداشتند و درمیان ۶۶ کرسی، تنها جلال محمودزاده و آرش زره‌تن لهونی بودند که توانستند به ترتیب کرسی نایب‌رییسی کمیسیون کشاورزی و دبیر دوم کمیسیون برنامه‌وبودجه را به خود اختصاص دهند. اگر «غلامرضا تاجگردون» را به‌دلیل حواشی‌ای که متوجه اوست از دایره اصلاح‌طلبان مجاز برای شرکت در رقابت هیات رییسه کنار بگذاریم، «مـسـعـــود پزشـکـیـان» از زمره نمایندگانی بود که می‌توانست در لیست داعیه‌داران ریاست بر کمیسیون بهداشت قرار بگیرد؛ اما او هم عطای هیات رییسه را به لقایش بخشید و وارد این رقابت نشد.
زاکانی و میرسلیم همچنان در کمین دو کرسی
هرچند در جریان گمانه‌زنی‌ها برای کمیسیون‌های تخصصی نام «علیرضا زاکانی» در کــمیـسیـون اقـتـصـــادی و «مصطفی میرسلیم» در کمیسیون صنایع و معادن به چشم می‌خورد، اما این دو نفر هیچ ظهور و بروزی در این ۱۱ کمیسیون نداشتند و به‌نظر می‌رسد هردو برای نشستن بر کرسی‌های کمیسیون اصل ۹۰ آماده می‌شوند. ممکن است در نهایت توافقی صورت بگیرد، به این معنا که یکی (به احتمال قوی زاکانی) عازم مرکز پژوهش‌ها و دیگری (احتمالا میرسلیم) به عنوان رییس کمیسیون اصل ۹۰ انتخاب شود.
نگاهی به گرایش‌های سیاسی هیات رییسه کمیسیون‌ها
در میان گرایش‌های سیاسی اعضای هیات رییسه ۱۱ کمیسیون، اصول‌گرایان با ۹ کرسی بیشترین سهم و اصلاح‌طلبان با دو کرسی کمترین سهم را به خود اختصاص دادند؛ البته وضع پایداری‌ها هم چندان خوب نبود و توانستند سه کرسی را به خود اختصاص دهند. از سوی دیگر، مستقلین و اعتدال‌گرایان هم توانستند هشت کرسی را تصاحب کنند. احمدی‌نژادی‌ها هم هرچند تعدادشان زیاد نبود، اما با دو کرسی ریاست و یک کرسی نایب‌رییسی در وضعیت بهتری نسبت به پایداری‌ها قرار گرفتند؛ البته تعیین‌تکلیف دو کمیسیون فرهنگی و حقوقی و قضایی به دلیل به حدنصاب نرسیدن این دو کمیسیون برای دو هفته دیگر ماند و باید دید سرنوشت این دو کمیسیون به کجا خواهد رسید .
نمایندگان استان مرکزی در کدام کمیسیون ها هستند؟
با نگاهی به اسامی اعضای ۱۱ کمیسیونی که تاکنون مشخص شده اند می توان گفت که محمدحسن آصفری نماینده اراک، خنداب و کمیجان در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها حضور یافته است. علی اکبر کریمی دیگر نماینده اراک، خنداب و کمیجان به همراه علیرضا سلیمی نماینده محلات و دلیجان در کمیسیون صنایع هستند. محمد سبزی نماینده ساوه و علیرضا نظری نماینده خمین در کمیسیون کشاورزی و در نهایت محمود احمدی بیغش در کمیسیون امینت ملی عضو شده اند.
آصفری البته نایب رییس کمیسیون امورداخلی کشور و شوراها نیز است. بر این اساس استان در کمیسیون هایی نظیر کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات، کمیسیون اقتصادی و کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در مجلس یازدهم نماینده ای ندارد.
