شنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۰  شماره ۱۵۰۸

وقایع استان بررسی می کند؛ گره کور پروژه کتابخانه مرکزی شهر اراک باز می شود؟

جدال با بی‌پولی

فاطمه چاپاری

با این که اراک به دیار فرهیختگان و نامداران عرصه فرهنگ و ادب شهرت دارد ولی از داشتن کتابخانه مرکزی محروم است و طرح عمرانی این کتابخانه سال‌هاست با بی‌پولی و وعده‌های انجام نشده دست و پنجه نرم می‌کند. کتابخانه مرکزی شهر یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه های عمومی در سطح کشور محسوب می‌شود که در صورت ساخت و تجهیز آن، علاوه بر تاثیر زیادی که در افزایش فضاهای فرهنگی شهر خواهد گذاشت، برای افراد بسیاری هم اشتغالزایی می‌کند، اما ساخت این پروژه نزدیک ۱۰ سال است که به درازا کشیده است و مردم اراک همچنان برای تکمیل این پروژه انتظار می‌کشند.
به نظر می رسد مهم ترین مشکل این طرح عمرانی عدم تناسب حجم عملیات اجرایی و اعتبارات دریافتی است، به طوری که میزان اعتبارات استانی جوابگوی هزینه‌های طرحی با این عظمت نیست و هزینه‌های این پروژه می‌بایست از منابع و ظرفیت‌های ملی تامین شود.
نهاد کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی بهره بردار این پروژه است و طی این مدت بارها رئیس این نهاد تغییر کرده و مدیران مختلف خواستار حل مشکلات این پروژه و تامین اعتبار آن بوده‌اند و نوید بهره برداری از بزرگ‌ترین کتابخانه عمومی کشور را به اهالی فرهنگ و ادب در استان داده‌اند؛ وعده‌ای که هنوز رنگ واقعیت به خود نگرفته است. حال «فـرزاد مخلص الائمه» استاندار مرکزی در جریان بازدید خود از این پروژه قول داده تکمیل کتابخانه مرکزی اراک را به عنوان مطالبه ای مردمی در سفر استانی رئیس جمهور مطرح کند، تا این پروژه در سال آینده به بهره برداری برسد.
وی در ادامه اظهاراتش گفت: شهرداری و شورای اسلامی شهر اراک می توانند با پرداخت فوری و یا علی‌الحساب سهم نیم درصد به کتابخانه مرکزی اراک در روند تکمیل این طرح همکاری کنند.
فرزاد مخلص الائمه توضیح داد: طرح‌های عقب افتاده، قصه پُرغصه کشور است به‌خصوص طرح کتابخانه مرکزی که در اراک و در محدوده دروازه تهران به کانون طرح‌های عقب افتاده شهری تبدیل شده و موجب نارضایتی و دل نگرانی مردم و مخاطبان است.
استاندار مرکزی اظهار کرد: راه‌اندازی این کتابخانه‌ بستری است تا دوستداران فرهنگ و مطالعه کتابخانه‌های شخصی خود را به کتابخانه مرکزی اهدا کرده و سایر علاقه‌مندان به فرهنگ مطالعه را با اشتراک گنجینه کتابشان بهره‌مند کنند.
وی خاطرنشان کرد: پیمانکار پروژه کتابخانه مرکزی با تمام محدودیت‌ها و تنگناهای اقتصادی که کارفرما این طرح را با مشکل روبرو ساخته، توانسته از تعطیلی روند عملیات اجرایی پروژه تا این لحظه جلوگیری به عمل آورد که این امری باارزش است.
استاندار مرکزی در پایان از خیران دعوت کرد تا با مشارکت در این طرح فرهنگی در ساخت کتابخانه مرکزی همکاری کنند تا این پروژه هر چه زودتر در اختیار دوستداران کتاب و اهالی فرهنگ قرار بگیرد.
پیشرفت ۶۳ درصدی طرح
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مرکزی نیز در گفت و گو با خبرنگار روزنامه وقایع استان گفت: از ابتدای آغاز عملیات اجرایی کتابخانه مرکزی اراک تا کنون حدود ۳۶ میلیارد تومان اعتبار به این پروژه تخصیص داده شد که از این مبلغ ۱۴ میلیارد تومان آن در سال جاری اختصاص یافته است، که ۱۰ میلیارد آن از منابع استانی و ۴ میلیارد آن هم به موجب سفر محمدباقر نوبخت معاون سابق رئیس جمهوری دولت دوازدهم به استان مرکزی و بازدید از این پروژه اختصاص یافته است.
«رقیه یادگاری» اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰ نگاه ویژه‌ای به این پروژه داشته و داریم و اعتبار خوبی در این سال جذب شده است.
وی بیان کرد: به دنبال سفر دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به استان مرکزی مقرر شد مبلغی به طرح کتابخانه مرکزی اراک اختصاص یابد و ما هر ساله این مورد را در موافقت نامه لحاظ می‌کنیم، با این حال این امر تاکنون تحقق نیافته است. با توجه به تورم و گرانی مصالح اگر این میزان اعتبار در زمان مقرر شده اختصاص می‌یافت در روند ساخت پروژه اثرگذاری بسیاری داشت.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی اظهار کرد: طبق محاسباتی که تا کنون داشته‌ایم برای اتمام ساختمان این پروژه به حدود ۹۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است که با توجه به بالابودن تورم، ممکن است هزینه اجرای این طرح افزایش داشته باشد. با این همه این پروژه در حال حاضر نیز فعال بوده و از تعطیلی آن جلوگیری شده است.
به گفته «سکینه خاتون مهدیان‌پور» سرپرست کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی اجرای این پروژه از سال ۹۷ به بعد شتاب گرفته و اکنون این طرح مهم فرهنگی ۶۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
سرپرست کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی در این باره تاکید کرد: لازم است برای سرعت دادن به روند ساخت و تکمیل، این طرح در فهرست طرح‌های فرهنگی سفر استانی ریاست جمهوری به‌عنوان مطالبه مردمی قرار گیرد تا زمینه بهره برداری آن با تخصیص منابع مالی مناسب مهیا شود.
کمبود اعتبار؛ مهم‌ترین مانع
کارشناس مسئول امور عمرانی نهاد کتابخانه‌های استان مرکزی هم در گفت و گو با خبرنگار روزنامه وقایع استان گفت: کلنگ این پروژه در سال ۸۶ به زمین زده شد اما اجرای پروژه از سال ۹۳ آغاز شده است و تاکنون در حال ادامه است. با توجه به کندی روند ساخت این طرح، تورم و افزایش قیمت مصالح هزینه پروژه روز به رو در حال افزایش است.
«علی عزیزآبادی» اظهار کرد: این کتابخانه بزرگ‌ترین کتابخانه عمومی کشور محسوب می شود و شامل فضاهای مختلفی از جمله مخزن، سالن مطالعه، بخش ویژه نابینایان، بخش کودک، بخش ویژه محققان، سالن آمفی تئاتر، بخش کتاب های خطی، بازراچه کتاب، سالن جلسات و… است.
عزیزآبادی تصریح کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی بهره بردار این طرح است و تهیه لوازم و تجهیزات داخلی کتابخانه به طور کلی بر عهده این سازمان است که حدود ۲۵ میلیارد هزینه خواهد داشت. با توجه به تجربه های مشابهی که در کشور رقم خورده چنانچه کتابخانه احداث شده و به مرحله بهره برداری برسد نهاد کتابخانه های کشور تجهیزات را به سرعت تامین خواهد کرد.
کارشناس مسئول امور عمرانی نهاد کتابخانه های استان مرکزی تأکید کرد: پیمانکار این طرح پس از اتمام قرارداد اولیه مجددا برنده مناقصه شده و هم اکنون هم در حال احداث ساختمان است. در صورت تامین اعتبارات پیمانکار این توانایی را دارد که در تاریخ پایان قرارداد خود در سال ۱۴۰۲ پروژه را تکمیل کند اما در صورت عدم تامین اعتبارات لازم، ممکن است پروژه بیش این نیز به درازا بیانجامد. بنابراین در حال حاضر مهم‌ترین مانع ساخت کتابخانه مرکزی اراک کمبود اعتبار است.
استان مرکزی دارای ۸۳ کتابخانه عمومی است که از این تعداد ۱۸ کتابخانه در شهر اراک فعال است. این کلانشهر همچنین دارای دو کتابخانه ویژه نابینایان و ناشنوایان است اما کتابخانه مرکزی چشم و چراغ اراک است و اهالی فرهنگ و ادب چشم انتظارند تا چراغ این طرح مهم عمرانی را روشن ببینند.
این کتابخانه با زیربنای حدود ۱۸ هزار متر مربع در ۷ طبقه پیش بینی شده که شامل ۲ طبقه پارکینگ و ۵ طبقه کتابخانه و فضای اداری است. عملیات اجرایی کتابخانه مرکزی اراک در زمینی به وسعت ۱۱ هزار مترمربع در دست انجام است اما محدودیت های مالی مانع از اتمام این طرح در زمان مقرر شده است. برای این کتابخانه علاوه بر ساختمان اداری، سالن جلسات، سالن مطالعه، مخزن کتاب، بازارچه فرهنگی، نمایشگاه کتاب، پارکینگ و موتورخانه در نظر گرفته شده است.