روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
پنجشنبه ۲۰ مهر ۹۶ شماره ۷۰۰
****
وقایع استان: هر کشوری مجموعه ای است از آن چه داشته و آن چه دارد. ما بدون اتکا به گذشته و تاریخمان نمی توانیم شرایط کنونی خود را تحلیل و تشریح کنیم. آنچه امروز به ما رسیده نتیجه گسست و تداوم گذشته است اشاره به گسست و تداوم از این باب مهم شمرده می شود که آنچه غنی است باید نگاه داشته شود و از آنچه شاید درست نیست و نتیجه نگاه سنتی با تفکرات اشتباه بود باید دور شد. در گذشته هر ملتی ادبیات نقش مهمی دارد از داستان ها و اشعار به جا مانده و زیرمتن هایش می توان به شرایط حاکم بر جامعه در آن دوران و تحلیلش پرداخت و حتی بر اعتقاداتی که در میان مردم باب بوده است. در ادبیات ایران هنوز آنچه مایه مباهات و فخر است نویسندگان و شاعران کلاسیک ما است. شاعرانی که با گذشت چند سده از ظهور و زیستشان همچنان به آن ها و آثارشان می بالیم. البته که وجود ادبیات غنی و تداوم آن در دوران معاصر مستلزم وجود پیشینه ای قوی و محکم است؛ که در شعر فارسی چنین پروسه ای را شاهد بودیم؛ ولی هرگز در ادبیات جهان آنچه از شعر کلاسیک فارسی مورد توجه است نتوانست در شعر معاصر فارسی حلول پیدا کند.
امروز روز بزرگداشت «حافظ» است. شاعری که در چند قرن اخیر پرچمدار شعر فارسی ایران بوده است و این همچنان جایگاه والای خود را در ادبیات ایران و جهان دارد. بی شک شاعران کهن ایران جزو اندوخته‌های جهانی ما هستند و بزرگداشت این افراد، اشاعه اندیشه‌های آن‌ها و شناساندن جنبه‌های لفظی و معنایی آثارشان به جهانیان است
مجید اسدی که در حافظ پژوهش هایی داشته و کتابی با نام « حافظ و دانته» تالیف کرده است، می گوید: «حافظ نمی‌خواهد چیزی را تأیید یا رد کند، چون وقتی زبان به شیء هنری تبدیل می‌شود، نمی‌توانیم صدق و کذب را از آن تشخیص دهیم و این مسئله از ویژگی‌های شعر حافظ است.»
به این مسئله پیش از این عبدالعلی دستغیب پژوهشگر و منتقد ادبی پرداخته بود:« در واقع حافظ میدان تضاد عقایـد شده است و هـر فرد و گروهــی می خواهد حافظ را مصادره کند. اشکال بزرگ برخی بررسی ها این است که تا از حافظ صحبت می شود، علاقه مندان از عقاید او می پرسند و این بخش از موانع حافظ شناسی است، زیرا حافظ شاعر، نگاهی کلی به جهان دارد، نگاه او فرقه ای نیست بلکه زیباشناختی است. آنچه در هر تحقیقات مشترک است، این است که پژوهشگران مطالبی را از غزلیات برداشت کرده اند که با منویات خودشان هماهنگ باشد. حافظ در واقع به دنیا نگاه ایستایی ندارد و همواره با تلاطم حیات در امواج اقیانوس زندگی در نوسان است.»
اما اهمیت حافظ تنها برای ایرانیان نیست حافظ شاعری است که در میان بزرگان ادبیات جهان نیز شیفتگانی داشته است. اندیشه‌ها و آثار حافظ هیچگاه در مرزهای جغرافیایی محدود نشد و بزرگانی از ادبیات جهان چون گوته و هوگو را به ستایش وا داشته است. در واقع حافظ اول بار در آلمان و بعد از آن در کشورهایی چون ایتالیا، انگلیس، فرانسه و آمریکا شناخته شد و غزل هایش کم کم ترجمه شد. در میان تمام علاقمندان به حافظ اما گوته تاثیرپذیری بیشتری از او داشته است و حتی دیوان شرقی خود را با الهام از شعرهای حافظ نوشته است. نقادان ادب جهان، گوته را یکی از ارکان چهارگانه ادب جهان نام داده اند و چنین شخصیتی با شیفتگی و دلبستگی درباره حافظ فراوان گفته است:« ای حافظ، آرزوی من آن است که فقط مریدی از مریدان تو باشم.»
ژان ولفگانگ گوته؛ شاعر، فیلسوف، نویسنده، سیاستمدار و دانشمند بزرگ در میان آثار خود، یک اثر مهم دارد به نام دیوان شرقی. این اثر نه تنها یکی از عالی ترین آثار شعر و حکمت گوته است بلکه یکی از بزرگ ترین آثار ادبی آلمان و اروپا به شمار می آید. گوته این اثر برجسته را با خواندن دیوان شعر حافظ به وجود آورد. این دیوان ۱۲ گفتار دارد به نامهای زیر: نواگر نامه(مغنی نامه)، حافظ نامه، مهرنامه، اندیشه نامه، رنج نامه، اندرز نامه، تیمورنامه، زلیخانامه، ساقی نامه، زبانزد نامه، پارسی نامه، پردیس نامه.
گوته خطاب به حافظ متن های ادبی سلیس، عمیق، پرمعنا و پر از روح و احساس خلق کرد که در نوع خود شاهکاری بزرگ محسوب می شوند.
در نوشته های او با نام حافظ بسیار مواجه می شویم. او با حافظ سخن می گوید، به تحلیل اشعارش می پردازد، احساس قلبی خود و دریافت هایش را نسبت به اندیشه های حافظ بیان می کند. حافظ را می ستاید، سروده های او را جاودانه و آسمانی می خواند؛ اما گاهی هم عاجز و درمانده می شود از بیان درک عمیق حقیقت نهفته در اشعار او.
