شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۸   شماره ۱۱۷۶

به بهانه پایان کار دهمین نمایشگاه بزرگ کتاب استان مرکزی

بیم ها و امیدها

م.حسینی/ پژوهشگر فرهنگی

سخت معتقدم تا زمانی که گفتمان فرهنگی، میان نخبگان تاثیر گذار با تصمیم سازان شهر و استان عزیزمان ساری و جاری نشود کماکان وضعیت نگران کننده فرهنگ در استان مرکزی، عامل بسیاری از آسیب های اجتماعی، اقتصادی و … خواهد بود و بدون نگرش جامع به امر فرهنگ، فعالیت فرهنگی با کمترین برآیند همراه خواهد بود که تضییع حق الناس و اتلاف فرصت های اجتماعی و منابع ارزشمند فرهنگ محسوب می شود.
مطالعه کتاب، غذای روح، نیاز فراموش شده
در ابتدا باید منصفانه از برگزاری نمایشگاه اخیر، با همه کم و کاستی های آزار دهنده اش خرسند بود چرا که بعد از سال ها بالاخره طلسم شکست و با همه اما و اگرها، نمایشگاه برگزار شد که البته برخی فعالان فرهنگی استان بر این عقیده هستند که بررسی کیفی نمایشگاه برگزار شده، نشان می دهد کمتر برگزاری این فرصت فرهنگی بعنوان پاسخگویی به نیاز فرهنگی شهروندان و به تعبیری خوراک فرهنگی و غذای روح علاقمندان مطالعه مد نظر بوده و بیشتر روی برگزاری صرف نمایشگاه تمرکز وجود داشته است.
کم کردن فاصله های فرهنگی بدون کفش
شاید فاصله گرفتن نمایشگاه هایی با مخاطبان عام از شهروندان، بعد از انتقال محـل برگزاری این نمایشگاه ها به سه راهی خمین و سختی تردد برای عموم مردم شدت گرفت و در این فقره باید بابت استفاده از ظرفیت های داخل شهر، برای دوستی مجدد مردم و رسانه نمایشگاه و علی الخصوص نمایشگاه مهم کتاب، خرسند بود. اما شاید بازدید نمایشگاه با کیسه کفش در دست خودش پدیده ای منحصر به فرد محسوب شود که نظریه رضایت بازدیدکنندگان از محل را با تردید جدی مواجه سازد.
کم لطفی به فرهنگ و نادیده گرفتن سلایق
طبیعتا در حوزه فرهنگ علیرغم اهمیت غیر قابل انکار همه جزییات و حواشی، در کل محتوا بر شکل غلبه دارد و گذشته از همه بی سلیقگی ها و کاستی هایی که در خوش بینانه ترین حالت به بی تجربگی و ندانم کاری تعبیر می شود، جدی ترین انتقادات در حوزه محتوا اعم از تنوع انتشارات، تنوع عناوین و موضوعات وارد است. موضوعی که بیشترین نارضایتی را در مخاطبان بدنبال داشته و متاسفانه ایرادات حرفه ای متعددی در این حوزه طرح شده و می شود که شاید کلیت برگزاری نمایشگاه را با ابهام مواجه می سازد.
شهروندان فرهنگ دوست، کماکان مظلوم و محروم
در اولین گردش در نمایشگاه موضوع آزاردهنده نخست که به چشم میخورد عدم حضور انتشارات معروف و پر مخاطب در نمایشگاه بود که این کم اقبالی به فرهنگ استان مرکزی از طرف اهالی نشر به تعبیری دیگر به کم توجهی برگزارکنندگان به موضوع محتوای نمایشگاه هم برداشت شد که از طرفی بخشی از یارانه افزایش مطالعه در استان به گلوی مافیای گردن کلفت کنکور ریخته شد که نشان از محرومیت و مظلومیت شهروندان فرهنگ دوست اراکی داشته و شیرینی داشتن نمایشگاه کتاب را به تلخی بی سلیقگی و کم توجهی متولیان فرهنگ استان به اصل فرهنگ که متاسفانه در کشور متداول است بدل نمود.
مشارکت کمرنگ یا قهر اهالی فرهنگ و رسانه
جای تاسف و البته بررسی و تحلیل دارد که اهالی واقعی فرهنگ و رسانه از همه سلایق در استان کمتر مشارکت و فعالیت را در این نمایشگاه داشتند و شاید حضور و مشارکت ایشان بر کیفیت نمایشگاه می افزود و کاستی های فاحشی که ملاحظه شد را به حداقل کاهش می داد ضمن اینکه حضور جریانات فرهنگی استان هم به ارتقاء کیفی نمایشگاه و برنامه های جنبی می انجامید. گرچه نباید فراموش کرد روال سال های گذشته در عرصه فرهنگ و هنر کمتر روند مشارکت جویی را به دنبال داشته و به نظر می رسد مدیریت جدید اداره کل فرهنگ و ارشاد استان نباید از اصلاح روال ناثواب سال های گذشته غفلت نماید.
ضعف های فنی در حوزه برگزاری نمایشگاهی
اطلاعات ضعیف مسئولان غرفه «از من بپرس» در نمایشگاه از محتوای حاضر تا آخرین روزهای نمایشگاه، عدم اطلاع رسانی صحیح و شفاف از وضعیت و روال صدور بن کتاب در نمایشگاه، بی نظمی و کم توجهی در جانمایی و دسته بندی ناشران، آماده نبودن برخی امکانات نمایشگاهی و غرفه ها در روز اول و دوم و همچنین ناهماهنگی در روشن و خاموش کردن تاسیسات گرمایشی و مواردی از این دست ضعف های فنی و استانداردهای نمایشگاهی هستند که بازدیدکنندگان و حتی غرفه داران از آن ها ابراز نارضایتی می کنند و توقع می رود وقتی نام دوازدهمین نمایشگاه را بر این رویداد می گذاریم با این ایرادهای فاحش و اشکالات بدیهی مواجه نباشیم.
روز و هفته اراک، مناسبتی فراموش شده
برای شهروندان فرهنگ دوست اراکی این سوال مطرح بود که نظر به تعدد جلسات هماهنگی پیش از نمایشگاه چرا این مناسبت فرهنگی مهم در رویداد نمایشگاه کتاب کمترین نمود را داشت. شاید به همین دلیل است که نمایشگاه را نمـــودی از همفکـری و هم افزایی دستگاه های متولی فرهنگ و نخبگان واقعی عرصه فرهنگ نمی دانیم. یقینا در صورت وجود نگاه تخصصی و قائل بودن به تاثیرات فعالیت های گروهی در این عرصه، شاهد اجرای بهینه بسته فرهنگی با مزایای متعدد بودیم که متاسفانه محقق نشد.
فقدان نگرش فرهنگی، مطالبه پاسخگویی و شفافیت
شاید اینکه متولی برگزاری اصل موضوع نمایشگاه را نه بعنوان یک رسانه و امر فرهنگی در قالب یک پکیج جامع و بزرگ فرهنگی بومی شده، بلکه صرفا بعنوان انجام وظیفه بدون توجه به عواقب فرصتی که از دست می رود تصور کرد تلخ ترین بعد بررسی نمایشگاه محسوب می شود که به نظر می رسد هم باید در خصوص یارانه های پرداختی، میزان مراجعات مردمی، هزینه های برگزاری و اصلاحاتی که قرار است در نمایشگاه های بعدی انجام شود طی گزارش برگزاری نمایشگاه از طرف دستگاه متولی، بصورت شفاف و صادقانه با مردم در میان گذاشته شود. امید است از گذشته برای بهبود فعالیت های آینده درس گرفته شود…