سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹  شماره ۱۳۵۳

وقایع استان بررسی می کند؛ ویروس کرونا با کارگران استان چه کرده است؟
وضعیت رعایت پروتکل های بهداشتی در صنایع چگونه است؟

بلای جانِ معیشت

فاطمه چاپاری

استان مرکزی و به ویژه شهر اراک به عنوان مهمترین قطب صنعتی کشور شناخته می شوند، در دوران شیوع بیماری کرونا صنعت استان نیز چون دیگر بخش ها تحت تاثیر این بحران قرار داشته و اوضاع ناخوشایندی گریبان این قطب مهم صنعتی را گرفته است. در این بین کارگران صنایع به شدت از دو نگاه در شرایط نامساعدی قرار دارند، رعایت پروتکل های بهداشتی و مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا.
به همین منظور وقایع استان در گفتگو با سعید فرخی معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مرکزی، محمد جمالیان رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک، ابوالفضل تکلو رییس هیات مدیره انجمن صنفی مسوولین ایمنی و بهداشت استان مرکزی، داوود میرزایی دبیر اجرایی خانه کارگر شهرستان ساوه و زرندیه، محمد جان ملکی رییس شورای اسلامی کار شرکت صنایع آذرآب و ابوالفضل کریمی فعال کارگری کارخانه هپکو، مشکلات کارگران در رعایت پروتکل های بهداشتی در محیط های صنعتی و مشکلات اقتصادی که جامعه کارگری به سبب شیوع بیماری کرونا متحمل شده اند را بررسی کرده است. مشروح گفتگوها را در ادامه خواهید خواند.

تعطیلی و کاهش ساعت کار کارگاه های صنعتی در زمان کرونا منجر به بیکاری کارگران خواهد شد
سعید فرخی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری مرکزی در گفتگو با وقایع بیان کرد: از ابتدا که ویروس کرونا به استان آمد، مقرر شده بود کارهای تولیدی خدماتی تا حد امکان تعطیل نشوند، در کارخانجات الزاماتی برای کارفرما بویژه در نحوه ورود و خروج و سرویس های رفت و آمد به وجود آمد که قرار شد اداره کار هم ناظر بر اجرای این امر باشد.
فرخی با اشاره به اینکه میانگین ابتلای جامعه کارگری هم مانند جوامع دیگر بوده و تفاوتی نداشته است، افزود: در رابطه با نحوه تعطیلی ها اختیار تام با ستاد ملی کرونا است که خط مشی ها را مشخص می کند، بنابراین چون در ستاد ملی برای کاهش ساعت کاری تصمیمی صورت نگرفت در استان نیز تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشد.
وی همچنین تصریح کرد: تعطیلی ها و کاهش ساعت کار در اصناف و ادارات به دلیل کاهش رفت و آمد مردم بوده است، در کارگاه های تولیدی چون ارباب رجوعی نداریم خود افراد می توانند پروتکل ها را رعایت کنند و از طرفی تعطیلی و کاهش ساعت کار در کارگاه های صنعتی از نظر اقتصادی ضربات شدیدتری خواهد داشت و ادامه تعطیلی ها منجر به تعطیلی کامل کارخانه و بیکاری کارگران خواهد شد.
فرخی بیان کرد: چون اداره ی کارخانجات و واحدهای صنعتی بر عهده مدیریت این واحد ها است اگر درخواستی در هر زمینه ای باشد باید از طرف مدیریت این واحدها پیگیری شود. مسوولیت رعایت پروتکل های بهداشتی با کارفرماست، پروتکل های فاصله گذاری و حفاظت شخصی و پروتکل های محیط کار برای پیشگیری از کرونا به واحدهای صنعتی ابلاغ شده است ولی اینکه در یک واحد بخصوص چگونه باید این پروتکل ها دنبال شود معمولا مسوولان HSE (ایمنی و بهداشت کار) هر شرکتی این موارد را مشخص خواهند کرد.
معاون استاندار اظهار کرد: هر کدام از کارگران که برای دریافت بیمه بیکاری هنوز دچار مشکل بوده و نتوانستند بیمه بیکاری خود را دریافت کنند باید به اداره کار که مسوولیت اجرای بهینه بیمه بیکاری است، مراجعه کنند. اگر مطابق دستورالعمل ها باشد کار باید به سرعت انجام شود.
وی در خصوص بالا رفتن تورم و لزوم افزایش حقوق کارگران بویژه در ان شرایط گفت: در ابتدای ســال نشست هایی بین دولت و تشکل های کارگری و کارفرمایی انجام می شود تا درصد افزایش حقوق مشخص شود، امسال هم حقوق کارگران نسبت به گذشته رشد داشته ولی مشکلات معیشتی و تورم هم تاثیر گذار بوده، اما به هر حال افزایش حقوق ابتدای هر ســـال صـورت می پذیرد و هر تصمیمی در این خصوص باید در سطح ملی اتخاذ شود.
سید محمد جمالیان رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز گفت: به دلیل شرایط تولید و لزوم ادامه کار، صنایع جزو مصوبات ملی برای کاهش ساعت کاری یا تعطیلی نبوده اند، از طرفی هیچ پیشنهاد یا خواسته ای مبنی بر این موضوع به ستاد کرونا ارسال نشده است.
وی افزود: پروتکل های بهداشتی برای همه کارخانه ها فرستاده شده و واحدهای HSE کارخانه هـــا دستورالعمل ها را دریافت کرده اند، بازدیدها و بازرسی ها نیز در حال پیگیری است و حتی برای چند کارخانه تذکر کتبی فرستاده ایم. در حال حاضر واحدهای صنعتی کاملا تحت نظارت اند اما در برخی واحدهای صنعتی متاسفانه موارد بهداشتی به خوبی رعایت نمی شود و ما هم تذکرات را به شکل شفاهی و کتبی می دهیم و در صورت تکرار تخلف ارجاع به مراجع قضایی انجام می شود.

برخی کارگران در مدت بیماری در محل کار حضور پیدا می کنند
ابوالفضل تکلو رییس هیات مدیره انجمن صنفی مسئولین ایمنی و بهداشت کار استان مرکزی و عضو هیات مدیره کانون مسئولین ایمنی و بهداشت کار کشور در گفتگو با وقایع گفت: در سیاست های ستاد پدافند زیستی کشوردر مقابله با بیماری کرونا و ایجـــاد محدودیت ها صنوف و ادارات بیشتر مــورد توجه قرار گرفته اند، در حالی که بخش بزرگی از استان مرکزی به عنوان چهارمین استان صنعتی کشور را جامعه کارگران تشکیل می دهند، به همین دلیل پیچیدن یک نسخه واحد برای کل کشور کار علمی و تخصصی نیست.
وی اظهار کرد: طبق گزارشات مسئولین ایمنی بهداشت کارخانجات، تراکم بالای جمعیت در کارگاه ها و فضاهای کاری کارخانجات و سالن های غذاخوری و همین طور سرویس های ایاب ذهاب از مشکلاتی بوده که بیشتر از همه مشاهده شده و باعث شیوع بیماری کرونا شده است.
تکلو افزود: موضوع نگران کننده دیگر حضور کارگران در زمان بیماری در محل کار می باشد که با توجه بـــه بررسی های کارشناسان HSE مشاهده شده به دلیل عدم صدور تاییدیه کارکرد برای کارگران در مدت مرخصی استعلاجی، افراد در مدت بیماری در محل کار حضور پیدا می کنند که این امر تسری بیماری در محیط کاررا به دنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به نقش پررنگ کارشناسان ایمنی و بهداشت در پیشگیری از بیماری کرونا گفت: ما شــاهد بوده ایم که وزیر بهداشت کشور همیشه یک پزشک بوده و دید یک پزشک بیشتر معطوف به درمان می باشد تا پیشگیری و بهداشت در حالیکه نقش کارشناسان بهداشت و ایمنی در پیشگیری از بیماری های همه گیر و ضدعفونی شهر و کنترل هزینه ها در این خصوص خیلی پــررنگ می باشد، چرا که هزینه پیشگیری یک صدم هزینه درمان است.
وی افزود: درفصل چهارم قانون کار صراحتا اعلام شده که کارگاه ها باید کارشناس ایمنی و بهداشت داشته باشند، در واحدهای صنعتی چگونگی رعایت پروتکل های بهداشتی توسط کارشناسان بهداشت انجام می شود، اما درکارگاه های کوچک با نیروی کمتر از بیست و پنج نفر و اصناف که کارشناس ایمنی و بهداشت نداریم شاهد معضلاتی در چگونگی رعایت پروتکل های بهداشتی بودیم.
وی تصریح کرد: طبق ماده ۱۸ قانون اصناف، عهده دار اجرای موازین ایمنی و بهداشت در اصناف، خود مالک یا بهره بردار می باشد، به همین موجب چند متولی بودن ایمنی و بهداشت در کشورمانع عملکرد واحد و یکپارچه در این خصوص شده که رفتارهای چندگانه و افزایش شیوع بیماری در واحدهای مختلف را به دنبال داشته است، علاوه بر این بیشتر آمار حوادث در کشور مربوط به حوادث ساختمانی است، چرا که در کارگاه های ساختمانی هم به کارگیری کارشناسان اچ اس ای رعایت نمی شود و نظارت برایمنی پروژه های ساختمانی،به یک مهندس عمران که تخصصی در مسایل ایمنی و بهداشت کار ندارد سپــرده می شود.
ابوالفضل تکلو در پایان افزود: کارشناسان HSE مشمول رابطه کارگر کارفرمایی در کارخانه می شوند و ممکن است نکات و پروتکل های بهداشتی که بـرای کارگاه ها صادر می کنند به این دلیل که زیر یوغ کارفرما هستند به درستی اجرا نشود، چرا که اگر خیلی برای اجرای پروتکل ها فشار بیاورند ممکن است اخراج شوند و بروز این مشکل به این دلیل است که نظام مهندسی کارشناسان HSE وجود ندارد و در رابطه کارگر کارفرمایی،کارفرما برای جریمه نشدن از نظر قانونی اجبارا کارشناس HSE را استخدام کرده است.

با آلوده شدن یک کارگر همه خانواده باید تست کرونا بدهند
داود میرزایی دبیر اجرایی خانه کارگر شهرستان ساوه و زرندیه نیز در گفتگو با وقایع درباره مشکلات کارگران در زمان شیوع کرونا گفت: تورم افسار گسیخته و بالا رفتن روزانه ارزاق عمومی، در حوزه اقتصادی عرصه را برای زندگی جامعه کارگری تنگ کرده و حتی کمر کارگران زیر بار سنگین معیشت خرد شده است از طرفی شیوع بیماری ویروس کرونا مزید بر علت شده و متاسفانه باز هم کارگران در این حوزه در تنگنا قرار گرفتند، ما خیلی راغب نبودیم که با وجود ویروس کرونا یک ویروس اقتصادی هم بر کشور غلبه کند و نظام اقتصادی کشور را زمین گیر کند اما انتظارمان این بود که جامعه کارگری، سربازان خط مقدم جبهه اقتصاد در کرونا دیده شوند.
وی افزود: در مواجهه با کرونا کارگران به دو گروه تقیسم می شوند،گروه اول،کارگرانی که با شیوع این ویروس از کار بیکار شده و در گرفتن بیمه بیکاری دچار مشکلات بزرگی شدند، به طوریکه به دلیل عدم هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و سازمان تامین اجتماعی خیلی از کارگران هنوز موفق به دریافت بیمه بیکاری خود نشده اند.
میرزایی بیان کرد: گروه دوم شامل کارگرانی است که در حال حاضر شاغل هستند که وقتی با شدت شیوع کرونا به همه افراد اعم از کارمند و فرهنگی و همه توصیه می شود در خانه بمانند،کارگران در شیفت های بلند مدت بعضا از شش صبح تا شش غروب ۱۲و بعضا تا ۱۶ساعت مشغول به کار هستند،و از طرفی ساختار تولید به شکلی است که اجازه فاصله گذاری اجتماعی را به کارگران نمی دهد، همین موارد سبب افزایش شیوع کرونا در کارگران شده و بعید می دانم بازرسین اداره کار و اداره بهداشت با توجه به گستردگی صنعت شهرستان ساوه و استان توان بازرسی و کنترل و نظارت بر رعایت پروتکل های بهداشتی و گندزدایی محیط را داشته باشند.
وی اظهار کرد: لازم است اگر تصمیمی بر تعطیلی کارگران وجود ندارد حداقل یک امتیازات و شرایطی را برای آنان درنظر بگیرند ‌کند تا کمی از دغدغه آنان کاسته شود.
دبیر اجرایی خانه کارگر شهرستان ساوه و زرندیه تصریح کرد: با آلوده شدن یک کارگر همه خانواده باید تست کرونا بدهند و هزینه تست برای یک خانواده چهارنفره یک میلیون و ششصد هزار تومن می باشد که هیچ بیمه ای آن را تقبل نخواهد کرد و حقوق یک ماه کارگر برای انجام آزمایش از بین خواهد رفت.
میرزایی افزود: علاوه بر این به دنبال کشیده شدن امر آموزش به فضای مجازی گوشی های هوشمند از نیازهای دانش‌آموزان و فرزندان کارگران بود که تهیه آن خود یک معضل جدید برای آنان شد، حداقل انتظار از دولت و کارفرماها اختصاص یک وام ضروری برای تهیه مایحتاج اولیه آموزشی برای فرزندان کارگران بود،که محقق نشد.
وی با اشاره به عدم کاهش ساعت کاری کارگران با شیوع ویروس کرونا گفت:به دلیل پایین بودن حقوق و کمبود نیرو در کارخانه ها شیفت های هشت ساعته ی کارخانه ها به شیفت های دوازده ساعته و بیشتر تبدیل شده و از طرفی کارگران از روی نیاز معیشتی خود راغب به اضافه کاری برای تامین نیاز های خانواده خود هستند.
دبیر اجرایی خانه کارگر ساوه در رابطه با مشکلات رفت و آمد کارگران گفت:بعضی از سرویس های ایاب و ذهاب کارگران،کارکنان چند کارخانه را به محل کار می برند کافی است یکی از کارگران در یکی از واحد ها آلوده به ویروس کرونا باشد،این ویروس بین تمامی افراد تسری پیدا خواهد کرد.
وی افزود: شواری عالی کار می بایستی طی سال جلسات متعددی را تشکیل می دادند و اگر لازم بود در مورد معیشت کارگران یک اقدامی می کردند علارقم درخواست های متعدد جامعه کارگری از دبیر شورای عالی کار،متاسفانه هیچ علاقه ای برای تشکیل جلسه شورای عالی کار مشاهده نشد و این موضوع مورد اعتراض شدید جامعه کارگری بوده و می بایستی هر چه سریعتر این جلسه تشکیل شود و برای مشکلات جامعه کارگری تدبیری اتخاذ شود.
داوود میرزایی دبیر اجرایی خانه کارگره ساوه بیان کرد: با توجه به اینکه کارگران با قراردادهای کوتاه مدت در واحدها مشغول به کار هستند این موضوع باعث شده اگر فردی علایم کرونا را مشاهده کرد برای از دست ندادن شغل خود بیماری اش را پنهان کند،و همین امر منجر به شدت انتشار ویروس در جامعه کارگری خواهد شد.
محمد جانملکی رییس شورای اسلامی کار شرکت صنایع آذرآب گفت: ما تابع تصمیمات ستاد پیشگیری از بیماری کرونا هستیم و هر چند تعطیلی شرکت در این مقطع زمانی را به صلاح کارکنان شرکت آذر آب نمی‌دانیم ولی با توجه به اینکه استان مرکزی از قطب های صنعتی کشور می باشد و داخل شهر اراک نیز شرکت های مادرتخصصی زیادی وجود دارد، انتظار این بود که مسائل کارگران بهتر بررسی شود و در مورد شرکت آذرآب شرایط می طلبید که در شیفت های بعد از ظهر تایم کاری کاهش یابد، چرا که شیفت های بعدازظهر زمان خروج کارکنان شرکت می باشد و بسیاری از همکاران ما برای رفت و آمد از وسایل نقلیه شخصی استفاده می کنند، به دنبال محدودیت ها در تردد اگر افراد بخواهند بـه سرویس های رفت و آمد شرکت مراجعه کنند این عمل منجر به ازدحام زیادی داخل اوتوبوس ها خواهد شد که خود خلاف مصوبات کمیته پیشگیری از کرونا است لذا در این خصوص ایرادی وارد است که امیدواریم برای حل این مشکل اگر این موضوع مجدد تکرار شد، ساعت کاری همکاران ما در شرکت را مد نظر گرفته و تمهیداتی اندیشیده شود تا کارکنان شرکت آذرآب حداقل در شیفت دوم کاری که عصرکار هستند بتوانند نیم الی یک ساعت زودتر از شرکت خارج شوند.
وی افرود: هر چند ما این موضوع را پیگیری کردیم ولی کاهش تایم کاری در شیفت دوم مورد موافقت مدیریت شرکت قرار نگرفت ،لذا مدیریت شرکت اعلام کرد که برای حل مشکل بر تعداد سرویس های رفت و آمد افزوده خواهد شد.
جانملکی در خصوص اقدامات پیشگیرانه برای عدم ابتلای کارکنان شرکت آذرآب به بیماری کرونا اظهار کرد: هر فرد از جامعه که در وضعیت شیوع این بیماری زندگی می کند باید یک سری موارد بهداشتی را شخصا رعایت کند اما در مورد اقدامات شرکت آذرآب در پیشگیری از ابتلای کارکنان آن به کرونا،کارهایی صورت گرفته که کافی نبوده و می توانست بهتر باشد.
وی تصریح کرد: با همکاری واحد بسیج شرکت الکلی که در پک های بهداشتی بین کارکنان توزیع می شود در خود شرکت در حال تولید است،اما پک های توزیعی ،شامل تعدادی ماسک و بطری الکلی است که از نظر اعضای شورای کار این شرکت کافی نمی باشد.
رییس شورای کار شرکت آذرآب اراک نیز گفت: کارکنانی که به بیماری کرونا مبتلا شوند با تشخیص پزشک طب کار که مورد تایید واحـــد ایمنی شــرکت می باشد،با انجام آزمایش و بعد از گذراندن دوران قرنطینه به مدت دو هفته به کار برگشته و مشکلی در ادامه کار وجود نخواهد داشت.
وی افزود: شرکت آذرآب برای تمامی کسانی که به بیماری مبتلا شده اند در روزهای مرخصی برای انجام آزمایش و بهبود بیماری تاییدیه کارکرد صادر می کند و حقوق این افراد پرداخت خواهد شد.
وی در خصوص پروتکل های بهداشتی که کارکنان به منظور پیشگیری از کرونا، ملزم به رعایت آن هستند گفت: دستورالعمل های بهداشتی از طرف مراجع ذیصلاح به شرکت ابلاغ شده، علاوه بر ستاد کرونا داخل استان و ستاد ملی کرونا،داخل شرکت کمیته‌ای به همین منظور شکل گرفته تا مواردی که لازم است اضافه بر ابلاغیه ها داخل شرکت رعایت و بررسی شده و به کارگاه‌ها و همین طور قسمت های اداری شرکت ابلاغ شود.
ربیس شورای کار آذر آب با اشاره به تاثیر شیوع کرونا در معیشت کارگران گفت: علاوه بر هزینه هایی که برای پیشگیری از بیماری به خانواده ها تحمیل می شود، کارگران شرکت به خاطر رعایت موارد بهداشتی و حفظ سلامتی خود نمی توانند مثل گذشته شیفت هایی را به منظور اضافه کاری در شرکت بگذرانند که این موضوع کاهش خالص دریافتی کارکنان را به دنبال خواهد داشت که در معیشت کارگران و خانواده هایشان تاثیر گذار خواهد بود.
وی در پایان با بیان اینکه حدود یک هفته پیش استاندار کاهش ساعت کاری را در اختیار فرماندار شهرستان ها گذاشته از بختیاری فرماندار شهرستان اراک حساسیت در مورد کاهش ساعت کاری شیفت دوم کارکنان شرکت آذرآب و در نظر گرفتن تردد کارکنان شرکت در اعمال محدودیت ها را خواستار شد.
ابوالفضل کریمی از فعالان کارگری کارخانه هپکو در گفتگو با وقایع استان گفت: با شیوع کرونا به منظور کاهش تراکم جمعیت در کارگاه های کارخانه هپکو پرسنل را پنجاه درصد کرده اند، به طوریکه پرسنل یک هفته مشغول کار هستند و هفته بعدی جایگزین می شوند.
وی افزود: همچنین از آنجا که طبق قانون اداره کار هر هشت ساعت یک بار یک وعده غذای گرم برای کارکنان باید سرو شود،با توجه به اینکه ساعت کاری کارکنان کارخانه هپکو هشت ساعت می باشد مثل گذشته غذا در کارخانه سرو نمی شود،و در این مورد تغییری در روند قبلی شکل نگرفته.
وی در خصوص مشکلات در رعایت پروتکل های بهداشتی در محیط های صنعتی اظهار کرد: شرکت های مادر تخصصی به دلیل وسعت کارگاه ها از نظر رعایت فاصله اجتماعی و تهویه هوا مشکلات زیادی نخواهند داشت هر چند تماس های رو در رو بین کارگران اجتناب ناپذیر است، اما در شرکت های خصوصی به علت کوچک بودن فضاها این موضوع از معضلاتی است که جامعه صنعتی استان با آن مواجه شده است.
وی گفت: استانداری با دستور دولت ادارات را تعطیل کرده،در صورتی که این اتفاق در مورد کارگران نیفتاده،با اینکه در ادارات بر خلاف محیط های صنعتی امکان فراهم کردن محیط های ایزوله برای کارکنان وجود دارد،کارگران انتظار تعطیلی صد در صد را ندارند،اما لازم است تدابیری اتخاذ شود تا وضعیت شرکت های بزرگ نگران کننده نشود،هرچند شرکت های خصوصی وضعیتشان نگران کننده تر است.
وی افزود: نیاز است ساعت کاری ها کاهش پیدا کند،راهکار های زیادی هم برای عملی کردن این موضوع وجود دارد به شرطی که پروتکل اصلی و مشخصی در این خصوص ابلاغ شود تا واحدهای صنعتی با توجه به تولیدات و نیروهای خود برنامه ریزی های لازم را انجام داده و دست به اقدام بزنند،همچنین لازم است دانشگاه علوم پزشکی برای شرکت های صنعتی پروتکل های بهداشتی جــداگانه ای ابلاغ کند،چرا که در غیر این صورت رعایت پروتکل های بهداشتی به شکل سلیقه ای در واحد های صنعتی انجام خواهد شد.
وی با اشاره به کافی نبودن بسته های بهداشتی که بین کارگران توزیع شده گفت: به طور میانگین برای ده روز هشت عدد ماسک برای هر فرد توزیع می شود،در صورتی که ماسک باید هر سه ساعت مورد تعویض قرار بگیرد،لذا توزیع بسته های بهداشتی در حال حاضر به اندازه کافی نمی باشد.