بررسی علت های کوچ هنرمندان استان مرکزی/جایی برای هنرمندها نیست

شنبه ۴ اردیبهشت ۹۵    شماره ۳۳۳

گروه فرهنگی- سارا حسین نژاد
توجه به هنر و هنرمندان، احیا و ترویج هنر در جامعه از جمله مسائل مهمی است که باید در دستور کار متولیان این بخش قرار گیرد. هنرمندان به دلیل نوع نگاه خود، مسائل جامعه را به‌خوبی می‌شناسند و با دغدغه مردم حرکت می‌کنند و در همین مسیر هنرمندی در یک جامعه ماندگار می‌شود که به دغدغه مردم توجه کرده و آن را بیان کند، این مهم نیز در گرو توجه مسئولان به اهالی فرهنگ و هنر و رفع مشکلات و معضلات مختلف آن است.
هنرهای تجسمی یکی از حوزه هایی است که در کنار دیگر بخش های هنری همواره با مشکلاتی مواجه بوده است، بی توجهی و عدم حمایت متولیان امر از این بخش باعث رنجش خاطر هنرمندان تجسمی شده است؛ به حدی که بسیاری از هنرمندان این عرصه عطای ماندن در شهر خود را به لقایش بخشیدند.
مهدی محمدی و حمید نجاتی دو تن از هنرمندان حوزه تجسمی هستند که در سال ۹۴ توانسته اند در جشنواره های معتبر کشوری حائز رتبه برای استان شوند؛ ولی با وجود تلاش های خود در این حوزه از سوی متولیان و مسئولین خیلی جدی گرفته نشدند و همین باعث شد تا زبان به دردل و گلایه بگشایند. البته مشکلات حوزه تجسمی استان مرکزی به ویژه در شهر اراک به دلیل نبود کارشناس تجسمی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و غیرفعال و تعطیل بودن انجمن آن مدت هاست که فقط مطرح می شود.
مهدی محمدی هنرمند نقاش اراکی است که در هشتمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر رتبه برتر را در رشته نقاشی کسب کرده است. همچنین حمید نجاتی نیز یکی از هنرمندان حاضر در جشنواره بهارستان تهران بوده که در اجرای گرافیک محیطی شهر تهران همچون نقاشی دیوار و ساخت المان های نوروزی حضور داشته است.
محمدی برگزیده جشنواره فجر بزرگترین مشکل دلزدگی و مهاجرت هنرمندان را بی مهری از سوی مسئولان عنوان کرد و گفت: یک هنرمند در وهله اول بخاطر علاقمندی خود به سوی هنر می رود؛ ولی گاه در برخی مسائل نیاز به حمایت مادی و معنوی از سوی متولیان دارد که اگر نادیده گرفته شود بتدریج او را دلسرد خواهد کرد.
وی ادامه داد: متاسفانه مسئولان فرهنگی استان از اتفاق های هنری کشور بی خبرند و حتی نمی دانند هنرمندان استان در چه رویدادهای مهمی شرکت و یا حائز رتبه شده اند.
محمدی که جز ۲۲ هنرمند برگزیده هشتمین جشنواره فجر در سال ۹۴ بوده است، افزود: جای تاسف است که مسئولان فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از اینکه من در این رویداد شرکت کرده و موفق به کسب طوبای زرین شده ام بی خبر بودند.
وی ادامه داد: فجر بزرگترین اتفاق هنری کشور در هر رشته هنری است و ابراز بی اطلاعی از آن کمی غیر منطقی به نظر می آید، البته این بخش شاید بیشتر وظیفه کارشناس هنرهای تجسمی و یا خود انجمن هنرهای تجسمی است که همیشه در این شهر منفعل بوده است.
محمدی اظهار کرد: این دوره از فجر با حضور بیش از ده هزار اثر از ۴۰ کشور مختلف از چهار قاره آسیا، اروپا، آمریکا و آفریقا و چهار هزار و ۸۰۰ هنرمند از سراسر کشور و یا داوری در سه مرحله برگزار شد، که در مرحله اول ۳۷۸ اثر از ۳۳۰ هنرمند داوری، در مرحله دوم ۲۰۵ اثر به نمایشگاه راه پیدا کرد در نهایت ۲۲ هنرمند بدون رتبه بندی با عنوان برگزیده در بخش های مختلف حائز طوبای زرین شدند.
وی تصریح کرد: اخبار این جشنواره در تمامی سایت های معتبر اعلام شده بود و حتی مجله جشنواره که اسم بنده نیز در آن چاپ شده به اداره کل رسیده است؛ ولی این بی اطلاعی از این رخداد شگفت انگیز است، در حالیکه تمامی استان های دیگر حتی شهرهای کوچکی چون آمل از هنرمندان خود که در این جشنواره برگزیده شدند تقدیر کرده اند.
محمدی گفت: متاسفانه طی این چند روز هم که مسئولان به واسطه حضور خود من از مسئله مطلع شدند هم هیچ تقدیر و تشکری از من نشد، حتی از سوی انجمن تجسمی استان نیز علی رغم اطلاع یک تماس تلفنی گرفته نشد و دلیل عدم نصب بنر را نبود بودجه عنوان داشتند.
وی ادامه داد: دغدغه کنونی من تقدیر و تشکر نیست این مسئله فقط یک مثال کوچک بود برای آنکه بگویم چقدر مسئولان فرهنگ و هنر با هنرمندان غریبه هستند و بیشتر هنرمندان بدون حمایت و با هزینه شخصی و علاقه و دلمشغولی خود به این کار می پردازند.
وی ادامه داد: اگر مسئولان نمی خواهند حمایت کنند قطعا نباید از افتخارات هنرمندان نیز برای رزومه خود استفاده کنند زیرا همه اینها در دریافت بودجه و امتیاز آن استان موثر است؛ ولی وقتی صرف هنر نشود نفعش چیست؟
این هنرمند نقاش تصریح کرد: من هر گاه در فستیوال های مختلف داخلی و خارجی موفق به کسب رتبه شده ام خود را شخص نمی دانم بلکه بخشی از وجودم را متعلق به شهرم می دانم ولی وقتی در شهر خودم حتی یک تبریک نمی شنوم چه انگیزه ای برای ماندن و کار کردن باید داشته باشم.
محمدی توضیح داد: بعنوان آخرین درخواست من طی نامه ای از اداره ارشاد برای برگزاری نمایشگاه آثار خود حمایت مالی اندکی برای چاپ کاتالوگ و پوستر خواستم شاید این تنها دلخوشی من بود که قبل از رفتن به خودم بگویم نه بالاخره توجهی به من شد؛ ولی در نهایت با این جواب روبه رو شدم که شما یک مدرک معتبر برای تایید کسب رتبه خود در فجر بیاورید در حالیکه در بیشتر سایت های خبری کشور و حتی استان های دیگر نام و عکس من هست.
وی ادامه داد: من شاید به حمایت مالی نیاز نداشته باشم؛ ولی حمایت معنوی از هنرمند او را دلگرم تر خواهد کرد هر چند من سال هاست که دیگر فقط در کارگاه شخصی خود کار می کنم؛ ولی آن ها که جوان تر هستند و مستعد آن ها به این نگاه و برخورد ممکن است در ابتدای راه دلزده شوند.
برگزیده فجر توضیح داد: امیدوارم با شرایط کنونی هنرهای تجسمی استان، هنرمندی برای شهر بماند زیرا آن ها که حرفی برای گفتن داشته اند خیلی پیشتر رفته اند و آن ها که مانده اند یا درگیر حاشیه اند و اگر هم نه در نهایت تصمیم به رفتن می گیرند.
محمدی گفت: امسال و سال گذشته اتفاق هنری در بخش تجسمی استان نداشتیم، برخی از انجمن های تجسمی استان های دیگر می گویند برای خرید از هنرمندان یا ورک شاپ بودجه دارند، آن وقت آثار هنرمندان شهر ما در گوشه انجمن هنرهای تجسمی افتاده است و خاک می خورد ما اصلا نمی خواهیم آن ها را خریداری کنند حداقل بر روی دیوار نصب کنند.
وی اظهار کرد: هم اکنون مدت هاست که خبر از انتخابات برای ریاست هنرهای تجسمی استان در میان است؛ ولی هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است.
حمید نجاتی طراح گرافیک نیز گفت: درد ما بچه های هنرهای تجسمی مشترک است، چند بار با یک پیشنهاد برای دیدن مدیر کل ارشاد رفتم ولی هنوز موفق به دیدارش نشده ام و دلیلش شاید نبود کارشناس تجسمی برای انتقال خواست ما و همچنین تعطیلی انجمن هنرهای تجسمی باشد.
وی با بیان اینکه نبود تعامل بین مسئولان و هنرمندان آسیب جدی ای در این حوزه است، افزود: البته این بی میلی بیشتر از سوی مسئولان دیده می شود، مثلا مسئولان زیباسازی شهر هیچ تعامل سازنده با هنرمندان ندارند و از ایده های آن ها هیچ حمایتی نمی شود.
نجاتی ادامه داد: متاسفانه در شهر ما برخی افراد مسئولیت های مهمی را بر عهده دارند که در آن هیچ تخصصی ندارند یا شاید نگاهشان تازه نیست، هم اکنون وضعیت گرافیک محیطی و تبلیغات شهری اراک بسیار نامساعد است ولی مسئولان این بخش هنوز تفاوتی بین یک تابلوساز و یک هنرمند قائل نیستند.
وی که در جشنواره بهارستان تهران طرحش یکی از منتخبین در بخش نقاشی دیواری بود، ادامه داد: در این جشنواره که از سوی زیباسازی شهر تهران در آستانه بهار برگزار شد هنرمندان سراسر کشور طرح ها و ایده های خود را فرستاده بودند و در نهایت طرح من نیز در کنار ۷۵ اثر منتخب دیگر برای اجرا انتخاب شد.
نجاتی افزود: نیمی از شرکت کنندگان در این جشنواره از اساتید با رزومه کشور بودند و حضور من در کنار آن ها یک افتخار بود و نتیجه این جشنواره خیابان هایی زیبا با ایده ها و خلاقیت های هنرمندان مختلف در تهران بود.
نجاتی گفت: در تمامی مدت این جشنواره فکر من این بود که اگر این طرح را به زیبا سازی شهر اراک ارائه داده بودم با توجه به تمامی تجربه های قبلی خود و دوستانم از نوع برخوردشان حتما رد می شد و تاسف اینکه چرا در شهر خودمان از توانایی هنرمندان استفاده نمی شود و تا نگاه ها تغییر نکند وضعیت نامساعد کنونی و فاجعه بار گرافیک محیطی ادامه دارد.
وی تصریح کرد: به هر حال نبود هیچ حمایتی مالی و معنوی کم کم این نتیجه را می دهد که باید از این شهر رفت. البته من نمی خواهم بگویم ما هنرمندانی ویژه بودیم نه مسئله اصلی جو حاکم بر وضعیت فرهنگ و هنر است که هنرمند را به رفتن ترغیب می کند، ما بدون شک دلمان برای شهرمان می تپید ولی قطعا برای حرکت رو به جلو و دیده شدن این بهترین انتخاب است و قطعا از این به بعد شاهد افزایش آن خواهیم بود.
نجاتی تصریح کرد: یکبار به اعتراض به یکی از مسئولین گفتم چرا از وضعیت هنرمندان بی خبر هستید جوابشان این بود که شما اینجا نمی آیید که ما از وضعتان با خبر باشیم واقعا این یک سوال است آیا هنرمند باید به دنبال متولی برود مگر متولی بعنوان وظایف تعریف شده خود نباید از هنرمند حمایت داشته باشد.
این هنرمند طراح گرافیک افزود: مسئله دیگر این است که چرا اصلا هنرمند تمایلی به حضور در کنار متولیان خود ندارد و قطعا این یک نگاه آسیب شناسانه است.
نجاتی گفت: افق نگاه ما بی شک بالاتر از این است که منتظر نگاه های حمایتی از این دست باشیم چون نگاه و دغدغه ما فراتر از این مسائل است ولی باز هم تاکید می کنم مسئولان در برخی دلسردی ها تاثیر مستقیم دارند.
شاید گفتگو با این دو هنرمند فقط بهانه ای بود تا بیشتر و بیشتر این مسئله را یادآور شویم که هنرمندان نیازمند توجه و حمایت معنوی هستند تا بتوانند از آنچه در ذهن خلاقشان می گذرد برای شهر خود استفاده کنند. هر چند مشکلات حوزه هنرهای تجسمی استان با وجود تکرارهای مکرر هنوز پابرجاست، برگزار نشدن جشنواره هنرهای تجسمی در چند سال اخیر، نیمه تعطیل بودن انجمن هنرهای تجسمی، نبود کارشناس تجسمی در اداره کل فرهنگ و ارشاد همه و همه باعث شده که هر روز این فاصله بین هنرمندان این بخش و مسئولین امر بیشتر شود.