بررسی آمار تردد خودرو در استان به بهانه ورود نخستین اتومبیل به ایران/دلربایی رنو از شاه ایران

یکشنبه ۲۱ آذر ۹۵ شماره ۴۸۰
علی امیدی- وقایع استان:
در تاریخ آمده است که در چنین روزی در سال ۱۲۷۹ شمسی برابر یا ۱۹۰۰ میلادی مظفرالدین شاه قاجار نخستین اتومبیل را وارد ایران کرد. مظفرالدین شاه که سفر به اروپایش زبانزد خاص و عام است در نخستین سفرش با اتومبیل آشنا می شود و مدتی بعد دستور خرید و وارد کردن آن را به ایران می دهد. به همین مناسبت نگاهی کوتاه به تاریخچه ورود اتومبیل به ایران خواهیم داشت و آمار جالبی هم از وضعیت اتومبیل و خودرو در استان ارائه می نمائیم.
مظفرالدین شاه عاشق رنو می شود
شاه قاجار که در سفر خود به پاریس در یک نگاه عاشق اتومبیل رنو شده و در حالی که خزانه دولت ایران خالی و ملت ایران با شرایط بد اقتصادی روبه رو بودند در اولین نظر به اتومبیل ها به آنها دل بست و از محل چند صد هزار لیره استقراضی از بانک شاهنشاهی ایران که متعلق به انگلیسی ها بود دو دستگاه رنو خریداری نمود و دستور می دهد دو دستگاه از آن اتومبیل با قطار و کشتی از راه روسیه و دریای خزر وارد ایران شود.
آن گونه که مجله کهکشان می نویسد، مظفرالدین شاه خطاب به مدیر کمپانی رنو می گوید: این دو دستگاه را با ما چند حساب می کنید ؟ مدیر کمپانی پس از تعظیم و عرض ادب خطاب به پادشاه ایران می گوید : اتومبیل اول رایگان و اتومبیل دوم ۱۶۰۰۰ فرانک و اتومبیل های بعدی هر کدام ۱۵۰۰۰ فرانک فرانسه . شاه می گوید: مگر اتومبیل های بعدی در کار است ؟ مدیر کمپانی می گوید: ما حدود ۱۰۰ دستگاه اتومبیل برای صدور به ایران در نظر گرفته ایم، زیرا مسلم می دانیم به محض بازگشت اعلیحضرت به ایران، عده زیادی از شاهزادگان و بزرگان و سیاستمداران و رجال ایرانی خواهان خرید اتومبیل خواهند شد. شاه گفت: ما عادت نداریم از بیگانگان چیزی به رایگان بگیریم خواهند گفت «رشوه گرفته ایم». مدیر کمپانی گفت : نخیر قربان امکان ندارد. استدعا دارم اولین اتومبیل را به عنوان کادو قبول نمائید.
البته در متون تاریخی نوشته شده است که گویا این دو رنو خریداری شده یکی در میانه راه به علت نقص فنی و مشکلات حمل آن برای همیشه می ماند و دیگری و در هنگام ترور نافرجام محمد علی شاه (که در دوشان تپه برای دیدن با وحش می رود) با نارنجک منفجر می شود ودر پایان بدون اینکه این اتفاق خسارت جانی بردارد محمد علی شاه با گالسکه به دربار بر میگردد. بعد از مظفرالدین شاه احمد شاه قاجار دومین شاه ایران می باشد که اتومبیلی خریداری می کند و سومین شاه ایران است که سوار شدن بر آن را تجربه نموده است. نقل است که ناصر الملک که مدت ها در انگلستان و فرانسه زندگی کرده بود هنگام انتصاب به مقام نیابت سلطنت برای احمد شاه خردسال یک دستگاه اتومبیل را به هزینه دولت ایران از اروپا خریداری کرد این اتومبیل ها راهی تهران شدند و مورد استفاده دربار قرار می گرفتند. به غیر از دربار قاجار سیاحان اروپایی نیز اولین اتومبیل ها را وارد ایران نمودند ولیکن بعدها نیز در میان سیاستمداران و ملاکین بزرگ و تجار سرشناس بخصوص تجار بوشهری همچون: حاج امین التجار و معین التجار بوشهری، و دیگر تجار یزدی ،شیرازی و کرمانی خرید اتومبیل باب شد و به نوعی نشانه اشرافیت و چشم هم چشمی تجار از هم می بود.
این اتومبیل به رنگ آبی آسمانی تیره با نفت کار می کرده است و نهایتا چهار هزار تومان خریداری شد.
حالا سالها از ورود خودرو به ایران می گذرد و این غول آهنی در ایران در کنار هزاران سود و فایده مشکلات زیادی را برای مردم فراهم نموده است. از ایجاد راهبندان های طولانی در شهرهای بزرگی چون تهران، آلوده کنندگی هوا و البته علت بسیاری از مرگ و میرها در کشور از جمله دردسرهای این وسیله پرسود و زیان است.
براساس آنچه روایت شده ورود نخستین خودرو به اراک توسط دو تن از ارامنه که نام آنها در دست نیست و سپس توسط شخصی به نام عباس انزلچی آورده شد که اتوبوسهای ۱ قرانی راه آهن و خیابان طالقانی هم از آن وی می باشد صورت گرفته است.
تردد نیم میلیونی خودرو در استان
مدتی پیش رییس پلیس راهنمایی و رانندگی استان مرکزی آمار جالب توجهی از تعداد خودرو در استان داد. وی اعلام کرد حدود ۲۵۰ هزار خودرو در استان وجود دارد که از این تعداد حدود ۱۵۰ هزار مورد آن در اراک تردد دارند. البته باید توجه داشت آمار خودروهای استان باید بسیار بیشتر از این باشد و آمار ارائه شده تعداد خودروهای شماره گذاری شده در سطح استان هستند.
سرهنگ امیدی در خصوص تعداد موتورسیکلت در سطح شهر اراک هم می گوید به ازای هر ۱۵ نفر یک موتورسیکلت شماره گذاری شده است.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه های استان نیز خبر داد که تعداد خودروهای عبوری از محورهای اصلی استان ۴۹۰ هزار خودرو است و ۲۵ درصد از خودروهای عبوری از استان مربوط به پلاک های استان و مابقی مربوط به پلاک خودروهای سایر استان های کشور است.
وی با بیان اینکه ۳۱ درصد ناوگان سنگین کشور در شبکه جاده استان تردد دارند افزود: در حالی که میانگین تردد خودروهای سنگین در شبکه جاده ای کشور حدود ۱۷ درصد است. بیشترین سهم تردد وسایل نقلیه سنگین مربوط به جاده قدیم تهران- ساوه با ۳۲درصد«اراک- فرمهین ۲۵درصد» آزادراه سلفچکان- ساوه و جاده قدیم ساوه – تهران با ۱۶درصد بوده است.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه های استان مرکزی با تاکید بر اینکه که خودروهای سنگین ۹۰ درصد بیشتر از میانگین کشوری در محورهای مواصلاتی استان تردد دارند بیان کرد: استان مرکزی در این خصوص سومین استان کشور است.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه های استان آمار ناوگان حمل و نقل عمومی استان مرکزی را هم این چنین اعلام کرد: ۲۱۲ اتوبوس فعال برون شهری، ۵۰۰ سواری کرایه ای و حدود یک هزار و ۲۰۰ دستگاه مینی بوس.
شهردار اراک مدتی پیش با ارائه آمار مرکز کنترل هوشمند ترافیک اراک اعلام کرد تعداد خودروهای عبوری در خیابان قائم مقام به عنوان پرترددترین خیابان شهر، ۲۲ هزار خودرو در روز است.
از این آمارها بگذریم یکی از دلایل آلودگی در اراک همین اتومبیلها هستند، هرچند اعلام شده بخش اعظم آلاینده کنندگان در اراک را صنایع تشکیل می دهند. با گذشت سالیان دراز از وجود تعداد انگشت شمار خودرو در ایران حالا کار بجایی رسیده که جا برای تردد آنها کم آمده و این نشان می دهد که مدیریتی از ابتدای ورود خودرو در ایران وجود نداشته است.