روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۶ شماره ۷۹۸
یوسف نیکفام
نویسنده و پژوهشگر
بخش چهل و یکم
در صفحه ۴ شماره ۴۰۸ روزنامۀ وقایع اتفاقیه چاپ شده در روز پنجشنبه هجدهم ربیع الثانی ۱۲۷۵ هجری قمری دربارۀ اقدامات دیگری از نصرت الدوله فیروز میرزا حاکم عراق(اراک) چنین خبری درج شده است: «از قراری که در روزنامه سلطان آباد نوشته اند امور آن ولایت از حسن سلوک و رعیت داری نواب والا نصرت الدولۀ فیروز میرزا حکمران عراق قرین انتظام است و رعایا و برایا در کمال رفاه و شکرگذاری به امور رعیتی خود و دعاگویی ذات اقدس همایون شاهنشاهی اشتغال دارند و همگی همت نواب معزی الیه مصروف آسودگی حال رعــایــا و رفع اجحاف و تعدی از آنها می باشد از جمله سابقاً افواج قاهره که به سلطان آباد می آمدند در چند روز توقف آنها به جهت دادن سان و گرفتن مواجب جیره آنها را و همچنین جیره قراول شهر را مباشرین به محال کزاز و شراه حواله می کردند که رعایا بار کرده به سلطان آباد آورده تحویل بدهند. اگرچه مخارج آوردن این جنس در سال زیاده از سیصد چهارصد تومان نمی شد ولی رعایا زیاده از هزار تومان متضرر می گردیدند زیرا که خود رعایا و ذوابشان در وقت زراعت از کار رعیتی باز می ماندند نواب معزی الیه این تحمیل را هم از گردن رعایا برداشته مقرر نمودند که این جنس بار کرده را به حمل ذواب مکّاری کرایه داده به سلطان آباد بیاورند و در این باب دیگر مطلقاً مزاحم رعایای محال مزبور نشوند و این معنی سبب مزید شکرانه و دعاگویی رعایا گردید و همچنین عالیجاه غلامعلی خان نایب سربند عریضه به نواب معزی الیه نوشته بود که هر ساله معمول بود که از بلوکات این ولایت رعایا کاه و هیمه به جهت مخارج نیابتی می داده اند که در آمد و شد مردم نایب برای کاه و هیمه معطل نماند در این سال که نواب والا التزام گرفته اند از رعایا پر کاهی و حبّه و دیناری زیاده از حقوق دیوانی آنها مطالبه نشود در باب این کاه و هیمه باید حکم بدهند که از رعایا به قرار معمول هر سال دریافت شود نواب معزی الیه از آدم او جویا شده بودند که پول این کاه و هیمه سالی چقدر می شود گفته بود تخمیناً پنجاه تومان مقرر داشتند که این مبلغ مادام حکومت نواب معزی الیه در عراق همه ساله از جانب خود ایشان به نایب سربند تسلیم شود که به رعایا مزاحمت نرسد و نیز به قرار معمولی حکام سابق همه ساله از کوهستان نیزار خلجستان و باغستان جهرود و ذروا که از بلوکات خلجستان است هیمه به جهت مخارج حکومتی سرانجام کرده و دواب [چارپای باری] حاکم رفته بارگیری کرده به سلطان آباد می آوردند امسال عالیجاه میرزا حسن نایب خلجستان عریضه نوشته بود که دواب فرستاده به قرار معمول هر سال هیمه سرانجام و بارگیری کرده به سلطان آباد ببرند نواب معزی الیه جواب داده بودند که این تحمیلی است بر رعایا که از کوه و سامان و باغات خود هیمه برای ما سرانجام نمایند و قدغن نمودند که هیمه زمستان را از سلطان آباد خریداری کرده رعایای خلجستان را از این تحمیل معاف دارند.»
