یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰  شماره ۱۴۲۶

ایمان به تغییر

مهم ترین نقش والدین در آموزش های مجازی

دکتر حسین معافی

استاد دانشگاه فرهنگیان اراک

در آموزش های حضوری نقش معلم، مهم و تعیین کننده و یک نقش محوری است که سایر عامل مؤثر در یادگیری را تحت کنترل خود دارد ولی در آموزش های مجازی و برخط که امروزه در سراسر دنیا مورد استقبال قرار گرفته، نقش سایر عوامل از جمله والدین و خانواده ها پررنگ تر شده است.
آموزش های مجازی فرصت خوبی برای دانش آموزان فعال، خودکنترل و خودخوان است که از تمامی ظرفیت ها و امکانات برای یادگیری بهتر استفاده نمایند در حالی که اکثر دانش آموزان احتیاج به راهنمایی، نظارت، کنترل و تشویق بیشتری برای یادگیری آموزش های مجازی دارند که خانواده ها باید توجه ویژه ای را به این امر نمایند.
فراهم آوردن ابزار و وسایل و فناوری های لازم برای آموزش های مجازی و ایجاد محیطی امن و آرام در خانواده از وظایف والدین است که محیطی پر شور و نشاط را جهت آموزش های مجازی در منزل مهیا سازند و حس مسؤلیت پذیری را در قبال انجام وظایف شخصی دانش آموزان تقویت نمایند.
بی شک نقش نظارتی والدین در آموزش های مجازی و برخط مخصوصاً در دوره ابتدایی نقش برجسته ای است که بدون نظارت،کنترل و حمایت والدین یادگیری معنی دار محقق نمی شود. این نظارت و کنترل باید هم در تدریس ها و آموزش ها و هم در آزمون های مجازی و برخط صورت پذیرد. اگرچه خود والدین نیز باید آموزش های لازم را در مباحث علمی و رسانه ای برای یادگیری بهتر فرزندان فراگیرند و از سواد رسانه ای لازم برخوردار باشند.
در زمان قرنطینه خانگی اولیاء باید شرایطی ایجاد کنند که دانش آموزان به تقویت مهارت های عملی و دست ورزی، فعالیت های ورزشی، فعالیت های فرهنگی- هنری نیز بپردازند و با مطالعه کتاب های غیردرسی اوقات فراغت خود در منزل را به نحو شایسته ای سپری نمایند. والدین باید بتوانند در کنار نقش مهم پدر و مادری، نقش معلم و یا همیار معلم را ایفا کنند تا از اضطراب و استرس فرزندان بکاهند و برای بهروری بالا در امر یادگیری، مؤثر باشند.
خانواده ها و والدین به جای مداخله در کار مربی و معلم به مشارکت در امر آموزش و پرورش بپردازند و معلمان و مربیان نیز باید پذیرای این مشارکت باشند و مدرسه نیز زمینه را برای گفت و گو و مشارکت بین معلم و اولیاء و آگاهی بخشی از نقش هریک در امر خطیر یادگیری، فراهم نماید. اضطراب، افسردگی، یادگیری کم عمق و عدم توجه به مسائل تربیتی از دیگر مواردی است که با گسترش آموزش های مجازی احتیاج به توجه جدی دارد و شایسته است که مسئولین به این موارد هم نگاه ویژه ای معطوف دارند.
در کلاس های حضوری در مدرسه همراه داشتن گوشی موبایل،تبلت و ساعت هوشمند ممنوع است ولی در آموزش های مجازی یک ابزار لازم و ضروری است، این امر تعارض آشکاری است که باید پاسخی روشن از سوی مسؤلین برای آن در نظر گرفته شود؛ چرا که در آینده با بحث ترکیبی بودن آموزش (حضوری + مجازی) این چالش باید حل شود.
آسیب پذیر بودن دانش آموزان در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی موضوعی است که هم آموزش و پرورش و هم خانواده ها باید به آن توجه بیشتری نمایند و تمهیدات و تدابیر لازم را بیاندیشند و آموزش های لازم در این زمینه برای دانش آموزان و اولیاء از سوی نهادهای فرهنگی و آموزش و پرورش درنظر گرفته شود.
توجه به مسائل پرورشی و تربیتی دانش آموزان نیز در فضای مجازی باید با ظرافت و دقت بالایی انجام شود و در بعد پرورشی نیز که یکی از اهداف مهم سند تحول بنیادین است اقدامات ضروری صورت پذیرد.
به طور خلاصه می توان مهم ترین نقش والدین در آموزش های مجازی را به صورت زیر خلاصه کرد:
– فراهم کردن ابزار و فناوری های لازم
– ایجاد محیطی آرام و امن برای یادگیری بهتر
– آشنایی با مسائل تربیتی فرزندان، سواد علمی و سواد رسانه ای
– فراهم کردن محیطی شاداب، پرنشاط و بدون اضطراب و استرس
– نظارت بر فعالیت ها و پیگیری برنامه های آموزشی مدرسه
– مدیریت و نظارت استفاده از فضای مجـازی و بازی های رایانه ای توسط دانش آموزان
– کنترل و پیگیری ارتباط دانش آموزان با یکدیگر در فضای مجازی
-کنترل و نظارت بر انجام تکالیف در منزل
– مراقبت و کنتـرل فرزندان در زمان برگزاری آزمون های مجازی
– ارتباط مؤثر با معلم، مشاور و عوامل مدرسه در جهت مشارکت جویی در امر آموزش و پرورش
– توجه به فعالیت های ورزشی، پرورشی و فرهنگی – هنری در منزل
– مراقبت و کنترل فرزندان در برابر آسیب های فضای مجازی و شبکه های اجتماعی
– تقویت مهارت های زندگی و ترغیب به مسؤلیت پذیری در قبال انجام وظایف شخصی
– تشویق به مطالعه کتاب های غیردرسی
والدین بدانند که شرایط سخت یادگیری و مشکلات موجود در بحث آموزش های مجازی و الکترونیکی تقریباً برای همه وجود دارد و کاهش انگیزه فرزندان در این شرایط امری طبیعی است و امیدواریم که در آینده فرصت مناسب برای جبران به وجود آید.
یادمان باشد که بهترین راه برای حل مسائل و مشکلات، تغییر شرایط نیست، بلکه باید خودمان را در برابر شرایط تغییر دهیم.
جهان، جهان تغییر است نه تقدیر