روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۵ شماره ۳۳۷
گروه اجتماعی- وقایع استان
تهیه خوابگاه همواره یکی از دغدغه های دانشجویان شهرستانی بوده است؛ هر چند در دهه های گذشته فعالیت های بسیاری برای ساخت خوابگاه ها در کشور صورت گرفته اما به نظر می رسد با رشد کمی دانشجویان هنوز مشکلاتی در تامین خوابگاه این دسته از دانشجویان دیده می شود.
خوابگاه های دانشجویی یکی از مشکلات عمده ای است که برخی از دانشجویانی که از شهرستان های دور به کلانشهرها می آیند با آن دست به گریبان هستند. دانشجویان جدیدالورود امسال دانشگاه های کشور نیز در برخی مواقع با این مشکل مواجه شده اند به گونه ای که بیش از آنکه هیجان ورود به مراکز علمی را داشته باشند با اضطراب تامین سرپناه دست به گریبان هستند.
زندگی در خوابگاه آسان نیست. دانشجوی جدید، وارد اتاق یا آپارتمان کوچکی می‌شود که قرار است دست‌کم سه چهار سال آینده زندگی‌اش را در آن بگذراند. بی‌تردید او با هجوم احساسات مختلفی مواجه خواهد بود. برای جوانی که تازه روزهای دبیرستان را تمام کرده، سخت‌ترین تجربه جدایی از خانواده است. در شرایط امروز که دوران آمادگی برای کنکور در بیشتر خانواده‌ها خیلی جدی گرفته می‌شود، پدر و مادرها همه تلاششان را به کار می‌گیرند تا همه چیز، از امکانات تحصیلی گرفته تا نیازهای تغذیه‌ای و عاطفی فرزندشان تمام و کمال تامین شود، جدا شدن از خانواده به معنای از دست دادن همه این پشتوانه‌ها و تغییر اساسی شرایط است. دانشجوی جدید، یکباره از همه چیز جدا می‌شود؛ از شهری که سال‌ها در آن زندگی کرده، از دوستانی که سال‌های مهم زندگی‌اش را کنار آنها گذرانده و از همه مهم‌تر از خانواده‌ای که بیشترین حمایت‌های عاطفی را از او کرده‌اند. از این منظر ورود به خوابگاه تجربه سختی است. از توجه همیشگی پدر و مادر خبری نیست، غذاهای خانگی و آرامش و راحتی خانه وجود ندارد. با ورود به خوابگاه بیشتر دانشجوها چه دختر و چه پسر دچار بحران عاطفی می‌شوند مگر در موارد استثنایی که جوان تازه دانشجو شده، به دلایلی مستقل از پدر و مادر بوده باشد یا زندگی دور از آنها را تجربه کرده باشد.
مشکلات زندگی در پانسیون ها
الف نریمانی یکی از دانشجویان جدیدالورود در همین زمینه گفت: همیشه دوست داشتم در رشته مورد علاقه خودم ادامه تحصیل دهم و بر همین اساس نیز طی چند سال آخر دبیرستان تمام فکر و ذهنم قبولی در یکی از دانشگاه های معتبر بود. وی گفت: پس از آزمون سراسری با نمره مناسبی پذیرفته شدم و با هزاران امید و آرزو حرکت کردم؛ اما پس از ثبت نام متوجه شدم که خوابگاهی برای دانشجویان امثال من در نظر گرفته نشده است.
نریمانی افزود: متاسفانه نبود خوابگاه دانشجویی سبب شده تا در پانسیون های خودگردان زندگی کنم اما محیط اینجا به گونه ای است که از تمامی اقشار جامعه و با هر سنی در آن حضور دارند.
بنا به گفته وی بسیاری از دانشجویان شهرستانی به سبب نبود خوابگاه در دانشگاه ها برای یافتن سرپناهی امن و اسکان، پانسیون های خصوصی را برای خود برمی گزینند غافل از اینکه این پانسیون ها فاقد مجوزهای لازم برای فعالیت بوده و به دنبال آن سو استفاده هایی از سوی مسوولان و افراد سودجو صورت گرفته و پول های زیادی را به جیب می زنند. این مشکل یکی از هزاران واگویه هایی است که دانشجویان این چنینی از محیط های خوابگاه های خود گردان می گویند؛ آنان بر این باورند که بایستی وزارت علوم به گونه ای برنامه ریزی کند تا قشر دانشجویی در یک مکان و به دور از سایر اقشار در کنار هم زندگی کنند. وجود سروصداهای فراوان، دودهای متراکم سیگار، شب زنده داری ها، اطمینان نداشتن از محیط زندگی برای گذاشتن وسایل گرانقیمت، بی احترامی ها، کمبود مکان های نظافتی و عدم پاکیزگی از جمله هزاران مشکلاتی هستند که دانشجویان ساکن در خوابگاه های استیجاری با آنها مواجه هستند.
رشد قارچ گونه مراکز خودگران
بر اساس این گزارش هر چند که وی مدعی است که با صدور دستورالعمل، خوابگاه های دانشجویی خودگران مختص به دانشجویان است و دیگر افراد نمی توانند در این خوابگاه ها سکونت داشته باشند؛ اما این امر بنا به گفته برخی از دانشجویان ساکن در پانسیون ها قطعیت نداشته و در مراکزی شاهد نقص این دستورالعمل هستیم. کمبود خوابگاههای دانشجویی دانشگاه های کشور طی چند سال گذشته سبب رشد قارچ گونه مراکز خودگردانی شد که نظارت های محدودی بر آنان اعمال می شد و به نظر می رسد ادامه چنین روندی اثرات فرهنگی مخربی بر جوانان آینده ساز کشور داشته باشد. مسوولان وزرات علوم نیز کاملا بر این امر واقف بوده و سعی دارند با دادن تسهیلات ارزان قیمت به بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در حوزه خوابگاه ها و نظارت بیشتر وزارتخانه مشکلات این حوزه را برطرف کنند.
یکی از راه های برطرف سازی چنین مشکلی می تواند تشویق خیرین به امر ساخت خوابگاه ها باشد چرا که طی ۳۴ سال گذشته با کمک همین افراد کشور توانست از کمبود مساجد و مدارس رهایی یابد و بر همین اساس فرهنگسازی در این امر می تواند کلید رفع مشکلات باشد.
همچنین می توان با آگاه سازی بیشتر مردم در این امر مسائلی همچون وقف را در امر خوابگاه های کشور گسترش داد.
نیاز فوری فضای خوابگاهی برای ۵۰ هزار دانشجو
معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رییس سازمان امور دانشجویان نیز بر همین اساس با بیان اینکه چندین سال است که اعتبار ملی برای ساخت فضای خوابگاهی اختصاص داده نمی شود بر کمک خیران و مشارکت آنان در ساخت فضاهای خوابگاهی تاکید کرده است. مجتبی صدیقی ظرفیت خوابگاه مجردی دانشگاه ها در سطح کشور را ۲۵۰ هزار نفر عنوان می کند و می گوید: هم اکنون نیاز فوری به ظرفیت ۵۰ هزار نفر فضای خوابگاهی وجود دارد که امیدوار هستیم خیران بیشتر در این عرصه فعالیت کنند تا بخشی از مشکلات دانشجویان برای تامین فضای خوابگاهی برطرف شود. وی با بیان اینکه ۸۰ درصد تقاضای دانشجویان متاهل برای استفاده خوابگاه به علت کمبود فضای خوابگاهی پاسخ مثبت داده نمی شود، می افزاید: بیشتر دانشجویان متاهل نیز به دلیل کمبود فضای خوابگاهی حتی تقاضا نیز ارائه نمی دهند و در حوزه دانشجویان مجرد نیز ۳۰ درصد تقاضاها برای خوابگاه را نمی توانیم پاسخ دهیم.
پانسیون ها متولی مشخصی ندارند
رضا ع یکی دیگر از دانشجویان جدیدالورود که هم اکنون در پانسیون زندگی می کند اظهار داشت: گسترش دانشگاه ها و نبود سیاست درست در زمینه گزینش منطقه ای و بومی بیش از هر عامل دیگری به رشد پانسیون ها دامن زده است.
وی گفت: معتقدم یکی از مشکلات اصلی پانسیون ها این است که متولی مشخصی ندارند و همین موضوع، باعث شده است تا نظارت بر کار آنها سخت تر باشد.
این دانشجو افزود: با توجه به اینکه کسانی که به دنبال خوابگاه می گردند معمولا روی قیمت مناسب تاکید دارند و به امکانات چندان توجه نمی کنند این مساله هم به رشد پانسیون های بی کیفیت و با قیمت مناسب دامن زده است.
دانشگاه اراک نیازمند خیرین برای خوابگاه سازی
معاون دانشجویی دانشگاه اراک گفت: امروز شاید یکی از مهم‌ترین وظایف خیرین کمک به تامین تجهیزات و ساخت خوابگاه‌ها باشد.
دکتر علیرضا بهرامی معاون دانشجویی دانشگاه اراک در نشست خبری به مناسبت هفته خوابگاه‌ها در جمع خبرنگاران افزود: دانشگاه اراک با ۲۳۰ عضو هیات علمی تمام وقت دارای هفت‌هزار و ۳۰۰ دانشجوست که از این تعداد هزار و ۶۰۰ نفر در مقاطع تحصیلات تکمیلی در پنج دانشکده علوم انسانی، علوم پایه، دانشکده فنی مهندسی، کشاورزی و علوم ورزشی مشغول به تحصیل هستند.
معاون دانشگاه گفت: ۸۲۰ دانشجوی دختر و ۵۷۰ دانشجوی پسر در خوابگاههای دولتی ساکن هستند، همچنین ۳۹۲ دانشجوی دختر در خوابگاههای خصوصی و ۳۴۰ دانشجوی پسر در این خوابگاه‌ها زندگی می‌کنند.
وی ضمن درخواست از خیرین استان جهت مشارکت در امر خوابگاه‌سازی، تصریح کرد: برای حدود ۲۴۰ دانشجوی دختر و ۴۰۰ دانشجوی پسر کمبود فضای خوابگاهی وجود دارد. خوابگاهی با ظرفیت ۴۰۰ نفر در حال ساخت در این دانشگاه است و حدود دو میلیارد تومان هزینه جهت تکمیل شدن نیاز دارد.
وی با اشاره به وضعیت خوابگاه‌ها بیان کرد: خوابگاه دولتی فاطمیه با ظرفیت ۱۲۰ نفر، خوابگاه دولتی الزهرا(س) با ظرفیت ۷۰۰ نفر، دو خوابگاه پسرانه امیرکبیر با ۳۵۰ نفر ظرفیت و خوابگاه شهید رضایی با ۲۲۰ نفر ظرفیت پذیرای دانشجویان غیربومی است.
بهرامی در خصوص خوابگاههای خصوصی نیز گفت: ۳۹۲ دانشجوی دختر در پنج خوابگاه خصوصی دخترانه و ۳۴۰ دانشجوی پسر در سه خوابگاه خصوصی ساکن هستند.
وی اظهار کرد: به دلیل کمبود فضای خوابگاهی، دانشجویان روزانه در اراک از ترم دوم یا سوم وارد خوابگاه دولتی می‌شوند. براساس قانون دانشگاه‌ها موظفند چنانچه دارای امکانات باشند به دانشجویان روزانه خوابگاه بدهند، اما دانشجوی شبانه براساس قانون فقط می‌تواند از امکانات آموزشی دانشگاه استفاده کند.
بهرامی گفت: چرخه ورود به خوابگاه دولتی از ترم دوم یا سوم زمانی تغییر می‌کند که خوابگاه ۴۰۰ نفره را راه بیاندازیم، ما تمایل داریم که در صورت امکان دانشجویان از همان ترم اول به خوابگاه دولتی ورود پیدا کنند.
معاون دانشجویی دانشگاه اراک گفت: هزینه خوابگاه دولتی در هر ترم تحصیلی برای دانشجویان به طور میانگین ۱۵۰هزار تومان است، همچنین در سال تحصیلی جاری این قیمت برای خوابگاههای خصوصی ۵۵۰ هزار تومان بوده است که کمیته نظارت بر خوابگاههای خصوصی با مسئولیت دانشگاه اراک این مقدار را مصوب می‌کند.
معاون دانشگاه اراک گفت: در حال حاضر قادر هستیم تنها شش ترم پذیرای دانشجویان در خوابگاه باشیم.
بدهی ۷۰۰ میلیون تومانی دانشگاه اراک
وی در خصوص وضعیت تغذیه ادامه داد: مواد غذایی برای وعده‌های غذایی دانشجویان از مواد اولیه بسیار مناسب و سالم در سطح شهر تهیه می‌شود. به طور میانگین روزانه چهار هزار و ۵۰۰ پرس غذا برای دانشجویان آماده می‌شود. میانگین هزینه غذا تقریبا پنج هزار تومان می‌شود، اما برای دانشجو به طور متوسط هزار تومان هزینه برمی‌دارد.
بهرامی ادامه داد: امسال ۷۰۰ میلیون تومان فقط در حوزه تغذیه به کسبه شهر بدهکاریم، اما تلاش ما بر این است که از کیفیت غذا کاسته نشود.
وی اعتراضات دانشجویان به کیفیت غذا را طبیعی دانست و گفت: دانشگاه اراک جزو شش دانشگاه برتر دولتی از لحاظ کیفیت غذا در سطح کشور است و دانشجویانی که در دیگر دانشگاه‌ها غذا خورده‌اند به این کیفیت مطلوب در این دانشگاه اذعان کرده‌اند.
بهرامی گفت: همیشه انتظار می‌رود ۲۵درصد از دانشجویان از کیفیت غذا ناراضی باشند. یک جامعه سالم همیشه ۲۵درصد مخالف دارد. در کل استانداردهای تغذیه‌ای و بهداشتی کاملا رعایت می‌شود و نماینده دانشجویان از شورای صنفی هر روز در محل تهیه غذا حضور داشته و اشکالات را گزارش می‌دهد.
وی در خصوص راهکار جهت جلوگیری از سوء‌تغذیه دانشجویان ادامه داد: استانداردهای کالری و نوع موادغذایی و نظارت به خوبی رعایت می‌شود، همچنین صندوق رفاه وام تغذیه برابر ۱۸۰هزار تومان برای دانشجویان در نظر گرفته است و تاکنون شاهد سوء‌تغذیه نبوده‌ایم چراکه حتی اگر دانشجویی توان مالی نداشته باشد ما کارت تغذیه وی را شارژ می‌کنیم.
بهرامی تصریح کرد: برنامه‌های مشخص در هفته خوابگاه‌ها شامل انتخاب دانشجوی نمونه خوابگاهی، انتخاب اتاق نمونه خوابگاهی، تقدیر از بهترین خوابگاه خصوصی، برگزاری مسابقات شطرنج، کوهنوردی، دارت، طناب کشی، برگزاری مسابقه همچون عکس سلفی “من و خوابگاهم”؛ انتخاب خدمه نمونه برای دانشجویان، پخش فیلم و اجرای اردوهای تفریحی زیارتی، برگزاری کارگاه‌های مهارت ارتباط جمعی، جشنواره پخت غذای محلی، برپایی نمایشگاه‌ها و… تدارک دیده شده در این هفته است.
زندگی با کمترین امکانات
تصویر خوابگاههای دانشگاه‌های ایران با تصویری که از این خوابگاه‌ها در کشورهای دیگر می‌بینیم شباهت زیادی ندارد. در کشور ما ساختمان‌های قدیمی، فرسوده و کم‌امکانات برای خوابگاه کم نیستند. ساختمان‌های جدید هم اغلب نواقصی دارند و خیلی زود به ساختمان‌های فرسوده شبیه می‌شوند. امکانات زندگی در بسیاری از آنها فراهم نیست. بچه‌ها خیلی از لوازم را خودشان به خوابگاه می‌آورند و گاهی برای داشتن یک کمد اختصاصی و شخصی دچار مشکل‌اند. وقتی از کنار خوابگاه بسیاری از دانشگاه‌های معتبر عبور می‌کنی، تصویر اتاق‌های بدون پرده، با تخت‌های فلزی نامرتب و چینش ناموزون لوازم از بیرون پیداست. دانشجوها در این خوابگاه‌ها معمولا از وسایل به شکل عمومی استفاده می‌کنند یا اصلا امکانات ویژه‌ای در اختیار ندارند.
افرادی که در یک اتاق زندگی می‌کنند در بسیاری از موارد از وسایل و لوازم شخصی یکدیگر استفاده می‌کنند. به طور مثال ظروف، کتاب‌ها، دمپایی‌ها و حتی برخی اوقات لباس‌ها به طور اشتراکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به این موارد باید تختخواب، کمد و پتو را نیز اضافه کرد. از طرف دیگر، به علت شکل‌گیری هویتی به‌‌عنوان هم اتاقی و به علت وجود تعارف در میان افراد، بسیاری از این مسائل مورد پذیرش اجباری قرار می‌گیرد و می‌توان گفت هیچ‌گونه فضای شخصی یا فردی در خوابگاه نمی‌توان یافت. بیشتر افراد ساکن تحت تاثیر اقتضائات و اجبارهای محیطی حاکم بر آنها از فردیت خود به نفع گروه چشم‌پوشی می‌کنند یا کمبودها را به عنوان اقتضای زندگی خوابگاهی می‌پذیرند.
در حالی که توقع می‌رود در یک خوابگاه استاندارد رایانه و امکان استفاده از اینترنت وجود داشته باشد، بسیاری از خوابگاه‌ها حتی یک کتابخانه کوچک یا اتاق مطالعه هم ندارند و از دانشجوها انتظار می‌رود به امکانات موجود در دانشگاهشان اکتفا کنند.
بیشتر ساکنان خوابگاه‌ها از کیفیت پایین غذاهای خوابگاه گله دارند. هم تنوع غذاهای ارائه شده توسط واحد تغذیه کم است و معمولا شامل چند نوع غذای معمولی می‌شود، هم کیفیت غذاها پایین است و در بعضی موارد حتی به شکل‌گیری اعتراضات منتهی می‌شود.
مشکل بسیار مهمی‌که بیشتر ساکنان خوابگاه با آن دست به گریبانند، مشکل فضاست. کمبود فضای اختصاصی برای هر نفر از یک طرف و فرسوده و قدیمی‌‌بودن فضا از طرف دیگر مسائل مهمی هستند که دانشجویان در رابطه با ساختمان خوابگاه به آن اشاره می‌کنند.
مروری بر زندگی خوابگاهی دانشجوهای ایرانی و همراه شدن با این مشکلات، بر این ضرورت تاکید می‌کند که زیرساخت‌های خوابگاههای ما نیازمند تحول و توسعه اساسی است و با وجود تلاش‌هایی که برای گسترش این فضاها انجام شده، هنوز کمبودهای فراوانی وجود دارد که خوابگاههای ما را از استانداردهای مطلوب دور کرده است. به نظر می‌رسد همراه با توسعه روز افزون ظرفیت دانشگاه‌ها و اضافه شدن تعداد زیادی دانشجو آن هم به طور سالانه، باید هم برای بالابردن امکانات زندگی در این خوابگاه‌ها تلاش کرد هم با فراهم کردن حمایت‌های مشاوره‌ای و فرهنگی، کیفیت زندگی دانشجوها را در پربارترین دوران زندگی‌شان بالاتر برد.
