آغاز به کار آزمایشی نخستین اتوبوس برقی در اراک

شنبه ۱ مرداد ۱۴۰۱  شماره ۱۵۹۳

شهردار اراک از آغاز به کار آزمایشی نخستین اتوبوس برقی در اراک خبر داد. علیرضا کریمی در گفت‌و گو با وقایع استان اظهار کرد: این اتوبوس برقی که ساخت شرکت تولید اتوبوس برقی پارسان (شتاب) است، به طور آزمایشی به مدت ۱۰ روز در اراک، نسبت به جابه‌جایی مسافرین داخل شهری فعالیت می‌کند. وی افزود: ظرفیت این اتوبوس ۸۰ نفر است که به طور استاندارد، شامل ۳۵ نفر نشسته و ۴۵ نفر ایستاده است.
شهردار اراک تصریح کرد: امروز شهرداری اراک با شرکت نکو، گروه مپنا و شرکت شتاب تفاهم‌نامه‌ای را در جهت استفاده از مجموعه خدمات این گروه امضا کرد.
وی ادامه داد: که به موجب این تفاهم‌نامه تهیه زیرساخت‌ها، ارزیابی و بررسی وضعیت شهر اراک از جمله تعهداتی است که این شرکت به عهده گرفته است تا شهرداری با استفاده از این ظرفیت در آینده زیرساخت‌های مطلوبی برای استفاده از حمل و نقل برقی تجهیز کند تا پس از آن با شرکت‌های تولیدکننده ناوگان حمل و نقل برقی وارد مذاکره شود.
کریمی خاطرنشان کرد: مورد دیگری که نیاز به آن در سطح شهر محسوس بود، نبود شارژرهای الکتریکی در سطح شهر است و در نظر داریم با جانمایی اولیه‌ای در کمربندی‌های جنوبی و شمالی در آینده از فضای شهری که نیازمند تولید انرژی در این حوزه نیز است، استفاده کنیم تا در نهایت شارژرها نصب شوند.
شهردار اراک در پایان تاکید کرد: به طور کلی با امضای این تفاهم‌نامه گام بزرگی در جابه‌جایی اتوبوس‌های دیزلی موجود در شهر با اتوبوس‌های الکتریکی برداشته خواهد شد.

همه چیز درباره اتوبوس های برقی
اتوبوس برقی باتری دار یک وسیله نقلیه الکتریکی است که موتور احتراقی و گیربکس سنتی را با یک موتور الکتریکی و یک باتری جایگزین می کند، در اتوبوس برقی دیگر نه موتور وجود دارد و نه مخزن سوخت. در عوض، موتور الکتریکی اتوبوس به عنوان موتور و گیربکس عمل می کند، در حالی که باتری به عنوان مخزن سوخت است.
اتوبوس های برقی با ارسال سیگنال به کنترل کننده سیستم پیشرانه هنگام شروع کار کار می کنند، این سیگنال به باتری که انرژی شیمیایی در آن ذخیــره می شود نیرو می دهد و آن را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. سپس این انرژی الکتریکی در تمام اجزای مختلف که باعث کارکرد اتوبوس می شوند مانند موتور الکتریکی و سیستم مدیریت حرارتی توزیع می شود.
همچنین برخلاف خودروهای هیبریدی که قدرت باتری را با موتور احتراق داخلی ترکیب می‌کند، اتوبوس برقی برای تامین انرژی صرفا به برق متکی هستند.

تاریخچه ساخت اتوبوس های برقی
تاریخچه استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی بسیار طولانی تر از چیزی است که بسیاری مردم تصور می کنند، قرن ۱۹ زمانی بود کع مخترعان در حال کار بر روی این خودرو ها بودند. در اواخر قرن نوزدهم، خودروهای الکتریکی عملی شده بودند. ویلیام موریسون اولین خودروی برقی موفق را در ایالات متحده ایجاد کرد و علاقه خاصی به وسایل نقلیه الکتریکی ایجاد کرد، در اوایل قرن بیستم، خودروهای الکتریکی حدود یک سوم وسایل نقلیه موجود در جاده ها را در ایالات متحده تشکیل می دادند.
اما به مروز زمان به دلیل مشکلات پیش آمده استفاده از آن ها کم رنگ تر شد با این حال درست است که اکنون در این زمان خودروهای گازسوز همچنان بر بازار تسلط دارند، اما خودروهای برقی در سال ‌های اخیر دوباره محبوبیت خود را به دست آورده اند.
با این که فناوری وسایل نقلیه الکتریکی مدت بسیاری است که وجود داشته است اما اتوبوس های برقی نوآوری جدیدتری هستند. تعیین زمان ساخت اولین اتوبوس برقی کمی سخت زیر منبع معتبری از آن وجود دارد، اما در سال ۱۹۹۴ بلو برد اولین شرکتی بود که اقدام به ساخت اتوبوس های برقی برای مدرسه کرد.

برد اتوبوس های برقی چقدر است؟
برد اتوبوس برقی مسافتی است که اتوبوس می تواند قبل از اتمام شارژ طی کند، مدت زمان این محدوده به عوامل مختلفی از جمله اندازه باتری و چرخه کار بستگی دارد.
اندازه باتری به میزان بزرگی مخزن سوخت یک وسیله نقلیه الکتریکی بستگی دارد، باتری های بزرگتر می توانند انرژی بیشتری را ذخیره کنند که در نهایت می تواند سوخت مسافت های طولانی تری را تامین کند؛ به عنوان مثال، اتوبوس‌ های ترانزیت معمولاً به باتری ‌های بزرگ‌ تری نسبت به اتوبوس ‌های مدرسه نیاز دارند، زیرا باید برای مدت زمان طولانی ‌تری کار کنند و برای این کار به سوخت بیشتری نیاز دارند.
دومین عاملی که به طور قابل توجهی بر برد اتوبوس الکتریکی تأثیر می گذارد، چرخه کاری است. برای درک این موضوع به مثال زیر توجه کنید:
برای اتوبوس‌ها، عواملی که بر میزان تقاضای یک چرخه کار تأثیر می‌گذارند عبارت است از: شرایط جاده، شرایط رانندگی، سرعت وسیله نقلیه، تعداد توقف/شروع، تغییرات ارتفاع، سرعت شما، وزن حمل ‌شده، آب و هوا و موارد دیگر. در صورتی که شرایط برای اتوبوس مساعد باشد و وزن کمی را حمل کند در نتیجه برد بیشتری را طی می کند.

چه نوع باتری هایی در اتوبوس های برقی استفاده می شود؟
امروزه اکثر اتوبوس های برقی از باتری لیتیوم یونی استفاده می کننــد. این همان نوع باتری است که در لپ تاپ ها و تلفن های همراه استفاده می شود. باتری‌های لیتیوم یونی دارای مزایا مهمی است که آن را به یک گزینه مناسب تبدیل کرده است. برخی از مزایا این باطری عبارت است ازک وزن سبک، مبزان انرژی بالایی که در خود نگه می دارد و نحوه شارژ آن.
هنگامی که یک باتری لیتیوم یون در حال شارژ است، یون های لیتیوم از کاتد به آند حرکت می کنند و زمانی که در حال استفاده از باتری می باشید، عکس این امر اتفاق می افتد یعنی آند یون های لیتیوم را به کاتد آزاد می کند.
اگرچه باتری‌ های لیتیوم یون مدرن می‌توانند مقدار قابل توجهی انرژی نسبت به اندازه خود در خود نگه دارند، اما همچنان باید به طور دوره‌ ای آن ها را شارژ کنید تا بتوانید اتوبوس خود را در جاده نگه دارید.

نحوه شارژ اتوبوس های برقی
برای شارژ اتوبوس های برقی چند راه وجود دارد که با توجه به شرایط موجود می توان یکی از آن ها را انتخاب کرد.
شارژرهای دوشاخه برای اتوبوس ها بسیار شبیه به شارژرهای مورد استفاده برای خودروهای الکتریکی عمل می کنند، اتوبوس های برقی دارای پورت هایی هستند که راننده می تواند به آن وصل شود. با این روش، بر اساس جریان شارژر، شارژ می تواند بین دو تا هشت ساعت طول بکشد.
اما روش دیگر کمی جدید تر است. با استفاده از این شارژر، اتوبوس ها در زیر یک ایستگاه شــارژ حرکت می کنند و بازوهای رباتیک خود را به هادی های الکتریکی بالای خودرو متصل می کنند تا آن را شارژ کنند. این شارژر برای انتقال جریان بیشتر طراحی شده است و امکان شارژ سریعتر را فراهم می کند.
اما در مورد مصرف شارژ آن ها، میزان انرژی لازم برای راه اندازی اتوبوس برقی به چند عامل بستگی دارد. همانطور که دیگر انواع اتوبوس ها دارای سطوح مختلف مصرف سوخت هستند، شما سطوح مختلفی از مصرف برق را برای اتوبوس های برقی خواهید دید.
در یک آزمایش، اتوبوس های برقی ۱۸ متری بین ۱٫۶۵ تا ۱٫۸۴ کیلووات ساعت در هر کیلومتر مسافت استفاده کردند.

عملکرد یک اتوبوس برقی به چه صورت است؟
یک اتوبوس برقی برق را از شبکه برق می گیرد و آن را در باتری ذخیره می کند که پس از اتمام برق قابل شارژ است. این موضوع کاملا شبیه به تمامی وسایل الکتریکی است که ما در طول روز استفاده می کنیم، آن ها را وصل می کنیم و اجازه می دهیم باتری شارژ شود و سپس به صورت بی سیم از آنها استفاده می کنیم تا زمان شارژ مجدد فرا برسد.
تفاوت اصلی اتوبوس برقی با تلفن های همراه و سایر وسایل الکتریکی در این است که باتری شارژ شده الکتریکی موتور الکتریکی اتوبوس را تامین می کند. به طور دقیق ‌تر، وقتی پای راننده اتوبوس روی پدال گاز فشار می‌آورد باتری موتور را تغذیه می‌کند و به چرخ دنده‌هایی را که لاستیک ‌های اتوبوس را می‌چرخانند نیرو می‌دهد.
از دیدگاه راننده، اتوبوس برقی اساسا مانند هر نوع اتوبوس دیگری عمل می کند، روش خاصی برای کارکردن آن وجود ندارد و تنها تفاوت آن ها مربوط به زمانی است که می خواهند برای آن ها سوخت گیری انجام دهند.

مزایا استفاده از اتوبوس های برقی
از آنجایی که اتوبوس های برقی هیچ گونه گازهای گلخانه ای از سوزاندن سوخت های فسیلی ندارند، مانند اتوبوس های دیگر موجب آلودگی هوا نمی شوند. این بدان معناست که آنها می توانند به تمیزتر و سالم تر شدن هوای شهر به طور کلی کمک کنند.
همچنین برای افرادی که در نزدیکی اتوبوس کار می کنند به همین شکل است، مجبور نیستند که دود اگزوز یا گازوئیل را تنفس کنند و در نتیجه سلامت بهتری دارند.
در ادامه مزایا استفاده از اتوبوس های الکتریکی را به صورت دقیق تری برای شما آورده ایم:
۱٫ سازگاری با محیط زیست: یکی از دلایل اصلی در نظر گرفتن اتوبوس برقی نسبت به سایر گزینه ها، سازگاری آن ها با محیط زیست است. در مقایسه با موتور های احتراقی که با سوخت مانند گازوئیل کــار می کنند، یک وسیله نقلیه الکتریکی آلودگی بسیار کمتری برای محیط زیست ایجاد می کند. این موضوع بیشتر برای کشور هایی مناسب است که وضعیت آب و هوایی مناسبی ندارند و در عین حال می خواهند از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده بهینه ای داشته باشند. توجه داشته باشید که این موضوع تنها در مورد اتوبوس های تمام برق صدق می کند، زیرا اتوبوس های هیربدی نیز با این که با برق کار می کنند اما همچنان سوخت می سوزانند و نمی توان گفت دارای آلایندگی صفر هستند.
۲٫ بی صدا بودن آن ها: چیزی که ممکن است در اولین باری که سوار اتوبوس برقی می ‌شوید متوجه شوید این است که چقدر ساکت است، اتوبوس‌ های برقی بسیار بی ‌صداتر از اتوبوس‌ های دیگر با موتور های احتراق داخلی کار می ‌کنند، این همیشه یکــی از ویژگی‌ های خوب وسایل نقلیه الکتریکی است.
۳٫ حداقل تعمیر و نگهداری: یکی دیگر از مزایای مهم اتوبوس های برقی این است که به تعمیر و نگهداری کمی نیاز دارند. بسیاری از کارهای تعمیر و نگهداری مورد نیاز با اتوبوس های دیزلی یا گازی در زمان استفاده از اتوبوس برقی غیر ضروری هستند. زمانی که شما پشت این اتوبوس ها قرار می گیرید در چک لیست نگهداری از آن می توانید موارد زیر را حذف نمایید. علاوه بر این، نیازی به تعویض مکرر مایع خنک کننده نخواهید داشت و می توانید برای مدت زمان بیشتری از لنت های ترمز استفاده کنید. به طور کلی، وسایل نقلیه الکتریکی در مقایسه با سایر وسایل نقلیه دیگر به نگهداری و تعمیر کم تری احتیاج دارند که این یعنی نیازهای کمتر تعمیر و نگهداری می تواند مستقیماً به صرفه جویی در هزینه تبدیل شود.

طول عمر اتوبوس های برقی چه قدر است؟
مانند سایر انواع اتوبوس، طول عمر اتوبوس برقی به میزان استفاده و فرسودگی آن و سایر عوامل بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، طول عمر مفید اتوبوس برقی حدود ۱۲ سال است. توجه داشته باشید که مهمترین عاملی که در وسایل حمل و نقل برقی وجود دارد باتری آن ها می باشد، در صورت خرابی باتری عملکرد اتوبوس نیز مختل می شود.