آیا هنرمندان استان مورد حمایت مسئولان هستند؟/دریغِ بزرگ

شنبه ۲۴ شهریور ۱۳۹۷   شماره ۹۳۰

***

وقایع استان

سحر یاری

***

سرمایه انسانی یکی از مهم ترین شاخصه های مورد توجه در دنیای امروز است و نقش مهمی درتوسعه یک جامعه دارد. در اینجا منظور از سرمایه انسانی اتکا به تعریف معمول آن یعنی صرف ایجاد ارزش های اقتصادی نیست، بلکه منظور سرمایه هایی است که در حوزه هایی دیگر نیز ارزش آفرینی می کنند و خالق و خلاق هستند و در واقع ارزش های انسانی را بازتولید و ماندگار می کنند. هنرمندان و فرهیختگان نمونه ای از این سرمایه ها هستند. افرادی که تاثیرات مثبت حضورشان در هویت یابی و فرهنگ سازی یک جامعه موثر است نکته ای که در کنار مسائل اقتصادی اولویت بیشتری دارد.
اما نکته ای که در این میان باید به آن پرداخت این است که چقدر این سرمایه ها مورد توجه هستند و چقدر به آن ها فرصت و امـکان حضـور و ارائه داده می شود و اگر اهمیت داده می شود چقدر هنرمند واقعی و آنکه صاحب اندیشه و دیدگاه است مورد توجه بوده است.
متاسفانه در جامعه ما با گسترش فضای مجازی، برنامه های کپی تلویزیون و برخی کانال های اینترنتی زرد موجی از معرفی هنرمندانی که بیشتر به فکر شوآف هستند راه افتاده است و همین باعث شده تا آنچه به عنوان هنر و هنرمند به مردم نشان داده می شود به مبتذل ترین و سطحی ترین شکل ممکن تبدیل شود. از آنجاییکه هنر در کشور ما بیشتر دولتی است تا خصوصی، بنابراین مسئولان فرهنگی ودست اندرکاران در راس امور در این حوزه نقش بسزایی دارند. چه بسیار هنرمندانی در رشته های مختلف که آثارشان میتواند هویت جامعه باشد و بازتابی مهم از شرایط اجتماعی ما که فضای اندیشگانی را برای مخاطب ایجاد کند و ذائقه آنها را ارتقا دهد؛ ولی در انزوا بسر می برد و در مقابل افرادی به واسطه برخی شاخص های نامعتبر از جمله رانت، رابطه و جذایت های ظاهری بــه عنوان هنــرمند در برنامه های تلویزیونی و سریال های فانتزی معرفی میشوند. در سطح باصطلاح حرفه ای تر جنجال نمایشگاه آثار نقاشی تهمینه میلانی و اعتراض ها به آن نمونه بارزی از همین سرمایه سوزی بود که هنرمندان تجسمی آن را تاب نیاوردند.
در این مورد که چرا مردم سلبریتی پسند شده اند نه هنرپسند نمیتوان خرده گرفت، زیرا آن ها چنین خوراک فکری دریافت می کنند البته در تمام دنیا هنرمندان پاپلیک جنجال ساز و پرحاشیه اند ومردم زندگی وکارهایشان را دنبال میکنند؛ ولی نکته اینجاست که هنرمندان جدی نیز مورد شناخت و علاقه مردم هستند؛ اما در کشور ما هنرمند جدی و دغدغه مند چاره ای جز گوشه گیری یا مهاجرت ندارد.
بدون شک در این مورد نوک پیکان انتقاد به سمت آن هاییست که خود را متولی فرهنگ و هنر می دانند و در شناخت درست سرمایه های فرهنگی راه را اشتباه رفته اند و در غوغای سلبریتی ها گم شده اند. به عنوان مثال در شهر اراک جوانان و هنرمندان بسیاری در عرصه های مختلف کشوری و حتی بین المللی مطرح هستند؛ ولی بدون سروصدا و هیچ حمایتی مشغول به خلق و آفرینش هستند از نقاشان تا اهالی سینما… البته گاه که به طور اتفاقی متولیان فرهنگی شهر از درخشش همین هنرمندان گمنام باخبر می شوند و تلاش برای مصادره آنها آغاز و هر طور شده می خواهند آن هنرمند را منسوب به ارگان یا نهاد خود کنند تا بیلان کاری خود را پرکنند. در حالیکه ممکن است همان فرد تا چند ماه قبل منتظر یک حمایت معنوی از سوی آنها بوده باشد و یا برای تهیه یک وسیله و یا گرفتن یک امضا برای مجوز کارش بارها و بارها پشت در اتاق مسئول مانده باشد.
اخبار افتخار آفرینی هنرمندان شهـر اراک در حوزه های مختلف کم نیستند به تازگی چند تن از هنرمندان حوزه فیلم کوتاه در جشنواره منطقه ای سینمای جوان حائز عنوان های برتر شده اند و همچنین دوتن از مجریان صحنه در مسابقات کشوری و بین المللی توانسته اند رتبه های برتر را کسب کنند. افرادیکه شاید حتی نامشان بر روی یک بنر برای تقدیر و تشویق نرود و یا حتی دریغ از یک تماس تلفنی برای تبریک. همین نوع برخورد مدیران فرهنگی که اغلب از مدیری به مــدیر دیگر منتقل می شود باعث شده تا آن دستـه از هنرمنــدان استان هایی که می توانستند در شهر خود بمانند و به ارتقای سطح فرهنگی و هنری شهر کمک کنند به دلیل عدم تامین امکانات و نبود حمایت ها از شهر خود مهاجرت کنند و استان روز به روز از وجود آنها کمتر شود. آن هایی هم که امکان یا تمایلی برای رفتن ندارند نیز کم کم در انزوا دلسرد شده وکار خود را رها می کنند و دیگرایمدی به دیده شدن کارخود ندارند.
موفقیت هنرمندان اراکی در روزهای اخیر در جشنواره ها و مسابقات مختلف تنها بهانه ایست تا به این موضوع پرداخت که چقدر به آن ها بعنوان سرمایه های انسانی نگاه می شود. به جرات می توان گفت در شهر ما یک بانک اطلاعاتی جامع از هنرمندان وجود ندارد. البته شهر و استان ما نیز از بلای جایگزینی دلال هنری به جای هنرمند در امان نبوده و اتفاقا محبوبیت آن ها در میان متولیان فرهنگی بیشتر است که البته خرده ای نیست چون اغلب آن هایی که در این حوزه مسئولیتی دارند نه هنرشناسند نه هنرمند شناس. بنابراین آنکه مجیزی گوید محبوب تر است و در سایه حمایت های بیشتر.
در خیلی از استان ها و شهرهای کشور اتفاقات خوب هنری در حال رخ دادن است اما در شهر ما هنوز اولیه ترین امکانات سخت افزاری برای ارائه آثار هنرمندان از اکران فیلم ها تا اجرای نمایش و یا برپایی گالری نیست. سال هاست که مسئولین استان نه تنها فرهنگ و ارشاد بلکه مسئولینی که بخشی از شرح وظایفشان توسعه فعالیت های فرهنگی و هنری است نتوانستند برای تامین اعتبار تکمیل تالار مرکزی که مجموعه ای جهت توسعه فضای فرهنگی وهنری اراک بود چانه زنی و جذب سرمایه کنند. از آن طرف ناچیز امکاناتی هم که هست در اختیار هنرمندان دغدغه مند تر قرار نمی گیرد چون ممکن است سبک کاری آن هنرمند به سلیقه مسئول نخورد و یا سواد انتخاب آن وجود نداشته باشد.
البته این بدان معنا نیست که هنرمندان باید منتظر باشند تا مسئولین برای آن ها کف بزنند هنرمند واقعی مخاطب خود را پیدا خواهد کرد ولی نمونه های بارزی از همین عدم توجه ها و حتی سنگ اندازی ها هنرمندان را از شهر و یا کشور خود دورکرده و به راحتی سرمایه ای که قرار بود برای شهر وکشور خود ارزش و هویت باشد را از دست می دهند.