دوشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۰   شماره ۱۵۲۷

انتظار بی پایان

زهرا مدنی: آموزش غیرحضوری و راه اندازی سامانه شاد با همه مزایایی که در دوران شیوع بحران کرونا به دنبال داشته چالش ها و معضلاتی را نیز ایجاد کرده است و به اعتقاد کارشناسان این نوع از آموزش هرگز جایگزین خوبی برای آموزش های حضوری نخواهد بود و استفاده از ظرفیت های فضای مجازی تنها در کنار آموزش های حضوری مثمر ثمر واقع خواهد شد.
حسین معافی کارشناس آموزشی در گفت و گو با خبرنگار روزنامه وقایع استان گفت: نزدیک به دو سال است که با وجود بیماری کرونا آموزش ها در مدارس و دانشگاه ها به صورت غیرحضوری انجام می شود که علاوه بر گسترش و به کارگیری برخی فناوری ها و تکنولوژی ها چالش هایی نیز به دنبال داشته است که مهمترین آنها نبود زیر ساخت های لازم در نقاط دور دست، ترک تحصیل تعدادی از دانش آموزان، جدی نگرفتن آموزش ها و آزمون های مجازی، افت تحصیلی و کم سوادی دانش آموزان بوده است.
وی افزود: با افزایش واکسیناسیون در کشور و کاهش شیوع بیماری کرونا در اوایل سال تحصیلی آموزش در مدارس کم جمعیت و روستایی به صورت کاملاً حضوری و در مدارس شهری و پرجمعیت به صورت ترکیبی یعنی آموزش حضوری و غیر حضوری ادامه پیدا کرد و در بسیاری از مدارس دانش آموزان به دو گروه تقسیم شدند و در هر روز یک گروه در مدرسه برای آموزش حاضر می شدند و گروه دوم در منزل آموزش مجازی داشتند.
این کارشناس آموزشی اظهار کرد: در آموزش ترکیبی نیز چون الزام و اجبار به حضور دانش آموزان در مدرسه نبود برخی دانش آموزان به ویژه در متوسطه دوم و در پایه های یازدهم و دوازدهم به بهانه کنکور در مدرسه حاضر نشدند و درس ها را در فضای مجازی دنبال کردند. در آموزش های ترکیبی (حضوری + غیرحضوری) نیز معلمان با چالش هایی روبرو بودند که مهمترین آنها نبود تمرکز در آموزش حضوری و غیرحضوری به صورت همزمان بود. عدم کنترل و حضور و غیاب دانش آموزان از سوی مدرسه و خانواده ها نیز در آموزش های ترکیبی از مشکلات این دوره است که موجب بی نظمی در مدارس متوسطه شده است.

افت تحصیلی نتیجه تحلیل آزمون های حضوری دانش آموزان
حسین معافی توضیح داد: اگرچه آموزش ها ترکیبی و غیرحضوری بود ولی آزمون های نوبت اول در دی ماه به صورت حضوری و با رعایت شیوه نامه های بهداشتی انجام شد. تحلیل آزمون های حضوری در نوبت اول امسال نشان از افت تحصیلی دانش آموزان دارد که معلمان را نیز در ارائه درس با مشکل روبرو می کند چرا که دانش آموزان در دو سال گذشته مباحث پایه را به درستی یاد نگرفته اند. ارتباط طولی مطالب درسی در سال های گذشته باعث می شود که اگر دانش آموزی مطالب قبلی را خوب یاد نگیرد در یاد گیری مطالب جدید دچار مشکل شود که باید در کلاس های جبرانی و تقویتی مطالب پایه دوباره تدریس شوند.
وی ادامه داد: در مقایسه میانگین نمرات آزمون های غیرحضوری در نوبت های گذشته با آزمون های حضوری نوبت اول دی ماه ۱۴۰۰ تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین نمرات در آزمون های مجازی معمولاً بالا و غیر واقعی بودند ولی در آزمون های حضوری میانگین نمرات پایین تر بوده و چون این نمرات واقعی هستند نشان از افت تحصیلی دانش آموزان در آموزش های غیرحضوری و مجازی دارند. اگر چه عوامل زیادی در افت تحصیلی تأثیرگذارند ولی می توان به طور کلی در این شرایط آموزش های مجازی را دلیل اصلی افت تحصیلی دانش آموزان دانست.

اختیاری بودن حضور دانش آموزان در مدرسه افت تحصیلی را بیشتر می کند
این کارشناس آموزشی خاطرنشان کرد: مدارس در آبان ماه به صورت ترکیبی و نیمه حضوری آموزش های خود را آغاز کردند ولی چون اجباری به حضور در مدرسه نبود در متوسطه دوم و در پایه های یازدهم و دوازدهم دانش آموزان استقبال خوبی از حضور در مدرسه نکردند و به صورت مجازی تدریس ها انجام شد. از آن جا که یکی از وظایف مدرسه تربیت رسمی و نظم پذیری دانش آموزان است در الزامی نبودن حضوردانش آموزان در مدرسه، تربیت رسمی به تربیت غیررسمی تبدیل شد و برخی از دانش آموزان به مدرسه و آموزش های حضوری اهمیت کمتری دادند.
وی افزود: در تمام دنیا و در همه گیری کرونا مدارس آخرین جایی بود که تعطیل شد ولی در ایران حدود دو سال است که آموزش های حضوری تعطیل شده و با توجه به واکسیناسیون بیشتر دانش آموزان و معلمان باید آموزش ها به صورت حضوری انجام شوند تا افت تحصیلی کاهش پیدا کند و کلاس های جبرانی نیز در نظر گرفته شود. فرزند سالاری هم باعث شده که خانواده ها نیز با دانش آموزان همسو شده و برای حضور در مدرسه مقاومت نشان دهند. اولیـاء باید دانش آموزان را که واکسیناسیون انجام داده اند، برای حضور در مدرسه با رعایت شیوه نامه های بهداشتی تشویق کنند تا درسال های آینده درامتحانات نهایی و کنکور دچار مشکل نشوند.

ادامه یافتن آموزش های غیرحضوری باعث کم سوادی دانش آموزان می شود
معافی همچنین گفت: کم سوادی عدم توانایی در کاربرد مهارت های با سوادی است و اگر آموزش های مجازی ادامه پیدا کند دانش آموزان کم سواد می شوند و توانایی و مهارت های لازم را کسب نخواهند کرد. در برخی از دروس عملی و علوم پایه مانند ریاضی، شیمی، فیزیک و … باید آموزش ها به صورت حضوری در مدرسه و در آزمایشگاه و کارگاه انجام شوند تــا دانش آموزان سواد علمی و مهارت لازم را کسب نمایند. در روزهای گذشته هم وزیر کشور و هم وزیر آموزش و پرورش آموزش های حضوری را ضروری دانسته اند و تأکید به بازگشایی کامل مدارس دارند که امیدواریم خانواده ها و اولیا نیز از این اتفاق استقبال کنند و از شروع نیمسال دوم مدارس به صورت کاملا حضوری بازگشایی شوند.

در آموزش های مجازی امور پرورشی مغفول مانده است
وی یادآور شد: دانش آموزان در مدرسه کارهای مشارکتی و جامعه پذیری و نظم در کارها را تمرین می کنند و مهــارت های اجتمــاعی را در قالب فعالیت های پرورشی یاد می گیرند. در دو سال گذشته همه این فعالیت ها مغفول مانده و دانش آموزان رشد اجتماعی را تجربه نکرده و مشارکت های اجتماعی را فراموش کرده اند. رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان از مباحث مهم و ضروری است که با حضور و فعالیت در مدرسه شکل می گیرد.
معافی اشاره کرد: آمارها نشان می دهد که بیشتر دانش آموزان ومعلمان واکسینه شده اند ولی در بسیاری از اماکن عمومی، دورهمی های خانوادگی و مهمانی ها شیوه نامه های بهداشتی رعایت نمی شود اما در مدارس که دانش آموزان مجبور به رعایت هستند جای نگرانی نیست و اگر کسی هم علایم بیماری داشته باشد در منزل استراحت خواهد کرد.
وی در ادامه گفت: آموزش و پرورش باید با اقتدار، برنامه ریزی و مدیریت قوی بحث بازگشایی کامل و آموزش حضوری را با ستاد ملی کرونا هماهنگ نماید و دانش آموزان را به حضور در کلاس درس با رعایت تمام شیوه نامه های بهداشتی اجبار نماید و از سامانه شاد در کنار تدریس های حضوری برای آموزش های فراتر از کتاب، انجام تکالیف و ارائه فیلم ها وفایل های چند رسانه ای در گروه های درسی شاد استفاده کنند.
این کارشناس آموزشی افزود: در دو سال گذشته به علت عدم دسترسی حدود سه میلیون دانش آموز به سامانه شاد و ترک تحصیلی خیلی از این دانش آموزان در مناطق دور افتاده و روستایی، آموزش های حضوری کامل می تواند این مشکل را نیز مرتفع کند و به نوعی عدالت آموزشی برقرار گردد.
وی در پایان گفت: اگر حضور در مدرسه اجباری نباشد و تدریس معلمان نیزهم به صورت حضوری وهم غیر حضوری انجام شود( آموزش ترکیبی) در دبیرستان های متوسطه دانش آموزان از حضور در مدرسه استقبال نخواهند کرد و دوباره به سمت آموزش های غیرحضوری خواهیم رفت که یادگیری مهارت های لازم را با مشکل روبرو خواهد کرد.