یک عنوان جذاب

شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۲  شماره ۱۷۵۵

مجموعه داستان وقتی از عشق حرف می زنیم نوشته ریموند کارور

زهرا مدنی: کتاب وقتی از عشق حرف می زنیم مجموعه داستانی است از ریموند کارور؛ از تاثیرگذارترین نویسندگان در ژانر داستان کوتاه که درس های بسیاری را از همینگوی و چخوف دو استاد داستان کوتاه نویسی آموخته است.
کارور به تاثیر از چخوف برای بیان واقعیت از نگاه خودش سراغ موضوعات ساده زندگی می رود و بسیاری او را در ردیف نویسندگان سبک رئالیسم کثیف می آورند که در آن نویسنده با یک عینی نگری گزنده و زبانی آمیخته به طنز سراغ آدم‌هایی دارای شغل‌های معمولی و ناچیز با وضعیت مالی نابسامان می رود، کارور به طنازی با نگاه ریزبینانه ای که دارد آنات ملموسی از شخصیت ها را به تصویر می کشد و از این راه مخاطبانشان را با این شخصیت های به ظاهر معمولی داستان اش همراه می کند؛ مثلا در همین مجموعه مردی دائم الخمری را می بینیم که بعد از جر و بحث با خانواده موقع جمع کردن وسایل اش برای ترک خانه نه تنها صابون، خمیر ریش و تیغ اصلاح که فرمژه زن اش را هم توی چمدان اش می چپاند، یا زن و شوهری که وظیفه سر زدن به خانه همسایه شان که در سفر است را بر عهده گرفته اند و وقتی خود را تنها در خانه غریبه ای می یابند دست به فوضولی هایی می زنند و لباس های توی کمد را امتحان می کنند هوس عشق بازی توی این مکان غریبه به سرشان می زند.
در یکی از داستان ها که نام مجموعه از آن گرفته شده دو زوج که با هم دوستی دارند دور یک میز جمع شده اند و موضوع بحث به چیستی عشق می رسد، گذشته از روایت های سرگرم کننده ای که شخصیت ها برای تعریف عشق بازگو می کنند، مخاطب در این داستان شاهد تنش ها و هیجانات آنی این آدم ها است که از رازهای پنهان در دل هر کدامشان خبر می دهد.
کارور در خصوص انتخاب این عنوان برای کتاب می گوید؛ معمولا عنوان بهترین داستانم را انتخاب می کنم. البته هیجان انگیزترینشان را . «وقتی از عشق حرف می زنیم از چه حرف می زنیم. » عنوان غیر قابل مقاومتی است.
هر یک از داستان های این مجموعه به نحوی متفاوت از این نگاه جزئی بین نویسنده نشات می گیرد و به شکلی کاملا مینیمالیستی نوشته شده اند، کارور دراینباره می گوید؛ در کتاب دومم ،« وقتی از عشق حرف می زنیم از چه حرف می زنیم .» داستان ها خیلی بهم پیوسته هستند و خیلی کوتاه، خیلی موجز، بدون احساسی آن چنانی.
بسیاری با استناد به گفته های خود کارور علاقه او به نوشتن داستان کوتاه را به نوع زندگی اش نسبت می دهند، کارور می گوید به خاطر فشارهای مالی زندگی مجبور بوده نوشته هایش را با عجله تمام کند. هیچ راهی وجود نداشته که بتواند دو یا سه سال را وقف کار بر روی یک رمان کند. اما در مصاحبه دیگری می گوید؛ بعد از اولین مجموعه ام، همه از من می خواستند رمان بنویسم. فشار زیادی به من می آوردند. حتی نزدیک بود قبول کنم… ولی به جای آن دوباره داستان کوتاه نوشتم.
ممکن است دلیل توانمندی کارور در نوشتن داستان کوتاه متاثر از شرایط و مقتضیات زندگی باشد اما مطمئنا محدود به آن نیست.
کارور تجربه تدریس داستان نویسی در دانشگاه را هم داشته که دراینباره می گوید؛ همانطور که می دانید، من نزدیک به پانزده سال در دانشگاه تدریس می کردم . وقت من در آنجا مختص کار دیگری بود ، و من هیچوقت حتی یک داستان هم در مورد زندگی دانشگاهی ننوشتم چرا که این تجربه ای بود که هیچ تاثیر خاصی روی احساسات من نداشت . من دوست دارم به زمان مردمی برگردم که وقتی جوانتر بودم خوب می شناختمشان و روی زندگی من تاثیر زیادی داشتند… بعضی از داستان های اخیر من در مورد مجریان است (به عنوان مثال، آن داستان که در نیویورک اتفاق می افتد ،«هرکسی که از این تخت استفاده می کند.»، که مردم در آن در مورد چیزهایی باهم بحث می کنند که در داستان های قبلیم صحبت نمی کردند.) او یک تاجر است. اما بسیاری از مردم داستان های من فقیر و آواره هستند، درست است. اقتصاد، مهم است… من فکر نمی کنم نویسنده سیاسی باشم ولی منتقدهای داستان های امریکا به من حمله کردند و سرزنشم می کردند که چرا تصویر مثبت تری از امریکا ترسیم نکرده ام، و به اندازه کافی خوش بین نبوده ام ، و داستان هایم در مورد آدم هایی بوده که موفق نمی شده اند. بله، من موضوع بیکاری، مشکلات مالی و مشکلات زناشویی را همانطور که در زندگی ها بچشم می خورد وسط می کشم . مردم نگران اجاره خانه، بچه ها و زندگی شان هستند . این اساس زندگی ست. این همان شیوه ای است که ۸۰ – ۹۰ درصد مردم، و خدا می داند چقدر از مردم زندگی می کنند. من داستان هایم راجع به مردمی ست که معمولا کسی را ندارند که برای شان حرف بزند. من مثل یک شاهد هستم و علاوه بر آن، من خودم مدت ها به این صورت زندگی کرده ام. من سخنگو نیستم اما شاهد این جور زندگی ها بوده ام. من یک نویسنده ام.