گفتگو با مدیر چاپخانه بهمن اراک به مناسبت روز صنعت چاپ:/پشت صنعت چاپ را خالی کرده اند

پنجشنبه ۱۱ شهریور ۹۵  شماره ۴۰۷

وقایع استان:
یازدهم شهریور برای اهالی صنعت چاپ اهمیت بسیاری دارد چرا که در این روز، صنعت چاپ ایران با بیش از دو سده قدمت دارای هویت شد و «روز ملی صنعت چاپ» نام گرفت. این روز یادآور تلاش مستمر و زحمت مداوم جمع بزرگی از کارگران، صنعتگران و هنرمندان و در یک جمله وامدار تلاش بزرگمردان فرهنگ ایران زمین است. شاید امروز که به صندلی خود تکیه داده‌ایم و مشغول دیدن مطالب مختلف در میان پایگاه‌های اینترنتی هستیم، به باعث و بانی این اتفاق تا به حال فکر نکرده‌ایم، نیندیشیده‌ایم که اگر چاپ نبود چگونه دانش‌ها منتقل می‌شد. چاپ یعنی زندگی، یعنی حیات، پویایی و تحرک، فکر این که در نبود چاپ جامعه با چه مشکلاتی روبه‌رو می‌شود غیرقابل تصور است. برای چند لحظه به دنیای بدون چاپ فکر کنید، تصور کنید که محصولی عکس نداشته و بخواهد معرفی شود. اگر چاپ نباشد هیچ کارت شناسایی برای معرفی هویت ما وجود ندارد، خبری از اسکناس‌های رنگارنگ نیست و کتاب و مجله‌ای چاپ نخواهد شد و اگر صفحات وب را چاپ نوین بنامیم دیگر سرگرمی به‌نام اینترنت معنا ندارد. به همین بهانه گفتگویی را ترتیب داده ایم با سعید فرجی، مدیر چاپخانه بهمن و پیشکسوت عرصه چاپ در شهر اراک.

از چه سالی وارد این کار شدید؟
من در حدود ۳۰ سال در صنعت چاپ سابقه دارم. از سال ۶۵ در چاپخانه سیرنگ به عنوان صفحه آرا و حروف چین مشغول به کار شدم. بعد از ۸ سال به صورت اشتراکی چاپخانه فرهنگ را تاسیس کردیم. در سال ۸۷ جدا شدم و چاپ بهمن از آن زمان تاسیس شد.
شرایط چاپ در آن سالها و پیشرفتش چطور بود؟
آن زمان ماشین آلات به روز نبود به همین خاطر کار چاپ سخت تر از امروز بود. بعد از تاسیس چاپخانه فرهنگ برای بهبود شرایط چاپ مطبوعات اولین دستگاه دو ورقه ای تک رنگ را وارد شهر کردیم که این امر یک اتفاق خوب در حوزه چاپ روزنامه ها بود. بعد از تاسیس چاپ خانه بهمن ما اقدام به تهیه دستگاه دو ورقه ای دو رنگ کردیم که آن دستگاه نیز برای کار مطبوعات بسیار مفید و کارآمد بود. پس از گذشت چهار سال و با توجه به کمبودهایی که حس می کردیم تصمیم به توسعه چاپ بهمن گرفتیم، به همین منظور با هزینه بسیار بالا اولین دستگاه دو ورقه ای ۵ رنگ را آوردیم. این اقدام ما با قول مساعدت مسئولین و نمایندگان مجلس همراه بود که البته این حمایت ها اتفاق نیافتاد و تسهیلات وعده داده شده به ما پرداخت نشد که در نهایت ما مجبور به فروش منزلمان برای تامین هزینه های این دستگاه دادیم.
پس با این حساب شما همه کاری برای توسعه صنعت چاپ شهر کرده اید، بازخورد این زحمات چه بوده است؟
در واقع هیچ. ما با این شرایط دچار بحران و رکود مالی شده ایم. متاسفانه مسئولین با وجود اینکه بر ارسال کارهای چاپ استان به استان های دیگر واقف هستند هیچگونه اقدام حمایتی انجام نمی دهند. از طرفی تقاضاهای دستگاه های اجرایی به ما که توانایی و امکانات چاپ این تقاضا ها را داریم داده نمی شود، این کارها را به دفاتر چاپی می دهند که امکانات کافی ندارند و مجبور می شوند سفارش را برای چاپ به شهرهایی مثل قم و همدان بفرستندو در واقع نقش دلال را بازی می کنند. به عنوان مثال در سال ۹۳ کارشناسان یکی از ادارات دولتی یعد از بازدید از چاپخانه بهمن و امکان سنجی، کارهای چاپشان را به ما دادند اما بعد از یک سال کار را به چاپ خانه دیگری سپردند که توان چاپ نداشت آن را به شهر دیگری میفرستاد. توجیه مسئولین هم این بود که ما کار را به چاپ خانــه ای در اراک داده ایم و به مابقی اش کاری نداریم. در واقع سرمایه گذاری در این مسیر بدون پشتوانه مسئولین خطر بزرگی است که ما گرفتار آن هستیم. وقتی مسئولین اجرایی دوست دارند کارهایشان به تهران، قم و همدان برای چاپ بدهند دیگر کاری از دست ما بر نمی آیند.
با این حساب علاوه بر مسئولین خود چاپخانه ها نیز در مشکلات دخیل هستند؟
بله رقابت نا سالم باعث می شود این اتفاقات بیافتد. چاپ بهمن با بیش از یک میلیارد تومان سرمایه و بیش از ده نفر پرسنل در صنعت چاپ درآمد و سفارش های دریافتی اش از چاپ خانه با کمتر از صد میلیون تومان و یک نفر پرسنل کمتر است، چرا که در اینجا رابطه ها مطرح می شود. دفاتر فنی کار چاپ می گیرند بدون آنکه از عهده اش بر بیایند و نه ارشاد و نه هیچ نهاد دیگری به این موضوع رسیـــدگی نمی کند. چند سال است که چاپخانه دار ها اصلا نمی دانند چه کسی مدیر ارشاد است، چه کسی می آید و چه کسی می رود. در صورتی که در گذشته در مراسم تودیع و معارفه مدیران ارشاد چاپ خانه ها هم دعوت می شدند.صنف ما زیر نظر اتحادیه کتاب داران است. آنها به مشکلات کتابدار ها نمی رسند چه برسد به ما. وقتی مشکلاتی از قبیل دفاتر فنی را به اتحادیه منتقل می کنیم، می گویند به ما ربطی ندارد.