روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۷ شماره ۸۹۱
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
آن دسته از مخاطبینی که اهل تئاتر هستند دیگر می دانند که اواسط تابستان اوج اجراهای تئاتر در شهر اراک است. تئاترهایی که در وهله اول برای شرکت در جشنواره استانی برای اجرای عموم می روند و نه برای ارضای نیاز و خواست مخاطب. اما در این میان تئاترهایی هستند که تنها و تنها برای اجرای عموم تولید شده اند تئاترهای کودک از این دست هستند ژانری از تئاتر که نه از سوی اهالی تئاتر و نه مسئولین مورد توجه نبوده است. نمایش شاد و موزیکال «جادوی سیاه و فرشته مهربون» به نویسندگی و کارگردانی «محمد طبخی» از ۱۹ تا ۲۸ تیر در فرهنگسرای آیینه اراک به روی صحنه رفت. این نمایش با استقبال مخاطبین رو به رو شد؛ ولی از آنجاییکه ترافیک اجراها در این روزها بسیار بالا است این نمایش نتوانست تمدید شود. به همین دلیل گروه نمایشی تصمیم گرفت تا نمایش را در سالن دیگری به روی صحنه ببرد و حتی تبلیغ برای این کار آغاز شد ولی از آنجاییکه بغیر از سالن آمفی تئاتر فرهنگسرای آیینه هیچکدام از سالن های موجود در مجتمع های فرهنگی هنری اراک استاندارد نیستند با وجود حضور تماشاچیان در روز اول این نمایش به دلیل فراهم نشدن شرایط مطلوب سالن علی رغم تلاش گروه اجرایی لغو شد.
در ادامه گفتگویی داشته ایم با «محمد طبخی» کارگردان این نمایش پیرامون اثرش و اتفاق های پیش آمده. طبخی کار تئاتر را با بازی در کارهای کودک آغاز کرده است و فرهاد رحمتی را استاد خود می داند. وی اولین تجربه خود را در عرصه تئاتر کودک انجام داده ولی در عرصه کار بزرگسال نیز یک نمایش کارگردانی کرده است.
طبخی در ابتدا دلیل تصمیم بر تمدید اجرای نمایش خود را اینگونه بیان کرد: این نمایش از ۱۹ تا ۲۸ تیرماه در فرهنگسرای آیینه به روی صحنه رفت و از آنجاییکه در چند روز آخر با استقبال خوبی رو به رو شد و مخاطبین با روابط عمومی و شماره های درون تراکتهای پخش شده تماس های مکرر داشتند تصمیم بر این شد که چهارده روز دیگر در مجتمع آفتاب بر روی صحنه برود.
وی ادامه داد: البته ما می دانستیم که سالن مجتمع آفتاب از استانداردهای لازم برخوردار نیست ولی تلاش خود را کردیم تا بانبود امکانات مختلف با توجه به استقبال مردم نمایش را به روی صحنه ببریم.
طبخی افزود: با وجود حضور بیش از صد تماشاچی در روز اول ولی تلاش های ما برای آماده شدن سالن نتیجه نداد بنابراین ما تصمیم گرفتیم به هر قیمتی نمایش را اجرا نکنیم چون وضعیت موجود بر کیفیت نمایش ما تاثیر منفی داشت و حتی به نوعی بی توجهی به مخاطب محسوب می شد.
طبخی با انتقاد از کم بودن تعداد روزهای اجرای عموم در اراک اظهار کرد: متاسفانه اجرای عموم در شهر اراک ده روز است در حالیکه باید بالای ۲۰ روز باشد در واقـع هر نمایشی از روز دهم بــه بعد رونق می گیرد و مخاطبان به واسطه تبلیغ های مختلف یا پیشنهادهای تماشاچیان قبلی از اجــرای آن با خبر می شوند و به تماشای آن نمایش می آیند و این یک ضعف است.
کارگردان نمایش «جادوی سیاه و فرشته مهربون» اضافه کرد: گمان ما این بود که با تغییر مکان مخاطبمان ریزش پیدا می کند ولی حضور تعداد بالای تماشاچی در روز اول نمایش در مجتمع آفتاب نشان داد راه را درست رفته ایم هرچند ما به دلیل نبود امکانات و خالی نبودن تنها سالن استاندارد شهر شرمنده مخاطبین شدیم.
طبخی در خصوص این نمایش ادامه داد: البته این نمایش سال گذشته تولید شد و بر روی صحنه رفت ولی ضعف هایی داشت و خود من نیز از آن راضی نبودم بنابراین تصمیم گرفتم با تغییراتی در متن و گروه بازیگران دوباره آن را تمرین و این بار در شکلی دیگر به روی صحنه بیاورمش.
وی گفت: تمام تلاش من این بود که بخش های مختلف کار به صورت حرفه ای و در عین حال برای کودکان جذاب و قابل باور باشد بنابراین بغیر از درس ها و تجربه در محضر استاد رحمتی خودم در زمینه روانشناسی و شناخت کودک مطالعه و پژوهش هایی داشته ام.
طبخی در ادامه گفت: در کار کودک توجه به رنگ ها، موسیقی، بازیگیری از بازیگران و نوع روایت قصه بسیار مهم است، اینکه کدام رنگ ها برای معرفی کدام شخصیت ها باشد و یا چطور موسیقی در کودک شعف ایجاد و ارتباط او را با نمایش بیشتر کند.
وی بیان کرد: از آنجاییکه ذهن کودک طوری است که می تواند دنیای اطراف را با تخیل خود ببیند بنابراین اغلب داستان های کودک نیز فضایی فانتزی دارند مثلا اشیا در آن جان دارند یا راه می روند.
طبخی در مورد داستان این نمایش گفت: داستان این نمایش نیز چنین فضایی دارد. مردمان سرزمینی در خوشی و شادی زندگی می کنند ؛اما جادوگر پیری به دلیل حسادت تمام ساکنین آن را طلسم می کند و هر کدام را به شکلی در می آورد مثلا دختر مهربان را به دختر کوکی تبدیل می کند و یا دو شخصیت داستان به نام هپی و مپی را از پشت بهم می چسباند این طلسم باعث می شود تا زندگی عادی مردمان آن سرزمین مختل و با دردسر رو به رو شوند.
وی با بیان اینکه پیام پنهان در این نمایش توجه به کار گروهی و اهمیت همکاری و مشورت با یکدیگر در حل مشکلات است، افزود: در نهایت مـردم تصمیم می گیرند برای نابودی جادوگر با یکدیگر متحد شوند بنابراین به اقامتگاه جادوگر می روند تا او را نابود کنند.
این کارگردان جوان ادامه می دهد: البته ما برای اینکه تاکید بیشتری بر این موضوع داشته باشیم و همچنین به دلیل اینکه بهتر است در کار کودک خود مخاطبین کودک نیز خود را بخشی از نمایش و تئاتر بدانند از کودکان داخل سالن می خواهیم تا ما را در شکست دادن جادوگر کمک کنند.
طبخی توضیح داد: در ابتدای ورود به سالن به هر کدام از کودکان یک چوب جادویی داده می شود و در آخر نمایش وقتی اهالی باز هم توان شکست جادوگر را ندارند از بچه ها می خواهند تا با چوب هایشان به آن ها کمک کنند و کودکان به طور غیرمستقیم در یک کار گروهی شرکت می کنند.
وی در مورد ویژگی های این کار که از دید خودش متفاوت تر از کارهای کودک قبلی است گفت: اغلب کارهای کودکی که روی صحنه می روند تنها یک دکور و طراحی صحنه دارند؛ ولی این نمایش دو تعویض صحنه داشت و یکباره از سرزمینی سبز به اقامتگاه جادوگر می رود. نکته قابل توجه دیگر این است که ما از جلوه های ویژه در نورپردازی کار استفاده کردیم مانند نور ماورا بنفش که در فضاسازی نمایش خیلی موثر بودند.
طبخی در پاسخ به این سئوال که چرا در ژانر کودک کمتر کارگردانی حاضر به ورود است گفت: این یک واقعیت است که کارگردانی کار کودک بـه دلیل ویژگی هایی که باید دارا باشد بسیار سخت است و بسیاری از دوستان که کارگردان های قابلی نیز هستند به این موضوع اذعان دارند.
وی ادامه داد: یکی از سختی های کار کودک بازیگری از بازیگر است از آنجاییکه در بیشتر کارهای کودک بازیگران بزرگسال بعنوان کودک ایفای نقش می کنند بازیگردانی و کمک به بازیگر برای درآوردن نقش بسیار مهم و زمان بر است زیرا در وهله اول کودک باید بازیگر را بعنوان شحصیت داستان بپذیرد تا قصه ادامه مسیر را برود.
طبخی تصریح کرد: اینکه در تئاتر کودک کمتر بازیگر کودک دیده می شود دلایل مختلفی دارد؛ ولی خود من مقدمات تمرین یک نمایش کودک برای سال آینده را دیده ام که شخصیت اصلی کودک درون نمایش را خود یک کودک بازی می کند و مراحل انتخاب بازیگر نیز انجام شده است.
وی تاکید کرد: با وجود اهمیت تئاتر کودک و نقش آن در آموزش و همچنین ایجاد خلاقیت برای کودک به این بخش حتی از سوی مسئــولین نیز توجهی نمی شود در حالیکه تجربه نشان داده خانواده ها ظرفیت هزینه برای این نوع نمایش را در سبد خانوار خود دارند.
طبخی با توجه به استقبال خوب از این نمایش گفت: نمایش ما بسیاری از مخاطبان خود را با تبلیغات دهان به دهان به دست آورده و جـالب است که خانواده ها بابت آن هزینه می کنند. از طرفی باید اعتماد مخاطب را نیز حفظ کرد و صرفا کاری برای خنده و سرگرمی ارائه نداد.
وی در ادامه در خصوص اجراهای عموم فشرده در مقطعی از تابستان گفت: معمولا در روزهای نزدیک به جشنواره ممکن است در یک روز سه اجرا در فرهنگسرای آیینه به روی صحنه برود و مخاطب چندانی نداشته باشد.
طبخی ادامه داد: متاسفانه مخاطب برای اهالی تئاتر مهم نیست و بحث اجراهای عموم جنبه تشریفاتی دارد و به خاطر شرکت در جشنواره است این در حالی است که رسالت تئاتر اجرای نمایش برای عموم و تولید برای مردم است البته حضور در جشنواره برای ارائه قابلیت های خود لازم است اما در کنار اهمیت به مردم.
وی افزود: شاید به جرات گفت که تئاتر کودک تنها تئاتری است که هدف اصلی اش جذب مخاطب است و برای مخاطبین ساخته می شود.
در نمایش «جادوی سیاه و فرشته مهربون» روزبه ابراهیمی، امید آزادخانی، عاطفه خسروی، ستایش رودبارانی، سعید سلطانی و ریحانه شمسی بعنوان بازیگر حضور داشتند.
