کم کاری مسئولین در جذب گردشگر /عبور بی تفاوت گردشگران از استان

صنعت گردشگری به عنوان متنوع ترین و بزرگترین صنایع درجهان، مهمترین منبع درآمد و ایجاد فرصت های شغلی برای بسیاری از کشورهای دنیا است. این صنعت هم اکنون به عنوان موتور توسعه نام گرفته است و به علت اهمیتی که از نظر اقتصادی، اجتماعی دارد روز به روز بیشتر موردتوجه قرار گرفته و دولتها به آن اهمیت می دهند.
بی شک گردشگری امروزه یکی از پایه های اصلی و استوار اقتصاد جهان و از جمله صنایع مهم با رشد سریع در توسعه اقتصادی جهان است که با ایجاد بالاترین میزان ارزش افزوده به صورت مستقیم و غیرمستقیم می تواند سایر فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی را تحت تأثیر قراردهد. در تقسیم بندی جهانی پس از نفت و خودروسازی، صنعت گردشگری در رده سوم قرار می گیرد.
صنعت توریسم از دو جهت عمده حائز اهمیت بسیار است: نخست، موجبات آشنایی ملل با دیگر فرهنگها، نژادها، اقوام، سرزمینها، گویش‌ها و…را فراهم می‌کند، و دوم، از نظر اقتصادی به عنوان یک منبع تأمین درآمد و ارز محسوب می‌شود. کشورهای مختلف جهان در سایه برخورداری از امکانات گوناگون و جاذبه‌های متنوع، در پی جذب و جلب جهانگردان بسوی خویش هستند.
گردشگری درحال حاضردر حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است و بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه، از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. در کشور ما علی رغم ظرفیت های عظیم تاریخی، طبیعی و قومی این صنعت هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است و هنوز اقتصاد کشورمان وابسته به نفت و منابع زیرزمینی است. از طرفی کشور ایران یکی از پنج کشور مهم جهان در عصر حاضر است که آثار و آداب و سنن باستانی در حدی قابل توجه وجود دارد و تنها کشوری است که با داشتن این همه جاذبه‌ های جهانگردی، بخش صنعت جهانگردی را به راحتی می ‌توان در آن مقبول ساخت. براساس تجربیات حاصله در این زمینه عده‌ای از دست ‌اندرکاران بخش صنعت توریسم معتقدند که هر یک نفر جهانگرد که وارد کشور می ‌شود برابر با صدور صدها بشکه نفت برای کشور ایران سودآور می ‌باشد و برای تحقق این امر مهم و حیاتی مشارکت تمامی افراد و مسئولان دست ‌اندرکار بخش توریست و صنعت جهانگردی را می ‌طلبد.
استان مرکزی نیز بعنوان زیرمجموعه ای از کلونی ای بزرگتر که خود دچار نواقصی در سطح بالاتر است هست قطعا نتوانسته از تمامی ظرفیت های این بخش به طور شایسته و بایسته استفاده کند و هنوز زیرساخت های این امر به صورت مناسب در این استان فراهم نیست.
استان مرکزی دارای مناطق و اماکنی است که برخی از آن ها قدمتی پیش از تاریخ دارند، زبان، نوع پوشش، آئین ها و مراسم، جاذبه های طبیعی، تپه های باستانی، روستاها و… هر کدام پتانسیل های مهمی است که توجه به آن می تواند صنعت توریسم در استان مرکزی را قوی تر از پیش کند و برچسب صنعتی بودن محض را از روی آن برداشته و اقتصاد وابسته به صنایع این منطقه را تعدیل کند.
مسئله ای که هم اکنون مورد توجه است این است که حتی این ظرفیت ها در میان مردم خود استان مرکزی به درستی شناخته نشده است چه برسد به اینکه گردشگران سایر استان ها و حتی گردشگران خارجی نیز شناختی از آن ها داشته باشند.
در بیشتر روستاها و شهرستان‌های استان مرکزی ظرفیت‌های بسیاری وجود دارد که می‌تواند در رشد و توسعه گردشگری مورد استفاده قرار گیرد و در راستای توسعه استان در تمامی زمینه‌ها تاثیرگذار باشد.
به عنوان مثال شهرستان نراق بعنوان شهر ویژه گردشگری استان ایران معرفی شده است ولی هنوز حضور گردشگری با توجه به کوچه باغ ها و آب انبارهای زیبایش در آنجا خیلی کم است.
برخی از اماکن طبیعی دستخوش آسیب های ناشی از سیاست گذاری ها و تصمیمات غلط مسئولین شده اند، همچون تالاب میقان اراک و قابلیت ویژه اش نادیده گرفته شده است.
هم اکنون آثار باستانی مهمی در استان قرار دارند که به دلیل کمبود اعتبار و مشکلاتی از این دست در معرض نابودی قرار دارند، آثاری که خیلی هاشان در ردیف آثار ملی ثبت شده استان هستند و تعدادی نیز در وضعیت اضطراری برای مرمت قرار دارند.
مسئله ای حائز اهمیت این است که فقط معرفی این آثار در توسعه گردشگری موثر نیست بلکه این نحوه برنامه ریزی برای نگهداری آن ها ست که از اهمیت بالایی برخوردار است. قطعا استان برای توسعه صنعت گردشگری و تبدیل کلام های تاکیدی به عمل نیازمند برنامه ریزی صحیح و فراهم آوردن زیرساخت هاست. این زیرساخت ها از مرمت و معرفی اماکن گردشگری آغاز و به ارائه خدمات مطلوب به گردشگر از جمله تامین مراکز اقامتی درخور ختم می شود.
هم اکنون در استان مرکزی تنها ده هتل وجود دارد که قطعا این هتل ها جدای از اینکه چقدر با معیارهای ملی و بین المللی گردشگری نزدیک هستند، بسیار تعدادشان کم است.
در روستاهای استان مرکزی که بیشترشان دارای جاذبه های ویژه و خاص چه در طبیعت، نوع معماری و آئین ها هستند، اقامتگاه های مناسب با فرهنگ آن روستا وجود ندارد، مسئله ای که می تواند ورود گردشگر به روستا ها را بیشتر کند و حتی موجبات ایجاد اشتغال در آن محدوده را فراهم کند.
نکته مهم دیگر در زمینه گردشگری اهمیت تربیت و آموزش راهنماهایی است که بتوانند در ارتباط با توریست داخلی و خارجی به بهترین شکل عمل کنند و بتوانند تمام داشته هایت آن مناطق را معرفی کنند و زمینه را برای حضور مجدد گردشگران و معرفی از سوی آنان به سایرین در مناطق آن فراهم کنند.
مسئله ای که در این مقطع خیلی مهم به نظر می رسد این است که نگاه به گردشگری باید نگاهی اقتصادی باشد و به تعبیری تمام دستگاه ها زیربط همچون میراث فرهنگی، استانداری، شهرداری ها، فرمانداری ها و … در توسعه آن دخیل هستند و نباید توپ گردشگری فقط در زمین خالی میراث فرهنگی انداخته شود و دانست که این مسئله زمانی می تواند مسیر درستی طی می کند که نگاه چند وجهی ای به آن شود و از موازی کاری ها در این راستا جلوگیری شود و در کارگروه های این بخش تمامی سازمان ها دخیل وظیفه خود را به درستی انجام دهند.
قطعا این نگاه در میان مسئولین گردشگری و حوزه های مربوطه به آن باید تصحیح شود که گردشگری یک عرصه اقتصادی است نه فرهنگی بلکه بازتاب های آن فرهنگی است.
توسعه صنعت گردشگری نه تنها به اشتغال و کارآفرینی می انجامد بلکه فرصت را برای حضور گردشگران در این استان و وابستگی تک بعدی اقتصادش به صنعت را از بین می برد و حتی در آینده می توان به پتانسیل تولید ثروت و اشتغال زایی آن نیز دل بست.
استان مرکزی در تمامی فصول جاذبه های متعددی برای حضور گردشگر دارد؛ ولی متاسفانه هم اکنون تعداد بازدیدکنندگان از جاذبه های این استان مطلوب نیست و مسئولین امر باید نگاه جدی تری به این عرصه داشته باشند.

گروه فرهنگی

شماره ۳۱۰    تاریخ ۱۳۹۴/۰۷/۱۱