چراغ قرمز برای بحران آبی

یکشنبه ۴ تیر ۹۶ شماره ۶۱۸
فرشته غلامی
سال هاست که به کرات از مسئولان و رسانه ها می شنویم که تا چند سال آینده ایران دچار خشکسالی می شود و همین مساله هم باعث شده تا به آن به عنوان یکی از حیاتی ترین و بحرانی ترین مساله کشور نگاه شود. این مهم خصوصا در ماه‌های گرم سال و تابستان به دلیل شرایط آب و هوایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. حالا علت این امر می تواند این باشد که می گویند با آنکه بیش از ۷۱ درصد از سطح کره زمین را آب پوشانده است، تنها ۵/۲ درصد از کل آب های موجود دنیا را آب شیرین تشکیل می دهد و از این میزان، سهم کشور ما از آب شیرین و قابل دسترس بسیار ناچیز است. همین امر سبب شده که با شروع فصل تابستان اولین هفته آن را به عنوان هفته صرفه جویی در مصرف آب نامگذاری کنیم. اگرچه این مناسبت در تقویم رسمی کشور درج نشده، اما به عنوان یک رویداد فرهنگی، در افکار عمومی و رسانه‌ها جای خود را باز کرده و هر سال به این مناسبت، کارهای فرهنگی وآموزشی زیادی برای ارتقای آگاهی‌های عمومی درباره آب و جلب توجه بیشتر به این مقوله حساس، انجام می‌ گیرد. طبق پیش بینی ها، اکثر شهرهای کشور طی ده الی بیست سال آینده دچار بحران شدید آب خواهند شد و مسلم است این بحران یکی از سخت ترین دوران زندگی در این کشور را رقم خواهد زد، چرا که هزینه تصفیه و انتقال آب بسیار گران بوده و مناطق مرکزی ایران از هر طرف با منابع آب فاصله زیادی دارند. اما درکنار تمام شعارها آنچه اکنون بیش از همه در این گرمای طاقت فرسای تابستان به آدم می چسبد هوای خنک است ولذتبخش تر از آن یک کولر که در زیر آن بنشینی تا جان تازه ای بگیری. کولری که نزدیک به پنج دهه است زندگی انسان را در شهرها و روستا تسخیر کرده و سبب آسایش افراد شده است اما همین وسیله آسایش گاه بسیار گران تمام می شود هرچند که در طی سال های اخیر روش های بسیاری را برای کاهش هدر رفت آب توسط کولر طراحی کرده اند اما با این وجود هر کولر آبی به طور متوسط بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ لیتر آب در طی یک شبانه روز در روزهای گرم سال مصرف می کند و از طرفی این کولرها بنا بر ماهیت کارکردشان که بر مبنای تبخیر آب هست فقط در مناطق خشک کارایی دارند یعنی یک واحد مسکونی با دو کولر آبی تقریبا یک متر مکعب ( ۵ بشکه ۲۲۰ لیتری!) آب را در طی روز بخار می کند و به هوای تشنه و فاقد رطوبت می فرستد. حال در کشوری که در ماه های گرم سال به طور قطع خورشید تابش می کند و با توجه به افت شدید قیمت پنل های خورشیدی در سال های اخیر، آیا منطقی تر نیست که از این انرژی در کنار کولر گازی استفاده کنیم تا عملا گرمای خورشید را به سرمای مورد نظر تبدیل کنیم و میلیون ها متر مکعب آب را به هوا نفرستیم؟ ضمن اینکه کولرهای آبی هوای آلوده شهر را به شدت وارد محل کار و زندگی می کنند و از این بابت هم برتری به صورت مطلق با کولرهای گازی هست که حتی هوای داخل را تصفیه هم می کنند. به هر طریق زمین محدود است و در نتیجه امکانات و منابع آن نیز محدود.حال اگر روزی این منابع و امکانات به اتمام رسید چه باید کرد؟