نگاهی به برنامه های هفته سلامت در استان/چتر سوراخ سلامت

شنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷    شماره ۸۲۲

***

وقایع استان

سمیه انصاری فر

***

سلامت یکی از حقوق اولیه انسان ها است. این اهمیت را می توان در اساسنامه سازمان بهداشت جهانی به وضوح دید که در آن برخورداری از بالاترین استاندارد قابل حصول سلامت به عنوان یک حق اساسی بشر شناخته شده است.
البته آنچه در تعریف عامه از سلامت وجود دارد بیشتر سلامت جسم و دور بودن از ناتوانی جسمی و بیماری ها است؛ اما این اولیه ترین تعریف سلامت است. در حالیکه سلامت گستره بیشتری دارد و به سلامت فردی و اجتماعی تقسیم می شود و شامل سلامت جسمی، روحی و ذهنی می شود و عوامل جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی نیز در بهبود آن تاثیر دارند.
ماده دوازده میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به حق سلامت و بالاترین سطح از استانداردهای سلامتی اشاره می نماید و کمیته اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل که نهاد مجاز بر نظارت در این زمینه است یک نظریه کلی در مورد حق سلامت ارائه کرده است (هر چند نظرات عمومی در زمینه ارائه راهنمایی چگونگی اجرای در کشورهای عضو معاهده است و فاقد جنبه الزام آوری است) در این نظریه مشاهده می شود که حق برخورداری از سلامت را پیچیده تر از برخورداری از بهداشت و یا دسترسی به بهداشت و درمان می‌داند و این حق را امکان بهره مندی از انواع امکانات، کالاها ، خدمات و شرایط لازم برای تحقق بالاترین استانداردهای قابل حصول سلامت می‌داند و در این زمینه حق سلامتی را متاثر از طیف گسترده ای از عوامل اقتصادی و اجتماعی می‌داند که می تواند شرایط ارتقا سلامت انسان ها و زندگی سالم آنان را تسهیل نماید، این عوامل هر چند بـه موارد ذیل محدود نمی شود اما شامل آنها می شود: الف. مواد غذایی سالم و تغذیه مناسب ب. مسکن ج. دسترسی به آب سالم و قابل شرب و بهداشتی د. شرایط کاری ایمن و سالم ه. محیط زیست سالم و دسترسی به اطلاعات و آموزش مسایل مرتبط با سلامت از جمله در زمینه سلامت جنسی و باروری.
بنابراین مشاهده می شود که عوامل تاثیر گذار در حق سلامتی انسان ها بسیار فراتر از فعالیت های موجود در حیطه بهداشت و درمان می باشند و برای دسترسی انسان ها به حق سلامتی شان می بایست عوامل مرتبط با سلامت در عرصه های دیگر مورد توجه قرار گیرند.
با توجه به اهمیت سلامت در دنیا یک روز به با این عنوان نامگذاری شده است. هرساله مراسم روز جهانی سلامت در روز ۷ آوریل میلادی بــرگزار می شود. ۷ آوریل روزی است که سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۴۸ میلادی یا ۱۳۲۷ شمسی تاسیس شده است. در هرسال موضوعی خاص که اولویت بهداشت عمومی را نشان می دهد، انتخاب می شود و موضوع امسال، «پوشش همگانی سلامت»، با شعار «سلامت برای همه» انتخاب شده است. این روز فرصتی برای همه افراد در تمام جامعه فراهم می کند تا در فعالیت هایی که باعث ارتقا سلامت می شود مشارکت کنند.
گرامیداشت هفته سلامت در کشور ما در هفته اول اردیبهشت برگزار می شود و برنامه هایی به این منظور اجرا می شود. به گزارش وقایع استان، به نقل از مهـــر، مشاور وزیر بهداشت، ضمن تشـریح برنامه های هفته سلامت، گفت: هفته سلامت سال جاری با شعار «سلامت برای همه» و با موضوع «پوشش همگانی سلامت برای همه، در همه جا» برگزار خواهد شد. دکتر عباس زارع نژاد در آستانه فرارسیدن هفته سلامت اظهار داشت: به رغم تلاش بی وقفه نظام های سلامت در جهان، هنوز تا دستیابی به سلامت همگانی به عنوان یک حق پایه و انسانی فاصله زیادی باقی مانده است، لذا سازمان بهداشت جهانی شعار «سلامت برای همه» را با موضوع «پوشش همگانی سلامت، همه جا، برای همه» با عنوان اختصاری (UHC) در این مقطع را در دستور کار قرار داده تا این موضوع به عنوان یک رهیافت و خاستگاه مطالبات مردمی در نظر سیاستگذاران جلوه نماید.
رییس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت، در تبیین اهداف (UHC) در راستای حرکت به سوی تامین امکانات و خدمات سلامت برای آحاد جامعه (فارغ از سن، جنس، نژاد، مذهب، طبقه اجتماعی و….) بدون فشار و سختی مالی، گفت: سازمان ملل، کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی را مکلف کرده است که از طریق تقویت و ایجاد زیر ساخت های ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، توزیع مناسب، پوشش عادلانه و افزایش دسترسی به خدمات، تامین خدمات سلامت با تحول در نظام های تامین مالی و حمایتگر، تامین منابع پایدار و مدیریت بهینه منابع اعتباری، بهینه سازی قوانین و فرایند های ارائه خدمت، افزایش کیفیت نظام مراقبت، فرایند ها و خدمات سلامت محور، جامعه محور بودن خدمات سلامت (مبتنی بر نیاز و باور جامعه)، تربیت و تامین نیروی انسانی کارآمد و استقرار نظام های اطلاعاتی و فن آوری های نوین در مدیریت نظام سلامت، به پوشش همگانی سلامت دست یابند.
زارع نژاد با اشاره به اهمیت برگزاری هفته سلامت در ایران در راستای برنامه جهانی (UHC) گفت: یکی از اتفاقات مهم حوزه سلامت در دولت یازدهم اجرای برنامه تحول سلامت بود که بخش عمده بسته های خدماتی این برنامه متناسب با اهداف و اجزای پوشش همگانی سلامت (UHC) طراحی و اجرا شده است.
وی در تشریح بخش دیگری از برنامه های هفته سلامت، انجام سفرهای استانی و افتتاح پروژه‌های بهداشتی و درمانی، برگزاری همایش سفیران سلامت، برگزاری مجامع سلامت استانی، رونمایی از سند توسعه غذایی و استفاده از ظرفیت رسانه ها و شبکه های اجتماعی در تبیین اهداف برنامه پوشش همگانی سلامت و ارتقا فرهنگ سلامت را از اهم برنامه‌های این هفته برشمرد.
همچنین دبیر ستاد برگزاری هفته سلامت استان مرکزی نیز درباره اجرای برنامه های این هفته در استان گفت: در هفته سلامت باید به دنبال جلب مشارکت مردم و همکاری عمومی در راستای توجه به نقش سلامت و پیشگیری برای داشتن جامعه ای سالم بود.
مجتبی فراهانی، به دیار آفتاب گفته است: هفته سلامت فرصت مغتنمی است تا با بیان اهمیت و جایگاه بسیار مهم ‌و سهم آن در تحقق توسعه پایدار بر مشارکت مردم و همراهی مجموعه نهادهای حاکمیتی و اجرایی تاکید شود.
وی ادامه داد: از طرفی این هفته فرصتی است تا با بازنگری و نگاه مجدد به توانمندی ها، دستاوردها و انتظارات موجود برای پاسخگویی منطقی و شایسته مردم، بازتوانی مضاعف و در قالب یک برنامه منسجم و کلان همراه با سایر دستگاه های مسئول در مسیر تحقق سلامت مردم گام برداریم.
فراهانی با اشاره به اهداف تعیین شده در هفته سلامت گفت: فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در راستای ارتقای سلامت و تاکید بر اصلاح روش های زندگی برای تامین سلامتی مردم و به ویژه با موضوع شعار سال و تحول سلامت یکی از اهداف پیش روی در هفته سلامت است.
وی مطرح کرد: در این هفته باید ضمن تبیین اهمیت سلامت در برقراری توسعه پایدار و تبیین شعار انسان سالم، محور توسعه پایدار، به دنبال جلب مشارکت مردم و همکاری عمومی در راستای توجه به نقش سلامت و پیشگیری برای داشتن جامعه ای سالم بود.
دبیر ستاد برگزاری هفته سلامت استان مرکزی جلب حمایت سیاست گزاران و مدیران ارشد در پشتیبانی از برنامه های سلامت و جلب مشارکت همکاری های بین بخشی و دستگاه های مرتبط با سلامت مردم را از دیگر اهداف برگزاری این هفته برشمرد و گفت: در این راستا لازم است مشارکت سازمان های غیردولتی مردم نهاد در سلامت جامعه نیز جلب شود.
فراهانی با اشاره به لزوم برجسته سازی موفقیت ها و دستاوردهای حوزه سلامت و بیان چالش های موجود و انتظارات، گفت: همچنین در این هفته در نظر داریم فعالیت های دست اندرکاران حوزه بهداشت و درمان و تقدیر از فعالان این حوزه تکریم شوند و همچنین عوامل موثر بر سلامت جامعه و توجه دادن مردم و دست اندرکاران نظام سلامت به شعار سال تبیین شود.
وی با بیان اینکه موضوع هفته سلامت نیز «پوشش همگانی سلامت؛ برای همه، در همه جا» اعلام شده است، شعارهای علوم پزشکی استان مرکزی در هر روز این هفته را تشریح کرد.
دبیر ستاد برگزاری هفته سلامت استان مرکزی تصریح کرد: شنبه اول اردیبهشت ماه و اولین روز هفته سلامت به شعار «عدالت در دسترسی به خدمات سلامت؛ حق مردم، مسئولیت حکومت» نام گذاری شده است.
فراهانی شعار دومین روز از هفته سلامت را «سلامت برای همه، در همه جا» اعلام کرد و گفت: سوم اردیبهشت ماه نیز به عنوان سومین روز از این هفته با عنوان «مقابله با آسیب های اجتماعی، تعهد و مسئولیت پذیری نهادهای موثر» نام گذاری شده است.
وی «حمایت از فقرا در دسترسی به خدمات سلامت» را عنوان چهارمین روز از هفته سلامت برشمرد و گفت: چهارشنبه ۵ اردیبهشت «ترویج سبک زندگی سلامت محور» و پنج شنبه ۶ اردیبهشت «اجتماعی شدن سلامت؛ انسجام اجتماعی، نشاط اجتماعی» و جمعه ۷ اردیبهشت نیز با عنوان «منابع پایدار، جامعه سالم» نامگذاری شده است.
اما پوشش همگانی سلامت چیست؟ پوشش همگانی سلامت به این معنی است که؛ همه افراد جامعه، خدمات مورد نیاز سلامت را بی هیچ فشار مالی دریافت کنند.
پوشش همگانی سلامت، همه را به دسترسی خدماتی که مهمترین دلیل مرگ و بیماری است قادر می سازد. خدماتی که به اندازه کافی با کیفیت است و باعث بهتر شدن وضعیت سلامت افراد دریافت کننده خدمت می شود.
زمانی که مردم بیشترهزینه های خدمات سلامت را باید از جیبشان بپردازند، این امرباعث می شود افراد کم درآمد بیشتر وقت ها خدمات مورد نیازشان را دریافت نکنند، حتی افراد با درآمد متوسط و بالا نیز دچار مشکلات مالی شوند در زمانی که بیماری شدید و طولانی مدت دارند.
حفاظت مردم در مقابل پرداخت هزینه های سلامت از جیبشان، خطـر فقرو نداری را کاهش می دهد. چرا که بیماری ناخواسته باعث استفاده از پس انداز، فروش سرمایه و یا گرفتن وام برای تامین هزینه می شود که این امراثر منفی در آینده فرد و فرزندانشان دارد. هرچند تا رسیدن به اهداف پوشش همگانی فاصله است و همچنان در کنار مسائل اقتصادی نبود امکانات بهداشت و درمانی از دیگر موانع پیش روی سلامت جسم و روح افراد است ولی امید می رود چنین مناسبت هایی حساسیت در این خصوص را به ویژه رد یمان برنامه گذاران و مسئولین بالاتر ببرد.