چهارشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۹  شماره ۱۳۴۷

آخرین وضعیت طرح های سرمایه‌گذاری خارجی در استان مرکزی، بورس و سهام عدالت در گفتگوی وقایع استان با «حسن میرزاخانی» مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان مرکزی

مرکزی، بهشت سرمایه گذاری

مهمترین سهم بخش های عمده اقتصادی از کل سرمایه‌گذاری خارجی استان مرکزی شامل انرژی، صنعت و معدن، کشاورزی، ساختمان و گردشگری می‌باشد
عمده طرح‌های سرمایه‌گذاری خارجی در استان مرکزی در شهرستانهای آشتیان، اراک، زرندیه، دلیجان، ساوه، محلات، خمین و شازند می‌باشد
هم اکنون در استان مرکزی بیش از ۳۰ نمایندگی فعال کارگزاری بورس وجود دارد و قرار است در آینده ای نزدیک، تالار بورس منطقه ای نیز در سطح استان راه اندازی شود
شرکت سرمایه گذاری استان مرکزی با نماد «وسمرکز» در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است و نماد مذکور روی تابلو قابل مشاهده است

عباس لعل بار

در یکی از روزهای سرد پاییزی که ویروس کرونا همچنان سایه سنگین خود را بر سر استان مرکزی انداخته است برای گفتگو با مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان مرکزی به دفتر وی رفتیم. حسن میرزاخانی که در رزومه خود سـابقه سال ها حضور در سازمان حسابرسی کشور و سازمان امور اقتصاد و دارایی استان را دارد، یکی از مدیران خوشنام و پر کار اقتصادی استان مرکزی است.
نماینده وزیر اقتصاد و مدیرکل امور اقتصادی ودارایی استان مرکزی با دقت و و سواس فراوان پاسخگوی سوالات ما در این گفتگوی چند ساعته بود. سوالات را در سه محور مطرح کردیم؛ بخش نخست درباره آخرین وضعیت طرح های سرمایه گذاری خارجی در استان مرکزی بود. استان مرکزی یکی از استان هایی است که به علت وجود ظرفیت های فراوان می تواند به مکانی مناسب برای سرمایه گذاران خارجی تبدیل شود، امری که در سال های اخیر تا حدودی تحقق یافته است. در این بخش آقای مدیرکل از تعداد طرح ها، ارزش دلاری آن ها و اینکه این طرح ها بیشتر در چه حوزه ای هستند و در کدام شهرستان ها اجرا می شوند گفت. در بخش دوم سراغ سوژه داغ این روزها رفتیم. بورس و تالار بورسی که در اراک نداریم محوز بخش دوم سوالات ما بود. در پایان نیز سراغ سهام عدالت رفته و حسن میرزاخانی نیز با صبر و دقت به سوالاتی که ماحصل سوالات شهروندان در ماه های اخیر درباره سهام عدالت، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و افراد فاقد سهام عدالت بود، پاسخ داد. مشروح پاسخ های مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان مرکزی را به سوالات ما را در ادامه بخوانید.

آخرین وضعیت طرح های سرمایه‌گذاری خارجی در استان مرکزی
استــان مرکزی همواره با وجود پتاسیل‌ها و ظرفیت های گسترده در بخش‌های مختلف اقتصادی میزبان سرمایه‌گذاران خارجی بوده به طوریکه تاکنون ۵۸ طرح در استان موفق به اخذ مجوز سرمایه گذاری خارجی از وزارت امور اقتصادی و دارایی به ارزش ۳ میلیارد و ۲۹ میلیون دلار از کشورهایی چون ترکیه، انگلیس، فرانسه، افغانستان، آلمان، هند، اسپانیا، ایتالیا، سوییس، هلند، اتریش، کره جنوبی، دانمارک، امارات، عربستان، بحرین، چین، ایرلند و ایرانیان مقیم خارج با حجم سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعت، ساختمان، کشاورزی و انرژی شده‌اند. در این میان تعداد ۳۰ طرح متعلق به سرمایه‌گذارانی از کشورهای آسیایی، ۲۴ طرح متعلق به سرمایه‌گذاران کشورهای اروپایی و ۴ طرح نیز به ایرانیان مقیم خارج تعلق دارد. استان مرکزی طی سال ۱۳۹۸ میزبان تعداد ۶ سرمایه‌گذاری خارجی مصوب جدید در مجموع به ارزش ۱ میلیارد و ۵۵۰ میلیون دلار در زمینه‌های مختلف اقتصادی بوده است که تا کنون تصویب این حجم سرمایه‌گذاری خارجی برای استان مرکزی تنها در یک سال، بی سابقه می‌باشد. در سالجاری نیز دو طرح سرمایه گذاری خارجی جدید در زمینه‌های تولید محصولات آرایشی و بهداشتی و تولید انواع داروهای انسانی از کشورهای عراق و افغانستان پس از بررسی و پیگیری های مستمر مرکز خدمات سرمایه گذاری استان، متقاضی اخذ مجوز سرمایه گذاری خارجی از وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده که در این میان یک طرح موفق به اخذ مجوز مربوطه به ارزش ۳۰۰ هزار دلار شده و در حال حاضر فعال می‌باشند.
مهمترین سهم بخش های عمده اقتصادی از کل سرمایه‌گذاری خارجی استان مرکزی شامل انرژی، صنعت و معدن، کشاورزی، ساختمان و گردشگری می‌باشد. بخش‌ انرژی با جلب سرمایه خارجی مصوب بالغ بر ۱ میلیارد و ۶۶۸ میلیون دلار بالاترین و بخش گردشگری با جلب سرمایه مصوب ۲ میلیون۵۵۰ هزار دلار پایین ترین رتبه در بین سایر بخش‌های اقتصادی استان مرکزی را به خود اختصاص داده‌اند.
عمده طرح‌های سرمایه‌گذاری خارجی در استان مرکزی در شهرستانهای آشتیان، اراک، زرندیه، دلیجان، ساوه، محلات، خمین و شازند می‌باشد. شهرستان ساوه با ۲۶ طرح و به میزان بالغ بر ۲ میلیارد و ۴۴۵ میلیون دلار بیشترین و شهرستان شازند با یک طرح و به میزان بالغ بر ۴ میلیون دلار کمترین حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب را به خود اختصاص داده‌اند. شهرستان اراک نیز به عنوان مرکز استان در مجموع با ۱۲ طرح به میزان بالغ بر ۳۲۹ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی جلب نموده و رتبه دوم در بین سایر شهرستان های استان را به خود اختصاص داده است.
درباره سرمایه گذاری داخلی در استان هم باید یک نکته را بیان کنم و آن نکته این است که بزرگترین مشکل ما در بحث سرمایه گذاری داخلی نداشتن متولی برای این امر است، لزوم بازتعریف متولی برای سرمایه گذاری داخلی هواره احساس شده و می طلبد که هر چه سریعتر راهکاری برای این مشکل اندیشیده شود.

بورس
بورس، بازاری است که در آن، سهام شرکت‌های دولتی و خصوصی طبق قانون خاصی خرید و فروش می گردد. همچنین، مرجعی است بــرای مردم که پس اندازهای خود را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به‌ کار انداخته و از سود آن بهره مند شوند. لذا با جذب سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا ‌برده و از این طریق، بخشی از سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های دولتی و خصوصی را تأمین می کند. سازمان بورس و اوراق بهادار و ادارات کل امور اقتصادی و دارایی استان ها، وظیفه نظارت بر عملکرد بازار بورس را بر عهده دارند و در صورت دریافت شکایت، ملزم به پیگیری آن خواهند بود.
از ابتدای سال جاری تا کنون، شاهد نوسانات زیاد بازار بورس بودیم، به طوری که در نیمه اول سال، روند صعودی شاخص کل بورس تا جایی پیش رفت که در مردادماه، از مرز دو میلیون واحد نیز عبور کرد. البته باید بپذیریم رشد قیمتی برخی از سهم ها طی این مدت، نه به دلیل شکوفایی اقتصادی، بلکه بیشتر ناشی از افزایش نرخ ارز و تورم بوده است. به این صورت که رشد قیمت دلار و افزایش سطح عمومی قیمت ها، باعث بالا رفتن قیمت محصولات، املاک، تجهیزات و سایر دارایی‌های شرکت ها شده است و از آن جا که سهام داران، همواره درحال معامله آینده شرکت‌ها می باشند، این امر منجر به رشد قیمتی سهام این شرکت ها گردیده است. لکن، از اواخر نیمه ابتدایی سال جاری، این روند صعودی جای خود را به روندی نزولی داد، تا جایی که طی روزهای گذشته، شاخص کل وارد کانال یک میلیون و دویست هزار واحد شد. انتقال سرمایه از بازار بورس به سمت بازارهای موازی مانند دلار و طلا به سبب رشد ارزش آنها، شاید از دلایل مهم کاهش شاخص بورس طی این مدت بوده باشد که امیدواریم با اتخاذ تصمیمات صحیح در آینده ای نزدیک شاهد رشد و ثبات بازار سرمایه در کشور باشیم.
لازم به ذکر است هم اکنون در استان مرکزی بیش از ۳۰ نمایندگی فعال کارگزاری بورس وجود دارد و قرار است در آینده ای نزدیک، تالار بورس منطقه ای نیز در سطح استان راه اندازی شود. یکی از مهمترین مشکلات استان در این حوزه نداشتن تالار بورس است تا نظارت دقیقی بر روی کارگزاری ها داشته باشد. متاسفانه در حال حاضر به دلیل نبودن این تالار ما زیر نظر استان قم هستیم و این ضعف باید هر چه زودتر برطرف شود.

سهام عدالت
طرح سهام عدالت، از جمله معدود طرح‌هایی است که بیش از نیمی از جمعیت کل کشور با آن در ارتباط هستند. مشمولان این طرح شامل شش دهک پایین درآمدی جامعه هستند و جمعیتی حدود ۵۰ میلیون نفر را شامل می‌شوند. در این طرح در سال ۱۳۸۵، سهام ۳۶ شرکت پذیرفته شده در بورس و ۱۳ شرکت غیربورسی به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی واگذار شد. مقرر شد تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ این سهام آزاد‌سازی شود و سازمان خصوصی‌سازی، سود نقدی این شرکت‌ها را وصول و به میزان قابل‌تخصیص به هر فرد، نسبت به پرداخت سود نقدی به مشمولان طرح اقدام کند.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹، پیرو دستور مقام معظم رهبری، مقرر شد زمینه‌های آزادسازی سهام عدالت هرچه سریع‌تر فراهم شود و از این‌رو، سازمان خصوصی‌سازی امکان انتخاب روش مستقیم را در اختیار مشمولان قرار داد و اگر مشمولان این روش را انتخاب نکنند، روش غیرمستقیم به شکل پیش‌فرض به عنوان روش مدنظر آنها در نظر گرفته خواهد شد.
بر اساس این آئین‌نامه کسانی که روش مدیریت مستقیم سهام عدالت را انتخاب کرده‌اند از طریق بورس به مدیریت سهام شرکت‌های بورسی خود اقدام می‌کنند و آنهایی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند پورتفوی سهام آنها به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی منتقل می‌شود اما در مورد سهام ۱۳ شرکت غیر بورسی که همه دارندگان سهام عدالت به نحو مشاع سهامدار آنها بوده و در واقع حق تقدم سهامداری آنها را دارند. بر اساس تبصره ۲ آیین‌نامه اجرایی در اختیار شرکت هلدینگ (موضوع ماده ۴)، قرار گرفته است و مقرر شده است سود این شرکت به صورت سالانه به حساب حدود ۵۰ میلیون دارنده سهام عدالت واریز شود.
در استــان مرکزی تعداد مشمولان ۸۷۵۸۹۶ نفر می باشد که از این تعداد ۲۹۱۵۲۱ نفر روش مستقیم را انتخاب کرده اند و ۵۸۴۳۷۵ نفر نیز روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند.
معامله سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی صرفاً از طریق یکی از بورس ها و مطابق ساز و کار و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود. شرکت سرمایه گذاری استان مرکزی با نماد «وسمرکز» در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است و نماد مذکور روی تابلو قابل مشاهده است و در حال حاضر استان مرکزی جزء ۱۲ استانی می باشد که سهام آنها در بورس در حال معامله است.
سهامدارانی که روش غیر مستقیم سهام عدالت را انتخاب کردند با توجه به اینکه سود مجامع این شرکت از طریق سامانه سجام در آینده خواهد واریز شد، می بایست جهت دریافت سود سهام در سامانه سجام ثبت نام کنند.
طرحی نیز در مجلس شورای اسلامی برای افرادی که سهام عدالت ندارند در دستور کار است که اولویت اجرای آن با افرادی است که برگ دعوت و یا برگ سهام عدالت را دریافت کرده‌اند اما در سامانه به ثبت نرسیده است. کلیات این طرح نیز در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده و طی روزهای آتی در صحن علنی مجلس به رأی خواهد گذاشته شد ضمن اینکه اطلاعات این افراد از طریق سازمان خصوصی سازی به سامانه دفاتر پیشخوان اعلام خواهد شد.
در خصوص فوت شدگان دارای سهام عدالت نیز، وراث این افراد می‌توانند با انحصار وراثت افراد فوت شده نسبت به انتقال سهام آن به وراث اقدام کنند.