روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۵ شماره ۳۳۷
گروه فرهنگی-وقایع استان:
درباره میراث فرهنگی و آثار تاریخی طبیعی استان مرکزی بارها و بارها شنیده ایم، سنگ نگاره های تیمره، غار چال نخجیر، آتشکده خورهه، شهر زلف آباد، این ها تمام آثار باستانی و تاریخی هستند که تمامی شان از حضور تمدن و فرهنگ کهن در این استان خبر می دهند، آثار باستانی که معرف تاریخ، هویت و فرهنگی بومی یک منطقه است؛ اما این روزها در گوشه کنار هر چند یکبار خبر از تخریب یا بی توجهی به یکی از آثار باستانی و تاریخی این استان شنیده می شود که البته آثار طبیعی به دلیل سختی مراقبت در راس آن قرار دارند، تخریب سنگ نگاره های تیمره به بهانه کار عمرانی، تخریب بدنه غار نخجیر و سرقت فلان اثر تاریخی… اخباری است که گاه در راس اخبار قرار می گیرند و البته که مایه نگرانی هستند، بی شک اهمیت آثار باستانی در دنیا آنقدر است که علاوه بر دستگاه های متولی، مردم نیز به طور داوطلبانه برای حفظ این بخش ها همکاری می کنند؛ ولی متاسفانه در استان ما علاوه بر مسئولین هیچ حساسیت و اهمیتی از سوی مردم در این خصوص دیده نمی شود.
بدون شک حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی برای تعادل بخشیدن به حیات انسانها و دستیابی به توسعه پایدار و سازمانیافته در راستای تکامل تمدن بشر، از چنان اهمیتی برخوردار است که یک بسیج عمومی، جهانی، دولتی و مردمی را میطلبد. مردم باید محیط های طبیعی و فرهنگی را به عنوان نهاد همبستگی معنوی در اجتماعات محلی خود تلقی کنند و بپذیرند که همانگونه که با انهدام و تخریب محیط طبیعی زندگی بشر به خطر میافتد، ویرانی میراث فرهنگی و تاریخی نیز زندگی معنوی را به مخاطره میافکند. امروزه در تمامی کشورها اهمیت حفاظت از محیط زیست که میراث طبیعی و فرهنگی در آن جای گرفته بر همگان روشن است؛ ولی متاسفانه این مسئله هنوز در کشور ما اهمیت خود را پیدا نکرده است و نه تنها در میان عموم مردم بلکه گاه در میان مسئولین نیز حساسیت هایی از این دست دیده نمی شود، هر چندکه نباید از تاثیر عللی چون افزایش جمعیت افزایش مصرف انرژی و عواملی از این دست در تخریب این آثار غافل شد؛ ولی می توان با برخی تمهیدها و فرهنگ سازی و حساسیت زایی این آسیب را به حداقل رساند.
یکی از عواملی که این روزها باعث ضربه بیشتر به آثار مهم تاریخی و طبیعی شده است فعالیت های عمرانی بدون برنامه و عدم جانمایی درست در توسعه شهرها است، یکی دیگر از عوامل می تواند توسعه بدون اصول و برنامه گردشگری باشد. بدون شک ریشه اقدامات دفاعی از میراث فرهنگی مانند اقداماتی که برای ممنوعیت معاملات قاچاق و خلاف قانون آثار هنری و گنجینههای معماری طراحی شدهاند، در هوشیاری گسترده جامعه و آگاهی از مسائل روز نهفته است و به این دلیل است که آموزش و اطلاعات در بسیج عقاید عمومی نقش قاطعی را ایفا میکند و لازم است همه منابع فنی، سنتی و فنآوریهای جدید را برای حفظ میراث، فرهنگی و طبیعی به کار گرفت تا به این میراث حیاتی مجدد بخشیده شود. در فرهنگ توسعه پایدار نیز هدف این است که میراث طبیعی و فرهنگی آسیبی وارد نشود. ازاینرو مراقبت از میراث طبیعی و فرهنگی بخش لازم یک سیاست فرهنگی است. قطعا اگر این مسئله در میان مردم به درستی نمایانده شود و جامعه به اهمیت این آثار پی می برد، آنگاه این خود مردم هستند که به طور داوطلبانه در حفظ این آثار اقدام خواهند کرد و هر کوتاهی از سوی دولت و مسئولین فرهنگی از سوی آن ها مورد انتقاد قرار خواهد گرفت. شاید افزایش تعداد گروه های مردمی و ngo های میراث فرهنگی در این زمینه بتواند راهگشا باشد
به هر روی وقتی که انسانها و جوامع به تحسین و قدردانی از زیبایی مناظر طبیعی، حیات نباتی و حیوانی، اماکن باستانی، خانههای قدیمی، نقاشیها و مجسمههای زیبا، موسیقی، فرهنگ و ادبیات عامه و نظایر آن بپردازند، در آن صورت طرفدار سرسخت محافظت نیز خواهند شد و پیدایش این روحیه نتیجه طبیعی پیوند نزدیک بین زیبایی، فرهنگ، محیط، هنر، طبیعت و میراث به جامانده از گذشتگان است که باید به تقویت آن پرداخت.
بهرحال در میان هیاهوهای خبری در مورد برخی بی توجهی به آثار تاریخی و طبیعی استان در این روزها تشکیل حلقه انسانی در اطراف سنگ نگاره های تیمره خمین یکی از اتفاق های خوب در استان بود که نشان داد می توان برای حفظ میراث فرهنگی از ظرفیت مهم مردم و جامعه استفاده کرد هرچند تا فرهنگ سازی این مسئله و شناساندن اهمیت این بخش راه درازی در راه است و البته که متولیان بخش میراث فرهنگی نیز نباید از مسئولیت خطیر خود در این بخش شانه خالی کنند و در کنار مردم تمام تلاش خود را در این راه انجام دهند.
