روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۲۱ مرداد ۹۶ شماره ۶۵۲
کریم منفردی
بی شک افزایش تعداد متکدیان در خیابان ها در کنار رواج کارتون خوابی و گسترش حاشیه نشینی یکی از نشانه های گسترش فقر در فضای شهری می باشد، امری که برای مبارزه با آن باید علاوه بر مبارزه با فضای فقر با عوامل ایجاد کننده آن هم مقابله کرد. دکتر علی مدرس از اساتید دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در این باره معتقد است: «در مورد مسئله فقر و شهر کارهایی انجام شده و به این نتیجه رسیدهایم که فقر جنبههای کیفی و کمی دارد اما متأسفانه در سیاستگذاری شهری به صورت کیفی نمیشود کار کرد و بیشتر بررسی عددی مورد توجه قرار میگیرد این در حالی است که مفهوم فقر در رابطه با برخورد جامعه با آن مهمتر است.» بسیاری از کارشناسان تاکید می کنند که برای مقابله با این معضل، باید قبل از همه یک اراده‌ای در مدیریت شهری ایجاد کنیم مبنی بر اینکه با این معضل شهری مقابله گردد، مسئله ای که در شعارهای سازمان یونسکو نیز وجود دارد این است که «مدیریت شهری باید با فقر شهری مبارزه کند و نه با فقرای شهری» در این راستا باید مصمم، با اراده و جدی بوده و این مشکل را به عنوان یک معضل جدی دید و در اولویت‌بندی‌ها و تخصیص منابع به عنوان اولین و مهم‌ترین موضوع قلمداد کرد. یکی از اساتید گروه برنامه‌ریزی‌شهری دانشگاه تبریز در خصوص روش‌های سامان‌دهی حاشیه‌نشینی جهت کاهش فقر شهری معتقد است: «اصول این است که اراضی خالی را به واحدهای مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی با متراژهایی که متناسب با پایگاه اجتماعی و اقتصادی ساکنین مناطق باشد، تبدیل کنیم تا به مرور زمان خانه‌هایی که خالی می شوند، مرحله به مرحله پاکسازی شده و از میان برداشته شوند. در اغلب بافت‌های فرسوده فرآیند نوسازی اتفاق می‌افتد و خود مردم با توجه به ارزش افزوده‌ای که زمینشان پیدا می‌کند و توجیه اقتصادی، معمولا تجمیع کرده و خودشان اقدام می کنند و نیز نوسازی شهری در بافت فرسوده که با همراهی مدیریت شهری اتفاق می افتد مانند بحث تخفیف‌ها در تراکم مجاز هستند که در هر دو صورت استقبال حاشیه نشین‌ها از این مسئله خیلی موثر نبوده است.» یکی از عمده‌ترین علل پیدایش حاشیه‌نشینی و فقر شهری عدم پیش‌بینی و عدم توزیع متناسب سرمایه و برآورده شدن نیازها در سطح کلان است. برطرف کردن این موضوع مسئله‌ای چند وجهی است که وجه مدیریت آن در پیش بینی فضاهای مسکونی مناسب در طرح های کالبدی شهر، ساختار شهر نشینی و فراهم نمودن اعتبار برای قشر کم درآمد و… تعریف می‌شود. با این اوصاف حل این مسئله یک روزه اتفاق نمی‌افتد و مستلزم زمان بسیار و مدیریت متعهد و متخصص در این زمینه می باشد و نیز توجه به خود ساکنان مناطق حاشیه‌نشین و قرار دادن فرصت شنیده شدن سخنان و نیازهایشان امری مهم به نظر می‌رسد؛ زیرا همانطور که می‌دانیم هدف معماری تنها برطرف کردن نیاز اولیه مامن و سرپناه نمی‌باشد بلکه در راستای اهداف ثانویه پیوند دهنده ما با جهان اطرافمان است.
