عاشقان فوتبال؛ پاسخی روشن به تمام کسانی که فوتبال را یک بازی مسخره و عشق به آن را بی معنی می دانند/زندگی یعنی فوتبال، فوتبال یعنی زندگی

پنجشنبه ۲۱ دی ۱۳۹۶   شماره ۷۶۴

*** بخش اول

مهرداد یاری: همواره این تفاوت ها و تناقض ها هستند که زیبایی ها را نمایان می کنند و داستان زیبایی های فوتبال و عشقی که اهالی فوتبال به آن دارند از جایی شروع می شود کـه یک نفر مـی آید و می گوید: «خب که چی بشه؟چی به شما می رسه؟خب به هر کدوم یه توپ بدین تموم شه این جریان» و بسیاری حرف های این چنینی که ما را مجبور می کند گوینده را در زیبایی های فوتبال ذوب کنیم. ساعت ها درمورد شگفت انگیز ترین لحظات فوتبال از ابتدای پیدایش فوتبال حرف می زنیم و لذت می بریم و در هیچ برهه ای نیز از پرداختن به آن خسته نمی شویم چرا که بازی پیش رو خود دنیایی از ماجراهای جدید دارد. محمد بحرانی (صدا پیشه عروسک جناب خان) در برنامه فوتبال ۱۲۰ توصیف به جایی از فوتبال کرد: «فوتبال بزرگ ترین درام روی زمینه، یعنی جنگ داره، عشق داره، اوج داره، فرود داره… نبرد نیروهاست و به نظر من ترجمه همون جنگ های گلادیاتوریه در یک اتفاق بسیار متمدنانه درستِ زیبا، بی نظیره، اگه فوتبالی نیستین بشین واقعا آخر عمری می گین عمرمو حروم کردم…» اگر مجالی به اندازه تمام روزهای تاریخ داشتیم بی شک تمام ادبیات زیبای فوتبال را می توانسیتیم بازگو کنیم و این ممکن نبودن، خود تجربه تلخی است. امروز می خواهیم تمام عیب جوهایی که از فوتبال خورده می گیرند را بر دیده مجنون مان بنشانیم تا آنان نیز از زندگی شان بیشتر لذت ببرند.

 اسرار آمیزترین بازی فوتبال
کریسمس ۱۹۱۴، ۶ ماه پس از ترور دوک اعظم اتریش، فرانتز فردیناند، اروپا در یکی از وحشیانه‌ترین درگیری‌های تاریخ بشر قفل شده بود. اما یک بازی فوتبال که اسرار آمیز ترین بازی فوتبال در تاریخ است در جنگ اول جهانی وقفه انداخت و البته فوتبال جذابی به نمایش درآمد ولی هنوز هویت بازیکنانش ناشناخته مانده و نتیجه نهایی مسابقه محل بحث است. حتی اوضاع و احوال و شرایطی که چنین مسابقه‌ای در آن سر گرفت به شکل رازآمیزی دفن شده یا درحد حدس و گمان و تبلیغات باقی مانده است. در آستانه سال نوی میلادی ۱۹۱۴ روزنامه گاردین نامه‌ای رسمی از یک سرجوخه گمنام را منتشر کرد که جزئیات جالبی در بر داشت: «یک افسر (انگلیسی) یک باواریایی را ملاقات کرد، سیگاری کشید و با او در نیمه راه بین ۲ خط گپ و گفتی داشت. بعد چند مرد دیگر در همان جهت از او پیروی کردند و امروز حقیقتا صلح برقرار شده است. مردان (هر ۲ طرف) در کنار هم قدم می‌زدند و با قوطی حلبی گنده گوشت گاو مسابقه فوتبال به راه انداختند».
چنین پیداست که مسابقات فوتبال فی‌البداهه در طول خط مقدم تسری پیدا کردند آن هم با کیف‌ها، قوطی‌ها و پیراهن‌هایی که به جای توپ مورد استفاده قرار گرفت اما یک مسابقه به‌طور ویژه نظر ما را به خود جلب می‌کند. مسابقه مورد سوال بین هنگ سلطنتی ساکسون آلمان‌ها و تفنگداران دریایی اسکاتلندی با عنوان «های لندرز» (کوه‌نشینان) برگزار شد. با اینکه نتیجه نهایی بسیار از قطعیت به دور است ولی حساب و کتاب‌های هر دو طرف با آنچه یک سرباز آلمانی گمنام نوشته مطابقت می‌کند: «ما با کلاه‌هایمان هم گل می‌زدیم. تیم‌ها به سرعت برای یک مسابقه روی گل و لای یخ زده مستقر شدند و فریتزی‌ها (آلمان‌ها) ۲-۳ تامی‌ها (انگلیسی‌ها) را شکست دادند». حساب و کتاب‌های همزمان نشان می‌دهد که آلمان در اغلب مسابقات برگزار شده در آتش‌بس، فوتبال بهتری ارائه داده، اگرچه در پیروزی بریتانیا در یک نبرد تردیدی وجود ندارد.در سال ۲۰۰۰، دختر کاپیتان تیم بریتانیایی، سرجوخه بیل تاکر، جامی را که پدرش برده بود یعنی یک لیوان بزرگ آلمانی، به موزه جنگ در لندن اهدا کرد.در سال ۲۰۰۴، آلفرد اندرسون تنها بازمانده آن آتش‌بس به گاردین گفت: «من حالا به روشنی به روز کریسمس ۱۹۱۴ فکر می‌کنم، همانطور که هر سال این کار را می‌کنم. همچنین به همه دوستانی فکر می‌کنم که هرگز به خانه بازنگشتند اما زیاد فکر کردن به آنها خیلی غم‌انگیز است، خیلی غم‌انگیز!»

 دسامبر ۱۹۶۷/ صلح در نیجریه
شکارچی‌ها و ماهیگیرانی که طی صدها سال در نیجریه با آرامش کنار هم زندگی کرده بودند، حالا دچار بیماری جنون نفت شده بودند. بیماری‌ای که آنها را به حمله به ایالت‌های همدیگر برای گرفتن و تصاحب سهم بیشتری از چاه‌های نفت نیجریه وادار می‌کرد. اوج اختلافات بر سر نفت به سال ۱۹۶۷ برمی‌گردد که ۱۲ایالت نیجریه درگیر جنگی داخلی شده بودند. با این که تلاش‌های سازمان ملل راه به جایی نبرده بود، این ستاره آن روزهای فوتبال دنیا، پله، بود که فضای ملتهب نیجریه را حداقل برای چند ساعت آرام کرده بود. پله برای یک بازی دوستانه به لاگوس، پایتخت نیجریه سفر کرده بود و تمام گروه‌های درگیر در نیجریه توافق کردند که حین انجام بازی دوستانه و به بهانه‌ تماشای پله، آتش‌بس بدهند.

 پدر و پسری که نابینا بود
ویدئوی که در استادیوم فوتبال از یک پدر و پسر ضبط شده بود خیلی سریع در فضای مجازی پخش شد و پیام های پرمحبتی دریافت کرد چرا که محتوی ویدئو سرشار از عشق و محبت بود، در این ویدئو یک پدر و پسر را می بینیم که روبروی هم در استادیوم فوتبال نشسته اند، پدر روی پایش یک صفحه شبیه زمین فوتبال گذاشته و با دستانش اتفاقات بازی فوتبال را برای پسر نابینایش اجرا می کند، هر کدام از بازیکنان به هر کجای زمین حرکت می کنند و توپ چطور در جریان بازی است حرکاتی که این پدر با دستانش برای پسر نابینای خود اجرا می کند.

اسکوبار،گل به خودی، شرط بندی، مرگ
شاید شما هم جز آن دسته از افرادی باشید که گمان می‌کنند فوتبال تنها جنبه سرگرمی و شاید هم تجاری دارد، و به هیچ وجه نمی‌تواند جنبه مرگ وزندگی داشته باشد اما … .
کشور کلمبیا یکی از نا امن‌ترین کشورهای جهان است، قدرت گروه‌های بزهکار در این کشورها به حدی بالاست که حتی نیروهای دولتی نیز از مقابله با آن‌ها سرباز می‌زنند. در جریان جام جهانی ۱۹۹۴، کلمبیا در بازی اول ۳ بر یک مغلوب رومانی شده بود و برای ماندن در تورنمنت نیاز به پیروزی در برابر آمریکا داشت. در کلمبیا خیلی از قاچقچیان و قمار بازان بزرگ برای برد کلمبیا شرط بندی کرده بودند. گفته می‌شود که یک روز پیش ازمسابقه با ایالات متحده، بازیکنان کلمبیا روی صفحه تلویزیون‌های هتل محل اقامتشان پیغام‌های تهدیدآمیزی را دریافت می‌کنند، از کلمبیا خبر می‌رسد که برادر چنتو هرر، هافبک میانی این تیم به قتل رسیده است پس از مدتی نیز سرمربی تیم، تهدید می‌شود که اجازه ندارد به گومز بازی بدهد. همه این مسائل باعث می‌شود تا کلمبیایی‌ها مضطربانه بازی کنند و در نهایت اسکوبار که کاپیتان تیم بود آن اشتباه را انجام دهد. بازی دو تیم در ساعت ۱۶:۳۰ روز ۲۲ ژوئن برگزار شد، بازی برای هر دو تیم به صورت متعادل در جریان بود تا اینکه در دقیقه‌ی ۳۵ مسابقه، جان هارکز از میانه‌های زمین نفوذی را انجام می‌دهد و توپ را به محوطه‌ی جریمه کلمبیا ارسال کرد، در این هنگام اسکوبار به سرعت برای قطع کردن توپ ارسالی تکلی بلند می‌رود، اما این تکل باعث می‌شود که توپ در درون دروازه کلمبیایی‌ها آرام بگیرد. در نهایت آنها با قبول شکست در مقابل میزبان با جام جهانی وداعی زود هنگام داشتند. حالا همه چیز برای مردان سرزمین قمار و کوکایین تمام شده بود. وقتی اسکوبار به کلمبیا بازگشت توسط فردی که روی شرط‌بندی مبلغ هنگفتی را به دلیل شکست کلمبیا باخته بود به ضرب ۱۲ گلوله کشته شد تا یکی از غمبارترین لحظات تاریخ فوتبال رقم بخورد.

 انتقام در مکزیک
۲۲ ژوئن سال ۱۹۸۶ روزی است که گل معروف دیه گو مارادونا مقابل تیم ملی انگلیس در جام جهانی،معروف به «دست خدا» به ثمر رسید.در آن دیدار که در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی در ورزشگاه آزتک مکزیکو سیتی برگزار شد، مارادونا با دست توپ را از بالای سر پیتر شیلتون، دروازه بان بلند قامت سه شیرها عبور داد و یک گل تاریخی را به ثمر رساند. گلی که مارادونا آن را دست خدا نامید و اعلام کرد با این گل انتقام حمله انگلیسی ها به جزایر مالویناس در سال ۱۹۸۲ و کشته شدن ۶۵۰ سرباز آرژانتینی را گرفته است. . «مالینوس» جنگی ۷۴ روزه بود که بین بریتانیا و آرژانتین بر سر جزایری با همین نام در گرفت.جزایری که در ۱۳ هزارکیلومتری بریتانیا در نزدیکی خاک آرژانتین واقع بودند اما در حاکمیت بریتانیا قرار داشتند.در این جنگ ۲۵۵ سرباز از بریتانیا و ۶۵۰ سرباز از آرژانتین کشته و جنگ به سود بریتانیا تمام شد.در آن دیدار مارادونا یک گل خیره کننده دیگر نیز به ثمر رساند، گلی که بعد از پشت سر گذاشتن ۵ بازیکن از میانه میدان تا نزدیک دروازه حریف، وارد دروازه انگلیس شد و عنوان بهترین گل تاریخ جام های جهانی را به خود اختصاص داد.زیبایی و اهمیت این گل زمانی کامل درک می شود که حرف های گزارشگر بازی در صحنه این گل را شنید : «نابغه نابغه نابغه… گل (فریاد ممتد) می خوام گریه کنم، خدای من، زنده باد فوتبال، گل ( فریاد ) … دیه گو (با گریه) جلوی اشک هامو نمی تونم بگیرم، مارادونا تو از کدوم سیاره اومدی که این همه بریتانیایی رو جا بذاری؟ تا یک ملت مشت های شان را گره کنند و برای آرژانتین فریاد بکشند… دیه گل دیه گل دیه گل آرماندو مارادونا… خدایا از تو ممنونیم برای فوتبال و برای مارادونا،برای این اشک ها،برای این نتیجه آرژانتین ۲ انگلیس ۰»
آرژانتین در آن رقابتها با شکست آلمان غربی در فینال به عنوان قهرمانی دست یافت. خود مارادونا هم در سال ۲۰۱۱ خطاب به پیتر شیلتون گفت: «لطفا آن اتفاق را فراموش کن. آن اتفاق سال ها پیش رخ داد و تو بودی که آن توپ را از داخل دروازه خارج کردی. برای من آن گل یک خاطره است. من در گذشته زندگی نمی کنم. من به خاطر اتفاقی که ۲۵ سال قبل رخ داد، عذرخواهی نمی کنم. » و بسیاری زیبایی های دیگر که هر آنچه گفتیم مانند ساردینی بود که مرغ ماهی خوار از میان میلیون ها ماهی ساردینی که در اقیانوس ها وجود دارد، نصیبش شده است. شاید یکی از زیباترین تعابیری که برای فوتبال گفته شده است جمله ای است که هوگو سانچز اسطوره فوتبال مکزیک در مورد فوتبال می گوید: «هر کسی فوتبال را بوجود آورد باید به عنوان یک خدا پرستیده می شد.» ادامه دارد…