روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۰ شماره ۱۴۸۳
اولویت‌ها و برنامه‌های شهرداری در حوزه معماری و سیما و منظر شهری چه باید باشد؟
ضوابط سیما و منظر شهری باید به‌روزرسانی شود
راهکارهای ارتقای کیفیت محیط‌های شهری اراک چیست؟
فاطمه چاپاری
یک کارشناس شهرسازی و معماری راهکارهای ارتقای کیفیت محیط های شهری اراک اعم از مناطق گردشگری، فضاهای سبز و … را تشریح کرد.
داوود پرچمی اظهار کرد: اراک از معدود شهرهایی است که در گذشته با مرکزیت بازار بر اساس نقشه ساخته شده است هر چند با گذشت زمان در مسیر باغات توسعه یافته و به دنبال گسترش نامنظم شهر مواردی چون توجه به نماهای شهری، ایجاد فضاهای تفریحی در مناطق مختلف، توجه به جانمایی و چشم‌انداز فضای سبز شهری به تدریج در محاق قرار گرفته است.
وی افزود: از آنجا که در دوران پسا کرونا همه مردم به فکر گردش و سفر خواهند بود. توجه به فضاهای گردشگری مثل پارک‌ها و کوه‌ها در مدیریت شهری اهمیت دو چندانی می‌یابد، در این راستا می‌توان فضاهای سبز موجود در شهر را ساماندهی و به پارک مبدل کرد که این امر با کمی هزینه و با طراحی درست و از پیش طراحی شده میسر خواهد شد.
یک کارشناس شهرسازی و معماری تصریح کرد: برای نمونه برای پارک مستوفی یا امیرکبیر اراک طرحی وجود دارد که سال‌ها قبل توسط بهترین مشاور لنداسکیپ یا همان فضاهای سبز، با هزینه‌ای بالا انجام شده است، اما متأسفانه آن طرح و نقشه‌ها که گنجینه با ارزشی محسوب می‌شود در سازمان فضای سبز شهرداری بایگانی شده و خاک می‌خورد، حتی شاید خیلی از کارمندان این مجموعه هم از این مسئله بی خبر باشند، در صورتی که اگر این نقشه اجرایی شود، کوه واقع در پارک امیرکبیر می‌تواند در شمار مناطق گردشگری مطرح شهر قرار گیرد و به طور چشمگیری آن منطقه را متحول سازد.
پرچمی افزود: کوه گردو اراک نیز از دیگر نقاط این شهر است که پتانسیل خوبی برای تفریح و گردش گروهی دارد، به طوری که با ایجاد روشنایی و زیباسازی این منطقه و تقویت فضاهای سبز و درختان بومی این کوه و حجم سازی با تخته سنگ‌ها و تپه‌ها می‌توان مکانی شاداب و پویا در شهر ساخت. علاوه بر این، کوه گردو از مناطقی است که پتانسیل ایجاد پیست دوچرخه حرفه‌ای را دارد، با استفاده از شیب طبیعی زمین و با بهره‌گیری از سنگ‌های طبیعی این منطقه می‌توان چنین پیستی را احداث کرد.
این کارشناس شهرسازی تاکید کرد: البته باید به این مهم توجه کرد که فضاهای ایجاد شده در این منطقه باید دارای نماهای همسانی با محیط باشد و برای تحقق این امر باید نمای دو ساختمانی که در بدو کوه گردو ساخته شده تغییر کند؛ همچنین باید برای این کوه، مسیر موتور سوار و دوچرخه سواری به طور مجزا تعریف شود، گروه طراحی با همکاری فدراسیون یا هیأت‌های ورزشی این دو رشته ورزشی می‌توانند بدون آسیب رساندن به طبیعت این منطقه چنین امکانی را فراهم آورند.
پرچمی خاطرنشان کرد: نکته دیگری که در خصوص ساماندهی این منطقه گردشگری نباید فراموش کرد، توجه به فضای سبز کوه گردو است که این کار باید با بهره‌گیری از دانش و تخصص مشاوران حرفه‌ای در این زمینه انجام گیرد.
وی اظهار کرد: در فضای سبز شهری، انتخاب نوع درختان و گل و گیاه کنار خیابان‌ها و حتی تعیین رنگ برگ درختان در فصول مختلف سال حائز اهمیت است چرا که این مسئله باعث ایجاد چشم‌اندازهای متفاوتی شده و در شادابی شهر و شهروندان تأثیرگذار خواهد بود، بنابراین باید توجه کرد که این امر هم باید به دست مشاور فضای سبز قوی انجام شود چرا که نیروهایی که در سازمان زیباسازی و فضای سبز شهرداری فعال هستند به تنهایی نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
این کارشناس شهرسازی و معماری تاکید کرد: شهرداری می‌تواند با فعالیت‌هایی چون نگرفتن عوارض، یا اعطای نهال گل و درخت به مالکان، باعث ایجاد انگیزه در آنان برای ساخت روف گاردن یا فضای سبز بر روی پشت بام‌ها شود. حتی بر روی نما و دیوار حیاط خانه‌های شهر نیز می‌توان دیوار سبز ایجاد کرد، این معماری پایدار و همراه با محیط زیست است که در کاهش آلایندگی هوای شهر نیز بسیار مؤثر است. این پروژه بدون هیچ هزینه‌ای می‌تواند به زیبایی و باز کردن ریه‌های شهر کمک کند و با همکاری شهرداری و سازمان نظام مهندسی امکان‌پذیر خواهد بود.
پرچمی یادآور شد: از آنجا که وقایعی چون زلزله، باد شدید و سیل مخرب هر از گاهی در شهر رخ می‌دهد و در چنین مواقعی خطر تخریب و سقوط نمای ساختمان‌ها وجود خواهد داشت، شهرداری می‌تواند قانونی را در کمیته ماده پنج مصوب کند که بر اساس آن تمامی ساختمان‌های شهر تنها تا چهار طبقه، نمای سنگی و یا آجری داشته باشد و مابقی نما از سیمان باشد، اجرای این امر در رفع خطر بسیار مؤثر خواهد بود.
وی با اشاره به موارد مختلفی که شهرداری در زمینه معماری و زیباسازی و همچنین در ساختار شهری اراک باید به آن توجه کند گفت: ساماندهی محوطه جلوی بازار، نورپردازی نمای ساختمان‌های مهم و شاخص به صورت حرفه‌ای برای شادابی شهر، به‌کارگیری مبلمان شهری مدرن و زیبا در سطح شهر، ساماندهی باغ ملی و اضافه کردن آن به محور پیاده امیر کبیر، استفاده از مجسمه‌های فلزی در سطح شهر توسط مجسمه سازان حرفه‌ای نیز از جمله مواردی است که می‌توان در زمینه معماری و زیباسازی شهر بدان پرداخت. علاوه بر آن کاهش ترافیک در مرکز شهر و مناسب سازی معابر شهری برای معلولان از جمله مواردی است که در ساختار شهر اراک باید به آن توجه کرد، مسیرهای دوچرخه سواری شهر نیز نیاز به اتصال در نقاط مختلف شهری دارد که این کار را نیز می‌توان با بهره‌گیری از تخصص مشاوران اصلح انجام داد.
ضوابط سیما و منظر شهری باید به‌روزرسانی شود
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اراک نیز اولویت‌ها و برنامه‌های شهرداری در زمینه معماری و تقویت سیما و منظر شهری را تشریح کرد.
محمد ستوده نیا اظهار کرد: ضوابط سیما و منظر شهری نیازمند بروز رسانی است. هر شهر در حوزه نما و منظر باید دستورالعمل‌های خاص خود را داشته باشد، به همین منظور کمیته سیما و منظر شهری با حضور شهرداری اراک، سازمان‌های نظام مهندسی و میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی تشکیل شده است. در این راستا با توجه به ضوابط کلی تدوین شده در تهران مجموعه ضوابطی با ۴۰ بند برای ساماندهی نماهای کلانشهر اراک تنظیم شده است.
وی افزود: این ضوابط به کمیسیون ماده پنج ارسال شده است و به محض اینکه روند اداری آن طی شود، در ساماندهی نمای ساختمان‌های شهر شرایط مطلوبی ایجاد خواهد شد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اراک خاطرنشان کرد: از جمله مواردی که در کمیته نما مورد توجه قرار گرفته می‌توان به ایجاد بام‌های سبز اشاره کرد؛ ضوابط تدوین شده در کمیته نما با نگاهی تشویقی برای ایجاد بام‌های سبز تدوین شده است.
ستوده‌نیا در خصوص مناسب‌سازی معابر شهری برای معلولان خاطرنشان کرد: در معابر و پیاده راه‌هایی که به تازگی احداث شده است، توجه ویژه‌ای به تردد آسان معلولان می‌شود. همچنین در صدور پروانه به ویژه در مکان‌های عمومی، رعایت موارد در ارتباط با تردد معلولان در نظر گرفته شده است.
