دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۹  شماره ۱۲۶۶

نتایج بررسی های علمی و پژوهشی وقایع استان از تاثیر کرونا بر وضعیت امنیت شغلی آگهی های اشتغال در بازار کار شهر اراک

زیر پای فیل

در جدیدترین آگهی های استخدام در بازار کار شهر اراک، امنیت شغلی جایی ندارد و هر زمان امکان بیکار شدن افراد وجود دارد
۹۹ درصد آگهی اشتغال در شهر اراک فاقد امنیت بالای شغلی هستند
امنیت‌ شغلی برای خانم‌‌های مجرد در اراک معادل ۳۴ درصد است
کم‌ترین میزان امنیت شغلی در اراک با ۹ درصد به خانم‌های متاهل تعلق می‌گیرد
۵۳ درصد آگهی‌های استخدام اراک از فروردین شامل مشاغلی با دوام کمتر از ۶ ماه هستند
یک درصد کارفرمایان اراکی امنیت شغلی نیروی کار را تضمین می‌کنند
امنیت شغلی درآگهی‌های استخدام شهر اراک برای آقایان حدود ۲۱ درصد است

کوروش دیباج

انسان برای ادامه زندگی و امرار معاش نیازمند به داشتن شغلی برای کسب درآمد و تامین نیازهای اساسی خود برای حیات است. هر شخص با توجه به نیازهای خود به دنبال شغل مناسب خود میرود و در آن فعالیت میکند. اما این شغل وابستگی به فاکتورهای بسیاری دارد تا بتواند نیازهای یک فرد را تامین کند. یکی از این فاکتور ها و عوامل که بسیار اهمیت دارد و در واقع در افراد احساس رضایت، انگیزش، و تلاش برای دستیابی به مراتب بالاتر را ایجاد میکند امنیت شغلی است.
امنیت، یا ایمنی، در شغل، به این معنا که شغل شخص شاغل برای مدتی طولانی (برای مثال، تا زمان بازنشستگی وی) پابرجا است. شخصی که برای مدت معین کوتاهی (برای مثال، برای یکسال) در مکانی استخدام می شود، و یا شخصی که بدلیل بحران های اقتصادی ممکن است هر لحظه شغل خود را از دست بدهد، دارای «امنیت شغلی» نیست. متردافِ عبارت «امنیت شغلی» در زبان انگلیسی «job security» است.
شاید بتوان گفت نبود امنیت شغلی خود عاملی است برای پایین بودن بهره وری نیروی کار در کشور های کمتر توسعه یافته ،در واقع به علت نبود محیطی بدون استرس برای نیروی کار و در صورت عدم رضایت از وضعیت اشتغال که همه می تواند از پیامد های عدم امنیت شغلی باشد بهره وری در این جوامع بسیار پایین است. پس شاید بتوان به این سوال دیرینه که چــرا بهره وری (ساعات مفید کار ) در کشورمان نسبت به کشورهای دیگر بسیار پایین تر است ، پاسخ داد.
یک اشتباه مرسوم در تعریف امنیت شغلی انحصار این فاکتور کیفی در چارچوب ماندگاری موقعیت شغلی و به دنباله ی آن امنیت مالی نسبی است. این تعریف غلط نیست، اما همه ی ماجرا هم نیست. امنیت شغلی بازه ای وسیع تر از مشخصه های کاری را در بر می گیرد و تعریفی فراتر از اطمینان مالی را ارائه می دهد.امنیت شغلی در کشورمان یکی از مسائل مهم و جدی بوده که در چندین سال اخیر حتی میان کارمندان دولتی و بازاریان با سابقه نیز تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است و ترس از دست دادن شغل برای ایرانیان به وجود آمده است. ولی در کنار این موارد آنچه که از سوی متولیان حوزه اشتغال نادیده گرفته شده است، لزوم ایجاد امنیت شغلی برای افراد جویا کار است، با گشتی در روزنامه ها، سایت ها و اپلیکیشن ها که در آن آگهی استخدام و کاریابی منتشر می شود، درخواهیم یافت که کارفرمایان به چه میزان کمی امنیت شغلی نیروی کار را تضمین می کنند و متاسفانه بحران کرونا در سال جاری وضعیت امنیت شغلی آگهی های استخدام و کاریابی را تا حد چشمگیری کاهش داده است. با توجه به اهمیت این موضوع، وقایع استان در قالب بررسی میـدانی، آگهی های استخدام و کاریابی منشتر شده در کانال ها، اپلیکیشن و سایت های آگهی استخدام و کاریابی اراک را در حوزه امنیت شغلی در سه محور« امنیت شغلی براساس جنسیت»، «دوام شغلی» و «ویژگی های تاثیرگذار در امنیت شغلی» از فروردین ماه سال جاری مورد بررسی قرار داده است.در این بررسی ۶۰۰ آگهی استخدام و کاریابی منشتر شده از ۷ کانال، ۲ اپلیکشین و ۲ وب سایت کاریابی مورد ارزیابی قرار گرفته که نتایج این بررسی ها در ذیل آمده است.
جدیدترین آگهی‌های استخدام در بازار کار شهر اراک امنیت شغلی ندارند و هر زمان امکان بیکار شدن افراد وجود دارد. شیوع ویروس کرونا نیز در کم‌شدن امنیت شغلی در این شهر بی تاثیر نبوده است. بررسی آگهی‌ها از فروردین ماه سال جاری نشان می‌دهد کارفرمایان کارهای با امنیت شغلی پایین‌تر از ماه های قبل را پیشنهاد می‌کنند، همچنین جنسیت در دوام شاغل‌بودن فرد تاثیرگذار نیست، ولی تاهل و تجرد خانم‌ها برخلاف آقایان امنیت شغلی بیشتری را به دنبال دارد و ویژگی‌هایی مانند مهارت بالا نیز می‌تواند موجب حفظ کار فرد شود. با وجود این، شمار زیادی از آگهی‌های استخدام شهر اراک در طول فروردین، امنیت‌شغلی پایینی برای افراد جویای کار دارند. کارفرمایان اراکی تمایل به استخدام افراد برای بازه زمانی کوتاه‌‌مدت دارند و هیچ تضمینی وجود ندارد فرد استخدام شده برای چند سال شاغل باشد. شیوع کرونا و برهم زدن وضعیت اقتصادی نیز امنیت شغلی کمتری را در سال جاری برای افراد جویای کار بوجود آورده است.

امنیت شغلی
آخرین آگهی‌های استخدام در شهر اراک امنیت شغلی بالایی ندارند و فرد نمی‌تواند به آینده شغلی خود امیدوار باشد زیرا کارفرما در هر زمانی با توجه به وضعیت بازار به تعدیل نیرو روی می‌آورد. امنیت شغلی در اراک اکنون وضعیت بدتری پیدا کرده و با شیوع ویروس کرونا و تغییرات اقتصادی اجتماعی ایجاد شده، احتمال بیکار شدن افراد افزایش یافته‌است و هیچ اطمینانی وجود ندارد یک نیروی کار در بازار اراک تا چند روز آینده نیز به کار خود مشغول باشد. بررسی آگهی‌های استخدام و کاریابی جدید طی دو ماه گذشته نیز گواهی بر این موضوع است و ۹۹ درصد از این آگهی‌ها، کاری با امنیت شغلی بالا پیشنهاد نمی‌‌دهند، در واقع مشخص نیست تا چه زمانی فرد می‌تواند در کار مورد نظر فعالیت کند؟ در بین آگهی‌ها شغلی تنها ۱ درصد کارفرمایان اراکی امنیت شغلی نیروی کار را تضمین می‌کنند.

امنیت شغلی براساس جنسیت
میزان امنیت شغلی در آخرین آگهی‌های استخدام کاهش یافته است و نوع جنسیت نیز تاثیر چندانی در آن ندارد؛ به عبارتی نیرو کار چه آقا باشد و چه خانم، هر آن احتمال بیکار شدن آن وجود دارد. در حدود ۳۷ درصد آگهی‌های استخدام اراک در فروردین ماه جنسیت اهمیتی برای تضمین شاغل بودن از سوی کارفرما نداشته‌است و هیچ تفاوتی در نوع جنسیت در سهم امنیت شغلی وجود ندارد. امنیت‌ شغلی برای خانم‌‌های مجرد در اراک به نسبت بالاتر و معادل ۳۴ درصد است. امنیت شغلی در آگهی‌های استخدام برای آقایان نیز حدود ۲۱ درصد محاسبه شده است ولی وضعیت تاهل آقایان تفاوتی در امنیت شغلی‌شان ندارد. کم‌ترین میزان امنیت شغلی در اراک نیز با ۹ درصد به خانم‌های متاهل تعلق می‌گیرد.

دوام شغلی
دوام ‌شغلی زیرمجموعه امنیت شغلی قرار می‌گیرد و کوتاه بودن زمان شاغل بودن فرد در کارهای مختلف در امنیت شغلی پایین کارها در اراک بی‌تاثیر نیست. بررسی متن آگهی‌های استخدام نشان می‌دهد کارفرمایان پس از وقوع کرونا مشاغل کوتاه‌مدت به کارجویان پیشنهاد می‌دهند. در بعضی از این آگهی ها فرد کمتر از یک سال به کار موردنظر مشغول خواهد بود. ۵۳ درصد آگهی‌های استخدام اراک از فروردین شامل مشاغلی با دوام کمتر از ۶ ماه می‌شوند. در مقابل، تعداد کارهای پیشنهادی با دوام بیش از یک سال به ۲۸درصد می‌رسد. کارهایی با دوام کمتر و بیشتر از دو سال نیز به ترتیب ۱۴ درصد و ۵درصد در بین آگهی‌های استخدام اراک سهم دارند.

ویژگی های تاثیرگذار در امنیت شغلی
بررسی آگهی‌‌های استخدام فروردین‌ماه اراک با بیشترین امنیت‌ شغلی نشان می‌دهد درصد بالایی از آنها ۴ ویژگی مشترک دارند. در بین این ویژگی ها، کارفرمایان اراکی بر چهار مشخصه مهارت، سن، مدرک تحصیلی و ویژگی‌های ظاهری بیشتر از سایر موارد در آگهی‌های استخدام تاکید کرده‌اند. براین اساس، مهارت یک فرد مهم‌ترین مشخصه است، به طوری که بیش از هر چیزی (یعنی تا ۴۵ درصد) می تواند در بالابردن امنیت شغلی آن نقش داشته باشد. پس از مهارت، سن جویای کار تا ۲۸درصد باعث افزایش مدت شاغل بودن وی می‌شود. سهم مدرک تحصیلی نیز تنها ۱۸درصد است و کمترین سهم نیز با ۹ درصد به ویژگی های ظاهری تعلق می‌گیرد.