درباره جوزغند، یکی از خوراکی های سنتی استان که گران ترین شیرینی محلی کشور است/ سنتیِ گران

دوشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۶   شماره ۶۹۷

وقایع استان: سوغات محلی و صنایع دستی از مهم ترین عناصر در توسعه گردشگری است. هر یک از این ها نمایه ای از فرهنگ و تمدن یک ملت است و توجه ویژه به آن می تواند در گسترش گردشگری موثر باشد. بناها، آداب و رسوم، آیین ها، صنایع دستی و سوغات محلی هر یک از جاذبه های مختلف گردشگری است که نگرش درست و سیاست گذاری در راستای معرفی و نمایش آن ها بسیار مهم است.
در این میان سوغات محلی که شامل صنایع دستی و خوراکی های مخصوص یک منطقه می شوند نیز نقش برجسته ای دارند، نکته ای که توجه به آن و برگزاری جشنواره هایی در عرضه و ارائه آن ها رویکرد مثبتی در رونق گردشگری چه از نظر اقتصادی و چه فرهنگی است.
با این تعاریف پس خــوراکی ها نیز یکـــی از مولفه های گردشگری می شوند. آماده شدن برخی خوراکی ها آداب خاصی دارد و حتی در زمان های مشخصی باید تهیه شوند بنابراین غیر از خود خوراکی ها و طعمشان پـــروسه تولیدشان نیز می تواند جذاب باشد.
در استـــان مرکزی نیــز خوراکی های سنتی و محلی بسیاری وجود دارد که حتــی ثبت معنوی نیز شده اند.
یکی از این خوراکی ها جوزغند است. جوزغند گرانترین شیرینی محلی ایران است که تهیه آن به پروسه طولانی و سخت و دقت بسیاری نیاز دارد. جوزغند در گذشته به عنوان یک کالای تشریفاتی و لوکس مانند دیگر شیرینی ها استفاده نمی شد بلکه به عنوان یک وعده غذایی برای زمان هایی که امکان طبخ غذا فراهم نبود، مورد استفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل در گذشته هر کس که از شهر مسافرتی هر چند کوتاه داشته مقداری جوزغند همراه خود می برده است.
جوزغند معمولا با هلوی محلی (اَلگ) درست می‌شود. بانوان شهر نراق پوست این میوه‌ها را گرفته، هسته آنها را جدا کرده و آن را با معز گردوی آسیاب شده، خاک قند، دارچین و هل پُر می‌کنند. بعد میوه را خشک کرده و به عنوان سوغات محلی می‌فروشند.
تاریخچه این شیرینی محلی و خوشمزه مربوط به بیش از ۵۰۰ سال است و از دوران صفویه بیشتر مورد توجه قرار گرفت. طی چندین مرتبه زلزله و سیل و بعضا خشکسالی که منطقه را فرا گرفت جوزغند بهترین خشکباری بود که مردم به راحتی حمل و حتی در جیب کودکانشان می گذاشتند تا از گرسنگی نجات پیدا کنند.
هم اکنون برگزاری جشنواره های مختلف غذا و سوغات محلی یکی از راه های مهم در راستای معرفی و شناساندن این خوراکی ها است. برگزاری نهمین جشنواره سوغات محلی و صنایع دستی شهر نراق فرصتی است تا با خوراکی های این شهر از جمله جوزغند بیشتر آشنا شد. این جشنواره از روز ۱۳ مهر آغاز به کار کرد و تا امروز به فعالیت خود ادامه داده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز با اشاره به اهمیت برگزاری چنین جشنواره هایی و معرفی سوغات مهم از جمله خوراکی های محلی گفت: سوغات و صنایع دستی یکی از نمادهای مهم در گردشگری است.
سید محمد حسینی در خصوص نراق و اهمیت آن بعنوان شهر ویژه گردشگری افزود: شهر نراق یکی از شهرهای کهن استان مرکزی است که در شهرستان دلیجان واقع شده؛ این شهر که به واسطه بافت قدیمی، بازار ،خانه ها و امامزادگان تاریخی اش، شهری تاریخی بحساب می آید محل تولید و تهیه انواع میوه های ویژه مناطق سردسیری است که مردم این شهر از آن بهره گرفته و فراورده های مختلفی از آنها تهیه و به بازار عرصه می کنند. یکی از این فراورده ها که توسط مردم نراق تهیه می شود «جوزغند» نام دارد.
وی افزود: جوزغند نام چند گونه میوه شیرینی است و که آن را از چند نوع میوه تهیه می کنند. این میوها عبارتند از امرود یا گلابی، الگ یا هلو، زرد آلو، انجیر، آلو بخارا، مغز گردو، مغز بادام، هل، نخودچی و شکر.
حسینی تصریح کرد: میوه های پوست کنده ای که هسته آنها به شیوه خاصی جدا شده با استفاده از مغز بادام، گردو، و مغز های دیگر که به شکل پودر درآمده پر شده و این میوه شیرینی منحصر به فرد را تشکیل می دهند.
او افزود: مهارت و فن تهیه جوز غند نراق، میراث معنوی ثبت شده ملی است که فرایند ثبت آن به همت اداره کل میراث فرهنگی استان در سال ۹۴ به نتیجه رسید. برگزاری این نمایشگاه در راستای شناساندن این میراث ملی گامی ارزشمند است.
حسینی خاطر نشان کرد: جوز غند گران ترین شیرینی محلی ایران است و این گرانی بدلیل فرایند بسیار وقت گیر تهیه آن و هم چنین منحصر بودن این میوه شیرینی است.
چنین سوغات بی نظیری جایگاه مهمی در صنعت گردشگری استان دارد و امیدواریم با جذب سرمایه گذار در خصوص بسته بندی این سوغات بتوان جوزغند را در کنار سوغات مهم و شاخص ایران برای عرضه ملی و حتی جهانی آماده کرد.