جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن به جعفر پناهی و نادر ساعی ور رسید/از اراک تا کن

دوشنبه ۳۱ اردی بهشت ۱۳۹۷ شماره ۸۴۵
***
وقایع استان
سحر یاری
***
هفتاد و یکمین جشنواره بین المللی فیلم کن در فرانسه با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد و نام یکی از سینماگران ایرانی در میان برترین ها بود. در جشنواره امسال کن سه ایرانی در مرکز توجه بودند. «اصغر فرهادی» نویسنده و کارگردان ایرانی که فیلم «همه می دانند» محصول کشور اسپانیا را با بازی زوج معروف سینمای این کشور در این جشنواره داشت. «گلشیفته فراهانی» برای بازی در فیلم «دختران خورشید» به کارگردانی «ایو هوسون» کارگردان فرانسوی و در نهایت «جعفر پناهی» با فیلم «سه رخ» دیگر نویسنده و کارگردان ایرانی بود که در این جشنواره حضور داشت. اما نکته مهم در خصوص پناهی ممنوع الخروج بودن او از کشور بود و اینکه او نتوانست همراه با عوامل فیلم در این رویداد حاضر شود. یکی از نکات مورد توجه در زمان اکران فیلم پناهی صندلی خالی او در سالن نمایش فیلم در کاخ جشنواره بود که حاضرین به صورت ایستاده آن را تشویق کردند. در میان ایرانی های حاضر در کن در نهایت این فیلم جعفر پناهی بود که به طور مشترک با فیلم ایتالیایی «خوشحال مثل لازارو» از ایتالیا جایزه فیلمنامه برگزیده را از آن خود کرد. فیلمنامه «سه رخ» را جعفر پناهی و نادر ساعی ور نوشته اند.
در این فیلم نیز همچون فیلم «تاکسی» خود جعفر پناهی حضور دارد. داستان از این قرار است که بهناز جعفری بازیگر مشهور با دیدن ویدئو دختری شهرستانی آشفته می شود. خانواده دختر او را تحت فشار گذاشته اند تا تحصیلاتش در دانشکده هنر تهران را رها کند. بهناز صحنه فیلم برداری خود را ترک می کند و سراغ جعفر پناهی فیلم ساز می رود تا در حل مشکل دخترک او را رهنمایی کند. آن دو با اتومبیل به سمت روستایی در شمال غرب کشور که زادگاه دختر است می روند و در آنجا محو مهمان نوازی مردمان بومی آن روستای کوهستانی می شوند اما به زودی در می یابند سخاوت و مهمان نوازی این مردم به اندازه حرمت گذاشتن به سنت ها برای آنها با اهمیت است.
اما بعد از نمایش فیلم شاهد اظهار نظرهای مختلف منتقدان در خصوص این فیلم بودیم.
اسکرین دیلی درباره سه رخ نوشته است: بطور فریبنده ای، مانند بسیاری از آثار اخیر او، این درام معتدل به آهستگی و بدون توقف از یک معمای کم هیجان به یک مشاهده ی آرام از اینکه چگونه زنان مخصوصا بازیگران زن توسط هموطنان مرد خود مورد تهمت و افترا قرار می گیرند، تبدیل می شود. «سه رخ» به نظر یک تراژدی آرام را به تصویر می کشد. زن ستیزی طولانی مدت و تمام نشدنی در ایران به خوبی در این فیلم نمایش داده شده است که همیشه در مقابله با آن، نشستیم و تماشا کردیم.
درپ نیز نوشت: «سه رخ» نمونه ای از کار یک کارگردان زیرک است که ساده اما پر محتوا، مفرح و با فراغ خاطر اما اضطراری است. همچنین در ظاهر یک فیلم جاده ای، یک کشور را به تصویر می کشد.
پیتر بردشاو منتقد گاردین نیز گفته است: جعفر پناهی در «سه رخ» یک قصه شبه رئالیستی جذاب را در قالب پروژه‌ی سینمای اتوبیوگرافیکال خود خلق کرده است. فیلمی که عمیقا متواضع است و به زنان به ویژه بازیگران زن احترام می‌گذارد. فیلم‌های پناهی عموما تماشایی هستند، «سه رخ» نیز از این قاعده مستثنی نیست، هر چند به نظر می‌رسد این یکی در تلاش برای یادآوری یک سینمای کلاسیک ایرانی ا‌ست که عموما با آثار کیارستمی شناخته می‌شود. سینمایی که هرچند سهل و ممتنع به نظر می‌آید اما عامدانه از سوی فیلمساز کدگذاری شده است. «طعم گیلاس» و «باد ما را خواهد برد» از این نوع سینما هستند.
جعفر پناهی کارش را در سینما به عنوان دستیار کارگردان فیلم‌های عباس کیارستمی آغاز کرد. بسیاری از فیلم‌های او تصویری انتقادی از مشکلات جامعه ایرانی ارائه می‌دهند که این امر سبب اعمال محدودیت‌هایی برای نمایش آثارش شده‌است. سینمای جعفر پناهی اغلب به عنوان نئورئالیسم ایرانی تعریف شده‌است. وی از مطرح‌ترین و از صاحب سبک‌ترین کارگردان‌های تاریخ سینمای ایران است؛ اما جدای از اینکه جعفر پناهی در طی محدودیت های اخیر خود همچنان فیلم ساخته و موفق بوده است. باید به دیگر فیلمنامه نویس فیلم «سه رخ» نیز که توانست در کنار او این جایزه را از آن خود کرد نیز اشاره کرد. «نادر ساعی ور» نویسنده و کارگردان اهل تبریز است. شاید جالب باشد که بدانید ساعی ور تحصیلات کارشناسی خود را در دانشگاه آزاد اراک و در رشته ادبیات نمایشی به پایان رسانده است دانشگاهی که یک روز قطب تربیت آکادمیک هنرمندان تئاتر این کشور بود و بسیار مورد توجه. وی بعد از آن در رشته سینما از دانشگاه هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد. ساعی ور فعالیت فیلمسازی خود را از سال ۱۳۷۰ آغاز کرد و هم اکنون بعنوان فیلمنامه نویس و کارگردان فعال است.